De Huisvriend. Jaargang 1892

De internationale tentoonstelling van tooneel en muziek te Weenen.
(Met drie gravuren.)

In onzen tijd, waarin muziek en tooneel zulk een groote rol spelen, is 't niet meer dan natuurlijk dat er ook eens een tentoonstelling gehouden wordt van voorwerpen, betrekking hebbende op beide zusterkunsten.

Deze tentoonstelling is in Weenen onlangs geopend en heeft de stoutste verwachtingen overtroffen; de tuinen van het tentoonstellingsterrein maken een waarlijk tooverachtigen indruk. Grootsche, indrukwekkende gebouwen zijn uit den grond verrezen en schijnen voor de eeuwigheid gemaakt.

Om dit reuzenwerk tot stand te brengen heeft de geheele Oostenrijksch-Hongaarsche aristocratie zich in comité's verdeeld en men heeft de directie toevertrouwd aan den heer Ausspitzer, die zich reeds een naam verworven heeft in dergelijke ondernemingen; alles is dus uitstekend gegaan en het succes was schitterend.

De tentoonstelling omvat twee verschillende onderdeelen, het eene de theorie, het andere de praktijk betreffend. In het paleis der Tentoonstelling van '73 heeft men de relieken vereenigd van groote dramatische schrijvers en componisten, documenten van alle leeftijden en natiën, costumes, decoratiën, machines, instrumenten, manuscripten, kortom alles wat maar eenigszins met de dramatische en muzikale kunst in verband staat.

Het midden der rotonde is herschapen in een groenen tuin, en terwijl men rondom de groote fontein wandelt, kan men de kamers bezoeken van twaalf beroemde dooden, waaronder Goethe en Beethoven, geheel opnieuw ingericht met dezelfde meubels die hen gedurende hun leven omringden.

Het tweede gedeelte, vol leven, beweging en glans, zal het publiek nog meer aantrekken dan deze eenigszins sombere herinneringen. In den grooten tuin, waarvan wij de ingangspoort hierboven in afbeelding geven, ziet men allerlei gebouwen, waarin het gesmeed ijzer de hoofdrol speelt.

Het eerste gebouw, rechts van de middenlaan gelegen, is de ‘Muzik-Halle’, een ruim gebouw, be-

[p. 178]

stemd voor monsterconcerten - viermaal per week - en die 2400 personen kan bevatten. Tal van beroemde componisten zullen er hun eigen stukken dirigeeren, o.a. Massenet, de afgod der Weeners, Saint Saens, Rubenstein en Verdi. Behalve deze groote muzikale plechtigheden zullen er dagelijks in de open lucht Russische, Turksche, Spaansche, Chineesche concerten worden gegeven, waarin muzikanten en zangers in nationaal costuum verschijnen.

Het ‘theater der Chineesche schimmen’, met zijn bleekgroene daken en bruin houtwerk, steekt door zijn grilligheid sterk af tegen den strengen stijl der overige gebouwen. Dit theater is nieuw, evenals de Muzik-Halle en alle andere gebouwen, behalve natuurlijk het Tentoonstellingspaleis. De Chineesche schimmen zullen 's avonds en overdag voorstellingen geven; de eerste zijn voor gewone marionetten bestemd, de andere worden vertoond door echte Chineezen en Japanneezen, comedianten en goochelaars.

In 't midden verheft zich het groote theater (zie blz. 180) - 2600 plaatsen - met machines, die de opvoering van stukken à grand spectacle mogelijk zullen maken. Dit tooneel is volgens geheel nieuwe plannen gebouwd en met soberen rijkdom versierd. 't Is de ideale schouwburg van de 20e eeuw. Veel lucht en ruimte, geen hooge galerijen en 42 uitgangen, zoodat men bij brand alle mogelijke veiligheid heeft. Daar zullen alle tooneelspelers van Europa komen spelen. Elken dag, gedurende vijf maanden, zal men er een voorstelling kunnen zien, verschillend van gisteren en van morgen. Alle soorten worden toegelaten, drama, comedie, opera, operette; alle talen zullen er worden gesproken - ook het Hollandsch?

Maar de grootste aantrekkelijkheid der tentoonstelling is een stadsgedeelte van het oude Weenen uit het begin der 18de eeuw. Deze hooge huizen met puntgevels in fresco beschilderd, die groote schoorsteenen, alles is met de grootste kunst nagebootst. Het gelijkvloers der huizen van de oude Hohen-markt is veranderd in winkels, waarin de schoone Weenerinnen van onze dagen haar verkoopkunst zullen ten toon spreiden, zooals haar overgrootmoeders het voor hen deden op de oude Hohen-markt. Onze afbeelding (blz. 180) geeft een goed denkbeeld van een groep oude huizen, die wij maar op den greep hebben gekozen uit andere groepen, die even interessant zijn.

Men zou kunnen vragen, wat deze oude markt op de tentoonstelling doet, maar zij is 't tooneel waarop voorheen de kunsten vertoond werden van Hans Wurst, de beroemde Weener Polichinel, van wien alle hansworsten afstammen. Hij laat het goede Weener publiek lachen als voorheen, het publiek dat hem sinds lang vergeten had. Er zijn overigens allerlei soorten van amusementen in de tuinen; de groote koepel der panorama's, café's restaurants, poppekasten; een echte vroolijke kermis, zooals men op alle tentoonstellingsterreinen ziet, dagfeesten, nachtfeesten, laten wij hopen een kermis van welopgevoede, kunstlievende menschen, die door het aanschouwen van edele kunstwerken onvatbaar zijn geworden voor lagere genietingen.