De Huisvriend. Jaargang 1896

Een dag uit een kinderleven.
Door Ida Boy-Ed.

Zij heeft blond en glanzend haar, als de rijpende roggevelden, wanneer de zon er over schijnt, en in hare helderblauwe oogen blinken glinsterende lichtpuntjes, die aan den blik eenen vroolijken glans en die opmerkzame uitdrukking geven, welke slechts een kinderoog heeft.

Met hare vlugge voetjes draaft zij den geheelen dag door huis en tuin, als dreef eene dringende noodzakelijkheid haar snel van de eene bezigheid naar de andere. En als zij de trap afgaat, heft zij met de linkerhand bevallig het loshangende, witte kleedje op, zooals zij het de groote dames ziet doen. Zij heeft ook eenen mooien naam, hij staat in hare geboorteakte en is op al haar linnengoed geborduurd. Maar men noemt haar alleen ‘Baby.’ Dat is een vreemd woord, weliswaar. Maar er bestaan klanken, die zóó internationaal en zóó veelzeggend zijn, dat ieder hart onder hunne betoovering geraakt. Met welke woorden zou men het kleine, het hulpbehoevende, het teedere, het vleiende beter kunnen uitdrukken, dan met den naam: Baby.

En Baby is een gewichtig persoontje, niettegenstaande zij ternauwernood vijf jaren telt; het gewichtigste en heerschzuchtigste uit het geheele huis. Eigenlijk zijn alle vertrekken hare speelkamers, alle dienstboden voor hare bediening en de familie is hare hofhouding. Maar toch leidt zij noch het leven van eene prinses, noch dat van eenen despoot. Integendeel, iedere dag brengt haar zooveel werk en zorgen, zooveel vreugden en teleurstellingen, zooveel plichten en genot, als in een geheel menschenleven.

Reeds 's morgens heeft zij nauwelijks tijd zich te laten kussen: daar zijn de poppen, voor wie gezorgd moet worden, en de beide Japansche nachtegalen, die grootpapa haar gegeven heeft, hebben hun badwater weer zoo vuil gemaakt, dat Baby eene strafpredikatie tot hen houdt. Bovendien moet zij Frieda, het kamermeisje, helpen den traplooper bij te vegen, want zonder hare hulp - meent Baby - kan geen meid klaar komen. Zij heeft haar eigen bezem en veger en haar waschtobbetje en haar strijkijzer en met haar mesje helpt zij in de keuken de groenten schoonmaken.

Maar de zon stoort Baby heel dikwijls in het volhouden van haren met zooveel ijver begonnen arbeid. - Buiten werpt zij gouden lichtplekken op het geelbruine kiezel van het tuinpad. Door de openingen in de struiken ziet men het rustelooze, golvende water trillen en schitteren. Vogels trippelen over het grasveld en fladderen in het groen van den dicht begroeiden tuin. Het is heel stil en toch doorstroomt alles een vroolijk, tintelend leven. De bleeke, noordelijke hemel welft zich over dit alles heel, heel hoog.

Op eens weerklinkt een vroolijk juichen en lachen. Baby is haren bewakers thuis ontvlucht en rent den tuin in, naar den oever, waar aan den kant een wit geschilderd bootje ligt. De zon beschijnt het helder, en zacht knarst de ketting, als de boot, door de lichte beweging der golven opgeheven en teruggestuwd, aan haar boeien rukt.

Het witte kleedje van het vluchtende kind schijnt door de groene struiken. Achteraan draaft de kindermeid en Mamaatje, want Baby mag niet alleen naar den waterkant. Zij mag daar gaarne neerzitten om naar de vischjes te kijken, die in dichte drommen in het door de zon beschenen water zwemmen, terwijl onder hen op den niet zeer diepen bodem eene groene waterplant hare lintvormige bladeren uitbreidt en intrekt als poliepenarmen. En als de rustende zwermen plotseling in wilde vlucht wegschieten, wil Baby precies weten, waarheen zij nu zwemmen.

Het grijze hoofd, dat alle kindervragen dadelijk waar en helder, dadelijk bevredigend en verstandig beantwoorden kan, is nog niet geboren.

[p. 371]

Aan den waterkant heeft Baby ook hare speelplaats. Gisteren heeft de tuinman versch zand gestrooid; hoe zacht loopt men er op! Dat bevalt Baby niet.

‘Het is zoo gauw kapot,’ zegt zij pruilend. Uit louter overvloed van prettige bezigheid weet Baby eenige oogenblikken niet wat te beginnen. Zij zou een nieuwen tuin kunnen maken, zij heeft veel lust, die pas ontloken akelei af te plukken en op haren zandhoop te planten; of - slakken zoeken, dat is een zeer geliefkoosde sport; of poppenwaschdag houden en het goed dadelijk in den tuin drogen. Daar er vanmiddag poppenvisite komt, besluit Baby tot de wasch. Het heerlijkste is, dat Baby zelf het water uit de groote rivier mag halen. Het kleine blikken emmertje wordt aan een touw neergelaten en komt boordevol weer boven. Een waterslakje is er in gevangen.

Eene gebeurtenis van bijzonder groot gewicht. Dit slakje heeft eenen anderen vorm, dan die welke op de struiken kruipen. Zou het ook horentjes hebben? Of het wel door de schildpadden opgegeten wordt?

De schildpadden worden dadelijk opgezocht. Zij leiden een stom, droefgeestig leven in de met bloemen gevulde veranda en niemand heeft ooit gemerkt of zij van de melk of de salade, die zij iederen morgen krijgen, genieten. Het schijnt of zij van de lucht leven. Oom ‘Kater’ heeft ze uit Klein-Azië meegebracht. Toen deze oom nog cadet was, kon Baby zich niet met het woord ‘cadet’ vereenigen en daar zij van duidelijke begrippen hield, maakte zij van de voor haar onverstaanbare woorden bekende. Zoo werd uit ‘cadet’ ‘kater’ en als Oom ‘Kater’ eens admiraal wordt, zal hij in de familieoverleveringen toch altijd dezen raadselachtigen, zoölogischen naam blijven behouden.

De schildpadden nemen geene notitie van de hen voorgeworpen slakken. Baby hurkt op den grond, juist in een breeden lichtstraal, die door het venster valt. Rondom staan de bloemenlooze camelia's, ernstig en droefgeestig, en onbeweeglijk liggen de bruin en geel gevlekte schildpadden in hun pantser. Baby heeft klaarblijkelijk bijzondere gedachten. Mamaatje staat in de deur en wacht op de opmerking, die komen moet, - want als Baby zoo ernstig peinst, komt er later altijd eene vraag.

‘Mamaatje,’ vraagt zij nu, ‘is die eene schildpad, die zijne vrouw? En die andere, die haar man?’

Mamaatje, die in het geheel niet op de hoogte is van de familieomstandigheden der schildpadden, zegt:

‘Ja.’

Terwijl zij met de schildpadden bezig is, komt haar de ‘vliegende visch’ weer in de gedachte, die oom ‘Kater’ gezonden heeft, en de globe, waarop men zien kan, waar oom is. Zij stormt het salon binnen. De ‘vliegende visch’ is er in 't geheel geen, maar een opgezette papagaaivisch, maar daar hij aan eene lus aan het plafond hangt, is hij voor Baby ‘vliegend’, en het geheele huis, dat ter wille van Baby de taal verandert, maakt er zich geene gewetensvraag van, ook de natuurlijke historie te verdraaien.

In het salon stoort Baby ‘Duna’ onverbiddelijk in haren ernstigen arbeid. ‘Duna’ is eigenlijk Grootmama, maar daar grootmama nog jong is, is zij meer eene speelmakker voor Baby dan juist eene persoon om eerbied voor te hebben. Zij heet met haren voornaam Iduna; de vrienden en volwassen kinderen hebben er Duna van gemaakt, en daar Baby op hare speeldoos de wals van ‘der schönen blauen Donau’ heeft, waarbij zij zich niets verder kon denken, werd dit muziekstuk herdoopt in de ‘blaue Duna’ en langzamerhand bleef slechts de eigennaam in gebruik. Zoo kwam grootmama aan den naam ‘Duna’ en het woord Grootmama kent Baby zelfs niet.

‘Duna, wijs eens, waar oom “Kater” is.’

Duna neemt geduldig de globe.

‘Maar, Baby, je stoort Duna,’ zegt mamaatje.

‘O, dat hindert u niet, is het wel, Duna? Ik pluk strakjes een bouquet bloemen voor u,’ belooft Baby in haar geradbraakt, bekoorlijk taaltje, dat door allen die met haar omgaan, zorgvuldig onderhouden wordt.

Zoolang het lieve, dwaze, verkeerde kinderkamertaaltje wordt gesproken, zoolang is een kind nog waarlijk - kind.

‘Zie je, daar is oom “Kater”’, zegt Duna, op Smyrna wijzend.

Baby draait de globe. Het draaien is de hoofdzaak.

‘En waar is oom Emil?’

Duna wijst op Birma.

‘En waar ben ik?’

Dat is de steeds weerkeerende slot- en hoofdvraag, iederen keer als de globe bekeken wordt.

Op dit oogenblik klinkt schril het belletje van de telephoon door het huis. Als kind van haren tijd kan Baby al door de telephoon hooren en als men haar opheft, spreken.

De mama van Baby's vriendinnetje Alice is aan de telephoon. Groote vreugde: Alice komt van middag.

Maar nu is zij overstelpt door bezigheden.

Baby rent weer den tuin in, de meid moet helpen: de poppen moeten hun mooiste pakje aan hebben, de thee moet met het kinderservies, dat die lieve Tante Delia uit Guatemala als kerstgeschenk heeft gezonden, netjes in orde worden gemaakt. Baby is trotsch dat zij nu Alice toonen kan, dat zij ook eenen zak heeft; de iets oudere Alice heeft er reeds lang een in hare jurken, en de jalouzie was zoo groot, dat Mamatje het hartverteederend smeeken moest verhooren om ook in Baby's jurken zakken te maken. Het schijnt dat evenals de baard eerst den man, de zak eerst het meisje maakt. Bovendien heeft Baby er een geborduurd zijden zakdoekje in, dat oom Emil haar uit Birma heeft gestuurd.

De zon staat hoog en helder stralend aan den hemel, middaghitte hangt zwaar in den tuin. Het water glinstert zoo, dat men er niet meer in kan zien.

Baby wordt een beetje stiller en denkt, dat zij beter doet in de kamer te gaan spelen. Hare lokken, welke als die van eenen page in het midden gescheiden zijn en langs hare wangen neerhangen, zijn verward, haar hoofdje is heet. In het voorbijgaan zegt zij vriend kikvorsch goeden dag. De kikvorsch woont in de water-

[p. 372]

leiding van den tuinbesproeier; ter wille van hem wordt het deksel om de pijp nooit dichtgemaakt. Hij kijkt aandachtig over den rand van zijn waterbassin, dat slechts een handbreed groot is, men ziet zijne zwarte, heldere, roode oogen en zijne opgeblazen kaken.

Baby houdt veel van hem, om zijnentwil heeft zij een der treurigste oogenblikken van haar leven doorgemaakt. ‘Grauwe Mieke’, het katje, zag uit naar een oogenblik, dat de kikvorsch op het droge was, en sloeg naar hem met haren poot. Misschien wilde zij hem wel opeten, maar Baby en Mamaatje kwamen er juist aan en joegen haar weg. Voor dood lag de kikvorsch op het kiezelpad. Maar toen men hem voor dood wilde wegbrengen, vloog hij met eenen hoogen sprong op en hupte weer in zijne waterpijp terug. Baby's opgewondenheid kende geene grenzen.

‘Die geluk,’ zeide zij later, ‘dat mijn kikvorsch niet dood was - hij deed maar zoo.’

Baby zegt ‘die geluk’, natuurlijk veranderen alle huisgenooten het geslacht van dit zelfstandig naamwoord.

Bij buiten vergeleken is het in huis een schemerdonkeren hoek. Alle zonneblinden zijn neergelaten en er is iets geheimzinnigs in de stilte.

Baby schijnt ernstig. Zij wil iets beginnen. Het liefst schrijven. Met ‘Duna's pen, aan hare schrijftafel, op haar papier. Onmogelijk! Nu dan maar op de nieuwe lei, die reeds bij voorbaat aangeschaft is voor haar toekomstig schoolbezoek. ‘De lei moet nieuw blijven’ zegt Mamaatje.

‘Och, alleen maar om te probeeren,’ vleit Baby. Neen. Nu dan toch met inkt. Nogmaals neen.

‘Maar eens toen het nog geen gisteren was, toen gisteren pas kwam, toen heb ik toch met inkt geschrijfd,’ beweert Baby. Zij meende eergisteren.

Plotseling valt haar iets anders in.

‘Och, geef mij toch geld, maar echt,’ vleit zij, want haar oog is op eenig los kopergeld gevallen, dat op de schrijftafel ligt.

Duna geeft haar vijf centen. Het is de eerste keer, dat Baby geld heeft; zij weet het wel te onderscheiden van de speelpenningen in haar eigen Schotsche portemonnaie, die oom ‘Kater’ uit Edinburg heeft meegebracht.

Zij gevoelt zich zoo ongeveer als eene kapitaliste. Zij zal voor zichzelf van dat geld een rijtuig, twee levende paarden, ook veel poppen en nog vele andere dingen koopen en voor Mamaatje chocolade en ook wat voor Duna en voor Frieda en Augusta en Martha en Gustaaf. Allen zullen wat krijgen. Zij doorloopt alle aandoeningen na het winnen van het hoogste lot en is buitengewoon vrijgevig.

‘Verlies ze maar niet,’ vermaant Duna. Maar Baby houdt hare vijf centen, zeker van hare overwinning, in haar warm handje.

‘Ik verlies ze in het geheel niet,’ zegt zij gewichtig. Intusschen is het etenstijd geworden, Baby gaat in de keuken bij Augusta vragen, of het nog geen tijd is om haar haar te kammen, hare handjes te wasschen en eene schoone witte jurk aan te trekken. Dan wacht zij aan de tuindeur Grootpapa op, die uit de stad en van zijn kantoor komt. Baby heeft haren Papa verloren en woont met haar lief Mamaatje bij hare Grootouders; zij kent nog het onderscheid niet tusschen de verschillende graden van verwantschap.

Op den door kastanjeboomen omzoomden straatweg dwarrelt het in vroolijke dunne wolken voor den wind uit, en in het zonnelicht vormen de schaduwen der kastanjes zwarte, ronde, grillige plekken. Baby heeft van morgen deze schaduwplekken reeds gezien, toen hadden zij echter eenen langeren vorm en waren links van iederen boom. Nu wil zij precies weten, ‘waarom het donkere op den grond op eene andere plaats is.’

De moeilijke verklaring wordt Mamaatje gespaard, want juist komt Schütt, de postbode, aan en staat bij de jonge vrouw stil.

‘Schütt, heb je een brief voor mij meegebracht?’ vraagt Baby.

Hij heeft ditmaal geen van die kleurig beschilderde briefkaarten, die oom ‘Kater’ zoo menigmaal voor haar teekent.

Daar Baby vast gelooft, dat brieven brengen eene soort vrijwillige vriendelijkheid is, maakt zij hem uit voor al wat leelijk is, omdat hij er geen voor haar heeft meegebracht. Maar ten minste een voor Mamaatje. Zij breekt hem open en zegt tot Grootpapa die juist aankomt:

‘Van Walter, ik ben toch in spanning, of hij verlof krijgt.’

Ja, oom Walter heeft verlof gekregen. Hij zal weldra komen. Baby jubelt van vreugde, want oom Walter, die luitenant is, heeft haar de vorige maal vast beloofd, dat hij, als hij terugkwam, ‘al zijne soldaten’ zou meebrengen. Aan tafel is het bijna onmogelijk, Baby zoo voorzichtig mogelijk voor te bereiden, dat hij ook ditmaal zonder ‘al zijne soldaten’ zal komen.

In dien tusschentijd komt neef Herman. Neef Herman is een lang opgeschoten gymnasiast, eigenlijk een ‘Oom’, want hij is een neef van Mamaatje. Hij zocht in den tuin zijner bloedverwanten, onder de struiken, in de vochtige, zware, zwarte aarde naar regenwormen, waarmee hij de hagedissen uit zijn terrarium voedt. Baby kan nauwelijks rustig haren pudding opeten, zij moet oom Herman helpen larven zoeken. Zij hurkt naast de op den grond onder de struiken uitgespreide courant en bewaakt de walgelijke dieren, die zich daarop kronkelen.

Mamaatje loopt haar in den tuin na.

‘Zoeken jelui larven?’

‘Ja,’ zegt Baby, ‘larven èn regenwormen.’ - ‘Maar dat is toch hetzelfde?’ - ‘Neen,’ zegt Baby, ‘de larven zijn de kleinen, de regenwormen de grooten, die hebben ook een ander gezicht.’

‘Het gezicht’ der regenwormen te herkennen is eene kundigheid, die alleen Baby bezeten heeft.

Mamaatje vermaant echter, larven larven te laten. Het is vijf uur, haar vriendinnetje Alice kan ieder oogenblik komen. Baby is er op gesteld ter eere van dit bezoek hare nieuwe schoenen aan te trekken. Het

[p. 373]

de hopelooze minnezanger. Naar V. Todaro. (Zie blz. 375.)

[p. 374]

zijn vreemde schoentjes, zool en bovenleer zijn uit één stuk gesneden, van boven rondom met gaatjes voorzien, waardoor een lederen koordje getrokken is; er zijn kleine figuurtjes in gesneden en zij zijn zoo licht als elfenschoentjes. Eene tante heeft ze uit Odessa meegebracht.

Nu moeten de poppen rond de tafel worden gezet. Het is een groot gezelschap, negen of tien, en zij heeten meest naar hunne gevers. Om slechts de hoofdpersonen van dit doorluchtig gezelschap te noemen: daar hebt gij pop Delia, in rose empirekostuum, van bovenvermelde tante; dan pop Klara, in blauwe zijde, gekregen van de vrouw van een bekend kinderdokter te Dresden, die Baby, toen zij zwaar ziek was, bewonderenswaardig goed en verstandig heeft behandeld; dan pop Sautuzza, die Mamaatje uit Venetië heeft meegebracht, en pop Emil, die zij gekregen heeft van eenen beroemden Wagnerzanger, enz. enz. Baby vermaant hen allen zeer lief en bescheiden te zijn en met hun strak poppenglimlachje kijken zij haar aan. Van de takken van den ouden elzeboom valt een blaadje op het schoone tafelgoed en een vogeltje in de lucht doet, wat het niet laten kan.

Het vriendinnetje komt. Het is een mooi, ernstig, donkerlokkig kind, een gezichtje als Dantes Beatrice en de bekoorlijkste tegenstelling met Baby's blonde lokkenpracht. Nu sluipen twee witte figuurtjes door den groenen tuin en twee babbelmondjes staan geen oogenblik stil. Baby wil ook haren schat, haar vermogen vertoonen.

Maar waar zijn de vijf centen gebleven? Niemand weet het, niemand heeft ze meer gezien. Eén oogenblik denkt men er aan, eenige andere centen in de plaats te geven; die zwakheid wordt overwonnen - Baby moet zelf haar verlies dragen.

Zij gevoelt zich als een beursspeculant, die zijn moedig veroverd millioen weer verdwijnen ziet. Zij is een vernietigde kapitalist. Zij weent niet, neen, zij schreeuwt.

Slechts een roeitochtje kan hare smart stillen. Men stapt in de boot en neemt brood mee voor de zwanen, die ver weg, rustig en trotsch op het golvende door de avondzon beschenen water drijven. Het land aan den anderen oever is in eenen rooden gloed gedompeld.

Het wordt tijd aan den terugkeer en het avondeten te denken. Mamaatje en Duna doen de riemen zachtjes in het water zinken en heffen ze dan weer op. De beide kinderen babbelen met elkaar. Maar wat is dat? Zij zijn kleine sociaal-democraten - zij willen gelijk recht en gelijk bezit voor alle standen.

‘Wil je nog altijd dat zij je Baby noemen?’ vraagt Alice. ‘Mijne broers zeggen het ook altijd, maar ik wil het niet.’

‘Neen, ik wil het ook niet langer hebben,’ beweert Baby dapper.

En zij willen niet naar bed, vóór ‘de grooten’ gaan, en alles eten, wat ‘de grooten’ mogen eten.

Na het afscheid van haar vriendinnetje ondervindt Baby nog een groot verdriet: boven ligt een der roodsnavelige nachtegalen dood in zijne kooi.

Voor de eerste maal ziet het kind den dood. Misschien doet de nachtegaal als de kikvorsch? Maar, neen, hij is werkelijk dood.

‘Wij moeten nog naar beneden om hem te begraven,’ schreit Baby. Hare tranen stroomen droevig.

Nog een laatst mat licht in den tuin, de lucht is helder en slechts in het Oosten wordt het eenigszins duister.

Het grafje wordt gegraven, het vogeltje onder bloemen gelegd. Als het kleine heuveltje in orde is en Mamaatje nog een cypressentak in den grond heeft gestoken, vraagt Baby ernstig:

‘Mamaatje, gaat het bij “echte” menschen ook zoo.’

‘Ja, mijn kind, op dergelijke wijze.’

Getroost, voornamelijk door het ongewone van het begraven gaat Baby ‘bij’ boven. Het voorzetsel ‘bij’ neemt eene groote plaats in haar woordenboek in. Voor Baby is alles ‘bij’, de zon is ‘bij den hemel,’ de maan ‘bij de zwarte lucht,’ het water ‘bij beneden’ en de boomen ‘bij buiten.’

Haar avondeten wacht al. Daarbij moet hare goede Martha altijd een sprookje voorlezen, anders eet Baby niet, en wee Martha, als zij uit achteloosheid een woord weglaat of verandert.

‘O, Martha, dat was immers niet de tong, maar het hart van Sneeuwwitje, dat de jager aan de booze koningin moet brengen?’

Duna komt boven, om getuige te zijn bij het omslachtig naar bed gaan. Zij zegt toevallig tot Martha:

‘Mijn man komt vandaag eerst laat thuis en kan Baby geen goeden nacht zeggen.’

Daar men anders tegen de dienstboden altijd spreekt van ‘mijnheer’, merkt Baby dit woord dadelijk op.

‘Hebt ù een man, Duna?’

‘Ja, zeker,’ zegt Duna glimlachend.

‘Wie is dat?’

‘Wel, Grootpapa.’

Baby is buiten zichzelf van verwondering en ergernis.

‘Maar Grootpapa is toch mijn man,’ roept zij.

Grootpapa heeft in hare oogen geen ander levensdoel, dan alleen van haar te zijn.

Nu komt de groote avondwaschpartij. Baby wordt in zemelen gebaad - in ‘meel’, zooals zij gelooft en zegt - en dat geeft een gelach en een gespat naar alle kanten van de kamer.

Eindelijk, eindelijk ligt ons beweeglijk gastje in haar bed. Allen slaken eenen zucht van verlichting. Ja, het was weer een drukke dag.

En alles, wat een menschenhart lijden kan, en alles, wat het verlangen kan, heeft Baby ondervonden. Deze eene dag was als bijna alle andere, een beeld van het geheele leven. Aan het einde ondervindt ook de volwassen mensch niets anders dan het kind. Maar het onderscheid, het moeilijke, vreeselijke onderscheid is dit: bij den volwassen mensch worden de gebeurtenissen met harde beitels in het levensboek gegriffeld en hij kan niet vergeten. Het kind echter ontwaakt den volgenden morgen, rozig en frisch: als regendruppels van de vederen van het kwikstaartje, zoo valt in

[p. 375]

paarlen het leed van hem af. Met den nieuwen dag begint een nieuw bestaan.

Het eeuwig gisteren heeft zijne rechten nog niet opgeëischt.

Baby moet echter nog bidden. Dat is eene veelomvattende taak, want Baby heeft eene menigte wenschen aan den lieven God.

Mamaatje en de meid of Duna staan om het ijzeren bedje, aan welks hemel een wassen kerstengel hangt.

Baby kijkt een weinig verstrooid naar omhoog, bidt echter zonder fout het Onze Vader.

Dan komen de bijzondere wenschen.

‘Lieve God, ik bid U laat oom “Kater” en oom Emil niet in het water vallen.’

‘Lieve God, laat het weer spoedig mijn verjaardag zijn, ik wil dan zoo gaarne eene poppenkeuken hebben.’

Ten laatste vraagt Mamaatje gewoonlijk:

‘En wat nog?’

‘Verder niets,’ zegt Baby tevreden.

En dan komt het slotgebed. De oogjes vallen reeds toe en de woorden haperen:

‘Ik ben kleen,
Mijn hartje is zuiver,
Niemand woont er
Dan God alleen.’

Toen Baby leerde bidden, kon zij de ideeën rein en zuiver niet onderscheiden; op een avond zeide zij ‘zuiver’ en men liet het zoo.

Nu zal zij spoedig naar school gaan en daar zal zij leeren, dat het niet ‘de geluk’ is, maar ‘het geluk.’

En dan zal zij het leven intreden en dat zal haar leeren, dat het niet ‘het geluk’ is, maar ‘de ontbering.’

Maar als zij dan ook altijd bidden kan:

‘Mijn hart is ‘zuiver’,

dan zal zij slapen, zooals zij dezen avond slaapt: zacht en vredig.