De Huisvriend. Jaargang 1896

[p. 313]

Een stem onder millioenen.
Door Clementine Black.
Met twee gravuren.

In een kleine kamer, gelijkend op een kantoor, een scheepshut en de wachtkamer van een barbier, za en twee mannen die elkander aanzagen als waren zij twee omzichtige tegenstanders.

De kamer bevond zich in de nabijheid van een grooten schouwburg, en de oudste der mannen was Felix Denafoy, de grijze impresário - door Europa en Amerika bekend om zijn

‘Ik heb den mooisten tenor, dien ik ooit in mijn leven hoorde, hier in Londen gevonden.’

talent, zangers te ontdekken en op te leiden.

Niemand kende Denafoy's nationaliteit; in Engeland hield men hem gewoonlijk voor een Franschman totdat men hem Engelsch hoorde spreken, en in Frankrijk voor een Engelschman totdat hij Fransch sprak.

Zijn jongere gezel, tenger van gestalte en glad van gezicht, behoorde tot een duidelijker type; in geen land onder de zon zou hij voor iets anders dan een jood zijn gehouden en in geen gesproken taal zou zijn spraak hem niet verraden hebben. Zijn naam was - in dien tijd - Rosenthal; vroeger had hij er een gedragen, die meer Poolsch klonk. Zijn betrekking zou men hebben kunnen omschrijven als: makelaar in muzikale specialiteiten.

Hij had, zooals zijn gewoonte was, over allerlei banale dingen gepraat. Denafoy gaf hem de vereischte monosyllaben ten antwoord en wachtte op de eene of andere belangrijke bekendmaking.

Eindelijk kwam het.

Rosenthal leunde voorover en, zijn hand - een die niet overdreven zindelijk was - leggende op den arm van den directeur, zeide hij met nadruk:

‘Ik heb den mooisten tenor, dien ik ooit in mijn leven hoorde, hier in Londen gevonden.’

Denafoy keek een oogenblik strak naar den spreker; toen wendde hij zijn blik af en trok zijn arm terug.

‘Engelschman?’ vroeg hij met een zorgeloos, ongeloovig optrekken der wenkbrauwen.

‘Spreekt Engelsch in elk geval, en Londensch Engelsch nog wel. Maar een stem, mon cher! - voix d'élite - een stem onder millioenen. Ik dacht dadelijk aan u, toen ik hem hoorde. Natuurlijk mist hij opleiding. Ik dacht dat dit een buitenkansje voor u zou zijn.’

‘Wat zijn de voorwaarden?’ vroeg de impresário kortaf.

Hij zag wel dat zoo'n parel van een tenor hem niet voor niets zou gegeven worden.

Rosenthal legde in bijzonderheden uit. Hij moest een premie hebben van vijftig pond voor de eerste samenkomst en was bereid ze terug te geven als Denafoy de stem afkeurde; andere betalingen zouden gedaan worden als de tenor een contract teekende en hij voor 't eerst in het publiek verscheen.

De prijs was hoog, maar toch niet geheel en al onbetaalbaar. Na eenig loven en bieden werd de koop gesloten en de volgende middag bepaald voor de samenkomst.

Denafoy en zijn secretaris gingen in een rijtuig zitten, en vergezeld door Rosenthal reden zij heen, zij wisten niet waarheen.

Het rijtuig stond eindelijk stil in een onbekende straat en de tocht werd te voet voortgezet. Zij liepen tusschen werven en magazijnen en kwamen eindelijk in een hooge, nauwe straat met plassen water tusschen de huizen.

Rosenthal stond stil voor een kleine herberg met overhangende bovenverdieping, waarop een uithangbord stond met een schip en den naam:

H. Davis.

‘Dit is de plaats,’ zeide Rosenthal, en zij traden binnen.

Achter de toonbank stond een roodharige, jonge vrouw met vurige blauwe oogen.

‘Is mijnheer Davis binnen?’ vroeg Rosenthal haar.

Zij keek het gezelschap scherp aan en wees hun

[p. 314]

toen den weg naar een kamertje achter het huis. Het was gemeubeld met een lange tafel en banken en had een zonderlingen ouden haard met spit; aan een van zijn geel geverfde muren hing een aardige schets in waterverf van een zeilend schip. Buiten het breede, lage venster zag men een soort van balkon met hek.

Een man leunde over het hek, zijn rug naar hen toegekeerd, zijn gezicht gewend naarde breede Theems; krullen van blauwen rook stegen op uit zijn pijp.

De vrouw verliet hen; zij hoorden haar roepen ‘'Arry’ en zagen den man zich bewegen en verdwijnen. Een oogenblik later verscheen hij in de deur en werd luidruchtig verwelkomd door Rosenthal.

Hij was een jongmensch van goed uiterlijk, kort voor zijn breedte - de tenor, helaas! is zoo zelden slank - en wat zwaar gebouwd in borst en schouders; zijn nek was dik, ofschoon niet te kort, en zijn vierkant gezicht had zware wenkbrauwen en een mooie lijn van omtrek.

Denafoy zag hem aan en hield hem voor een Italiaan of Spanjaard; later bleek het ook dat zijn moeder een Italiaansche was en zijn vader uit Wales kwam. Zijn kleur was Welsch - zwart haar en blauwgrijze oogen - maar verder was er niets in hem van de vurige, levendige,

Vóórdat hij den eersten regel echter had geëindigd rustten de ellebogen van den impresário op tafel en zijn oogen hingen aan de lippen van den zanger.

welbespraakte Cambriërs. Gezicht, manieren en beweging hadden veeleer het gemakkelijke, indolente van den Italiaan. Denafoy had het in vele zangers gezien, en opgemerkt dat het steeds samenging met een schitterende gezondheid.

Rosenthal legde hem uit, zonder hen te noemen, dat zijn vrienden gekomen waren om van hem een paar liedjes te hooren.

‘Blijde u plezier te doen,’ zeide Davis en vroeg wat de heeren 't liefst zouden drinken.

De directeur merkte op, dat het accent van het wereldwonder er een was van het zuiverste Londensche soort.

Nadat de bevelen waren gegeven, bracht Davis de glazen, waaronder zijn eigen, binnen, ging tegen den muur staan en zong zonder eenige voorbereiding.

Zijn lied was er een van het gewoon straatrepertoire, dat elk kind en elk draaiorgel op zijn duimpje kent. Vóórdat hij den eersten regel echter had geëindigd rustten de ellebogen van den impresário op tafel en zijn oogen hingen aan de lippen van den zanger.

Het was inderdaad een stem onder millioenen, zacht als honig, rijk als wijn, volmaakt, mannelijk schoon en vrij van die overdrevene, beverige teerheid, welke maar al te dikwijls de stem van een tenor maakt tot een instrument, zoo breekbaar als glas. Deze man had iets vols en sterks in de stem, iets als orgelklanken of als de spraak van Salvini.

Wie hem hoorde, voelde dat hij gemakkelijk achttien uren van de vierentwintig kon zingen als de nachtegalen in het seizoen.

Hij eindigde en vertoonde zijn regelmatige tanden in een breeden, prettigen glimlach.

‘Zeide ik u de waarheid?’ vroeg Rosenthal.

‘Neen, neen, niet half de waarheid,’ riep Denafoy. Nu de voorwaarden toch vastgesteld waren, kon hij zich veroorloven aan zijn geestdrift vrij spel te laten.

‘Och! ga voort! Zing nog meer!’ verzocht de jonge secretaris Turner.

Een blik van voldoening flik-

[p. 315]

kerde in de kalme, blauwe oogen van den zanger.

Hij bewoog zich een weinig en toen hij flink op beide voeten stond begon hij ‘Tom Bowling’ te zingen.

De drie mannen luisterden en Denafoy zag in den geest een schouwburg vol betooverde toehoorders.

‘Hier is de “Lohengrin” waarop wij wachten,’ dacht hij en 't kon hem niet schelen dat de woorden, samengaande met de prachtige stem, in den afschuwelijksten tongval werden uitgesproken.

Met zulk een stem als van Davis zoude zelfs het accent van Whitechapel als hemelval hebben geklonken.

‘Neemt u genoegen in mijn voorwaarden?’ vroeg Rosenthal den impresário.

‘O ja, ja,’ antwoordde de andere.

Hij stond op en ging naar Davis, die zich nu neerzette op een punt der tafel en een flinken teug van de bittere ale vóór hem nam.

‘Mijnheer Davis,’ zeide de directeur, ‘vermoedt u dat u een ware goudmijn in uw stem bezit?’

De jonge waard hief zijn oogen boven zijn glas op en knikte vriendelijk.

‘Na een opleiding van twee, drie jaar zal uw stem u een fortuin schenken, dat iedere vorst van Europa u benijden zal.’

‘O,’ zeide Davis, niet bijzonder getroffen.

Denafoy, vlug en geagiteerd, ging voort met uit te leggen wie hij was en welk honorarium hij betaalde aan zijn voornaamste tenoren.

‘En niet een van hen, ge kunt mij op mijn woord gelooven, heeft een stem als de uwe.’

‘Ik zeg niet neen,’ zeide Davis kalm, ‘ik heb Sim Reeves gehoord en ik heb ze gehoord in de Savoy en de Gaity - maar ik hield 't meest van mijn eigen fluit.’

Hij sprak afschuwelijk en zijn stem had in het spreken niets opmerkelijks.

‘Zoudt gij niet gaarne op het grootste tooneel van Londen staan en prinsen en prinsessen en heel Londen zich zien verdringen om u te hooren?’

‘Ja - ja wel,’ was het ijskoude antwoord.

‘Zou je niet gaarne,’ vroeg Rosenthal, ‘naar Windsor willen gaan, op hoog bevel, om voor de koningin te zingen?’

‘Neen, ik deed 't niet gaarne,’ antwoordde Davis haastig, maar voegde er toch bij: ‘niet dat ik de oude dame geen plezier zou willen doen als zij het wenschte.’

‘Ik denk niet, dat u begrijpt wat een macht schuilt in een stem als de uwe,’ begon Denafoy weer, ‘de menschen zouden u bijna aanbidden.’

‘Vrouwen, dames, - dames van rang,’ voegde Rosenthal er bij.

Davis grinnikte en knikte.

‘Ik weet het wel,’ zeide hij kalm; ‘mijn vrouw is de dochter van een bakker die in goeden doen was - eenige dochter liefst. Zij was bepaald gek op mij, een arme jongen, met een moeder die weduwe was en hemden streek. En zij is de eenige niet,’ voegde hij er nadenkend bij.

Hij keerde terug naar zijn glas, dronk het leeg, zuchtte en merkte ernstig op:

‘Eigenlijk gezegd, weet u, beginnen zulke dingen een man spoedig erg te vervelen, en als 't nu met hertoginnen en zoo wat begon, zou de vrouw dol worden van jaloerschheid en mij de oogen uit het hoofd krabben. Neen, mijnheer! ik ben goed af, en dat weet ik eenmaal!’

Denafoy, volstrekt niet ontmoedigd door zijn terughoudendheid, drong nog meer aan en kleurde zijn voorstellen nog sterker.

‘Nu kijk eens hier,’ zeide Davis, sloeg een arm achter het hoofd en verheugde het oog van zijn toeschouwers door de achtelooze bevalligheid van zijn bewegingen.

‘Ik heb dit ding meer bij de hand gehad. U wil mij aan het studeeren hebben?’

‘In het begin voor een jaar of twee; en u zou dan een mooie toelage krijgen in al dien tijd.’

‘Een mooie toelage, laat die ophoepelen! Ik zou moeten werken, als een kwajongen op school; moet ik niet, meneer?’

‘Alleen maar voor dien tijd.’

‘En als de twee jaren voorbij zijn, moet ik maar altijd voortgaan nieuwe liedjes te zingen, of ik er trek in heb of niet, en regelmatige verbintenissen aangaan en ze houden. Moet ik dat niet?’

Men moest toegeven dat deze verplichtingen moeilijk te ontkomen waren.

‘En alleen dingen eten en drinken die goed voor mijn stem zijn, en op bepaalde uren naar bed gaan en een wit hemd dragen en gekleurde dassen en mij alle dagen scheren?’

Rosenthal begon hier over het kostuum te praten en werd werkelijk welsprekend, toen hij hem het kostuum van een opera-tenor beschreef.

Davis hoorde hem met een gezicht van diepe walging aan.

‘Maskerade-kostuum,’ bromde hij, ‘als een clown uit het paardenspel. Dank je wel, ik niet.’

Hij keerde zich tot Denafoy. Het pleitte voor zijn natuurlijk doorzicht, dat zijn toon tegen Denafoy veel beleefder en ernstiger klonk dan tegen Rosenthal.

‘Is 't zoo niet, meneer?’

Denafoy knikte. Hij voelde dat deze punten vlak in het gezicht moesten worden aangezien en dat ontkennen of uitvluchten zoeken erger dan noodeloos zou zijn.

Davis ging een- of tweemaal door de kamer; zijn gezicht verried diep en ernstig nadenken.

Denafoy volgde hem zooals een speler de hand volgt, die op het punt is de beslissende kaart neer te leggen.

Davis stond stil, keek hen aan, stak zijn handen ver in de zakken, haalde diep adem en verklaarde op een vroolijken toon van krachtige vastberadenheid, dat hij voor het aanbod maar liever bedankte, daar hij tegen alle bezwaren opzag.

Denafoy keek hem aan en merkte dat de man in ernst was en dat hijzelf den slag had verloren. Hij deed geen verdere pogingen meer.

De jonge secretaris kwam er echter weer tusschen, bijna met betraande oogen. Hem scheen de niet-open-

[p. 316]

baarmaking van zulk een stem bijna een heiligschennis toe.

‘Maar mijnheer Davis,’ pleitte hij, ‘'t is een plicht die u der wereld schuldig is. Denk aan het genot dat u anderen menschen geven zal. Honderdduizenden smachten er naar zoo'n stem te hooren als de uwe.’

‘Laat ze dan hier komen,’ zeide de weerbarstige tenor. ‘Ik ben altijd bereid den menschen plezier te doen in mijn eigen huis, en 't is voor ieder open. Zij zijn allen welkom.’

‘Voelt u niet, wat een heerlijk genie u bezit, wat een voorrecht het zoo verre mogelijk te verspreiden?’

Davis glimlachte, een joviale lach van meerderheid, en zeide dat hij niet hunkerde naar zoo'n voorrecht.

‘Maar,’ zeide Rosenthal, ‘je zou toch graag hoopen geld willen hebben en dat de menschen je naliepen en dat je portret in alle winkelramen lag?’

‘Ik zou wat graag hoopen geld willen hebben,’ zeide Davis, ‘als ze van zelf kwamen, maar ik weet niet of ik veel om de andere dingen geef. Neen mijnheer,’ en hij keerde zich weer tot Denafoy, ‘ik tracht niet meer te krijgen, denk dat toch niet! Ik ben van plan te blijven zooals ik ben. 't Leven is mij hier makkelijk en 't bevalt mij, en de vrouw ook. Hier ben ik en hier blijf ik, en als ze trek hebben mij te hooren zingen, kunnen zij hier komen en naar mij luisteren.’

‘Maar u zal ons toch nog het plezier gunnen, u nog eens te hooren vóórdat wij heengaan,’ zeide Denafoy met groote beleefdheid.

‘Met plezier,’ zeide Davis en hij zong een negerliedje. De jonge secretaris boog zijn hoofd diep over de tafel vóór het geëindigd was. Rosenthal zat met een breeden lach van groot genot. Denafoy's oog, het oog van den schildwacht op zijn post, was gevestigd op de rivier en zijn gezicht stond ernstig en strak. Toen het lied uit was, stond hij op en met een paar woorden van vormelijken dank ging hij heen.

Toen zij de smalle straat opwandelden, merkte hij op:

‘Dus heb ik zestien pond, 13 shilling en 4 pence betaald voor elk van die drie gezangen.’

‘Zij waren den prijs waard,’ riep Turner met geestdrift uit.

Rosenthal maakte geen opmerking en besloot bij zichzelf, dat het in de gegeven omstandigheden gepast van hem zou zijn het rijtuig te betalen en er niets van te zeggen.