De Huisvriend. Jaargang 1895

[p. 108]

‘Bezorgd.’
Door Klaas Zehren.
Met gravure.
(Vervolg en slot van blz. 96.)

Marianne had er natuurlijk in bewilligd. Had zij dan eigenlijk iets te willen? En wat dan nog? Berlijn scheen haar, die nog nooit het kleine stadje verlaten had, zeer verleidelijk toe.

Alles imponeerde haar daar; het elegante hôtel met die zonder gedruisch zich bewegende kelners, het electrisch licht en de lift. Als een kind had zij in dat alles genoegen.

's Voormiddags legde haar echtgenoot bezoeken af en had dan over zaken te spreken; na het ontbijt ging hij reeds uit. Dat beviel haar zeer goed. Zij kon dan uit het venster naar het menschengewemel op de straat zien en deed dat uren lang; eindelijk voelde zij echter pijn in de ellebogen die zij op 't vensterkozijn steunde. Toch werden zijne zaken haar wel eens wat al te langdurig.

Zij, die gewoon was den geheelen dag bezig te zijn, wist met haar tijd geen raad. Hoe verademde zij dan weer als hij eindelijk thuis kwam; 't liefst was zij hem tegemoet gesprongen maar dat dorst zij niet omdat hij er zoo voornaam uitzag in den zwarten rok met den glanzenden cylinder in de hand.

Hij vertelde haar, dat de minister X zeer voorkomend was geweest en de geheimraad zich weinig uitgelaten had en dat hij zich over den laatste zeer ergerde.

Zij zat er dan hoofdschuddend bij en vlocht kleine tressen uit franjes van het tafellaken. Iets later ging zij aan Eduards arm beneden naar de eetzaal.

Dat onderdanige mevrouw de barones klonk toch al zeer voornaam; dan glimlachte zij inwendig en zag van ter zijde haar man aan, die verdiept was in de spijskaart en niets naar zijn smaak wist te vinden.

‘Gisteren waren de kreeften niet bijzonder lekker,’ zei hij tot den kelner met eene handbeweging die zijn jonge vrouw zeer voornaam toescheen.

Dat hij daaraan nu nog kon denken! Zij wist werkelijk niet meer of zij gisteren of eergisteren kreeften gegeten had.

Na zijn diner placht Lessen eene sigaar te rooken en kranten te lezen; hij schoof haar glimlachend eenige tijdschriften toe. Zij bladerde ook daarin, doch hare gedachten dwaalden spoedig af en haar blik rustte vaak peinzend op zijne kalme, fijne trekken.

Hij zag er toch werkelijk goed uit. Opeens viel het haar in, welk een omslag van toiletartikelen, hoeveel fleschjes en potjes hij op zijn waschtafel had uitgespreid. Hoe armzalig zag hare toilettafel, daarbij vergeleken, er uit! Onwillekeurig lachte zij in stilte. Eduard keek op en vroeg naar de oorzaak van hare vroolijkheid. Blozend keek Marianne naar het tijdschrift, waarin zij nog niets gelezen had.

‘O, ik heb hierin eene aardigheid gevonden,’ stotterde zij verlegen.

‘Kunt gij mij die ook vertellen?’ vroeg hij, de goedonderhouden hand uitstrekkend.

Zijne oogen vonden eindelijk iets; nerveus trilden zijne trekken en de rimpel tusschen zijne wenkbrauwen verdiepte zich.

‘Welke aardigheid meen je dan toch, Marianne?’

‘Ach, eigenlijk niets bijzonders, maar ik mag toch wel vroolijk zijn, niet waar Eduard?’

‘Zeker, niets kan mij aangenamer stemmen, kindlief!’ Zijn hand beefde min of meer toen hij haar het blad teruggaf.

Toen zag zij zelve het.

Aan den onderkant van het blad was een aardig teekeningetje: een oudere, blijkbaar zeer voorname heer naast eene jonge, mooie vrouw, door twee op den achtergrond staande heertjes opgemerkt.

‘A. Drommels, wat een snoeperig vrouwtje, of die oude haar man zou zijn?’ - B. ‘'t Schijnt zoo; hij moet minstens toch tweemaal zoo oud zijn.’ - A. ‘Gemeenschap van goederen, baron; te zamen 60 jaar, daar komen er ieder dertig van toe.’

‘Hoe dom van me!’ dacht Marianne, en haar oog trof zijn scherp opmerkzamen blik; zij werd rood en bladerde ijverig verder.

's Avonds gingen zij naar het theater. Marianne genoot van de haar tot nu toe onbekende genoegens, die in haar voor indrukken vatbaar hart en gemoed veel deden opwekken. Met gloeiend hoofd en verhitte wangen zat zij dan naast hem.

En als zij diep ademhalend en getroffen hem aanzag, dan keek hij rustig lachend haar aan en vroeg: ‘Amuseer je je, mijn kind?’

Dat was als een ijskoude waterstraal in het gewarrel van hare gedachten. Zij knikte en keek naar het publiek. Verscheidene heeren richtten hunne binocles op haar. Zij veronderstelde nog meer dan zij het begreep, hoe onaangenaam dit voor Lessen was. Toen schoof hij eenige malen zenuwachtig op zijne plaats heen en weer. ‘Wat eene onbeschaamdheid, dames zoo aan te zien,’ mompelde hij tusschen de tanden.

Zij deed alsof zij het niet hoorde. Doch later schaamde zij zich er over en zat in de tusschenpauzen met neergeslagen oogen.

Als zij later in een rijtuig de Linden langs reden, zei hij, opeens hare hand vattend: ‘Marianne, heb je me werkelijk lief?’

‘Ja, natuurlijk, Eduard!’ antwoordde zij verwonderd.

‘Ik dacht - hoe zal ik zeggen? Ik wilde je zoo recht gelukkig zien. Maak ik je het leven aangenaam?’

Dan lachte zij van ganscher harte. ‘Je verwent mij ongeloofelijk!’

Dan zweeg ze weer opeens. Diep ademhalemd had hij hare hand losgelaten en zich gemakkelijk in het rijtuig terug laten vallen.

Eerst den anderen dag moest zij weer aan zijne woorden denken. Hoe dwaas, zoo iets te vragen! Acht dagen na hun huwelijk!

Had ze hem lief? Ja zeker! En was ze gelukkig?

Zij sprong vlug op. In den schoorsteen flikkerde een

[p. 109]

marianne, door L. Noster. (Bij de novelle ‘Bezorgd’.)

[p. 110]

behagelijk vuur, buiten zonk een dichte sneeuwval over huizen en straten. Zij keek uit het venster, zuchtte even en leunde op den uitstekenden rand van de majolicakachel.

O ja, zij was gelukkig.

Eerst na geruimen tijd bemerkte zij, dat haar voortdurend tranen over de wangen liepen.

Waarom dan?

Een ander echtpaar at steeds op denzelfden tijd met hen in de eetzaal. Beiden zeer jong. Hij moest officier zijn of landraad; zijn gezond, door de zon verbrand gezicht duidde dat aan. De jonge vrouw was niet mooi, doch zij had een lief, kalm gezicht met dwepende oogen onder lichtblond kroeshaar. Marianne merkte op, hoe die beiden elkaar lieve woordjes toefluisterden, en zij elkaars handen onder het tafellaken telkens zochten.

Eens stond hij snel op; de jonge vrouw wilde hem lachend terughouden, maar niettegenstaande dat ging hij toch spoedig heen. Daar zat de verlatene zeer stil op haar stoel en keek verlegen op haar bord, als wist ze niet waarheen zij 't oog zou wenden. Toen kwam hij weer terug door de tegenovergestelde deur en de oogen van zijne vrouw straalden den binnentredende tegen; hij maakte eene komieke buiging en legde een bescheiden viooltjesbouquetje voor haar neer.

Dat gaf een handendrukken als hadden zij elkaar in geen langen tijd gezien, haar stompneusje verzonk geheel in de geurige bloemen en - en Marianne gevoelde hoe bij den aanblik daarvan een huivering haar over den rug streek. Haar man moest dat paar ook opgemerkt hebben; hij zag zijne vrouw opeens recht in het gelaat.

‘Hoe dwaas, menschen die zich in tegenwoordigheid van vreemden als kinderen aanstellen!’

Mevrouw antwoordde niet, daar men haar juist den reebout toediende. Lessen sprak eenige woorden met den kelner en kort daarna bracht deze een heerlijk rozenbouquet en reikte het Lessen over, die het Marianne met uitgestrekte vingertoppen toestak. Zij wist waarlijk niet wat zij zag, zoo verward was zij er van. Hij hield dat voor vreugd en veronderstelde niet, hoe zij die andere vrouw hare viooltjes benijdde.

De kamers van het andere jonge echtpaar waren op denzelfden corridor als de vertrekken van Lessen, en Marianne hoorde wat dikwijls een vroolijk gelach als zij thuiskwamen.

Het was eens tamelijk laat 's avonds toen zij de lage gang doorging; Lessen had beneden met den portier nog wat te verhandelen.

Juist toen zij hunne kamer voorbijging, werd de deur snel en hard toegeworpen; helder en luid klonk hun gelach en gepraat tot haar door.

Voor den eenen deurpost stonden een paar solide heerenlaarzen en aan de andere een paar sierlijke damesschoentjes.

Marianne moest aan 't einde van de gang wachten, daar Lessen den deursleutel bij zich had.

Daar ging voorzichtig de deur weer open; een witte arm verscheen en een hand trok snel de dameslaarsjes terug en zette ze naast hunne mannelijke collega's. De opmerkzame Marianne stond in 't halfduister en lachte mee; maar dat lachen deed haar pijn.

Toen kwam Eduard langzaam de trap op; zij wilde zich in een hoek verschuilen, doch bedacht zich nog. ‘Die menschen die zich als kinderen aanstellen,’ had hij immers gezegd.

Hij klaagde over den kelner, die iets verkeerd bezorgd had. ‘Die ezel van een kerel!’ zei hij, de deur openend. ‘Nu moet ik nog een langen brief schrijven, die nog met de avondpost weg moet.’

Hij draaide de gasvlam op en zette zich aan de schrijftafel.

Marianne ging naar bed. De deur van 't zijvertrek stond aan en zij hoorde in de stilte 't gelijkmatig krassen van de pen op 't papier. Zij had hem dikwijls zien schrijven in gekromde houding, om zijne bijziendheid; hij schreef zoo langzaam, zoo ontzettend langzaam en correct.

Dommelig sliep zij in en meende in haar droom die beiden weer te hooren lachen en fluisteren. De vier laarzen dansten op den corridor een polka.

Reeds een jaar was voorbijgegaan.

Mevrouw von Lessen zat in een degelijke, elegant ingerichte eetkamer en wachtte haar echtgenoot. Uit de zilveren soepterrine op de met zorg gedekte tafel noodde een heerlijke spijsgeur tot den disch en Marianne begon werkelijk honger te krijgen.

‘Heb je mijnheer gezegd dat er gedekt is?’ vroeg zij ongeduldig aan den bij 't buffet wachtenden knecht.

‘Mijnheer de baron zou zoo dadelijk komen,’ meldde hij in stijve houding.

Toen vernam zij ook Lessens stap. ‘Weer op vilten pantoffels,’ dacht ze en richtte zich langzaam op uit den gemakkelijken stoel.

‘Excuseer me! Ik was tot nu toe aan het werk; je verontschuldigt mijn morgentoilet wel?’

Zij knikte met het hoofd; een spottend lachje speelde om hare mondhoeken, toen zij zich op de gewone plaats zette. Dat excuus hoorde zij geregeld elken middag. O hoe haatte zij de schoenen, die hij altijd in huis droeg, steeds klagend over koude voeten.

Hij maakte het zich al zeer gemakkelijk. De oude kantoorjas met de kaalgesleten ellebogen had hij verzuimd te verwisselen en geschoren was hij ook al niet.

Hij scheen verouderd te zijn in 't laatste jaar; het haar was nog wat kariger geworden en rijk met grijs doorweven.

Tegenover hem zat zij in hare bloeiende vrouwelijke schoonheid, frisch en rozig, gekleed in een zeer elegante wollen, bruine japon.

Ofschoon volstrekt niet ijdel, verafschuwde zij al wat naar 't onordelijke zweemde, en als haar echtgenoot zich tegenover haar altijd even slordig en in gezelschap of op straat zich steeds keurig van af zijn cylinder tot aan de verlakte laarzen vertoonde, dan moest zij vaak aan haar overleden vader denken: hoe proper en net de oude man altijd placht te zijn; hoe

[p. 111]

gaarne gaf zij hem een kus als zij van tafel opstond. Enfin, daarvoor was nu hare soepterrine van zilver en in haar ouders huis van wit aardewerk.

‘Begrijp eens,’ zoo begon hij 't gesprek met zachte stem, en even proevend van den rooden wijn. ‘Begrijp je 't? Onze referendaris Mertens heeft zich verloofd met de dochter van den muziekmeester; 't is werkelijk fataal, rondweg eene mesalliance, om niet te zeggen het toppunt van dwaasheid.

Wat, met die mooie Ella Burmeister?’ vroeg Marianne levendig.

Zij had den jongen man, die onder haar echtgenoot werkte, altijd gaarne mogen lijden; hij had vaak 's middags bij hen gedineerd, en met zijn geestig, levendig gebabbel hen uren lang aangenaam beziggehouden. Zij wist dat Lessen den jongen man zeer hoogschatte, in 't bijzonder om zijn flink practisch verstand.

Wel hoorde die tot naar West-Pruisen gedrongene kunstenaar niet in de eerste deftige kringen thuis, toch bij gelegenheden, waar nette gezelschappen zich vereenigden, had zij vaak met de lieve dochter van den musicus gesproken.

‘Ja, een mooi meisje mag die Ella zijn, maar Mertens had een prachtige carrière voor zich en nu bederft hij dat alles door zijn huwelijk Hij heeft niets en zij misschien nog minder; over eenige jaren kan Mertens aan elke deur kloppen en nu.... 't is werkelijk verdrietig!’

‘Nu, maar dan wachten zij een paar jaar, zij is een allerliefst meisje en de vader, ofschoon een bescheidene betrekking bekleedend, toch een beschaafd man; en ten slotte, als zij van elkaar houden, wie kan daar wat aan veranderen?’

‘Van elkaar houden?’ Het lachen waarmee hij die woorden uitsprak maakte Marianne boos; nerveus maakten de witte vingers kleine broodballetjes naast haar bord. ‘Liefhebben,’ ging hij voort, ‘mijn God, in die jaren; hij misschien acht en twintig en zij twintig jaar oud! Een kolossale domme streek is het, en het ergste nog dat hij nu den staatsdienst wil verlaten omdat hem een goede betrekking bij een groote levensverzekering-maatschappij in Berlijn is aangeboden. Ik verlies hem zeer ongaarne, werkelijk een schrander mensch met groote arbeidskracht.’

‘Nu, maar die wederzijdsche liefde is toch de hoofdzaak,’ zei Marianne, boos geluimd in haar eigen gedachtengang volhardend. ‘Ik, van mijn kant, houd een huwelijk zonder wederzijdsche neiging eenvoudig voor onzedelijk!’

Verstomd zag hij haar aan. Zoo had hij haar nog nooit hooren spreken, ofschoon zij in den laatsten tijd erg prikkelbaar scheen.

Daar zij de oogen had neergeslagen, kon hij slechts een nerveus trekken van hare scherpgeteekende wenkbrauwen waarnemen.

‘Maar lieve Marianne, ik begrijp niet - jij als vrouw moet toch toegeven, dat hartstocht alleen niet de waarborg is -’

‘Ik geef in 't geheel niets toe,’ aldus viel zij hem scherp in de rede. ‘Waarborg, voor wat dan?’

‘De man is jong, arbeidzaam en krijgt een lieve vrouw, en voor 't overige.... doch waartoe verder geredeneerd? Men heeft over dit punt verschillend inzicht’.

‘En ik betreur het, mijne opvatting niet aan die van anderen te kunnen aansluiten, en er evenmin ondergeschikt aan te kunnen maken.’

Toen zag zij hem recht in 't gezicht met hare donkere, schitterende oogen en daarbij moest het haar opnieuw weer opvallen dat hij niet geschoren was, toen hij even met de hand over de kin streek.

‘Maar kindlief, waarom je zoo op te winden? Ja, misschien heb je in den grond gelijk, ten minste van je standpunt als vrouw.’

Die toegevendheid wond haar nog meer op.

Mijn hemel! waarom hield hij dan zijne meening niet vol. Zij was toch ook in haar recht. Waarom bruiste hij dan niet op? Waarom verweet hij haar dan niet scherp hare ongegronde heftigheid? Als hij maar eens boos wilde worden en zoo flink woedend met de vuist op de tafel geslagen had. Maar neen, hij liet het niet tot een open strijd komen waarnaar zij verlangde. Maar altijd dat stereotype ‘ja, kindlief.’

Opeens kwamen haar de tranen in de oogen. Zij stond op en ging weg.

‘Merkwaardig,’ dacht de heer von Lessen.

Zou hij haar nagaan? Het was eigenlijk beter haar met rust te laten! Dagelijks werd zij zenuwachtiger; de onbeduidendste kleinigheden gaven reden tot heftige scènes. Ja, die vrouwen, die vrouwen! En hij sneed bedaard de malsche roastbeef door. Men begrijpt hen niet, en kan hen toch niet overtuigen.

Spoedig kwam zij terug en zette zich zwijgend op de zooeven verlaten plaats. Hij dacht haar wat genoegen aan te doen; zij hield er van, veel menschen te zien.

‘Hoe zou je het vinden, Marianne, als we overmorgen eens een klein diner gaven? Enkel goede kennissen: de president, de overste, misschien ook de landraad; met de dames natuurlijk.’

‘Overmorgen? Waarom juist overmorgen; we kunnen dat ook tot de volgende week uitstellen.’

‘Ja, zooals je wilt, kindlief.’

Daar, alweer dat kindlief, ofschoon het ditmaal toch gepiqueerd klonk.

‘Marianne,’ vervolgde hij, ‘denk je er in 't geheel dan niet aan dat 't overmorgen onze trouwdag is? Ik wilde dan eens wat kennissen uitnoodigen.’

Zij zweeg een poos. Een aangenaam gezelschap!

Nu ja, bij een goed diner! Ach, die oude heeren met grijze haren, en dames die zoo oud waren als hare moeder!

‘Ach toe!’ en hare oogen flikkerden opeens.

‘Doe mij dan 't genoegen, mijnheer Martens en de Burmeisters ook te vragen.’

Dat kwam geheel onverwacht. Hij aarzelde.

‘Hm, ja, maar die Burmeisters passen werkelijk niet bij ons... of... als je 't voor een grap doet! Die oude, zonderlinge musicus komt toch niet, en alleen de bruid dan?’ Hij zag haar vragend aan.

[p. 112]

‘Ach wat! In 't geheim verzoek ik haar, te komen; Mertens zal 't natuurlijk aannemen en hij treft hier Ella aan, zonder het te vermoeden.’

Dat zou eerst grappig zijn! En in een aanval van hare oude vroolijkheid, klapte ze van genoegen in de handen. ‘Ach, ik zie toch zoo gaarne eens vroolijke jonge gezichten om mij heen.’

Juist had zij het gezegd of daar viel het haar in, hoe verkeerd hij dat kon uitleggen.

Bij 't spelen met het messenheft beefde zijne rechterhand. ‘Je doet alsof je in je huis niets ziet dan lijkbiddersgezichten,’ zei hij met trillende stem.

Toen was zij opgesprongen en stond naast hem.

‘Ach, zoo meende ik het niet!’ Zij legde hare warme weeke hand op zijne wang. ‘Hé Eduard!’

Hij kuste hare hand, zag tot haar op en wilde zijn arm om haar middel leggen.

Maar vlug ontsnapte zij hem.

Hoe zorgvuldig waren de spaarzame haren nog over den kalen schedel geschikt! Dat zag zij, en ook de oogen die zoo vleiend naar haar opzagen, terwijl die haar kort te voren nog zoo gekwetst hadden.

‘Niet waar? Je noodigt Mertens uit?’

‘Ja zeker, kindlief.’

Zij fluisterden nog, maar in 't volgende oogenblik stond zij weer op hare plaats en rolde haar servet op.

Het diner had plaats. Lessen straalde van trots bij de ontvangst zijner gasten, wanneer zijn oog op de prachtige gestalte van Marianne, die in geel satijn gekleed was, rustte.

Wat verstond ze het uitstekend, als echtgenoote van een hooggeplaatst persoon, de honneurs waar te nemen! Zoo ongenaakbaar trotsch en voornaam en toch zoo zorgvuldig den aard van haar groet afmetend! Dat haar gelaat van dag tot dag bleeker werd, dat een vermoeide trek haar de oogleden dikwijls toesloot, als vocht ze tegen eene, haar overmannende lusteloosheid, dat merkte hij niet op. Zij verliet hare plaats, toen de jonge bruid binnenkwam, ging deze tegemoet en kuste haar hartelijk. Den iets later binnentredenden referendaris schudde zij beide handen.

‘Dat heeft u eens alleraardigst bedisseld, mijnheer Mertens!’ Zij verheugde zich over zijn verrast, van geluk stralend gezicht op 't zien van zijne bruid.

‘Een kleine caprice van mijne vrouw!’ fluisterde von Lessen met een lief lachje den anderen, die deze begroetingsscène gadesloegen, toe.

De President geleidde Marianne naar tafel; 't was een zeventigjarige, die haar eene lange geschiedenis over de laatste belasting-debatten verhaalde, doch eindelijk weer op zijn geliefd thema kwam, het vertellen van pikante anekdoten aan jonge en oudere vrouwen.

Tot nu toe was zij hem steeds uit den weg gebleven en liet hem over die aardigheden alleen lachen; doch ditmaal scheen hij haar toch amusanter dan anders en zij hoorde glimlachend toe, hem schalks met den vinger dreigend, waardoor zij den ouden salonheld geheel en al in verrukking bracht.

Doch daarbij richtte zij den blik dikwijls op 't jonge paar, rechts aan hare zijde beiden zoo ongestoord en onopgemerkt met elkaar schertsend, beiden misschien geen twee verstandige woorden uitend en toch zoo gelukkig, zoo van ganscher harte gelukkig lachend.

Tegenover hen hing een spiegel en zij zag Ella Burmeister en ook haar eigen lachend gelaat daarin. Maar hoe verschillend, dat lachen! Natuurlijk, Marianne lachte slechts om eene pikante anekdote, en zij lachte geheel de gelukzaligheid harer jonge liefde in het spiegelende glas tegen.

Een koude huivering, een gevoel van walging deed de jonge gastvrouw trillen.

Na 't diner nam Marianne het jonge paartje mede naar haar boudoir, terwijl de andere gasten in de rookkamer bleven. Zij vroeg hun naar alles, bleek belang in hunne aangelegenheden te stellen en zij beiden zagen in mevrouw von Lessen niet meer de vrouw die enkel eerbied afdwong, doch meer de vriendin en hun gelijke, die ook begrijpen moest al 'tgeen in jonge harten omging.

's Avonds toen allen heengegaan waren, ook haar echtgenoot, om gezamenlijk in een hôtel nog een glas wijn te drinken, stond zij daar in de verlaten kamer, de oogen gericht op de plek waar 't gelukkige paartje had gezeten; van daar gleed haar blik naar den sierlijken kalender op haar schrijftafel.

Den 15en Januari! Met galmenden klank sloeg de rococo pendule elf; haar huwelijksdag!...

Zij wierp zich op de canapé en verborg haar gelaat in een rijkgeborduurd rugkussen en schreide, schreide totdat het in een klagend snikken overging en in de somberste gedachten uitstierf.

Den anderen dag verscheen zij in haar ochtendkleed en met onopgemaakt haar aan tafel.

Lessen zag haar verwonderd aan, zweeg er over doch verscheen van toen af aan steeds zorgvuldig gekleed. Zij lachte stil in zich zelve, iets dat hij niet kon opmerken; doch 't moest een opgeschroefd lachen geweest zijn, want ze gevoelde zich zoo diep ongelukkig en bleef in een slecht humeur.

Avondzonnelicht viel nog in stralen door 't venster, scheen roodachtig tusschen ranken en bladeren van een bloementafel en gleed in vlekken en strepen op 't zachte tapijt.

In een zeer elegant huistoilet rustte Marianne op een chaise-longue; een opengeslagen boek was haren handen ontgleden. Traag, halfdroomend, met den vermoeiden trek om de mondhoeken blikte zij in die recht invallende zonnestralen.

Een zacht kloppen aan de deur.

‘Binnen!’ riep ze met een vermoeide beweging harer oogen in die richting.

‘Eene dame wenscht mevrouw...’ De knecht eindigde zijne woorden niet, want, hem flinkweg op zijde duwend, drong zich iemand naar binnen.

‘Daar ben ik dan toch, kind! Marianne, ja ik ben het!’ Dicht, tot voor hare dochter trad mevrouw Wöl-

[p. 113]

pert, maar langzaam zonken hare uitgestrekte armen terug.

‘Maar, kindlief! Ben je dan in 't geheel niet gelukkig, nu, na twee jaar je moeder weer te zien? Maar ik... ben je zeker overvallen....’

‘O ja, natuurlijk ben ik gelukkig u weer te zien. Hoe gaat het u?’

Zij was opgestaan en strekte hare hand zeer langzaam uit; toen kwamen tranen in hare oogen en 't scheen alsof zij hare moeder snikkend in de armen wilde vallen; maar zij bedacht zich spoedig.

‘Werkelijk, u is mij overvallen,’ en zij bood eindelijk hare wang tot een kus aan.

‘Zoo, zet u nu wat op uw gemak. U schreef toch volstrekt niets van uwe komst in uw laatsten brief?’

Mevrouw wendde zich langzaam af, waarschijnlijk om haar mantel over een stoel te hangen.

‘Je woont hier prachtig! Mijn.... mijn laatsten brief? Weet je nog wel wanneer je mij het laatst geschreven hebt?’

‘Wacht eens! Vandaag is het den zestienden Januari! Juist, was het niet in December?’

‘Neen Marianne, het was in Augustus.’

‘Al zoo lang geleden? Wat die tijd toch spoedig voorbijgaat! Maar excuseer me toch, - wil ik den knecht bellen? de keukenmeid kan dan wat voor u klaarmaken. U zal na zoo'n lange reis honger hebben en doodmoe zijn.’

‘Ja, Marianne!’ Hare moeder drong krampachtig hare tranen terug. ‘Je brieven worden steeds zeldzamer, en toen eindelijk vier maanden verliepen voordat er bericht van je kwam, werd ik toch bezorgd over je en ik reisde hierheen. Je hebt me niet uitgenoodigd, maar... ik dacht...’

‘O! heb ik dat nooit gedaan? Ja, weet u, hij heeft het zoo druk, altijd zooveel te werken, soms ook al... is hij zenuwachtig en houdt van rust in zijn huis en daarom...’

‘Geen verontschuldiging, Marianne. 't Is ook eigenlijk beter dat een jong paar gedurende de eerste huwelijksjaren alleen gelaten wordt.’

‘O, wat dat betreft, moeder...!’

‘Neen, neen, maar je zult toch ook veel alleen moeten zijn, daar je man zoo vaak aan den arbeid is. Zeker heb je vele kennissen gemaakt en ook vriendinnen gekregen?’

‘Vriendinnen? Neen, vriendinnen heb ik hier niet. Alle vrouwen van mijn leeftijd zijn met mannen getrouwd die ondergeschikt aan mijn man zijn of in elk geval veel jonger zijn dan hij. Het is zoo moeilijk met iemand meer intiem in kennis te komen als men overal stuit op respect.’

‘Nu, dat heeft ook eene goede zijde. Prachtig uitzicht hier op dat water!’

‘Ik bedoel als je van allen de achting zoo als 't ware toegediend wordt, wat zegt u?’

‘Ja, een heerlijk vergezicht. Ja, achting; men heeft zoo in 't geheel niets te doen om die te verwerven! En dan hebben andere vrouwen ook nog veel te doen in keuken en kelder en met...’ Marianne zweeg, alsof zij opeens den draad van haar gedachtengang verloren had.

Mevrouw Wölpert hoestte eenige malen. ‘Ik had gehoopt dat de hemel... nu, hoe lang is 't geleden sedert je getrouwd bent? Hoe vergeetachtig wordt men toch met den ouderdom. Het was den vijftienden Januari - mijn God! Gisteren voor twee jaar! Je hebt je trouwdag toch niet vergeten?’

‘Vergeten? Neen moeder, nooit!’

Het was zeer stil; grauw en koud viel opeens de schemering door de zware gordijnen, als viel een kleurlooze sluier over al de lichtende zonnevlakken op 't tapijt.

‘Je zult je zeker veel bezighouden met lectuur?’ zoo verbrak hare moeder 't zwijgen, wijzend naar het openliggende boek.

‘O ja... 't is een boek van hem.’

‘Hoe interessant om in dezen vorm 't geestesleven van je eigen man te kunnen bestudeeren!’

Marianne lachte toonloos. ‘Nu, ik versta er niet veel van; geen woord! Het is zoo ontzettend droog, dat de volzinnen in de keel blijven steken.’ Opeens hard lachend, begon ze: ‘Weet u nog wel, moeder, wat luitenant Pellmann van zulke boeken zei? Is hij nog daar in garnizoen?’

‘Al lang niet meer.’

‘En hoe maakt de burgemeestersvrouw met hare vijf dochters het? Maar in de eerste plaats, hoe gaat het Truida?’

‘Ben je niet met haar in correspondentie?’

‘Al lang niet meer. - In 't begin schreef zij nog wel eens, maar zoo oppervlakkig, in 't bijzonder met de geboorte van haar kind, en dat was me nu ook... hoe zal ik 't zeggen... enfin... onverstandig!’

‘Ja juist! Overigens is zij kogelrond en zit vergenoegd tusschen hare kinderen.’

‘Zoo moeder!’ Zij stond op.

Wat klonken die beide woorden hard en duidelijk hare moeder in de ooren, zoodat zij onwillekeurig zuchtend ineenkromp, terwijl hare dochter eenige malen vlug de kamer op en neer liep. Dan opeens bleef Marianne voor hare moeder staan en zei met een ernstig gezicht: ‘Ja, moeder, u hebt het mij aangeraden, u alleen, en ik vertrouwde op den raad van eene moeder!’

‘Maar Marianne, had ik dan geen gelijk? Heb je niet alles wat eene jonge vrouw van 't leven verwachten kan? Rijkdom, positie en een degelijken, braven man?’

‘Ja, jawel, moeder! Kan u zich dien avond nog herinneren, toen ik van mijn eerste bezoek bij de Böhlens terugkwam?’

‘Ik weet 't niet meer... of ja, toch, je was een en al verrukking met je domme, romaneske ideeën.’

‘Was ik zoo dom, moeder?’

Marianne viel zuchtend op een stoel neer. En na een lang en drukkend zwijgen, vroeg ze koud en hard: ‘Wat komt u hier doen, moeder?’

[p. 114]

‘Maar kind! Je terugzien in je huishouden, en je man! Komt hij vandaag laat thuis?’

Afgetrokken staarde de jonge vrouw voor zich uit. ‘Hij heeft mij nooit op den arm genomen, neen nooit. Ook niet bovenop de piano gezet.’

Mevrouw Wölpert lachte verontschuldigend toen de stem uit den leuningstoel zoo troosteloos klonk. ‘Maar je echtgenoot is toch ook geen jongeling meer!’

‘Neen moeder, waarlijk niet. Hij heeft ook geen sigaar laten uitgaan toen ik iemand onze woning vertoonde. Neen nooit, ook niet in de eerste maand.’

De oude dame keerde langzaam naar haar stoel terug.

‘Is u daar nog?’ klonk het na een poosje, aan haar oor.

‘Ja, wat is 't?’

‘En dan heeft ook nooit iemand gevoeld dat we wel liever alleen wilden zijn. En toch raadde u mij, die van niets wist, en waarom? Zeg toch, moeder, zeg de waarheid, de volle waarheid!’

Zij bracht hare woorden met moeite uit. ‘Je welzijn, kind!’

‘De waarheid, moeder!’ klonk haar dreigende stem.

‘Geloof me, kind, een man als de uwe...’

‘De waarheid, moeder.’

‘Je wilt me niet aanhooren, Marianne, wat is er dan toch?’

‘Nu goed, ik zal u de waarheid zeggen! Uitgehuwelijkt heeft u mij, weggegeven als een aardig speeltuig, mij, uw kind, 't leven van uw leven, uw eigen bloed!’

‘Maar Marianne, wat heb ik daar dan voordeel aan gehad, niets!’

‘Zooveel te erger. Dat was dan nog slim geweest. Dus uit ijdelheid of geheel zonder reden? O moeder... Wie beschermt mij dan, als ik nog niet eens een moeder vertrouwen kan? Wie beschermt me, vraag ik, wie geeft me terug wat u in me verscheurd en verstoord hebt?’

‘Ik? wat heb ik je gedaan?’

Geen antwoord volgde. Marianne's witte handen bewogen zich driftig, terwijl zij aan de franjes van het tafellaken trok.’

‘Zou je niet een lamp aansteken?’

‘Ach ja; 't is donker! Neen, neen moeder... ik... ik kan u niet zien. Ik bedoel dat ik u niet zien wil.’

‘Mij niet? Mij, je moeder? Om Gods wil, wat is er met je?’

‘Neen, ik wil niet... hoort u; het is beter dat u gaat, moeder!’

‘Marianne!’

‘Ga, moeder; het zal misschien later beter, na jaren beter worden; misschien, als ik eens eene dochter heb, dat ik u begrijpen kan. Ga, moeder, ga, dat is beter.’

Zacht ritselde een kleed. Onder langzame, onzekere passen kraakte de grond en met een schrillen, harden toon knarste 't slot van de deur.

‘Ge zult vader en moeder eeren,’ stamelde Marianne met brekende stem.

In het oosten trok een donker gewelf blauwzwart naar den horizont. Gierend kwam de oostenwind met een lichte sneeuwjacht opzetten en hulde alles, alles onder een groot, wit lijkkleed.