De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 1

De Mont Blanc en zijn observatorium.
Met illustratiën.

Nu het reisseizoen weder nadert, zullen onze lezers zeker gaarne iets vernemen van den hoogsten berg van Europa, den Mont Blanc en van het daarop in 1893 door den Parijschen astrophysicus Janssen gestichte observatorium. De Mont Blanc ligt gelijk men weet in het Fransche departement Opper-Savoye en strekt zich met zijn uitloopers tot in Italië en Zwitserland uit.

De eigenlijke Mont Blanc is 4810 M. hoog en ligt in het zuidelijke deel van de gansche berggroep; hij is een ongeveer 100 M. lange sneeuwrug, waarvan gletschermeren

het observatorium op den mont blanc.

naar beneden stroomen.

In 1786 werd deze berg door den gids Balmat en Dr. Paccard voor het eerst bestegen, in het volgend jaar door den bekenden natuurvorscher Saussure, die ook in ons land werkte. De beklimming van uit het dorp Chamonix via de Grand Mulets wordt in den laatsten tijd zelfs ook door dames dikwijls met goed gevolg volbracht, al vallen er natuurlijk van tijd tot tijd slachtoffers; een uiterst gevaarlijk werk blijft het steeds.

Gelijk men allicht weet, bestaat er op den top van den Mont Blanc een observatorium, hetwelk daar op initiatief van den heer Janssen van de sterrenwacht te Meudon bij Parijs is gebouwd. Door den heer Hansky, wetenschappelijk afgevaardigde van het observatorium te Odessa bij dat te Meudon, zijn verleden zomer in de hooge luchtstreken van den Mont Blanc een aantal onderzoekingen gedaan, die de aandacht zeer verdienen.

De heer Hansky heeft ten overvloede getoond, dat het den mensch mogelijk is, materieel en intellectueel te leven onder een luchtdruk van niet meer dan 400 m. M.

In verschillende richtingen heeft de heer Hansky zijn onderzoekingen doen geschieden; de dichtheid van de lucht, de drukking, de temperatuur, de snelheid van den wind, den toestand van het spectrum enz. heeft hij onderzocht en uitkomsten verkregen die voor hem nog niet bekend waren.

Onze eerste gravure geeft een blik op het observatorium, half onder sneeuw en ijs bedolven, in de rich-

[p. 252]

ting van het noorden naar het zuiden genomen. Gelijk men ziet heeft het gebouwtje den vorm van een afgeknotte pyramide; de basis rust onmiddellijk op de eeuwige sneeuw, die het tot een fundament is even stevig als de sterkste rots. In de sneeuw uitgehold, heeft het gebouw als het ware een kelder, ongeveer tweemaal zoo diep als de hoogte van het met het observatorium gekroonde deel, hetwelk men ziet; hier worden de mondkost, het brandhout en de zware instrumenten bewaard, die men niet elken dag noodig heeft.

De tweede plaat geeft ons een kijkje van boven in een der valeien bij heldere lucht. Men ziet het ragfijne van dit landschap met het eindelooze vergezicht, dat zich uren ver uitstrekt.

Onze derde gravure doet ons een blik slaan in de groote zaal van het observatorium.

Men ziet er den grooten kijker van twaalf voet lang, die men er in kleine stukken heen heeft laten dragen, omdat men nimmer het draagvermogen van een gids, dat ongeveer 30 K.G. is, mocht overschrijden. Slechts heeft men een uitzondering moeten maken voor den spiegel, die 68 K.G. weegt, en voor ieder der beide lenzen, die het

vergezicht bij helder weer van den mont blanc.

objectief vormen. Men ging als volgt te werk. Drie der sterkste gidsen waren aangenomen tot het dragen der verschillende voorwerpen; ieder droeg gedurende een paar passen den last; gedurende dien tijd rustten de beide anderen uit en op hun beurt namen zij dan het werk weer over; zoo heeft men onder schier bovenmenschelijke inspanning het groote doel bereikt.

De groote kijker van het observatorium heeft een lengte van ongeveer vier meter en overtreft aldus in lengte den grootsten kijker die Parijs in den tijd van Arago bezat; - men rekent hem voor den besten van Europa.