De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 1

[p. 329]

De ‘Inséparables’.
Oorspronkelijke novelle
door Nebb.
(Vervolg van blz. 323.)

‘U kunt mij gelooven als ik u zeg dat er niet 't minste gevaar bij is, juffrouw Langhorst; de boomstam ligt onbeweeglijk en in zes passen zijt u er over.’

‘Eva, kindlief, luister niet naar hem en volg mij, wij loopen om den vijver heen,’ riep tante Ursula.

‘Ik had u voor moediger gehouden, juffrouw;

kinderkopje. Naar een pastelteekening van A. Perrot.

denk er aan dat moed en wilskracht twee der voornaamste voorwaarden in ons leven zijn.’

‘Dat ik niet bang ben zal ik u bewijzen!’ riep Eva, die den boomstam reeds betreden had en zich nu naar den overkant haastte.

‘Kind! Eva! ge krijgt een ongeluk!’ en deze uitroep van tante had ten gevolge, dat Eva halverwege bleef stilstaan, eene seconde hare oogen opsloeg, daardoor het evenwicht verloor, nog één pas voorwaarts deed en toen zijdelings in het water stortte. Gelukkig geschiedde het ongeval dicht aan den oever en in een ongeloofelijk kort oogenblik had Frederik de arme Eva uit haar onaangenamen toestand bevrijd. Zij toonde niet de minste ontsteltenis en zeide lachende dat alleen aan juffrouw Ursula's uitroep de oorzaak van het ongeval te wijten was. Deze was alles behalve in haar schik, berispte Frederik zeer om zijne groote onvoorzichtigheid, doch Eva lachte onophoudelijk, hoewel ze braaf nat geworden was en de wandeling zoo niet kon vervolgen. Frederik prees haar zeer om hare vastberadenheid en toen hij haar verzocht hem zijne onvoorzichtigheid te vergeven, stak zij hem vriendelijk haar hand toe en haastte zich vervolgens met tante naar de nabijzijnde uitspanning, terwijl Frederik op korten afstand volgde.

En daarboven ruischten de toppen der boomen elkaar in het halfdonker toe: ‘Zij, die elkaar vinden, behooren voor altijd te zamen, doch die van elkaar scheiden, scheiden in alle eeuwigheid.’

Toen tante Ursula eenige oogenblikken later met Eva uit de landelijke woning naar buiten trad, waar Frederik hen had gewacht, reed hen tegelijkertijd een eenvoudig rijtuigje uit de schuur tegemoet, waarin beide dames plaats namen. Frederik had nog juist den tijd op te merken hoe bekoorlijk Eva zich in de geleende kleêren der kasteleines voordeed. ‘Hoe wreed, dat juist die menschen zoo zelden bij elkaâr kunnen blijven, die bij elkander behooren,’ zeide hij, als tot zichzelf sprekende en toch zijne woorden in flauwe hoop tot haar richtende, en een blik

[p. 330]

in hare schoone oogen deed hem weder die diepe schaduw daarin waarnemen, waarover hij zich reeds zoo vaak verwonderd had.

Tante Ursula verwaardigde zich niet een enkel woord tot haar neef te spreken en haar gelaat gaf hem maar al te zeer te verstaan, hoeveel hij weer bij haar te herstellen had. Nauwelijks was het rijtuigje, 't welk geen plaatsruimte meer voor Frederik bevatte, uit het gezicht verdwenen, of ook deze laatste nam den terugtocht aan en haastte zich, thuisgekomen, naar zijne kamers, waar hij den geheelen avond doorbracht.

Toen Eva eenige uren later in de slaapkamer harer moeder trad, om, voordat de zwakke vrouw zich ter ruste begaf, het venster te sluiten, trof van de overzijde van den weg een bekende melodie haar oor, gezongen door een volle, weeke barytonstem. Zij luisterde aandachtig en herkende toen uit Schumann's Dichterliebe de woorden:

‘ich lieb' sie nicht mehr!

ich lieb' jetzt alleine,

die kleine, die reine, die feine, die eine!’

‘Hoe jammer is 't toch dat juist datgene wat ons het beste bevalt, eigenlijk steeds - een dwaling is! Hoe dikwijls heb ik daarover reeds nagedacht,’ sprak Eva in zichzelve, terwijl zij het venster sloot.

Twee maanden waren sedert verloopen en hadden nu en dan ruwe, gure dagen opgeleverd. De lente, in den aanvang zoo zacht en mild, was met veel regen en koude winden gepaard gegaan en ook nu nog had de maand Juni niets anders met den zomer gemeen, dan den naam. Slechts op enkele dagen toonde het weêr eenige verbetering. In den kring der ‘Inséparables’ was weinig meldenswaardigs voorgevallen. ‘Groot-’ en ‘Klein Woudzicht’ waren reeds lang door hunne eigenaars betrokken en ook tante Ursula, Agnes en haar ‘juf’ hadden sedert een paar weken de stad verlaten, om den zomer bij neef Gerard op ‘Groot Woudzicht’ door te brengen.

De verhouding tusschen tante Ursula en Frederik was, sedert den noodlottigen avond op den berg doorgebracht, niet beter geworden. Tusschen beide partijen bestond een gewapende vrede en zelfs Eva Langhorst had hierin geene gunstige wending kunnen brengen. Dientengevolge sloot Frederik zich weinig bij het gezelschap aan, te meer, wijl de liefhebberijen der broeders zeer uiteenliepen. Gerard was een hartstochtelijk minnaar van paardrijden en jagen, en maakte dagelijks, wanneer het weêr dit maar eenigszins toeliet, groote wandelritten in den omtrek, ook dikwijls per rijtuig in gezelschap van tante en Agnes. Frederik daarentegen was veelal tehuis en besteedde den tijd met groote veranderingen op ‘Klein Woudzicht’ te doen aanbrengen. Dezen zomer had hij bestemd tot het doen graven van een grooten vijver met daaraan grenzende grot van kunststeen, welke werken nu in vollen gang waren en uitgevoerd werden naar een plan, ontworpen door een Belgisch ingenieur, de heer Neuville, een van Frederiks intiemste academievrienden, die tot dat doel eenigen tijd bij hem had doorgebracht en eerst onlangs vertrokken was, daar zijne tegenwoordigheid elders vereischt werd. Beide broeders hadden elkander derhalve in den laatsten tijd weinig gezien. Frederik kwam zelfs niet eens geregeld op ‘Groot Woudzicht’ het middagmaal gebruiken en het was hem ook geheel onbekend, hoe zijn broeder meer dan vroeger bezigheden in de stad scheen te hebben, veel minder, hoe Eva Langhorst wekelijks een avond bij tante Ursula buiten kwam doorbrengen, wanneer zij van hare lessen te E. terugkeerde, op welken tocht zij ‘Woudzicht’ passeeren moest. Op zulke dagen werd de dikke voermansjongen met zijn koppigen langoor alleen huiswaarts gezonden, terwijl Gerard dan de beleefdheid had, de lieve blondine des avonds met zijne equipage naar W. terug te rijden, waarbij tante Ursula of Agnes hen nu en dan vergezelde, wanneer het weêr bijzonder gunstig was.

Sedert het vertrek van zijn vriend had Frederik zich weder meermalen bij zijne familie aangesloten en het bleek dan beiden broeders duidelijk, dat hun wederkeerige vrees, die, in den laatsten tijd ontstaan, evenwel nimmer door hen was uitgesproken, gelukkig louter verbeelding was geweest en hunne genegenheid van weerszijden geheel dezelfde was gebleven, wat zich duidelijk openbaarde zoodra zij weder te zamen waren.

Aldus was de verhouding der familie onderling, toen een geheel toevallige omstandigheid weder tot eene ernstige uitbarsting tusschen de beide, op voet van oorlog gewapende partijen aanleiding gaf.

Gerard, die zeer goed wist, dat hij tante's lieveling was en derhalve veel invloed op haar had, slaagde er in na aanhoudende pogingen, hare goedkeuring tot een door hem beraamd plan te verkrijgen, om mevrouw Langhorst met hare dochter uit te noodigen, tegen het begin der volgende maand eenige dagen op ‘Groot Woudzicht’ te komen doorbrengen en de invitatie daartoe, door tante geschreven, lag ter verzending gereed. Nu deed zich echter ter elfder ure het groote bezwaar voor, dat ‘Groot Woudzicht’ voor de beide te noodigen dames geen logies meer bood, daar Eva's ziekelijke moeder nimmer was gewoon geweest, hare slaapkamer met een ander, zelfs niet met hare dochter te deelen, en men tegenover die zwakke vrouw ook derhalve hierin geene uitzondering maken wilde, maar haar integendeel alle mogelijke gemakken wenschte aan te bieden. Men kwam nu overeen, Frederik te verzoeken ten behoeve van mevrouw Langhorst voor eenige dagen over de ruime logeerkamer van ‘Klein Woudzicht’ te mogen beschikken en Gerard wist ook zelfs van zijne tante te verkrijgen, dat deze zich bereid verklaarde, zelve dit verzoek tot Frederik te richten. Nauwelijks was het ontbijt afgeloopen of tante Ursula wendde hare schreden door de breede eikenlaan naar ‘Klein Woudzicht’, waartoe zij inderhaast slechts haar tuinhoed had opgezet en een omslagdoek om haar négligé had geworpen. Daar gekomen, beklom zij de kleine trap der veranda, welke door eene openstaande vensterdeur naar Frederiks werkkamer geleidde, en vervolgens deze kamer betredende, trof zij in plaats van haar neef den trouwen Giles aan, die bezig was hier en daar een en ander te ordenen, en bij den aanblik van deze geheel onverwachte verschijning het woordje ‘scare-crow’ niet verzwijgen kon. Zijn morgengroet werd door tante Ursula niet beantwoord, doch zij gelastte den neger, op den bevelenden toon haar eigen, aan Frederik te zeggen dat zij hem wenschte te spreken en stak tegelijkertijd haar hand uit naar een schrijfboek in rood lederen band, dat op de schrijftafel opengeslagen lag. Giles, wien deze handbeweging niet was ontgaan, had het boek opgenomen, in eene nog geopende lade gelegd, deze gesloten en den sleutel bij zich gestoken, vóór juffrouw Ursula nog den tijd had gehad zich over deze zijne handelwijze te verbazen, maar ook het volgende oogenblik toonde zij zich eerst recht in haar waar karakter. Haar gelaat was marmerwit geworden, hare oogen vestigden zich op den man en namen hem op van 't hoofd tot de voeten, en met eene uitdrukking van de hoonendste minachting in het gezicht sprak zij met heesche stem: ‘Wat moet dat beteekenen?’

‘Dagboek van heer Frederik, heeft gezegd niemand mag zien,’ antwoordde Giles in zijn gebrekkig Hollandsch, daar hij wel wist dat juffrouw Ursula geen Engelsch sprak, veel minder die taal verstond.

‘Waart ge mijn slaaf, ik zou je wel vinden!’ riep ze, met haar rechterarm eene beweging makende alsof ze hem een slag toebracht. ‘Ga uit mijn oogen, leelijk zwart monster, en roep je heer!’

‘Dat is onnoodig, tante,’ sprak Frederik, die achter haar

[p. 331]

op de veranda stond en nu de kamer binnentredende, Giles verzocht het vertrek te verlaten, hem de hand reikende.

Dit ziende, brak tante Ursula in een hoonenden schaterlach uit, welken Frederik wist te temperen, door te zeggen: ‘Onderzoek toch eerst bij iemand of hij het bespotten waard is; 't is om des duivels te worden, een rechtschapen man, die niemand beleedigd heeft, zóó te bejegenen.’

‘Frederik! uw knecht heeft mij....’

‘U behoeft mij niets te zeggen, tante, ik heb het geheele geval gehoord en u hebt groot ongelijk. Giles heeft zijn plicht gedaan, 't geen ik trouwens van hem gewoon ben, en ik ontzeg u het recht, dien goeden trouwen neger een andermaal zóó te behandelen. Noemt u hem een zwart monster, zijn ziel blijft daarom toch even blank en hij staat derhalve bij mij boven menig blanke, die toont een zwarte ziel te bezitten. Een braaf mensch, uit slavenouders, die zijn leven voor een blanke heeft opgeofferd, zonder daarna zelfs hoovaardig te wezen, staat bij mij verre boven den blanken aristocraat die de dwaasheid begaat, zich te laten voorstaan op den maatschappelijken stand, waarin zijn geboorte hem bij toe val plaatste. Doch genoeg! Wat is wel de reden van uw vroeg bezoek?’

‘Die reden beschouw ik als geheel te zijn vervallen en ik wil u derhalve niet langer aan het interessant gezelschap van dien braven slavenzoon onttrekken. Tot weerziens dus, verstandige neef,’ vervolgde tante Ursula met een minachtenden trek om haar mond, waarna zij in statige houding langs denzelfden weg de villa verliet, zonder zelfs nog éénmaal om te zien.

In den namiddag van denzelfden dag zat Frederik op de veranda in een gemakkelijken stoel met den door zijn vriend Neuville geteekenden plattegrond der vijverwerken voor zich, toen hij, even opziende, bemerkte hoe Diana door de breede eikenlaan kwam aandraven, met de aan den halsband gebonden dagelijksche couranten, welke de postbode steeds gewoon was op ‘Groot Woudzicht’ af te geven. Er had den geheelen dag een ongewoon drukkende warmte geheerscht, dubbel ondraaglijk, wijl de zomer nog maar weinig warme dagen gebracht had. Alle voorteekenen van een naderend onweer begonnen zich langzamerhand te vertoonen. Frederik bevrijdde den inmiddels genaderden hond van zijn bungelenden last, 't geen het schoone dier terstond den kop en lange ooren deed schudden, en onthaalde den trouwen bode vervolgens op een frisschen dronk, waarna deze zich weder op een wenk van zijn baas huiswaarts spoedde.

De inhoud van een bij de couranten gevoegden brief bracht een groote verandering op Frederiks gelaat teweeg, dat doodelijk bleek werd. Hij herlas den geheelen brief voor een tweede en derde maal en eerst toen ontsnapte hem een diepen zucht, en met de woorden: ‘Hoe plotseling! ik kan het niet gelooven!’ stond hij op, stak den brief met bevende hand in zijn borstzak en richtte zich vervolgens in gebogen houding met langzamen tred naar ‘Groot Woudzicht’, nu en dan eenige oogenblikken stilstaande, telkens met een hoofdschudden herhalende: ‘ik kan 't niet gelooven.’

Gerard zat met tante Ursula onder een groepje denneboomen naast het huis thee te drinken en nauwelijks werden zij den naderenden gewaar, of tante stond op en verliet met haastige schreden de plek, om zich naar de veranda aan de andere zijde van het huis te begeven, waarna Gerard terstond zijn broeder tegemoet ging, door Diana gevolgd.

‘Fredi! Wat is er gebeurd?’ riep Gerard, zoodra hij een blik op zijn broeders gelaat geslagen had.

‘Een plotseling sterfgeval, Gerard! Mijn vriend Neuville is overleden,’ bracht Frederik met moeite uit.

‘Neuville! Hoe is 't mogelijk! 't Kan niet zijn. Hij was immers nog onlangs bij u?’

‘Ja!’ vervolgde Frederik, met een diepen zucht, ‘'t wordt morgen eerst vijf dagen dat hij mij verliet.’

‘Hoe heeft zich dit zoo plotseling toegedragen?’

‘Een ongeluk. Bij eene inspectie aan de in aanbouw zijnde spoorbrug te K. stortte hij in de rivier en verdronk. Doch lees zelf, Gerard, 't is me te veel alles te vertellen.’ En Frederik overhandigde zijn broeder den noodlottigen brief, waarna hij de theetafel naderende, zich in een der stoelen neerwierp en zijn gelaat met beide handen bedekte.

‘Arme broeder!’ sprak Gerard, die daarna den brief met belangstelling las. Toen hij van den noodlottigen inhoud had kennis genomen, vervolgde hij na eenige oogenblikken:

‘God! hoe vreeselijk! En ge neemt die taak waarschijnlijk op u?’

‘Zeer zeker!’ antwoordde Frederik, zich een glas water inschenkende.

‘Ja! Wien zou hij beter als executeur hebben kunnen benoemen, hij laat immers geene bloedverwanten na?’

‘Neen, Gerard, hij stond geheel alleen in de wereld. Ik was zijn eenigste en beste vriend.’

‘En wat zijt ge nu voornemens te doen?’

‘Ik heb plan, morgen vroeg direct naar K. te vertrekken en bereid mij op een lange afwezigheid voor. Doch 't spreekt van zelf, dat ik u na de begrafenis schrijven zal, hoe ik verder wil handelen.’

Gerard hield zijn broeder dien avond verder gezelschap, wandelde met hem terug, was hem behulpzaam in de bereddering en regeling der vele zaken, welke elke plotselinge afreis onvermijdelijk met zich brengt, en beloofde hem tevens zooveel mogelijk toe te zien op de in aanbouw zijnde werken. Giles, die bij het vernemen der droeve mare zeer ontstelde, was zijn meester bij alle toebereidselen ook trouw behulpzaam en eerst laat in den avond geleidde Frederik zijn broeder halverwege de eikenlaan huiswaarts, waar zij vervolgens afscheidnamen.

‘Goede reis, Fredi! schrijf mij spoedig en houd u goed! Weet ge wat Eva Langhorst mij dezer dagen zeide, toen ik met haar sprak over de zware lasten die het leven ons soms te dragen geeft? “Het kan gebeuren,” sprak zij, “dat de mensch te eeniger tijd door het noodlot zwaar geschud wordt, maar wanneer er dan rijpe aren zijn, wordt slechts het stroo verpletterd, maar de korrels springen te voorschijn.” Arme Fredi! uw hand is koud; welk een plotselinge slag ook voor u! Kom, broeder, houd u goed, goede reis en vooral spoedig schrijven hoor! Zoudt ge Giles niet meênemen, of nog beter, ik zal meêgaan, dan....’

‘Wel neen, Gerard! Waar denkt ge aan? Welk een dwaasheid zou dat zijn. Adieu!’

‘Nu, adieu! Fredi, ik geloof we krijgen slecht weêr van nacht. Tracht dat ge wat rusten kunt.’

‘Giles, ge hebt de venstergordijnen niet goed gesloten, ik kan er nog doorheen zien en ge kent mijn oud zwak, dat mijn slaapvertrek donker moet zijn. Zóó, nu is 't goed, wees bedankt en zorg er voor, dat ik morgen vroegtijdig wegrijden kan.’

‘U kunt op mij vertrouwen, mijnheer, heb geen zorg, alles zal in orde zijn. Goedennacht.’

(Wordt vervolgd.)