De Huisvriend. Jaargang 1892

Ratten-dressuur.
(Geïllustreerd.)

Kunnen de ratten al of niet gedresseerd worden? Kan men ze ooit tam maken? Kan men van hen de lijdelijke gehoorzaamheid verkrijgen, waartoe dresseerders van beroep den hond of den olifant kunnen brengen?

Deze vraag, die reeds zoo dikwijls is gedaan, werd schitterend opgelost door den dresseerder Dourof, wiens tweehonderd dertig ratten, die hij op het oogenblik in een Parijzer schouwburg vertoont, grooten opgang maken.

Ziehier wat hij u te zien geeft!

Op het midden van het tooneel is een balustrade opgericht. Op deze balustrade, die zeer hoog is, wandelt een zwarte kat, wiens gouden oogen, zelfs onder den glans der electrische lampen, ware bliksems schieten, dood op haar gemak. Plotseling verschijnt een clown, en een clown speelt op een herdersfluit. Terwijl hij uit al zijn macht speelt, vertoonen zich witte en zwarte gedaanten onder de

[p. 132]

balustrade, eu deze gedaanten zijn ratten; uit de coulissen, waarin hun kooi geopend is, komen zij snel nader; hun staart zeer stijf houdend, klauteren zij rond en klampen zich zonder eenige vrees aan het hek



is nog heel gewoon, en onze ratten worden pas heel belangwekkend als zij hun tocht in den spoorwagen maken.

Een spoorweg in miniatuur staat op een wal van 25 à 30 cM. hoogte; de weg gaat, evenals de groote lijnen, door tunnels, langs afgronden, over denkbeeldige rivieren en bruggen. Voor een station in geschilderd hout staat een trein, bestaande uit een locomotief en haar tender, drie wagons vol reizigers en een bagagewagen. Op het perron, tegenover het station, gaat mijnheer de stationchef, een witte rat, met een roode pet op het hoofd, terwijl mevrouw de chef met haar jongsten lieveling op het balkon staat, waarop het venster uitkomt, en de bewegingen der reizigers op het perron gadeslaat.

Dourof fluit: een dozijn zwarte ratten springen in de wagons eerste klas; een



dozijn witte ratten, met zwarte pelerines om, nemen bezit van een tweede klas wagen; een hoop gevlekte ratten stapt in de derde. Op bevel van den stationchef, dragen de sjouwerlieden de bagage in de goederenwagons en houden de draden met hun tanden vast. En mijnheer de stationchef houdt het opzicht over hen. Mijnheer de stationchef leest hun de les; als hij vindt, dat een wat al te onverschillig te werk gaat, pakt hij dien beet en geeft hem een paar oorvegen.

Eindelijk gaat de trein in beweging; wij zien hem met groote snelheid voortijlen, dan vast, tusschen de beenen van de kat. Poes, zwijgend en doodstil, kijkt ze aan, en zonder eenige ongerustheid of vijandschap te vertoonen, springt zij er overheen, spint zachtjes en likt hen af. Maar dit tooneeltje verdwijnen zij onder den tunnel, terwijl de ratmachinist op zijn post achter de locomotief, uit vrees voor ongelukken, het oog houdt op zijn regulateur.

Wij bevinden ons hier in tegenwoordigheid van een reeks bewegingen, waarvan de samenstelling en de juistheid een ernstige dressuur verraden. De ratten van Anatole Dourof zijn huisratten, goed gedresseerd en door een bijzondere opvoeding er toe gebracht hun kunsten te vertoonen.

Wat is nu de wijze van dressuur? Dourof heeft zich op dit punt duidelijk uitgelaten. Daar de rat een vraatzuchtig dier is, speculeert hij op haar gulzigheid. De drie groepen van ratten, die, zonder zich ooit te vergissen, in de drie wagons klimmen, doen het eenvoudig omdat zij weten daar hun maal te vinden, bestaande uit korrels graan, maïs en vooral in vet gebakken brood; zoo drijft ook een onzichtbaar stukje vleesch, aan den draad der collis gehecht, de beambten naar die richting. Zij sleepen de collis in den goederenwagen, omdat zij weten dat zij daar op hun gemak aan het vleesch kunnen knabbelen. Evenzoo weet de machinist, dat hij, op zijn post staande, zijn dinertje zonder gestoord te worden zal kunnen verorberen; het spreekt van zelf, dat hij niet den minsten invloed uitoefent op den loop van den trein, die door een uurwerk in beweging wordt gebracht. Men ziet, dat deze wijze van dresseeren zeer een-

[p. 133]

aangenaam samenzijn. Naar Artz. (Zie blz. 134).

[p. 134]

voudig is. Zij is echter daarom niet minder moeilijk te bereiken; de rat wordt gemakkelijk gemeenzaam, zij wordt nooit volslagen tam. Van een zeer gevoelig zenuwgestel, is zij onderhevig aan aanvallen van angst, die zich openbaren door vlagen van onbeschrijfelijke woede.

Nog nooit hebben de katten van Dourof tegenover de ratten hun rol van beschermsters vergeten; maar het is dikwijls gebeurd, dat de ratten zich in den loop der oefeningen op de kat wierpen en haar vreeselijk beten. Zelfs in dit geval verroerde Poes zich geen enkele maal; zij heeft steeds kalm afgewacht dat Dourof haar van haar tegenstandster bevrijdde. Deze aanvallen van woede zijn bij de ratten de onbedriegelijke kenteekenen van aanvallen van krankzinnigheid. De angst brengt de arme hersentjes van het langstaartige dier in de war; het weigert alle voedsel, verkwijnt en sterft van honger.

‘Maar dat is een ware zelfmoord,’ zeide ik verbaasd tot Dourof.

‘Juist mijnheer, wat u zegt, een zelfmoord. Een rat maakt zich in twee gevallen van kant: als men haar niet van tijd tot tijd de vrijheid geeft, ten minste eens in de twee dagen, en wanneer zij bang wordt. In beide gevallen is het een stoornis der hersens, die ongeneeslijk blijkt. En toch zijn mijne ratten zoo goed gedresseerd als maar mogelijk is; de meeste zijn in gevangenschap geboren, allen kennen mij en hebben mij lief, maar dat belet hen niet om, als het oogenblik er toe gekomen is, zich op mij te werpen en mij te bijten. Goed beschouwd, wordt een rat wel gemeenzaam, maar nooit tam.’