De Huisvriend. Jaargang 1893

Het nationale gedenkteeken voor keizer Wilhelm I te Berlijn.

Nadat een wedstrijd voor het beste ontwerp voor een gedenkteeken ter eere van keizer Wilhelm I tot geen resultaat geleid had, werd ten tweede male een prijskamp voor enkele kunstenaars uitgeschreven, die echter evenmin den keizer kon voldoen, in wiens hand de Duitsche rijksdag de beslissing gelegd had voor het beste ontwerp.

Eindelijk vernam men dat een teekening van Reinhold Begas, de bekende beeldhouwer van het grafmonument van keizer Frederik, door den vorst goedgekeurd was, nadat de kunstenaar er in toegestemd had daarin eenige veranderingen aan te brengen.

Dit geschiedde, en zoo werd eindelijk besloten tot het oprichten van het monument, waarvan wij op nevensgaande gravure een gedeelte afgebeeld zien.

Het is Begas gelukt een werk te scheppen, dat in eenvoudige, verstaanbare taal de gedachte uitdrukt, waaraan het monument zijn ontstaan dankt, de eenvoudige grootheid namelijk, die de Duitschers in hun overleden keizer vereeren, en de dankbaarheid van het volk, dat in den vorst voor alles een nationalen held ziet.

Het beeld staat in het midden van een dubbele

[p. 43]

zuilengang, die zich achter het monument in den vorm van een halven cirkel uitstrekt en in twee kleinere bogen uitloopt. De fries der zuilenrij is met wapentropeeën versierd, terwijl tusschen de kolommen de standbeelden van generaals en vorsten geplaatst zullen worden. Vier quadriga's (met vier paarden bespannen zegewagens) worden boven de eindpunten geplaatst.

Het gedenkteeken zal de belangrijke hoogte van 21 Meter bereiken; zijn voetstuk rust op een breeden onderbouw, door vier leeuwen aan de hoeken versierd. De voorste oppervlakte van den socle bevat het inschrift, daarboven de keizerskroon met de zwarte adelaarsorde. De verbinding tusschen de onderste vlakte van het voetstuk en de trappen, die tusschen de leeuwen opstijgen, stelt het Nieuwe Recht voor; op een schrijfrol lezen wij de woorden: Eenheid, Recht, Wet, en naast de rol zijn een helm, een kruis en een lauwerkrans op eenvoudige, bevallige wijze geschikt.

Deze versiering van de voorzijde komt overeen met die van de achterzijde; wij zien daar de koningskroon en de keurvorstelijke keten, daaronder de voorstelling van het Oude Recht, helm, pantser, morgenster en oude wetboeken.

Op de linker-zijvlakte (dus rechts van den toeschouwer en op onze afbeelding voorgesteld) bevindt zich een reliefvoorstelling van de zegeningen des vredes. De rechterkant vertoont het woeden van den oorlog; een Furie jaagt op een wild ros voort, zij houdt brandfakkels in de handen en is door den Dood met zijn zeis vergezeld; een man met den geesel in de hand voert het paard over dooden, daaronder bevindt zich de verpersoonlijking van het leger.

De vier hoeken van het postament zijn door zegegodinnen geflankeerd; deze zullen, evenals de andere figuren van het gedenkteeken, in brons uitgevoerd worden.

Het ruiterbeeld vertoont op een statig voortschrijdend paard de gestalte des keizers in ernstige, waardige houding. Een vredes-godin van buitengewone bevalligheid gaat naast het paard en schijnt het voort te leiden.

Alles voorspelt, dat dit monument een sieraad der hoofdstad zal worden en een meesterstuk van Duitsche kunst.