De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 2

[p. 49]

Colibri
door Melati van Java.
(Vervolg van blz. 43.)

‘Ja, er is niets wat naar muziek zweemt in huis, en ik verga soms van verlangen iets te hooren of zelf iets te spelen.’

‘Arm kind!’

Hij liep naast haar, de hond tusschen hen beiden.

‘Kon ik u maar een viool geven!’

‘'t Hielp niets, ik heb thuis wel een viool, maar ik mag toch niet spelen.’

‘Zij berooft zich

meisjesportret. Pastel van A. Perrot.

van veel genot. Maar wat helpt dat, of wij 't genot noemen, als het voor haar 't niet is? 't Schijnt een idée fixe, evenals, als...’

‘Als wat?’

‘Als haar doodvijandschap met mij, want als ik mij aan u voorstel, dan is het als haar doodsvijand!’

‘O Ryno, ik wil zeggen mijnheer de Mouchy!’

‘Een flinke secretaris, die naam en toenaam kent van de vijanden van zijn patroon!’

‘Na muziek haat zij u misschien het meest. Of dat mag ik niet zeggen, dit is te sterk; ik bedoel anti-pathiek zijn u en muziek haar het meest!’

‘Ik heb haar nooit iets misdaan; mijn vader en de hare harrewarden over dit lapje grond; zij heeft mij nooit gevraagd het haar af te staan.’

‘Zou u het willen doen?’

‘Och ja! Ik ben er niet bijzonder aan gehecht, ik kom hier maar om eens rusten.’

‘Heeft u zoo druk werk?’

‘Vreeselijk!’

Hij lachte weer spottend.

‘Is u geen Noordpoolreiziger?’

‘Als ik minste geen Afrikareiziger ben.’

‘Dan komt u hier zeker opschrijven wat u gezien en ondervonden heeft.’

‘Neen, juist niet. Ik kom hier als ik moe ben van schrijven.’

Hij zag haar van ter zijde aan.

‘Een frisch, mooi kind! Waar heeft zij haar opgedaan?’ en toen hardop zeide hij:

‘'t Laatst was ik consul in Archangel. Ik wou dat u mijn secretaris was.’

‘O, ik schrijf niets mooi, alleen erg vlug en ik kan goed rekenen, al zeg ik het zelf.’

‘Nu, aan mooiheid zelfs van schrift heeft de freule niet veel; rekenen is voor haar alles.’

‘En wat doet zij veel goed!’

‘Denkt u dat?’

‘U dan niet?’

‘Zeker, maar ieder heeft zijn eigen manier van goed te doen.’

Hij zweeg een oogenblik, en toen met een

[p. 50]

stem als trillend van ingehouden aandoening zeide hij opeens:

‘U weet niet wat u goed doet of gedaan heeft met uw zingen of liever uw muziek!’

‘Ik...?’

Zij zag hem verbaasd aan. Zij kende zijn physionomie nog niet, anders zou het haar opgevallen zijn hoe hij tegen een heftige ontroering streed; toch voelde zij dat hier iets meer werd gezegd dan een banaal compliment.

‘Ja, er zijn weldaden, die men met geen geld bewijst, niet bewijzen kan - aalmoezen, niet onder bereik van een spoorwegkoning.’

‘Aan wat voor armen geeft men die?’

‘Aan armen, ellendiger dan de armste die op Heide-oord zijn brood aan de heide moet ontworstelen.’

‘Dat begrijp ik niet!’

‘Gelukkig kind! Als u mijn secretaris was moest u niets voor mij doen dan zingen en spelen. Hier is de grens tusschen het Montechi en Capulotti-terrein; weet u wat dat beteekent?’

‘O ja, Romeo en Julia!’

‘Kent u ook Shakespeare?’

‘Ten minste Gounod. Wij hebben de heele partituur doorgespeeld, vader en ik!’

‘Dus dan begrijpt u waarom wij moeten scheiden. Vertelt u uw patrones van deze ontmoeting?’

Vera dacht even na; eigenlijk vond zij het onnoodig, maar toen dacht zij aan haar ontmoeting met Max Wirthmuller en de onaangename gevolgen daarna, en zij besloot nu voorzichtiger te zijn, al behoefde zij niet voor klappen te vreezen.

‘Ja, ik denk het wel.’

‘Zeg dan aan freule Richmonda of zij mij eens ontvangen wil om over den verkoop van “Joujou” te spreken. Wil u het doen?’

‘En nu, u weet mijn naam, mag ik den uwe weten!’

‘Och, daar is niets aan, Veronica Dirksma, neen Vera Dirx... zoo is het hier!’

Hij stak haar de hand toe; eenvoudig legde zij haar handje, dat ongehandschoend in de zakken van haar jaquet stak, in de zijne, maar hij bracht ze aan de lippen.

‘Nog eens, ik dank u,’ zeide hij met iets hoffelijks, als ware zij de meesteres, hij de dienaar.

IV.

Vera kwam opgewonden thuis; daar had zij nu iets bijzonders, iets heel bijzonders doorleefd. Zou dat iets nieuws brengen in haar leven?

De levendige phantasie ging aan het werk. Zij stelde zich den eigenaar van ‘Joujou’ voor, haar eenzame avonden opvroolijkend door zijn verhalen uit verre landen, het verbod om muziek te maken opgeheven, de freule, juffrouw Greivers en De Mouchy in een der gezellige hoekjes van de serre doodstil en zij verzonken in de muziek van haar eigen viool. En dan, als zij gedaan had, zou hij haar hand nemen als daar even en drukken met een beweging vol dankbare bewondering, een gevoel dat haar een trilling door ziel en lichaam zond, een trilling zooals zij vroeger alleen even gevoeld had, maar veel flauwer, toen zij aan Max Wirthmuller's arm gewandeld had.

Zoodra zij in de sombere hal kwam, bij den hoogen lessenaar harer moeder, scheen het of zon en lente binnentraden; zelfs het koude, strakke gelaat van freule Richmonda scheen er een afschijnsel van te ontvangen.

‘Wat is zij mooi en jong, jonger en mooier dan ik ooit geweest ben. O, dat die jeugd en schoonheid niet zoo bedorven worden als de mijne!’ bad zij in stilte.

Er lag zeker iets van die sympathie in Richmonda's anders zoo kille oogen, waarvan de pupil nooit grooter of kleiner scheen te worden, want plotseling overviel Colibri een heftig verlangen haar armen te slaan om haar moeders hals en uit te roepen:

‘Waarom mag ik u niet beminnen, u niet liefkoozen, zooals ik het soms vader kon doen?’

Anders was haar gevoelsleven niet erg ontwikkeld; de atmosfeer van moeder Dirksma was er niet bijzonder geschikt voor, maar hier uitten zich haar instincten gemakkelijker in sterke impulsiën. Zij zag met haar schitterende oogen de freule aan en sloot toen vast haar handen ineen om aan de bekoring weerstand te bieden.

‘Heb je mijn boodschap gedaan?’ vroeg Richmonda, en haar stem, die nu weer gewoon en kleurloos klonk, verbrak de betoovering en bracht haar geheel tot bezinning.

Zij gaf verslag van de opdracht, altijd staande, zooals haar paste tegenover haar ‘meesteres’, kort en zakelijk als haar geleerd was en toen, op heel anderen toon:

‘En verbeeld u freule! wien ik onderweg ontmoette en mij aansprak?’

‘Nu?’

‘Mijnheer de Mouchy.’

‘Wat, mijn neef Ryno? Hoe kwam die er toe?’

Zij kreeg een kleur; voor geen prijs zou zij de aanleiding er toe vertellen, dus moest zij voorzichtig zijn.

‘Zijn hond maakte mij aan het schrikken; hij scheen te jagen.’

‘En de jachttijd is gesloten. Ik wist niet eens dat hij nu op Joujou was. Wat bezielde hem u aan te spreken?’

‘Hij vroeg of ik een logée was op Westringe.’

‘En toen antwoordde je?’

‘Dat ik uw secretaris was.’

‘Verder?’

‘Toen vroeg hij mij òf ik u wilde vragen of u hem ontvangen zou als hij u een bezoek bracht.’

‘Mij een bezoek brengen? Wat durft hij...?’

‘Hij wilde u spreken over het verkoopen van zijn huis, Joujou!’

Richmonda's bleeke trekken kleurden op en het scheen Vera toe dat de kleine, zwarte bal in de hardblauwe oogen iets grooter werd.

Na de ontmoeting met den echtgenoot van haar jeugd, had haar niets zoo aangegrepen, maar de emotie was nu aangenaam; een gevoel van triomf, van trots vervulde haar.

‘Eindelijk, eindelijk! Ze geven toe!’ juichte het in haar.

Maar dadelijk weer werd zij gewoon; en terwijl zij de papieren vóór haar verschikte, antwoordde zij zoo onverschillig mogelijk.

‘Nu, als hij mij spreken wil, ben ik alle dagen thuis. Heeft u dat niet gezegd, juffrouw Dirx?’

‘Neen, dat durfde ik natuurlijk niet.’

‘Dan moet hij belet vragen, ik zal geen stap doen om hem het goedmaken van dit langjarige onrecht te vergemakkelijken.’

En toen heel uit de hoogte:

‘Wil u zich maar aan het tafeltje zetten, juffrouw Dirx? Deze staten zijn weer bijzonder slecht geschreven. Er zijn ook eenige fouten in. Ik wilde dat u zich wat meer tijd gunde om alles netjes af te werken. Zoo gaat het niet. Ik heb naar de stad geschreven om een typre-writer te bestellen en meteen iemand om u die kunst te leeren.’

‘Dat zou heerlijk zijn!’ riep Vera uit.

‘Ja, dat zal u aan de piano herinneren!’

Het moest een aardigheid beteekenen, maar als alle aardigheden van freule Richmonda klonk het veel te mooi en ernstig en Vera kreeg er eer de tranen van in de oogen dan dat zij er om lachen kon.

Zij begon met allen ijver te werken, maar onophoudelijk zong en trilde het in haar ooren.

Freule Richmonda deed ook of zij verdiept was in haar werk maar eigenlijk was zij er volstrekt niet meer in. Zij moest aan het verleden denken. Ryno de Mouchy was iets

[p. 51]

jonger dan zij. Ze hadden als kinderen voordat het proces begon veel samen gespeeld; de ouders hadden toen misschien reeds plan gehad van hen een paartje te maken, maar ongelukkig kwam de strijd over het land er tusschen; een oogenblik scheen het of verzoening mogelijk was. Ryno's vader minder onverzoenlijk dan de oude heer Van Westringa, had hoop dat nu nog de verbintenis aan alle twisten een einde zou maken. Ryno, toen student in Groningen, maakte op Westringe een visite; beide jongelui mochten elkander wél lijden, maar toen kwamen er weer nieuwe verwikkelingen, gevolgd door nieuwe grieven en nieuwe wrok. De verwijdering werd grooter; toen volgde de schipbreuk in Richmonda's leven.

Later toen zij terug was gekomen, keerden de rollen om en was het haar vader, die trachtte een verzoening te bewerken, maar nu hielden de De Mouchy's hen op een afstand.

Na zijn doctoraat in de rechten en examen voor de diplomatie te hebben gedaan, ging Ryno buitenslands; de veete kreeg nieuw voedsel en scheen nu onherstelbaar. Verzoening scheen niet meer mogelijk, men berustte van weerskanten of liever de Mouchy's hadden hun zin gekregen en weigerden in iets de Westringa's te gemoet te komen.

Richmonda erfde de grieven van haar vader, en hoezeer zij ook met begeerige oogen Joujou aanzag, zij deed geen moeite meer het te koopen; de jaren vergingen en men moest de vasthoudendheid bezitten van freule Richmonda om nog steeds de vijandschap te voeden.

En nu zou zij tegenover hem staan evenals ruim twintig jaren geleden in Westringe, toen zij beiden nog bijna kinderen waren. Ware het plan der ouders gelukt, hoe heel anders zou haar leven geweest zijn - gelukkiger?

In elk geval zij had dan niet de herinnering gehad aan dat ellendige tusschenspel van haar leven met dien in-banalen burgerlijken afloop, waarvan de zwaarte haar nog steeds drukte en waaraan zij thans nog dagelijks herinnerd werd - al was het maar om zich af te vragen òf dat kind met haar sprekende oogen en oprecht gezicht wist welk geheim haar hier had gebracht.

Zij had het zooeven wel gezien welk een bekoring haar had bezield, hoe zij zich bedwingen moest, neen, zij wilde het volstrekt niet gelooven, zij wilde het niet weten, zij wilde zich niet schamen voor het meisje, dat zij van uit haar hoogte arristocratisch behandelde als een veel mindere. En toen eensklaps, de pen beefde in haar vingers, viel het haar in, zou Ryno de oude betrekking weer willen aanknoopen, zou hij moe van het zwerven hier in Westringa rust zoeken en den ouden twist beslechten, op de wijze eens door hun ouders besloten?

En ondertusschen dacht Vera:

‘Wat is zij toch altijd kalm en bedaard; nooit een gevoel dat haar het bloed wat driftiger doet jagen, altijd in de plooi, altijd in evenwicht, terwijl ik door zoo'n kleinigheid als die ontmoeting geheel in beweging ben.’

En zij vermoedde niet hoe haar moeder terwijl zij daar rustig scheen voort te schrijven, inwendig kromp van schaamte, bij de gedachte hoe weinig de vriend harer jeugd vermoedde van haar droevig verleden, van den band, die haar nog steeds hechtte aan een ander, van het geheim van Vera's geboorte. Zou het dan alles vergeefs zijn, het hooge standpunt dat zij had ingenomen, de ongenaakbaarheid waarin zij zich hulde? Zou iemand het nog wagen die te doordringen?

Zeker, zij kon het bezoek weigeren, de vijandschap laten voortduren, maar was dit niet laf, niet voorbarig nu misschien niets haar buurman bezielde dan wezenlijk verlangen om den twistappel door te snijden?

Haar verbeelding was haar te machtig, die verbeelding was zoo groot en sterk, dat zij haar in den afgrond had geworpen inplaats van haar op te voeren naar de zon. Zij meende haar de vleugels voorgoed gekort te hebben, wat maakte haar dan nu zoo onrustig, zoo angstig? O ja, het was een adem der lente, une bouffée de jeunesse, zij had het woord eens gelezen en zich toen spottend afgevraagd òf iets die bouffée uit haar jeugd omhoog kon zenden.

Het was de jeugd vóór de crisis, niet de jeugd uit den tijd van Tom. Met een huivering dacht zij aan zijn bezoek in Den Haag en meteen viel haar oog op het door de zon beschenen kopje van haar kind, trillend en schitterend als goudmos; haar wangen rooskleurig van de inspanning, haar lippen met hun mooie teekening vastgesloten en toen overviel het haar met geweld:

‘O, als mijn leven normaal geweest was, als ik haar voor God en de menschen als mijn kind kon erkennen hoe veel beter zou mijn leven dan zijn geweest, zelfs nu mijn lafheid niet de gevolgen durft dragen van mijn daad.’

En eensklaps met een stem, die Vera niet kende, en die haar de oogen verwonderd deed opslaan, zeide zij:

‘Vera, 't is zulk mooi weer. Zeg aan Maarten dat hij inspant. Wij zullen een ritje maken.’

V.

Ryno de Mouchy zat tegenover haar in de groote zaal, die slechts bij zeer deftige gelegenheden gebruikt werd en er dan ook met zijn wit verlakte, goud ingelegde Empiremeubels en de goudgele zijden damasten overtrekken niet uitzag als geschikt voor dagelijksch gebruik.

Van de muren zagen de portretten der voorouders van het geslacht Westringa in geschilderde deftigheid neder op hun twee afstammelingen, die bijna verloren gingen in de groote ruimte.

Ryno had de zaal herkend; het was hem of hij pas gisteren hier was geweest met het vlugge, levendige nichtje dat hij met grage oogen aanzag. Nu was het nichtje een ijsjonkvrouw geworden, stemmig gekleed met starre oogen, kleurloos haar, afgemeten gebaren en bleeke stem.

Hij was nog altijd de slanke jonker, wat forscher, wat gebruinder; zag men hem beter aan, dan viel het op dat de lippen onder den dikken donkeren snorbaard soms onrustig trilden, en dat er nu en dan in de opene, heldere grijze oogen iets gejaagds, bijna angstigs steeg, dan trokken de wenkbrauwen zich zenuwachtig samen en de neusvleugels sidderden.

Overigens was hij minder verouderd dan zij, ofschoon zijn hoofdhaar zilverwit was in sterke tegenstelling met zijn zwarte knevels, die geheel anders was geworden van hetgeen haar jeugd voorspelde.

‘'t Kan niet anders. Iets moet haar in de diepste diepten van haar wezen hebben geschokt,’ dacht Ryno, ‘jaren alleen kunnen een mensch niet zoo uit zijn voegen rukken. Zij is nooit dezelfde geweest na haar schooltijd in Engeland van waar zij ziek en bloedarmoedig terugkeerde en toen met haar vader de baden bezocht.’

Hun begroeting was van zijn kant hartelijk en natuurlijk; van de hare koud en afwachtend.

‘Nicht,’ zoo sprak hij, ‘wij zijn lang genoeg boos op elkander geweest. Vindt u niet dat het tijd wordt als goede buren en verwanten naast elkander te leven? Wij worden beiden oud, u is te ver boven die bagatellen verheven om dit niet te begrijpen, en laten wij ons restje jaren niet meer bederven door familietwisten, waarvan wij zelf eigenlijk heel weinig meer weten.’

Zij wees hem met een deftig gebaar een fauteuil aan terwijl zij zelf op den rand der canapé ging zitten.

‘Ik vind uw voornemen hoogst louabel,’ antwoordde zij, ‘maar zoo gaarne zou ik willen weten, wat u aanleiding geeft dezen stap te doen, juist nu en niet vroeger!’

Hij haalde de schouders op en lachte.

(Wordt vervolgd.)