De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 2

Het Hoofdcursusgebouw te Kampen
door A.J. Morks.
Met illustratiën.
(Vervolg en slot van blz. 22.)

Wij zouden wel willen, dat het bedienend personeel een vroolijker pakje aanhad, halt - geen op- en aanmerkingen, maar kijken, vragen, opmerken.

Wenden wij liever den blik naar de door Thérèse Schwartze geschilderde portretten van Hare Majesteiten de Koningin Wilhelmina en de Koningin-Moeder, het eerste een geschenk van Kampen's burgerij ter gelegenheid van het zilveren hoofdcursusfeest, het tweede door de instelling uit de cantine-fondsen aangekocht.

Ziet naar die levensgroote, door den heer Belmer, teekenleeraar te Kampen, geschilderde portretten van prins Willem van Oranje en van Koning Willem III; hoe uitstekend hangen al deze beeltenissen van onze meest illustre vorsten hier op hunne plaats, hier waar de liefde voor den geboortegrond zoo dikwijls in heerlijke taal wordt in herinnering gebracht. Naar rechts en links groetend, de bezoekers zijn allen opgestaan, verlaten wij langs de ruime veranda de cantine, komen weder in den tuin, gaan nu linksom, openen eene deur waarop eetzaal¹⁾ staat en treden deze binnen. Laten wij even zitten gaan en de zaal eens op ons gemak bekijken, het is de moeite waard en - al dat kijken trekt ook in de beenen.

Tafels met stoelen er omheen geschaard, ferm eikenhouten buffet voor de bediening, sierlijke gaskronen, dit alles zeer fraai, maar nu liever gelet op den wand tegenover het buffet. Onwillekeurig trekken de oogen er al bij het binnenkomen heen, neemt het alle zien en denken in beslag; wat rondom is, wordt vergeten.

Welk een artistieke schoorsteen met heerlijk tegeltableau, een gezicht op het hoofdcursusgebouw met zijne omgeving voorstellende; hoe beteekenisvol zijn die reusachtige allegorische tableau's, door den kapitein IJseldijk, oud-leeraar in de Nederlandsch-Indische Krijgswetenschappen, ontworpen en geschilderd, en door de zorg van den hoofdcursus van prachtige eikenhouten lijsten voorzien!

In den benedenrand der lijst van het tableau dat links van den schoorsteen hangt - een allegorische voorstelling van den oorlog met de stedelijke wapens van Maastricht, 's Hertogenbosch en Kampen - leest men: ‘Oud-Leerlingen ridders der Militaire Willemsorde,’ en op het tableau zelf zijn hunne namen met gulden letters aangebracht, helder verlicht door de stralen die van het ridderkruis der Militaire Willemsorde uitgaan.

Op het tableau rechts van den schoorsteen staat, met vergulde letteren diep in het hout van den benedenrand der lijst weggesneden: ‘Oud-Leerlingen, gesneuveld of aan voor den vijand bekomen wonden overleden,’ en helaas reeds vele namen zijn door den schilder met eerbiedige hand in gouden letters op het doek gebracht. Het tableau zelf stelt eene afgeknotte, wit marmeren zuil onder waaierpalmen voor.

Stil zijn wij even in weemoedig herdenken, maar het leven en woelen en werken om ons heen en het geluid der groote bel, waarvan de klepel door de hand van den wachtcommandant krachtig heen en weer bewogen wordt, verkondigend met schellen klank, dat de lessen weder een aanvang nemen¹⁾, brengen ons tot de werkelijkheid terug. Wij staan op, loopen achtereenvolgens de ruime, met talrijke glazen kasten voorziene, keuken door, maken den kok ons compliment over de voorbeeldige orde, hoewel wij zonder ons bezoek vooraf te hebben aangekondigd, binnentraden, zien twee schillenvrouwen en een drietal bijkoks druk aan den arbeid²⁾, bekijken het van 6 celletjes voorziene badhuis - vooral op huis drukken, - en gaan wederom den tuin door, eene gang in en de trap op naar de eerste verdieping.

Lange gangen met talrijke deuren, toegang gevende tot evenzoovele studie- en leerzalen, waarin zwarte borden, tafeltjes, inktpotten en bergkastjes; tot de bureelen voor directeur, adjudant-onderofficier, sergeant-majoor en sergeant-

1) De gedetacheerde soldaten krijgen op de zolderkamers het eten, dat in de keukens van het Instructie-bataljon gereedgemaakt en daar afgehaald wordt. Zij hebben noch eetzaal, noch cantine.

1) Hoornsignalen zijn voor oefeningen, appels enz.; kloksignalen geven begin en einde der lessen aan.

2) Menu van 21 tot en met 27 Mei.
Aardappelen, kalfsbout, doperwten, pudding.
Aardappelen, rundvleesch, andijvie, palingsoep.
Aardappelen, varkensschijf, gedroogde peren, rijst.
Aardappelen, roastbeef, postelein, groentesoep.
Aardappelen, runderlappen, prinsessenboontjes, pudding.
Aardappelen, runderhaas, ossetong, kropsalade met havermout.
Aardappelen, karbonade, gedroogde appelen, kalfssoep.

[p. 28]

schrijver en tot de slaapzalen; meer biedt deze étage niet te zien aan. Wat u bij alles treft is de weergalooze, haast nijdig makende zindelijkheid, regelmaat en orde.

Ziet gij wel die geribt ijzeren bakjes naast de deuren,

hoofdcursusgebouw (zijfront).

om eindjes sigaar op te leggen; die wasch- en toiletbenoodigdheden, als voor eene parade gericht en opgesteld; die meetkunstig zuivere plaatsing van tafeltjes en inktpotten. Het jonge, jolige, doorelkaargooierige, het studentikooze ontbreekt geheel en al.

Doet maar gerust eene kast open. Ha, ha, ha, violen mijnheer, strijk- en blaasinstrumenten! Hoe komen die hier? vraagt gij met verbazing. Wij weten het ook niet, maar vinden het leuk en bijzonder interessant en neuriën met De Génestet:

Poëzie schuilt overal,

Overal, mijn vrinden!

't Is de vraag maar wie haar al,

Wie ze niet kan vinden!

Nu nog eenmaal de gang door, even een kijkje in de talrijke kasten langs de wanden, waar geweersoorten uit alle tijdperken en van velerlei constructie ten dienste van het onderwijs bewaard worden; waar in een

tuingezicht (westfront).

bescheiden hoekje, 5 in 1894 op de Lombokkers veroverde handvuurwapenen achter glas zijn gezet en waarin men tal van voorwerpen opgeborgen heeft, die bij het onderwijs in de artillerie-wetenschap, bij krijgsspeloefeningen en ten dienste van het landmeten en waterpassen gebruikt worden. Er zou een geheele cursus in de wapenleer noodig zijn, zoo gij eene verklaring verlangde te hebben van de honderden voorwerpen in de diverse kasten bewaard.

Maar verder moeten wij, nog is ‘excelsior’ in dit gebouw onze leuze en dus moedig vele trappen beklommen, om te komen op de wapenkamer, waar de geheele uitrusting der ruim 100 leerlingen bewaard en schoongemaakt wordt.

Nu een donker portaal over en wij staan voor eene deur met het opschrift ‘Modellenzaal’. Als een andere sesam is een korporaal met een sleutel aangesneld en heeft ons den toegang mogelijk gemaakt. Que diable allait cela faire dans cette galère? zult ge met ons uitroepen, want werkelijk die keurige verzameling voorwerpen op onze Nederlandsch-Indische krijgsmacht betrekking hebbende, verdiende eene betere plaats. En toch moeten wij eerlijk bekennen, dat men wonderen heeft gedaan, met dien kalen, lagen zolder in zoo aardig eene leer- en tentoonstellingszaal te herscheppen. Onder het meest leerzame en bezienswaardige rekenen wij de twee miniatuur Indische bentings, tot in de kleinste onderdeden nagebootst.

Op de overige zolders van het gebouw zijn de gedetacheerde militairen, ter sterkte van 2 korporaals, 2 tamboers en 30 soldaten, zoo goed zoo kwaad gehuisvest, en slaapt een gedeelte der leerlingen.

Zooals het mahoniehouten hoofd van kapitein Bunsby propvol wetenschap zat, zoo propvol menschen is dit gebouw.

Wij hebben het nu in zijn geheel gezien, klimmen dankbaar en bijna voldaan de vele trappen af, gaan bij het wachthuis naar buiten en staan spoedig weder op straat, om ons te begeven naar het manège-gebouw, waar de jongelieden van het 2de studiejaar en een gedeelte der officieren van het garnizoen, van 1 October tot 1 April in het edele paardrijden geoefend worden.

Het eenvoudige gebouw werd door de gemeente voor eene som van f 30,000 opgericht en aan het rijk voor 40 jaar in bruikleen afgestaan. Het bevat ruimte voor het stallen van 30 paarden en het geven van onderricht aan 14 personen sterke klassen. Er valt over dit gebouw weinig meer mee te deelen; het grootste gedeelte van het jaar staat het bijna ledig, alleen 2 paarden der hoofdofficieren van het garnizoen met hunne oppassers zijn er altijddoor te vinden.¹⁾

Onzen indruk van al het geziene en opgemerkte in 't kort samenvattende, doen wij dit in de volgende bewoordingen: De netheid en de orde zijn voorbeeldig, de voorkomendheid, de beleefdheid en het militair voorkomen van leerlingen en

1) De onderhoudskosten komen voor rekening van het rijk.

[p. 29]

personeel vallen vakman en leek bijzonder in 't oog; met de ruimte is gewoekerd, zijn wonderen verricht.

Hulde aan hoog en laag, die zoo de belangen van personen en zaken behartigen!

Lezers, gij die in gedachten ons gevolgd zijt op den tocht door de gebouwen, waar het personeel van het Instructiebataljon en den hoofdcursus gehuisvest is, gij wordt vriendijk dank gezegd voor uwe belangstelling. Wij hopen, dat it geschrevene aanleiding moge geven tot een persoonlijk bezoek aan ons stedeke Kampen en onze militaire instellingen daar.