De Huisvriend. Jaargang 1896

Stadstuintje.
Door G. Heuvelman.

Mijne haren zijn grijs, mijne houding is gebogen en mijne oogen zijn dof geworden door het zien van twee en zeventig jaren. Sinds mijn kindertijd is er veel veranderd in en om mij, o heel veel, en al gleed het scheepje van mijn leven meestal kalm voort over de golven van den tijd naar de haven, die ik nu weldra bereiken zal, toch woei er wel eens tegenwind in de bolle zeilen of schoven regenwolken langs den helderen hemel. Maar, goddank, ik kan het met volle overtuiging zeggen: meer vreugde dan smart viel mij ten deel, en in mijn dagboek bevinden zich tal van bladzijden geschreven met een hand, door innig geluksgevoel bestuurd. Laten mijne tijdgenooten zeggen wat zij willen en zoo zuur zien als zij kunnen, nooit had ik aanleg om pessimist te worden; ik vind het leven mooi en onze oude aarde nog zoo'n heel slechte verblijfplaats niet. O, er is zooveel goeds als men het zien wil met nuchtere oogen en niet door den een of anderen wijsgeerigen bril. De wereld is schoon, als ons gemoed schoon is. Schijnt er een zonnetje van binnen, dan zal het ook buiten ons licht zijn.

Ik denk dat ik zoo opgeruimd en tevreden ben, omdat ik veel en velerlei liefheb. Ik ben een echte natuurvriend, zelden klaag ik over het weêr. Als mijn melkboer jammert over de koude, dan zeg ik: ‘het is frischjes,’ en als mijn overbuurman - de man is erg corpulent, wat heel lastig moet zijn - klaagliederen aanheft over de hitte, dan kijk ik met zelfvoldoening naar mijn wijnstok en vertel aan mijn oudje, dat de druiven dit jaar zeker rijp zullen worden, wat gedurende mijn leven precies driemaal gebeurd is.

Ik zei dat ik veel liefheb. Dat is zoo. Ik houd innig veel van mijne vrouw - verleden zomer vierden we onze gouden bruiloft, maar onze harten kloppen nog even warm voor elkaar als op den dag van ons trouwen, - ik houd van het stadje waar ik geboren werd en dat ik slechts eens verliet om met mijne vrouw naar Amsterdam te gaan waar wij Artis en het Trippenhuis zagen; ik houd van onze buren, die heel goeie menschen zijn, van ons stedelijk plantsoen, door vreemdelingen geprezen als een sieraad der gemeente, doch van alle mooie plekjes, waaraan Zeilken rijk is, is mijn eigen tuintje mij het dierbaarste.

Ja, ik heb het lief, dat kleine, vierkante lapje grond, aan drie zijden omringd door hooge muren en aan de vierde door eene houten heining met een klein boogpoortje, gescheiden van de smalle steeg, die zich achter onze woning bevindt en waarin ook de tuintjes onzer buren uitkomen; ik heb het lief, omdat mijne vroegste en reinste herinneringen er mede verbonden zijn. 't Is waar, het onkruid groeit er weliger dan de bloemen, en mijne vrouw klaagt over de vochtigheid, die haar rheumatisch maakt, zooals zij zegt, maar toch zou ik mijn klein eigendom niet willen ruilen met den schoonsten lusthof, noch mijn perk maandroosjes tegen een broeikas met de kostbaarste orchideeën. Want ik ben een eenvoudig burgerman, die weinig verstand van exotische gewassen heeft en aan een simpele muurbloem de voorkeur geeft boven al die vreemde, dure planten met hunne lange namen, die ik toch nooit zou kunnen onthouden.

Laat ik u vertellen hoe mijn tuintje er uitziet!

Tegen den linkermuur verheft zich de wijnstok, welks druiven zoo zelden rijp worden, langs den rechtermuur slingert zich tegen latwerk een appelboom, die geregeld in het voorjaar veelbelovend bloeit en waarvan ik in October drie of vier appels oogst, bellefleuren noemt onze meid ze. Weelderige jasmijnstruiken maskeeren de planken schutting geheel, en tegen den muur van ons huis - twee verdiepingen, boven drie, beneden vier vensters - windt zich het altijd groene klimop met ranken, die bijna de dakgoot bereiken.

In het midden van mijn tuintje bloeit mijn beroemd perk met maandroosjes; niemand dan ik mag ze ver-

[p. 187]

plegen. Op geregelde tijden begiet ik ze, vang de kleine, groene rupsjes, echte snoepers, die verlekkerd schijnen op de jonge blaadjes, en snijd de roosjes af als ze verdord zijn. Ze staan in potten, ieder najaar word ik te hunnen behoeve voor een korten tijd meteoroloog, voorspel de eerste nachtvorst en breng ze eigenhandig binnenshuis.

Het domein van mijn vrouw zijn twee ovale perkjes, in het een bevinden zich fuchsia's, in het andere begonia's. Zij stekt en verplant de jonge spruiten, ik wied het onkruid, daar de rheumatiek het haar moeielijk maakt zich te bukken. Hark, schoffel en spade hebben een plaatsje in het vervallen zomerhuisje, dat nog alleen voor bergplaats gebruikt wordt, maar vroeger een aardig zitje was.

Onder het tweede venster staat een groen geverfde bank, waar mijne vrouw en ik op zoele zomeravonden gewoonlijk zitten, héél stil in de stilte der natuur, luisterend naar het gegons van muggen, het gepiep der huismusschen, die onder de dakpannen nestelen, luisterend ook naar de geheimzinnige stemmen, die in ons gemoed fluisteren van het verleden, van samen genoten vreugde en moedig gedragen leed, stemmen, die in de kalmte van den zomer- en levensavond onzen eenvoudigen levensroman verhalen.

Mijn levensroman! Mijn tuintje kent ge nu, maar de herinneringen, die het mij tot zulk een dierbaar plekje maken, kent ge niet. Mijne vrouw zegt dat ik er enkele van vertellen mag, de heiligste bewaren we voor onszelf; de bloemen kennen ze, maar de menschen hebben er niets mede te maken, meent mijn oudje.

Mijn roman is vroeg begonnen. Ik was zeven jaar, niet sterk, een bleek, mager ventje, een droomerige knaap, voor wien de meeste jongensspelen te ruw waren en die zijne schoolvacanties 't liefst in het tuintje doorbracht, waar vader mij een stukje grond gegeven had om er mijn konijnenhok te plaatsen en waar ik naar hartelust zaaien, poten en gieten mocht, toen mijn eerste en eenigste liefdesgeschiedenis een aanvang nam.

Het was Woensdagmiddag, vrij van school. Na het middagmaal, dat precies om één uur genuttigd werd, maakte ik mijn huiswerk en sloop naar den tuin. Het was broeiig warm, echt Juniweer. Languit wierp ik mij op het gras, keek naar mijne konijntjes, grappige, jonge beestjes, die op hun achterpootjes gingen staan en de oolijke snoetjes tusschen de houten tralies van het hok staken, plukte een paar handenvol gras en wierp het hun toe. Allerlei fantasieën gingen door mijn kinderhoofd. Een paar weken geleden was ik op de kermis in een beestenspel geweest; nu verbeeldde ik mij dierentemmer te zijn; die konijntjes waren leeuwen, ik had ze uit Afrika medegebracht; ze waren wild, erg gevaarlijk en ik moest hen temmen.

Zóó droomde ik. 't Was heel stil in ons tuintje; door de steeg passeerde zelden iemand. Nu en dan wuifde ik een brutale vlieg, die met hare fijne pootjes op mijn neus kriebelde, met de hand weg. Juist mompelde ik iets van ‘leelijke beesten,’ toen eensklaps het poortje in de heining op de roestige hengsels kraakte en voorzichtig werd geopend. Nieuwsgierig keek ik op en was in een oogenblik overeind. Vóór mij stond een klein, vijfjarig meisje met lang, mooi, blond haar, vastgestrikt met een blauw zijden lintje, een allerliefst gezichtje en kuiltjes in de wangen. Zij droeg een wit kleedje tot even beneden de knieën, zwarte kousjes en lage, geellederen schoentjes. In hare kleine handjes hield zij een paar ronde, houten dingen, die ik niet kende.

Echt lummelachtig keek ik haar aan; ruw gewekt uit mijn droom, wist ik niet wat ik zag en evenmin wat ik zeggen zou. Daar klonk zacht haar fijn, glazen stemmetje:

‘Mag ik bij je komen spelen, jongen?’

Wij stonden tegenover elkander; ik bezag haar van top tot teen, ik had haar nooit eerder gezien. Na eenige oogenblikken vroeg ik:

‘Waar kom je vandaan?’

Het kind wees naar links.

‘Van hiernaast, ik ben stilletjes weggeloopen.’

Vader had 's morgens aan het ontbijt verteld, dat we nieuwe buren hadden gekregen; het huis was lang te huur geweest. Dit was dus mijn buurmeisje.

En weer vroeg ik:

‘Hoe heet je?’

‘Neeltje.’

‘Een rare naam. En wat nog meer?’

‘Neeltje Pieterse. En hoe heet jij, jongen?’

‘Willem de Wilde,’ zei ik trotsch. ‘Mijn vader is graanhandelaar.’

Dat scheen haar niet veel te intresseeren. En ze herhaalde:

‘Mag ik bij je komen spelen?’

Een oogenblik aarzelde ik; aan speelmakkertjes was ik niet gewoon, en in mijn jongenstrots vond ik het wel wat vernederend om met zoo'n klein meisje te spelen. Maar zij keek mij zoo vriendelijk met hare groote, blauwe oogen aan, dat ik niet weigeren kon.

‘Kom maar mee,’ zei ik, ‘ik zal je mijn leeuwen laten zien.’

‘Leeuwen,’ hernam ze. ‘Wat zijn dat voor beesten? Bijten ze?’

‘Wel neen! Wees maar niet bang.’

Zij liep naast mij voort. Wij kwamen bij het konijnenhok. Triomfantelijk wees ik er met den vinger heen en riep:

‘Daar zijn ze!’

Eerst keek ze de helderwitte diertjes, dan mij aan en zei toen schuchter:

‘Maar dat zijn knijnen.’

‘Knijnen, je meent konijnen,’ verbeterde ik. ‘Vin je ze niet mooi?’

‘Maar je zei dat ik leeuwen zou zien.’

Een moeielijk geval. Hoe zou ik haar aan 't verstand brengen dat ik, juist toen ze kwam, dierentemmer speelde en die konijntjes alleen in mijne verbeelding tot verscheurende dieren waren gegroeid. Ik probeerde het, maar zij scheen er niet veel van te begrijpen. Ze gaf geen antwoord, wendde zich van mijn leeuwen af en keek me verwonderd aan. Een poosje zwegen we beiden, dan vroeg ik, wijzende naar de voorwerpen, die ze in de hand hield:

[p. 188]

‘Wat zijn dat voor dingen?’

‘Vormpjes om poffertjes in te bakken. Willen we nu spelen?’

‘Mij goed. Maar wat dan?’

‘Man en vrouw. Dat is heel aardig. En ik zal poffertjes voor je maken.’

Ik keek haar aarzelend aan. Man en vrouw had ik nog nooit gespeeld. Zou het prettig zijn?

De kleine meid nam mij bij de hand en zei:

‘Zie zoo, nu zijn we getrouwd. En hier wonen we.’

Zij wees naar eene opening tusschen twee jasmijnstruiken, een natuurlijk prieeltje, alleen geschikt voor kabouters en zulke kleine menschjes als wij waren.

‘Ga zitten,’ zei ze.

De grond was vochtig op dat plekje, waar nooit een zonnestraal doordrong, en ik was bang mij vuil te maken. Toch begon ik schik in het spelletje te krijgen.

‘Wacht even,’ riep ik, ‘we moeten ons huisje nog meubileeren.’ Op een drafje liep ik naar het prieel en kwam met drie voetbankjes terug.

‘Twee stoelen en een tafel,’ zei ik, plaatste twee bankjes naast elkaar en het derde er voor. ‘Laten we hier nu gaan zitten.’

Neeltje schaterde het uit. ‘Je bent een grappige jongen,’ zei ze. ‘En ik ga zoo straks naast je zitten. Maar eerst moet ik poffertjes bakken.’

Abyssinische priesters dansend vóór de kerk der H. Drieëenheid.

Met behulp van de houten vormpjes maakte zij van het natte, samenklevende zand kleine hoopjes, die zij voorzichtig op het voetbankje dat voor tafel dienst deed in een rijtje neerlegde. Hare kleine vingertjes - precies garnalen, dacht ik - werden heel vuil, en haar wit jurkje kreeg een smoezelige kleur, maar zij stoorde er zich niet aan en bleef druk bezig. Telkens schudde zij met eene kokette beweging de blonde krulletjes, die weerspannig over het voorhoofd vielen, terug. Ik zat kalm naar haar te kijken en dacht: ik wou dat het mijn zusje was; want ik was een eenig kind.

‘Zie zoo, nu kunnen we beginnen te eten,’ zei ze, toen een zestal ‘zandtaartjes’ gereed waren. ‘Manlief, ik kom bij je zitten. Eet smakelijk!’

Ik proestte van het lachen. ‘Malle meid, dat is zand, dat kunnen we immers niet eten.’

Een oogenblik keek ze mij aan, half bedroefd, half boos.

‘Jou knijnen zijn ook geen leeuwen,’ zei ze, een beetje pruilend. ‘Je moet maar net doen of je mijn poffertjes eet.’

Ik voelde me een beetje beschaamd; zij had gelijk, en ik deed wat ze verlangde. We zaten dicht bij elkaar, ik maakte gebaren alsof ik at en prees haar kookkunst. Nu keek ze mij weer vriendelijk aan en lachte; kleine pareltandjes gluurden tusschen de openende lippen.

[p. 189]

zomerweelde. Naar Paul Wagner.

[p. 190]

‘Zie zoo,’ zei ze, na eenige oogenblikken, ‘nu is de maaltijd afgeloopen. Sla nu je arm om mijn hals en geef me een zoen. Dat doen pa en moe ook. En jij bent nu mijn man.’

Haar een zoen geven! Zou ik het doen? Als de jongens op school het te weten kwamen, zouden ze mij uitlachen. Maar er waren geen jongens, en zij zag er zoo lief uit en... och, wat het was wist ik niet, doch ik voelde dat het prettig zou zijn. En voor ik zelf wist wat ik deed, had ik haar op de frissche, roode lipjes gezoend. Ja, het was prettig.

Nu moest ik vertellen. Een groote voorraad sprookjes kende ik; van reuzen en dwergen, van betooverde prinsessen en dappere ridders, en, medegesleept door mijn onderwerp, vertelde ik met vuur.

Nieuwsgierig luisterde zij en drong er voortdurend op aan, dat ik nog meer zou vertellen.

‘Je bent een lieve jongen,’ zei ze. ‘Ik wil hier elken dag bij je komen, mag ik?’

‘O, heel graag. En ik vind je ook een heel lief meisje, hoor!’

Ze lei haar blond hoofdje tegen mij aan; wij waren twee reine kinderen, die elkander hadden lief gekregen. Zoo zaten we, onbewust dat de tijd voortging, tot eensklaps het poortje, dat op een kier was blijven staan, openknarste. Het hoofd eener dienstbode verscheen, een paar grijze oogen keken zoekend rond.

Zij zag ons. Met een paar stappen was ze bij Neeltje, die zich achter mij trachtte te verschuilen, greep haar bij het dunne armpje en schudde haar driftig heen en weer. Het kind begon te schreien.

‘Ondeugend nest,’ riep de meid. ‘Waar ben je al dien tijd geweest? Stilletjes weggeloopen, hè! Is dat een angst, die je iemand op 't lijf jaagt, naar kind, dat je bent!’

Zij trok haar met zich voort. Door hare traantjes keek Neeltje mij smeekend aan. Nu begon mijn bloed te koken; een ridderlijk gevoel overmeesterde mij, mocht ik mijne dame zoo laten behandelen? Ik balde de kleine vuist, trad op de meid toe en riep driftig op bevelenden toon:

‘Je blijft van mijn vrouw af, hoor! Je blijft van haar af, zeg ik.’

En ik stampte met den voet.

De meid lachte luid; ik kon haar vermoorden, dacht ik op dat oogenblik.

‘Wat een jongen,’ mompelde zij.

Maar Neeltje riep me nog toe, ofschoon ze al in de steeg was en de meid het poortje achter zich dichttrok:

‘Ik kom morgen toch weer bij je spelen, lieve jongen. Laat me los, leelijke Griet, je knijpt me.’

Dien nacht droomde ik dat ik koning was en Neeltje koningin. Wij zaten elk op een gouden troon en hadden gouden kronen op het hoofd. Om ons stonden heeren en dames in fluweelen kleederen, precies zooals ik ze in mijn prentenboek had gezien, en wuifden ons met groote, bonte waaiers koelte toe. Toen kwam er eene booze heks - ze had net zoo'n muts op als die meid - en haalde m'n koningin weg. Schreiende werd ik wakker.

Na schooltijd ging ik weer in den tuin, hopende dat Neeltje komen zou. Maar ze kwam dien dag niet en ik verveelde mij gruwelijk; ik had geen plezier meer in mijn droomerig alleen spelen.

Vader en mijnheer Pieterse, die lakenkoopman was en dus geen concurrent, werden vrienden, en de wederzijdsche ouders vonden het goed dat Neeltje en ik speelkameraadjes bleven. Ik was een stille, bedaarde jongen, uitstekend geschikt om met meisjes te spelen; haar broêrs waren veel te wild voor haar, en zusjes had zij niet.

O, heerlijke kinderjaren, als de zon zooveel vriendelijker schijnt, de bloemen liefelijker geuren en de vogels schooner zingen dan ooit in later dagen, blijde tijd, als de vrucht van den boom der kennis nog niet geplukt en haar bitterzoet nog niet geproefd is, ik zal u nooit vergeten. Reeds nadert mijn winter, de sneeuw van den ouderdom dekt mijn hoofd, maar nog schiet mijn gemoed vol en dringen tranen van dankbaarheid in mijne doffe oogen, als ik aan u terugdenk, lichte levenslente, reinste tijdperk in het bestaan van den mensch.

Lach den ouden man niet uit, lezer, lach hem niet uit! Want gelukkig is hij, die zich in zijne grijsheid nog met blijdschap de dagen zijner jeugd herinneren kan. En geluk is te zeldzaam dan dat er om behoeft te worden gelachen.

Als kinderen hebben we samen veel pret gehad. Maar eindelijk kwam de tijd dat we niet meer met elkander mochten spelen. Ik kwam in vaders zaak om den graanhandel te leeren, en Neeltje ging naar de kostschool. En als zij met vacanties thuis was, scheen er iets tusschen ons te zijn gekomen dat de oude vertrouwelijkheid wegnam, ten minste van mijn kant, want zij bleef altijd even vriendelijk jegens mij. Dat mooie, verstandige dametje, met de groote, vragende oogen, die zoo onschuldig het leven inkeken, kon mijn speelkameraadje niet meer zijn, we waren beiden de kinderschoenen ontgroeid. Wel zag ik altijd verlangend uit naar hare thuiskomst, wel was ik blij wanneer ik wist spoedig haar gezelschap te zullen genieten, doch gewoonlijk voelde ik mij in hare tegenwoordigheid een beetje bedremmeld, gedroeg me erg onhandig en deed in mijn ijver om haar aangenaam te zijn allerlei dwaze dingen. Eerst langzamerhand begreep ik de oorzaak die mij in verwarring bracht, mij deed blozen als ze mij met hare lieve oogen aanzag, en waarom ik blij was dat zij mijn zusje niet was, eene verwantschap, die ik als kind zoo vurig wenschte.

Zij was zeventien jaar, toen ze van de kostschool voor goed te huis kwam, een allerliefst meisje, volstrekt niet nuffig, en zóó bekoorlijk, dat ik tot over mijn ooren op haar verliefde en aan niemand of niets dacht dan aan het mooie Neeltje. Telkens nam ik mij voor haar te zeggen hoe lief ik haar had, maar als ik met haar alleen was en zij zoo onbevangen en echt zusterlijk met mij omging, ontzonk me den moed om te zeggen wat mijn hart vervulde, en praatte ik zooveel onzin, dat ik er zelf verwonderd over was en zij me soms aankeek als wilde zij vragen: ‘hoe heb ik het nu met je?’

[p. 191]

't Was op een mooien zomeravond dat ik den stap waagde, die over mijn levensgeluk beslissen zou. Neeltje zat bij moeder in ons tuintje op de bank, toen ik van 't kantoor thuis kwam en mij terstond bij hen voegde. Vader was naar eene vergadering en had gevraagd of ik meeging. Maar er was iets in mijn binnenste, dat mij deed weigeren en naar huis dreef, precies alsof me daar iets wachtte. En mijn voorgevoel had mij niet bedrogen; Neeltje was daar. Ik zette mij naast het tweetal, en mijn komst scheen het lieve meisje niet ongevallig. We keuvelden heel gezellig met ons drieën, tot moeder eensklaps zei:

‘'t Begint mij te koel te worden, kinderen, ik ga naar binnen. Jelui kunt nog wel een poosje buiten blijven. Wim, je moet Neeltje eens je mooie Maréchal Niel laten zien.’

Wij waren beiden alleen. ‘Nu of nooit,’ dacht ik, ‘ik wil weten of ze niet iets meer voor me voelt dan vriendschap alleen.’ Maar hoe zou ik beginnen? Dat was het moeielijkste van het geval. Als ze eens boos werd! Ik keek haar van terzijde aan - ze zag er nog liever uit dan anders -, repeteerde in stilte de speech, die ik al lang van buiten kende, maar niet gewaagd had uit te spreken, hemde even als wilde ik beginnen en... zei niets.

Moeder had gelijk dat het koel was geworden, maar ik bemerkte het niet; 't scheen me broeiend warm toe, en ik begon te transpireeren. De stilte werd onverdragelijk, en ik stond op het punt iets heel banaals, over het weêr, geloof ik, te zeggen, om toch maar dat drukkende zwijgen te verbreken, toen ze met haar zilveren stemmetje zei:

‘Willem, je zoudt me die roos laten zien, waar moeder over sprak. Je bent zoo stil, scheelt er iets aan?’

De betoovering was verbroken. Ik sprong op. ‘Mij scheelt niets,’ riep ik. ‘Maar je hebt gelijk, ik was in gedachten. Heel onbeleefd, vind je niet?’

Zij glimlachte. ‘Waar dacht je over?’ vroeg ze. ‘Of is het een geheim?’

Ik jokte. ‘Och, 't was over iets op het kantoor. We hebben het erg druk en.... Maar ga mee, dan zul je mijn roos zien.’

We gingen samen naar het plekje, dat ik als kind altijd ‘mijn tuintje’ noemde. Daar bloeide nu een heerlijke Maréchal Niel, zachte geuren dreven ons op de golfjes van den avondwind te gemoet.

‘Is ze niet mooi?’ vroeg ik, echt jongensachtig.

Neeltje bewonderde de roos, zooals ik van zulk een bloemenliefhebster als zij was verwachten kon, en nadat we eenige oogenblikken kleur en vorm hadden geprezen, zei ze plotseling:

‘Hier stond vroeger je konijnenhok, deed het niet?’

‘Ja,’ zei ik en voegde er lachende bij: ‘Weet je nog wel, hoe ik je vertelde dat het leeuwen waren?’

Zij bloosde, en ik zag duidelijk dat zij onze eerste ontmoeting als kinderen nog niet vergeten was. Die blos maakte mij stoutmoediger en ik ging voort:

‘Dat was toen ik je voor het eerst zag. Je waart toen pas zóó groot...’

Ik wees een paar voeten boven den grond.

‘Je hadt een wit jurkje aan en een paars lint om het midden. En je maakte poffertjes van zand voor me. Daar tusschen die struiken was ons huisje. Weet je nog welk spelletje we speelden?’

Zij zag zoo rood als een pioen, maar antwoordde niet en boog zich in verwarring over mijn roos. Ik begreep zelf niet hoe ik die herinnering durfde wakker roepen. Maar alsof het een ander in mij was, die sprak, vervolgde ik, doch nu zoo zacht dat zij me nauwelijks kon verstaan.

‘We speelden toen man en vrouw. En ik heb je gekust, Neeltje. Ik heb dat nooit vergeten. En..... ik wenschte toen dat je mijn zusje waart. Maar dat wensch ik nu niet meer.’

Ik zweeg, zij hield het gelaat van me afgewend en plukte zenuwachtig aan haar zakdoekje.

Ik trad dicht naast haar, sloeg aarzelend mijn arm om haar heen en stamelde:

‘Zou ik je... zou je me... nu ook een kus willen geven?’

Nu wendde zij zich plotseling tot me. Hare oogen waren beneveld, doch keken mij niet onvriendelijk aan, en hare stem had een wonderzoeten klank, toen ze zei:

‘Willem, hoe kun je...’

Verder kwam zij niet. Ik had een gevoel alsof ik over een toren zou kunnen springen, de moed kookte in mijn binnenste als een geyser, en zonder haar te laten uitspreken, vervolgde ik haastig:

‘Ik heb het je al eerder willen zeggen, maar ik durfde niet. Ik heb je lief, Neeltje, lief, zooals ik nooit een ander meisje zou kunnen beminnen. Zeg, willen wij het spelletje van toen tot eene heerlijke werkelijkheid maken? Zeg, wil je mijn lief, zorgzaam vrouwtje worden en me ook een beetje liefhebben?’

Ik keek haar angstig, wachtend aan. Haar tenger lichaam beefde, hare lippen openden en sloten zich, maar hare oogen staarden onafgewend in de mijne alsof ze mijne ziel wilde lezen. Dan, plotseling, sloeg zij hare armen om mijn hals, legde haar hoofdje tegen mijn schouder en stamelde:

‘Willem, ik heb je ook lief, ik heb je altijd lief gehad. Maar ik wist het niet vóór nu, ik meende dat mijn gevoel vriendschap was.’.............................

Ik plukte de Maréchal Niel en stak ze in heur blonde haar.

‘Wat zal moeder wel zeggen, zoo'n mooie roos,’ fluisterde zij, een gelukkig lachje op het lieve gezichtje.

‘Moeder zal alles begrijpen als ze die roos ziet,’ zei ik.

Mijn profetie kwam uit. Moeder begreep dat ik nooit mijn lievelingsbloem, waarop ik zoo trotsch was, zou hebben weggeschonken, als niet de roos der liefde in mijn hart ontloken was.

Lezer, weet ge nu waarom mijn tuintje mij zoo dierbaar is?...

Als blijde stoeten gaan de herinneringen mijn zielsoog voorbij, nu mijn levensavond is gekomen, nu mijn Neeltjes blonde haren grijs zijn geworden, de blos harer wangen is verbleekt en hare slanke gratie plaats heeft gemaakt voor rheumatiek en corpulentie. Wij zijn samen

[p. 192]

oud geworden, vele bladeren zijn verdord van onzen levensboom gevallen, doch onze harten zijn jong gebleven, onze liefde kent geen ouderdom. Ik zal Neeltje blijven zien, zooals ik haar zag op den avond onzer verloving, op den onvergetelijken dag van ons huwelijk, onvergelijkelijk schoon, de blankheid harer reine ziel, schijnende door de stoffelijke vormen. Ja, eeuwig jong zal ze mij blijven, omdat ik haar zie met oogen vol onsterfelijke liefde, en ik gevoel dat, als eenmaal de dood ons scheidt, dit slechts zal zijn om ons spoedig voor altijd te hereenigen.

Wij huwden en bleven wonen in het ouderlijke huis. De jaren gingen voorbij, vreugde en smart waren ons deel, maar wij klaagden zelden, tevreden met wat God ons gaf. Er werden ons kinderen geboren, vier in getal, drie jongens en één meisje. Een zonneschijn van geluk vulde ons stille huis, waarin nu de klank van trippelende voetjes en vroolijke stemmetjes vernomen werd. Vader en moeder stierven kort na elkander; hun dood verduisterde wel voor eenigen tijd onzen lichten huwelijkshemel, maar hun heengaan was kalm, zonder veel pijn, en zij bereikten een hoogen ouderdom.

De kinderen groeiden op. Om beurten hadden de jongens hun konijnenhok en hun hoekje van den tuin, waar zij poten en planten konden, jammer genoeg was er geen buurmeisje, waarmede zij speelden, zooals eens hun vader deed. Ze zijn nu alle drie getrouwd, de oudste zet de graanhandel-traditie voort, de tweede is praktizeerend geneesheer en woont in een dorp, een half uur van de stad, en de derde.... och, hij is de eenige mijner kinderen over wien ik liever niet spreek. Waarom zal ik verhalen van het verdriet, dat hij ons deed door tegen onzen wil in het huwelijk te treden met een meisje, dat hem al tijdens hun engagement bedroog en hem thans het leven tot een hel maakt? Hij bezoekt ons nu en dan, maar mijn hart doet pijn als ik hem zie. Hij is pas veertig jaar, doch zijn voorhoofd vertoont diepe rimpels en zijne haren beginnen al te grijzen.

Mijne vrouw en ik spreken niet veel over hem, maar toch zie ik soms een weemoedigen trek om haar mond, een vochtig waas in hare oogen, en ik weet dat zij aan Albert denkt.

Diezelfde nevel drijft voor haar gezicht, als wij des Zondagsmiddags naar de stedelijke begraafplaats wandelen en de plek naderen, waar onze jongste lieveling, ons eenig meisje, in het familiegraf rust. Arme Nelly! Neen, rijke Nelly! want mijne vrouw en ik zijn menschen van den oûwerwetschen stempel, die nog gelooven aan de woorden: vroeg gestorven, vroeg bij God. Zij was tien jaar, toen ze een engeltje werd.

Laat me even mijn bril afvegen, ik kan er niet goed meer door zien, ik geloof dat de glazen beslagen zijn. Vreemd, 't helpt niet, de letters schemeren mij voor de oogen. Ik denk dat zij zwakker worden door den ouderdom.

Daar wordt zacht een hand op mijn schouder gelegd. Mijn vrouw staat naast me.

‘Schei nu toch met schrijven uit, Willem, 't is zulk mooi weêr, en ik zou gaarne nog een beetje in ons tuintje zitten. Er zijn weer drie nieuwe rozeknoppen opengegaan. Wat zie ik? Je hebt geweend!’

Ik tracht Neeltje aan het verstand te brengen dat dit niet zoo is, en we gaan samen naar buiten. Daar zitten we heel stil, zwijgen veel en lang, droomen van het verleden, dat zijne kleurige weefsels hangt in de zomeravondschemeringen van ons klein paradijs....

Tot zoover gaat het handschrift van wijlen mijn ouden vriend Willem de Wilde. Een jaar geleden, kort na zijn overlijden, vond ik het onder zijne papieren. Hij was onverwachts aan eene beroerte gestorven, zittende op de bank in zijn geliefd tuintje, met de hand van Neeltje in de zijne.