De Huisvriend. Jaargang 1892

Een gevaarlijke ontmoeting
door Evo.

De avondzon wierp haar zachte stralen over bosch en veld; alles baadde zich in een goudglans; de nachtegalen zongen hun minnelied; de lucht was doortrokken van bloemengeur. De aarde scheen gemaakt om gelukkig te zijn en te genieten; het was als riep de natuur haar kinderen toe: Verban alle zorgen, vergeet uw verdriet, verlustig u in de pracht, die ik u te zien geef. Maar zóó machtig is ze niet; mag ze al troost geven aan een verslagen hart, vernieuwden moed en opbeuring schenken aan een ter neergedrukte ziel, soms is haar lachend aanzien een te scherp contrast en lijkt wel een bespotting van menschelijk leed en ellende.

In een kamer van een kleine villa drong de zon door een reet van de neergelaten jalouzieën en teekende een lichte streep op de witte lakens, die een ledikant bedekten. Het was stil, heel stil in de kamer, want op dat bed lag een doode, hetgeen de omgeving iets plechtigs en geheimzinnigs geeft.

Zacht werd de deur geopend en een jonge man trad binnen; hij lichtte behoedzaam het laken op, knielde bij het bed neer en staarde onafgebroken naar de bleeke kalme trekken van de doode. Op het jeugdige knappe gelaat had de onverbiddelijke smart zijn stempel gedrukt, er was een grenzenlooze droefheid op te lezen, onder de oogen lagen diepe zwarte schaduwen en het donkere haar hing ordeloos over het hooge voorhoofd.

Zijn vijf-en-twintig levensjaren hadden Philip Mijland slechts zonneschijn en geluk gebracht, de tegenspoed was hem vreemd, en dubbel verpletterend was nu de plotselinge dood van zijn jonge vrouw.

‘Elsa, mijn Elsa,’ fluisterde hij, ‘voor 't laatst zijn we nog eens samen,’ en hij drukte een kus op den bleeken mond, maar met een huivering richtte hij zich op. Was die onbeweeglijke koude gestalte zijn vroolijk jong vrouwtje, zijn levenslustige Elsa, waren die verstijfde lippen dezelfden, die zoo warm op de zijnen hadden gerust, hadden die nu gesloten oogen hem nog zoo kort geleden toegelachen, die diepe grijze oogen, die schitterden als twee sterren?

De arme beroofde echtgenoot viel op een stoel neder en verborg met een uitbarsting van woeste smart zijn gelaat in de handen.

En buiten dreven rozeroode wolkjes door de lucht en zongen de vogels liefelijker dan ooit in den verrukkelijken zomeravond.......................................

De wonderbloem van het geluk, hoe weinigen vinden haar, en die bevoorrechten op wier pad ze bloeit, hoe dikwijls besteden ze te weinig zorg aan het teedere plantje, al te gerust, dat het zal blijven voortbloeien, totdat de bloem plotseling met gebroken stengel en slappe blaadjes aan hun voeten ligt en geen macht ter wereld in staat is, haar te doen herleven.

Philip Mijland had er op gerekend, dat zijn geluk duurzaam zou zijn, of liever hij had er nooit bijzonder over nagedacht, dat zorg en verdriet, hoe verschillend de vorm ook zij waarin zij zich vertoonen, niemand bespaard worden en dat hem ook te beurt kon vallen, wat hij dagelijks anderen zag ondervinden. Hij was jong, rijk, knap, werd steeds meer gezocht als advocaat en de liefde van de bekoorlijke Elsa, die hem meer waard was als al 't andere te zamen, zette de kroon op alles. Hij had onbezorgd zijn leven genoten, maar nu de dood zoo wreed tusschenbeide was gekomen, nu door het heengaan van zijn jong vrouwtje alles zijn kleur verloren had en hij als in een stikdonkeren nacht achterbleef, nu overviel hem een gevoel als had hij al dat goede nooit genoeg gewaardeerd en zou hij alles veel dankbaarder, veel ernstiger beschouwen, kon het hem nog eens worden teruggegeven.

Zijn vriendelijke Elsa! Waarom had hij haar leven niet nog veel zonniger gemaakt, hoe had hij ooit uit zijn humeur kunnen zijn en het leven lastig en vervelend vinden, zoolang zij hem ter zijde stond. Hoe dikwijls had hij niet zijn wil doorgedreven, zonder te letten op de bereidwilligheid waarmee ze haar wenschen aan de zijnen ten offer bracht. Hij doorleefde nog eens in gedachte de twee jaren, dat zij de koningin van zijn hart was geweest. Het scheen veel langer geleden, dat hij haar voor 't eerst zag en toch hoe goed, hoe in iedere bijzonderheid herinnerde hij zich dien dag.

Hij maakte alleen een voetreisje door Nederland

[p. 128]

en ging tot besluit eenige dagen bij een vriend doorbrengen. Hij had een lange wandeling achter den rug en voor dat hij het bosch verliet om den stoffigen straatweg te volgen, die naar de stad van zijn bestemming voerde, had hij zich in zijn volle lengte op het zachte mos uitgestrekt. Hij was zoowat half het land der droomen ingetreden, toen hij gewekt werd door het geluid van kinderstemmen en opziende zag hij een levend schilderijtje, dat hem zoo boeide, dat hij dadelijk klaar wakker was. Op een open ruimte in het bosch, vlak voor de plaats waar hij achter dicht struikgewas verborgen lag, stond een jong meisje in een wit japonnetje; in haar rechterhand hield ze een bal zoo hoog mogelijk boven haar hoofd en een half dozijn kleine jongens en meisjes stonden om haar heen, hun best doende de bal machtig te worden. Plotseling wierp ze dien de laan in en de kinderstoet rende hem juichend achterna, terwijl ze in hun haast over elkander rolden en buitelden of hun leven er van afhing wie den bal het eerst vinden zou. Het jonge meisje lachte, een vroolijke, welluidende lach, en Philip zag een allerliefst meisjesfiguurtje met een zachtblozend gezichtje, dat maar gedeeltelijk zichtbaar was onder den grooten witten stroohoed. De kinderen kwamen terug en nu begon een levendig bevallig spel, waarvan het moeielijk te zeggen was, wie meer genoot de kleine kinderen of het groote kind. Eindelijk schenen ze vermoeid, het meisje werd weer omringd door de jeugdige tyrannen, die haar, met goed gevolg, tot iets schenen over te halen, want weldra zat ze op het mos met het zestal in een kringetje rondom haar, een schilderachtige groep, verlicht door de zonnestralen, die zich een weg door het gebladerte baanden.

Het geluid van haar stem drong tot Philip door, want de kinderen zaten gespannen te luisteren, behalve wanneer een luid gelach de stilte verbrak. Hij kon niet verstaan wat ze zei, maar de tooverwereld waarin ze haar klein publiek bracht, kon niet schooner zijn dan die, waarin hij zich verplaatst zag. Hij had wel altijd willen blijven kijken naar de bekoorlijke vertelster, maar het verhaal was uit en de terugtocht werd aanvaard. Nog eenige oogenblikken was hij blijven liggen als ware het werkelijk een droom, die voorbij was, toen was hij opgesprongen en had haar achtervolgd om te weten te komen waar de liefelijke verschijning bleef, maar toen ze het bosch uit waren, stapten ze in een gereedstaand rijtuig en spoedig was er niets meer dan een wolk stof zichtbaar.

De herinnering aan dien middag bleef hem evenwel hardnekkig vervolgen; hij werd stil en afgetrokken, wat hem menige plagerij van zijn vriend bezorgde, maar het blondlokkige meisje had een overweldigenden indruk op hem gemaakt, daarbij had zijn levendige fantaisie haar beeld met een stralenkrans omgeven, zoodat zijn eenig streven was, haar terug te zien. Hij kon eerst geen spoor van haar ontdekken en hij begon de hoop al op te geven, toen het toeval hem te hulp kwam. Op een concert, terwijl hij onderzoekend de verschillende tafeltjes inspecteerde, viel zijn oog plotseling op 't voorwerp van zijn gedachte.

Met weemoed dacht hij nu terug aan de overstelpende vreugde, die zich toen van hem had meester gemaakt.

Hij had geen noot van de muziek gehoord en niets meer gezien dan die eene lieve gestalte in 't lichtblauw, die half verlegen, half boos zich had omgewend, toen ze bemerkte dat zijn oogen onafgebroken op haar gevestigd bleven. Zijn vriend kende de familie, dus werd hij aan haar voorgesteld en toen keerde ze zich niet meer van hem af, maar praatte vroolijk en lachte hartelijk toen hij haar vertelde, hoe hij haar in 't bosch gezien had.

De vriend had lang plezier van zijn logé, want hij kon niet scheiden, en toen hij eindelijk vertrok, werd hij uitgeleide gedaan door de blonde nimf uit het bosch en wuifde een blanke hand hem een vaarwel toe, het handje dat voor altijd het zijne zou zijn.

Voor altijd! Philip wierp een blik naast zich en 't was als ging er een zwaard door zijn ziel.

Die korte scheiding hoe lang had die hen toegeschenen, maar vriendelijk lachte de toekomst hen tegen, de toekomst die sprak van een geheel leven van samenzijn. Zij hadden er toen niet aan gedacht hoe kort een leven zijn kan.

Een half jaar later voerde hij haar als zijn vrouw zijn woning binnen, een nestje zoo poëtisch en idyllisch als geld en goeden smaak het maar maken konden. Hoe gelukkig waren ze geweest en hoe dwaas en kinderachtig hadden ze zich dikwijls aangesteld, maar ze waren ook nog zoo jong, volgens het oordeel der wereld, veel te jong, aan welk oordeel zij zich evenwel in 't minst niet stoorden, maar echte kinderen als ze waren, het leven genoten als één lange feestdag.

Later waren ze ernstiger geworden toen er een nieuw geluk in aantocht was, maar toen dat kwam vielen al de gemaakte luchtkasteelen ineen, want een donkere gedaante volgde de bode des lichts op den voet, spreidde zijn zwarten sluier uit en hulde alles in duisternis.

Philip werd uit zijn gepeins opgeschrikt door het schreien van een kind en dieper groefden zich de rimpels in zijn voorhoofd. Het klonk hem niet als troostvolle muziek in de ooren, maar het bracht een gevoel van opstand in zijn ziel teweeg. Hij had nog in 't geheel niet naar zijn dochtertje omgezien; wat gaf hij om dat kind in vergelijking met de moeder! Was het niet de onschuldige oorzaak van den dood van haar, die hij niet missen kon, was met Elsa niet zijn beter ik, zijn geweten weg? Hij zou het hebben kunnen haten, dat hulpelooze, schreiende wezentje, maar Elsa's laatste woorden waren een bede geweest om dubbele liefde voor haar kind en de halfgebroken oogen hadden die bede nog eens herhaald. Met een diepen zucht stond hij op, sprak fluisterend een belofte uit, drukte voor de laatste maal een kus op 't voorhoofd van Elsa en verliet toen zacht de kamer om de belofte aan de wieg van zijn kind te herhalen.

Op het dichtbegroeide terras van een der mooist gelegen hotels aan den Rijn, heerschte een vroolijke drukte. Het was een warme middag en de meeste

[p. 129]

logées hadden de uitlokkende koelte onder het groen verkozen boven een wandeling in de verschroeiende hitte. De Rijn glinsterde in de zon en de bergen teekenden zich scherp af tegen de blauwe lucht. Het aanleggen en voorbijvaren der booten, volgeladen met passagiers, verbrak gedurig de stilte op het water en gaf afwisseling aan het schoone, maar wel wat eentonige uitzicht. Bijna alle tafeltjes waren bezet; hier was een groot gezelschap bezig een uitstapje voor den volgenden dag te bespreken, wat met veel drukte gepaard ging, daar allen een verschillend plan bedacht

verklapt? Naar A. Frind. (Zie blz. 127).

hadden en ze zich toch aan één plan dienden te onderwerpen. Ginds verdiepte een ander troepje zich nog eens in de genoten genoegens van een picknick en ieder avontuur werd met een hartelijk lachen herdacht. Er waren joviale Belgen die met iedereen op een goeden voet waren, Engelschen met ongenaakbare gezichten, die zich met niemand bemoeiden en volkomen genoeg aan hun eigen dierbare familie hadden, en een groot aantal Hollanders, die zich meer of minder bij elkander aansloten, maar, hoe vaderlandslievend ook gezind, heimelijk de opmerking maakten, dat waar men tegenwoordig reist, men ‘vergeven’ wordt door landgenooten.

Geheel aan 't uiterste gedeelte zat aan een der tafeltjes Philip Mijland, verscholen achter een courant, en naast hem was een zesjarig meisje druk in de weer om een pop aan te kleeden. Telkens maakte ze een opmerking, waarop de courant even neergelegd en de zaak besproken werd.

‘Papa,’ zei het kind, ‘nu moet Marietje haar hoed nog op en dan ga ik met haar wandelen,’ en ze nam met zooveel ernst afscheid of de wandeling tusschen de tafeltjes minstens een week zou duren. Philip Mijland zag glimlachend zijn dochtertje na, zooals ze daar heen trippelde, in de eene hand de pop en in de andere een parasol, die beschermend boven het porseleinen hoofd van het geliefde Marietje gehouden werd. Het was duidelijk, dat ze de algemeene gunsteling was, want bij elk tafeltje werd ze staande gehouden en overal had ze het even druk en bracht haar gebabbel een groote vroolijkheid teweeg.

Het was een opvallend aardig kind, Willy Mijland, met haar vlug rank figuurtje en allerliefst gezichtje, maar de grootste bekoorlijkheid, die ze voor haar vader had, waren haar diepe grijze oogen, zoo sprekend gelijkend op die van haar moeder. Het was maar heel kort geweest, dat hij haar als een indringstertje had beschouwd, al heel spoedig was ze het lichtpunt geworden in zijn zoo stil geworden huis, en hoe grooter ze werd, hoe meer hij zich aan haar hechtte. Toen hij plan maakte op reis te gaan, dacht hij er dan ook geen oogenblik over haar t' huis te laten, niettegenstaande het hevig protest van een oudere nicht, die zijn huishouden waarnam. De goede ziel had allerlei akeligheden opgesomd, die een reis voor een klein kind ten gevolge kon hebben, droevige tafereelen opgehangen van mogelijke en onmogelijke ongelukken, voorbeelden aangehaald, alles tevergeefs, Philip had gelachen en gezegd, dat hij de verantwoording op zich nam. Tot nog toe waren de zwarte voorspellingen van nicht niet bewaarheid; hij had niets geen spijt dat hij het kleine ding mee had genomen, ze was een gezellig reiskameraadje en bloeiend van gezondheid.

[p. 130]

Hij had zich weer in zijn courant verdiept, toen Willy hard kwam aanloopen, de pop onbarmhartig op den grond gooide en haastig op zijn knie klauterde.

‘Papa, de mevrouw met die zwarte oogen, die over ons aan tafel zit, wilde me chocolaadjes geven, maar ik ben hard weggeloopen,’ voegde ze er met voldoening aan toe.

Een licht rood kleurde Philip's gezicht en zijn voorhoofd fronste zich.

‘Dat is heel onaardig Willy, waarom deed je dat?’

‘Ik houd niet van die mevrouw en ik wil niets van haar hebben,’ antwoordde Willy met een pruilend lipje.

‘Je bent heel stout,’ zei haar vader ongewoon barsch, ‘van avond vraag je mevrouw vergiffenis, anders ben ik heel boos op je.’

Willy was niet gewoon, dat ze om zoo'n kleinigheid beknord werd, dus begon ze te schreien, waarop haar papa haar opnam, naar binnen droeg en in de slaapkamer bracht, waar ze haar zonde overpeinzen moest, net als t' huis, als ze heel ondeugend was geweest.

Arme Willy, als ze geweten had, dat haar wegloopen zulke droevige gevolgen had gehad, zou ze het mooie doosje maar aangenomen en zich met de chocolaadjes getroost hebben, maar kinderen hebben zeer sterk hun sympathiën en antipathiën. De oorzaak is ondoorgrondelijk, maar het is een feit; een soms allesbehalve aantrekkelijk persoon staat dikwijls in hooge gunst bij een kind. Willy had een groote voorliefde voor een oude gerimpelde juffrouw met een bril en een muts op en een onoverwinnelijken afkeer van de jonge mooie weduwe, ‘la reine’ onder de gasten.

Haar papa deelde de gevoelens van zijn dochtertje volstrekt niet en besloot aan die grillen een eind te maken. Dien avond voor ze naar bed ging, moest Willy, gewapend met een bouquet, haar opwachting maken bij mevrouw Julia Stenberg en vroeg ze met een deemoedig stemmetje vergiffenis. Julia beloonde haar met een kus en de knappe papa met een lief lachje en vroeg of Willy den volgenden dag een rijtoer mee mocht maken. Het kind keek haar vader smeekend aan, maar Philip zag het niet of wilde het niet zien en verklaarde, dat het al te beleefd was en Willy heel graag mee zou gaan.

Willy's handelwijze had juist de tegenovergestelde uitwerking van hetgeen ze bedoeld had, want er was nu toenadering gekomen tusschen de overburen aan tafel.

Waarom zou Philip alleen aan een tafeltje gaan zitten, toen Julia's moeder hem zoo vriendelijk uitnoodigde plaats te nemen en Julia zelve dat verzoek ondersteunde. Voor den avond half om was, was hij onder een soort van betoovering, die uitging van de schoone vrouw tegenover hem, met haar vorstelijke gestalte en zwarte oogen. Het was als werd er zacht iets over hem heengeworpen, waardoor hij zelf en de omgeving veranderde en alles een ander aanzien kreeg.

De betoovering werd er niet minder om, toen hij wat later in den zoelen zomeravond langs den Rijn wandelde met Julia's ronde arm door den zijne gestoken en ze hem vertrouwelijk meedeelde, dat ze, toen ze nog geen achttien jaar was op verlangen van haar vader, getrouwd was met een driemaal ouderen man, en hoe ongelukkig ze geweest was, tot dat de dood een einde aan haar huwelijk maakte.

Ze zag heel bleek, beschenen door 't kalme maanlicht en Philip zag tranen blinken in de donkere oogen. Zijn hart begon sneller te kloppen en hij drukte Julia's arm vaster tegen zich aan, als wilde hij haar tegen verder leed beschermen.

Philip was een zeer knap advocaat; toen hij dien avond alleen op zijn kamer was, gaf hij er opnieuw een schitterend bewijs van; hij hield een pleitrede tegen zijn verstand met zooveel overleg en zoo scherpzinnig uitgedacht, dat hij op 't laatst vast geloofde, dat Julia was, zooals hij graag wilde dat ze zou zijn; de vrouw die volkomen geschikt was de ledige plaats in zijn huis en hart in te nemen. Had hij zich maar even onzichtbaar kunnen maken en ongezien, al waren het slechts alleen de laatste woorden, kunnen hooren van een gesprek tusschen Julia en haar moeder, dan zou de betoovering als een zeepbel uiteen zijn gespat en veel strijd hem bespaard zijn gebleven.

Julia lag in een gemakkelijken stoel, gehuld in een elegante peignoir, de kleine voeten in sierlijke goudleeren pantoffeltjes gestoken. Haar gelaat had een koude, onverschillige uitdrukking in tegenstelling van haar moeder, die er opgewonden en zenuwachtig uitzag. De oude dame was op 't punt de kamer te verlaten, maar bij de deur keerde ze zich nog even om en zei scherp: ‘Je zult spijt hebben, dat je niet naar raad hebt willen luisteren, ik ken je genoeg om te weten, dat dat kind een voortdurende twistappel zal zijn.’

Julia's fijngeteekende wenkbrauwen trokken zich samen en ze trok ongeduldig haar schouders op.

‘Goeden nacht mama, komt tijd, komt raad, dat kind is nu eenmaal niet weg te kijken.’

De arme Willy, die niet weg te kijken was, had lang zooveel plezier niet meer als in 't begin van de reis. Papa was zoo veranderd, soms vreeselijk stil en afgetrokken en soms heel vroolijk, maar dan was meestal mevrouw Stenberg er bij, en zat zij verlegen in een hoekje, nog steeds niets op haar gemak in 't bijzijn van haar antipathie, niettegenstaande rijtoeren en cadeautjes op haar ondankbaar hoofdje neerdaalden.

Onder de andere gasten was de verhouding van den knappen Hollander en de rijke weduwe een belangrijk punt van gesprek; ze wisten natuurlijk veel meer dan de betrokken personen zelf, alleen duurde het hun wat lang voor 't tot een beslissing kwam; ze verlangden met hun félicitaties voor den dag te komen. Alle hoop was echter gevestigd op een gewichtigen avond, die in aantocht was en uitstekend geschikt scheen een hangende zaak in orde te brengen. Er zou nl. een geïmproviseerd bal zijn, door eenige danslustige jongelui op touw gezet, en dat door iedereen zeer was toegejuicht. De avond brak aan; de eetzaal was met groen versierd, de vloer glad gemaakt, een muziekmeester opgediept, die zich bereid verklaard had zijn talenten te wijden aan de edele dansmuziek, de mooiste toiletjes waren uit de koffers gehaald en de feestelijke stemming ontbrak niet, trots de wel wat al te hooge temperatuur.

[p. 131]

Julia had een eenvoudige witte japon aan, die haar jonger deed schijnen dan ze werkelijk was, een donkere roos in haar weelderig haar en in haar ceintuur, waren haar eenige sieraden, maar ze had er nooit beter uitgezien dan dien avond. Philip stond voor haar en schreef eenige malen zijn naam in haar balboekje.

‘Nacht papa,’ zei een fijn stemmetje naast hem, ‘u komt toch nog boven?’

Hij keerde zich even naar zijn dochtertje. ‘Natuurlijk kindje, ga maar gauw naar bed.’

Willy ging gehoorzaam heen en lag weldra met wijdgeopende oogen in haar bedje. Ze moest erg haar best doen ze open te houden, want als ze dicht gingen zou ze zeker in slaap vallen en dan kon ze haar patie niet goeden nacht zeggen. Maar trots haar heldhaftige pogingen vielen ze toch dicht en sliep ze in. En dat was gelukkig, want voor 't eerst vergat Philip zijn dochtertje.

Het was een zeer geanimeerd feest; de muziekmeester trommelde onvermoeid op het eenigszins ontstemde instrument en even onvermoeid bleef oud en jong dansen. Het begon reeds te schemeren, toen, tot groote dankbaarheid van een paar slaperige kellners, ieder naar zijn kamer vertrok en de lichten konden worden uitgedaan.

Philip liep in groote opgewondenheid zijn kamer op en neer; hij had geen gelegenheid gehad Julia alleen te spreken, maar nu wilde hij niet langer wachten met zijn geluk in haar handen te stellen. Hij legde schrijfgereedschap en papier klaar om, zoodra het licht genoeg was, haar te schrijven, en zoo de vraag te doen, die hem maar niet van de lippen wilde en die hij telkens en telkens had uitgesteld. In afwachting van het daglicht ging hij in een gemakkelijken stoel zitten en kwam zoo in een toestand tusschen waken en slapen. Hij kon zich later niet herinneren of het een spel zijner verbeelding was geweest of een droom, maar het was hem als zat hij t' huis in zijn studeerkamer, omringd door zijn boeken en papieren. Plotseling ging de deur open en Elsa trad binnen, gekleed als bruid met den langen sluier als een wolk om haar heen. Met gebogen hoofd kwam ze langzaam naar de plaats, waar hij zat; toen zij vlak voor hem was genaderd knielde ze neer, sloeg haar sluier op en keek hem aan, maar zóó droevig, dat hij er van schrikte; hij wilde iets zeggen, maar kon niet; toen strekte hij zijn armen naar haar uit, maar ze was verdwenen en hij staarde in de ledige kamer van zijn hotel. Hij had eenige minuten noodig om tot zichzelf te komen; hij had alles zoo duidelijk gezien, dat hij niet kon gelooven dat het een droom was en met een tooverslag kwam Elsa's beeld in zijn hart terug. Zijn oog viel op 't papier naast hem; wat had hij willen doen! Had hij die behaagzieke, wereldsche vrouw de plaats willen laten innemen van zijn liefdevolle, eenvoudige Elsa, had hij Julia tot moeder willen maken van Willy? Hij ging naar het vertrek naast het zijne. Willy lag gerust te slapen, haar blozend wangetje was half bedekt door het verwarde haar en het eene armpje lag boven het dek. Hij streek wat onvoorzichtig haastig het haar van het gezichtje en drukte er een kus op. Willy ontwaakte half, zei: ‘Nacht patie’ en sliep dadelijk weer in. Philip bleef eenigen tijd doodstil staan een inwendigen strijd voerende; toen ging hij terug naar zijn eigen kamer en begon een brief te schrijven zooals hij zich had voorgenomen, alleen de inhoud was veranderd. Hij schreef, dat hij plotseling genoodzaakt was geworden naar Holland terug te keeren en geen gelegenheid had persoonlijk afscheid te nemen, maar dat de afgeloopen dagen nooit uit zijn herinnering zouden gaan.

Toen pakte hij zijn koffers, steeds bij zichzelf herhalende: ‘nu dadelijk, anders bezwijk ik toch voor de verzoeking.’ Toen hij gereed was, sloeg 't zes uur, hij wekte Willy, vertelde haar, dat ze naar huis gingen, en om acht uur zat hij op de boot, vermoeid en bleek en in die sombere stemming, die geen straaltje licht in de toekomst kan ontdekken.

Plotseling voelde hij een zacht handje in de zijne glijden en Willy's klein figuurtje drong zich vast tegen hem aan. ‘Papa,’ zei ze vroolijk, ‘ik ben zoo blij, zoo heel blij, dat we naar huis gaan.’

Hij zag haar aan en uit het kindergezichtje keken de oogen van zijn vrouw hem weer aan, nu niet droevig maar overgelukkig. Hij trok haar op zijn knie en vaster omklemde zijn hand het tengere kinderhandje, als om hem steun te geven bij zijn besluit te volharden. Hij voelde, dat hij goed handelde en hoe verder de boot hem voerde van de plek, die hem met demonische macht geboeid had gehouden, hoe sterker hij voelde aan een gevaar te ontsnappen, het gevaar van zijn eigen ik heid te verliezen en in een afgrond te storten, waaruit niets hem had kunnen redden. En toen Willy's mondje zich naar hem toeboog om den leelijken rimpel van papa's voorhoofd weg te kussen, speelde er een weemoedige glimlach om zijn lippen en kwamen de woorden van Heine hem in de gedachte: ‘Sie ist mir Weib und Kind zugleich.’

En die glimlach was de voorbode, dat de verbroken harmonie in zijn ziel weer in evenwicht zou komen.