De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 1

Adolf Menzel.

De naam van Adolf Menzel, den groeten Duitschen historieschilder, was in de laatste weken weer op veler lippen doordat Keizer Wilhelm II aan den grijzen kunstenaar op den ‘Ordenstag’ de zeldzaam verleende - en dan nog slechts aan vorstelijke personen of zeer hooge staatsambtenaren - orde van den Zwarten Adelaar heeft geschonken. Dat dit gedenkwaardige feit plaats had bewijst wel hoezeer de kunst van Menzel ook in de Duitsche hofkringen gewaardeerd

[p. 116]

wordt, waar anders de vereering vooral van de beeldende kunsten en hare beoefenaren vrij beperkte grenzen niet overschrijdt.

Menzel is dan ook wel bij uitstek een persona grata en is vooral bij den Keizer zeer in de gunst, wat hij wel in de eerste plaats aan het eigenaardige terrein zijner kunst te danken heeft.

Adolf Menzel is den 8^sten December 1815 in Breslau geboren en zal dus dit jaar den 84-jarigen leeftijd bereiken, ten minste indien het typische, kleine mannetje, wat wel te verwachten is, tot December gespaard

adolf menzel in zijn atelier.

blijft.

Als 15-jarige knaap ging hij in 1830 naar de Berlijnsche academie, waar hij echter heel kort bleef omdat de tijdsomstandigheden hem dwongen spoedig in eigen onderhoud te voorzien, wat hem gelukte door de steendrukkunst te beoefenen. Reeds in 1833 gaf hij een bundel lithographieën uit, die door realistische opvatting en geestige conceptie ook in ruimeren kring de aandacht op hem deden vallen.

Zijn naam vestigde bij echter eerst voorgoed, toen hij bij Kugler's ‘Geschiedenis van Frederik den Groote’ in de jaren 1839-1842 een reeks van 400 illustratiën leverde.

De teekeningen boeien door rijkdom aan oorspronkelijkheid en humor, terwijl de historische getrouwheid der kostumes schier feilloos is. Door dezen arbeid - de houtsneden werden onder Menzel's leiding uitgevoerd - oefende hij tevens een belangrijken invloed op de ontwikkeling der houtsnijkunst in dit tijdperk.

Voortaan was Menzel de aangewezen schilder van Frederik den Groote en zijn tijd en droeg in de droeve periode van Pruisen's politieken achteruitgang, ontzaglijk veel bij tot wederopleving van het Pruisische volksbewustzijn door zijn voortdurende afbeeldingen van den nationalen held. Doch ook als landschap- figuur- en architectuurschilder is hij beroemd, zij het ook, dat zijn beteekenis als historieschilder hem de hooge plaats heeft doen geven, die hij inneemt. Hij is de meest universeele Duitsche schilder van de 19^de eeuw, een virtuoos in iedere branche van de teeken- en schildertechniek, met uitzondering alleen van de wandschilderkunst.

Menzel is koninklijk professor en kanselier van de nietmilitaire afdeeling der beroemde orde pour le mérite, waarvan ook onze landgenoot, prof. Van 't Hoff, lid is.

Ter gelegenheid van zijn 70^sten verjaardag werd aan de Berlijnsche academie een beurs gesticht voor onbemiddelde talentvolle jonge kunstenaars, terwijl op zijn tachtigsten geboortedag hem het eereburgerschap van Berlijn werd aangeboden en de Keizer hem den titel van excellentie verleende.

Op de hiernevens staande illustratie ziet men Menzel in zijn atelier. Nauwelijks zou men zeggen, dat dit eenvoudige, typische kleine oude heertje Duitschland's beroemdste schilder is.