De Huisvriend. Jaargang 1890

Ingesneeuwd.
Eene vertelling van Frans Hedberg.
(Vervolg en slot van bladz. 332.)

V.

Tranen hebben een verwonderlijk vermogen om ontroerde harten tot bedaren te brengen. Toen de jonge vrouw een poos had uitgeschreid, begon zij allengs een kleine heldere plek tusschen de wolken te ontdekken; haar toekomst was niet zoo volslagen duister als zij haar eerst had toegeschenen. Dat Arvid de slapende vrouw gekend had toen hij een knaap van zeventien of achttien jaar was, dit kon, welbeschouwd, geen reden tot ongerustheid geven; zij was het niet met zich zelve eens in hoever zij het recht had hem hieromtrent ter verantwoording te roepen. Zij was, goed uitgerekend, toen niet ouder dan negen jaar geweest en Arvid had toen niet kunnen vermoeden dat zij elkander ooit zouden leeren kennen, veel minder dat hij haar beminnen en haar tot zijne vrouw kiezen zou. Neen, in die zaak was hij volmaakt onschuldig. Voor de toekomst bestond geen zorg; Emmy was veel jonger en schooner dan de nu dertigjarige kennis uit vroeger tijd, en buitendien was zij immers op reis naar dien mijnheer, die wel zoo goed was geweest haar te roepen. Het was alleen onpleizierig dat hij haar juist had moeten terugzien; zoo iets wekt altijd minder aangename herinneringen; die akelige huwelijksreis was hiervan alleen de schuld! Neen, men moest eigenlijk nooit een huwelijksreis maken! Maar - dat zou toch ook weer vreeselijk jammer zijn! O, hoe had zij zich niet verheugd het schoone Italië, met hem vereenigd, te mogen bezoeken... dat ook die sneeuw juist nu er tusschen moest komen! Maar als zij er bedaard over dacht - was het dan wel zoo heel erg? Was het integendeel niet een gelukkig toeval, dat haar het levend bewijs had geleverd, hoedanig de man was aan wien zij haar leven onherroepelijk had toegewijd? Als hij inderdaad die andere vrouw met die wonderlijke stem, die in vergissing een glas cognac in éen teug leegdronk, kende; als daar werkelijk iets bestond tusschen hem en haar, dat haar reden tot toorn gaf, iets wat beleedigend was voor haar als echtgenoote en als vrouw; was het dan niet evengoed dit nu te weten dan later? Was het niet veel beter nu die dingen te vernemen, nu zij nog tot hare moeder kon terugkeeren, nu zij nog niet... Hier werd haar gedachtengang gestoord door 't geluid van voetstappen in het voorhuis en zij voelde een schok bij het besef, dat het Arvid wezen zoude. Als zij snel weder in haar hoekje kroop; het was nu zoo goed als donker in het vertrek en misschien zou zij dan nog meer...

Daar werd de klink opgelicht en de jonge echtgenoot trad, met de lantaarn van den baanwachter in de hand, binnen. Zonder een blik op het bed te slaan liep hij rechtstreeks naar de tafel, zette de lantaarn zoo, dat het licht op Emmy viel, die bij den haard zat en snel tot haar gaande zeide hij vroolijk:

‘Zoo, vrouwtje-lief, de locomotief is er en nu zal 't niet lang meer duren, of wij kunnen verder reizen.’

‘Wat ben je lang weggebleven!’ Dit was alles wat zij te voorschijn kon brengen en zelfs die paar woorden kostten haar groote moeite; zij bleven haar bijna in de keel steken. Zij was zoo akelig zenuwachtig, zooals nooit te voren.

‘Ja, liefste, ik heb hen geholpen bij het sneeuw scheppen!’ antwoordde hij lachende, ‘maar nu zullen wij ook des te eer van hier wegkomen. Waarom zit je alleen? Waar is die andere, die verkleumde reizigster?’

‘Zij is ingeslapen,’ zeide Emmy, naar het bed wijzend.

‘En mijn vrouwtje heeft hier de wacht bij haar gehouden?’ hernam hij zachter sprekende, ‘dat is lief van je Emmy. Als je wist hoe ik er van ont-

[p. 343]

stelde haar in dien toestand te zien, en toen ik haar herkende nog meer. Want je moet weten ik heb haar gekend, jaren geleden, of eigenlijk hare ouders.’

‘Dat weet ik,’ zeide Emmy, hem aanziende. -

‘Zoo?’ -

‘Ja, zij heeft het mij verteld eer zij ging slapen. Hoe komt het, Arvid, dat je mij nooit over haar gesproken hebt?’

‘Eenvoudig omdat ik haar totaal had vergeten, kindlief. Denk eens, het is tien jaren geleden, ik was niet veel meer dan een jongen, toen ik haar heb ontmoet. En dan viel er ook niets van te vertellen, ik heb slechts een paar malen met haar gedanst.’

‘En gewandeld ook’ voegde Emmy er met nadruk bij.

‘Ja, wat beteekent dat? Het was heusch niet gevaarlijk!’

‘Neen, maar je hadt het mij moeten zeggen. Je ziet Arvid, het deugt niet dingen geheim te houden, ten laatste komen zij toch aan het licht.’

‘Heb jij dan inderdaad over alle jongeheeren met wie je gedanst en gewandeld hebt met mij gesproken, Emmy?’

‘Ja, dat heb ik,’ klonk het, ten volle overtuigd van de waarheid.

‘Dat bewijst eenvoudig dat je beter bent dan ik,’ schertste Arvid, terwijl hij weder naast haar, op de leuning van den grooten stoel ging zitten. ‘Ik zou denken dat het voor jou voldoende moest zijn te weten, dat ik met niemand anders heb gedanst en met geen andere dame heb gewandeld nadat ik jou heb leeren kennen en liefhebben.’

‘Zou-je daarop een eed kunnen doen, Arvid?’

‘Ja. Zoowaar...’

‘Bedenk je goed, Arvid! Zweer niet voor je geheel zeker van jezelf zijt, niet alvorens je geweten te hebben onderzocht.’

‘Dat heb ik gedaan en zoowaar...’

‘Wacht even! Hier is nog eene dame geweest terwijl je buiten waart.’

‘Nog eene dame?’

‘Ja. En wel eene zeer bijzondere dame.’

‘Nu - en?’

‘En zij beweerde ook je te kennen. Zij verzekerde het op zeer beslisten toon.’

‘Foei Emmy, heb je met een vreemde dame over je man gepraat?’

‘Ik heb volstrekt niet met haar gepraat,’ hernam Emmy, bleek van verontwaardiging, van haar stoel opstaande. ‘Het was hier in de kamer donker geworden en ik had mij juist in den hoek bij het fornuis verscholen toen de docent met haar binnenkwam. En hier werd ik onwillekeurig getuige van een onderhoud... foei Arvid, zulk een afschuwelijk gesprek heb ik in mijn leven nog niet gehoord. Verbeeldt-je, hij stelde haar voor met hem tezamen naar Italië op reis te gaan en zij...

En zoò eene zou ik kennen? Hoe kon je dát van mij denken?’

‘Ik had niets te denken; zij zeide zelf, dat zij je kende. En o! Arvid, als het ten minste een net meisje was geweest; maar verbeeldt-je, zij dronk een glas vol cognac in eene teug ledig en zei toen, dat het bij vergissing gebeurd was!’

‘Zij had het misschien voor water gehouden.’

‘Goed zoo, je verdedigt haar! Nu zie ik opperbest hoe alles te zamenhangt! En nu blijf ik hier en morgen ga ik weer naar mama.’

‘Luister eens, kindje! Jij waart het immers, die nooit jaloersch zou worden?’

‘Dat heb ik niet gezegd. Ik heb niet gezegd dat ik nooit jaloersch zou kunnen worden, maar wel dat ik - als ik ooit jaloersch werd de ongelukkigste vrouw van de wereld zijn zou! En nu ben ik dit en ik blijf hier en morgenochtend spoor ik naar huis, naar mijne moeder terug.’

‘En zou je dat waarlijk willen doen, Emmy? Alleen om een vluchtig wantrouwen, zou je tot zulk eene handeling in staat zijn? Dat kan ik niet gelooven. Dan heb je mij nooit waarlijk lief gehad... dan was je gelofte een leugen... dan...’

‘Juist omdat ik je zoo innig lief heb, kan ik niet... wil ik niet...’

‘Wacht dan, ik zal die “dame” ter verantwoording roepen; ik zal haar dwingen te bekennen, dat zij gelogen heeft. Ik ga haar onmiddellijk halen...’

‘Neen Arvid, dat is niet noodig. Zweer mij dat je haar niet kent en ik geloof je.’

‘Bij al wat heilig is, zweer ik...’

‘Zweer daar niet op, luitenant,’ klonk nu de stem van den docent. Hij had reeds een oogenblikje in het donker vertrek gestaan, maar in den ijver van hun gesprek had het jonge paar zijn binnenkomen niet gehoord. ‘Vergeef, dat ik mij in uw onderhoud meng, maar ik kwam even mijne cognacflesch halen en ving juist genoeg van het gesprokene op, om u, mevrouw, voor eene vergissing te kunnen vrijwaren.’

‘En u waarschuwt mij, niet te zweren?’ barstte Arvid woedend los, een paar stappen op den docent toetredend. ‘Hoe durft u zich vermeten zoo....’

‘Eenvoudig omdat u de persoon in kwestie wel degelijk kent,’ gaf de docent zeer kalm ten antwoord. Hij nam, altijd bedaard, zijn bekleede flesch en het zilveren bekertje van de tafel.

‘Dat is niet waar!’ schreeuwde de jonge man, ‘ik ken haar niet!’

‘Neen, maar u kent hem.’

‘Hem?’ riepen de jonge echtgenooten tegelijk.

‘Ja juist, hem. Ik heb zooeven eene tamelijk verrassende ontdekking gedaan. Die lange dame is een heer - en u kent hem.’

‘Een heer? Is u daar zeker van - en dien ik goed ken?’

‘Zoo zeker als men kan zijn, als men op het punt heeft gestaan zijne handen aan baardstoppels, die zoo hard als een rooster waren open te scheuren, en als men dan door een bas-stem niet al te beleefd wordt verzocht zijne handen thuis te houden, met uitdrukkingen, die ik uit égards voor mevrouw hier niet zal herhalen. Zooveel kan ik u zeggen, waarde dame, dat het een man is en ware het niet, dat het geheim van een derde er mede gemoeid is, dan zou ik u zijn naam kunnen noemen.’

‘Dat moet u toch doen, anders gelooft mijn vrouwtje u niet.’

‘Ik heb beloofd dien te verzwijgen. Zooveel zal ik u zeggen: hij is consul en u kent hem zeer goed.’

‘Ja maar... dat is niet voldoende voor mijne vrouw, en ik....’

[p. 344]

‘Jawel Arvid, het is voldoende. Ik vertrouw en geloof je.

Maar waarom heeft die heer zich als eene dame verkleed - dat begrijp ik niet,’ vervolgde Emmy tot den docent.

‘Hij zegt dat het eene weddenschap geldt - maar ik houd het er eer voor, dat de zaken in de war zijn en hij zich uit de voeten moet maken. Intusschen heb ik beloofd hem niet te zullen verraden, en hoewel nu hier het geval toch ter sprake gekomen is, vertrouw ik, dat u er ook over zwijgen zult. Dit oponthoud kwam hem razend ongelegen en hij heeft plan reeds te Hessleholm den trein te verlaten. De arme drommel is geducht bang te worden ontdekt!’

‘Consul?’ herhaalde Arvid en zocht in zijn geheugen rond tot hij op-eens met de vingers klapte en uitriep: ‘O, nu weet ik het. Ik zou durven wedden, het is....’

‘Niets meer hierover!’ viel de docent, met eene waarschuwende beweging naar de deur, hem in de rede. De conducteur en Stina kwamen, de sneeuw van de voeten stampende, binnen.

‘Als de heeren en dames zich nu gereed willen maken!’ rapporteerde de conducteur, ‘wij laten nog maar wat stoom door de verwarmingsbuizen gaan om de waggons niet zoo koud te hebben.’

‘Het weer is wat bedaard en nu denk ik zal het goed zijn als u zachtjes aan opwandelt,’ voegde Stina er naar het bed gaande, bij. ‘Lieve help - zij slaapt! De stumperd!’

‘Maak haar dan wakker, wij kunnen niet op haar wachten,’ zeide de conducteur.

‘Hoe is 't conducteur, dit verzuim zal tot Malmö niet kunnen worden ingehaald?’ vroeg de docent, terwijl Stina de reizigster wakker maakte.

‘Ik zal eens met Petterson praten. Als wij die tweede locomotief konden behouden, zou het misschien te doen zijn.’

‘Wat is er? Zijn wij reeds te Malmö?’ vroeg de vrouw, nog dommelig, terwijl Emmy en Stina haar met mantel en kaper hielpen.

‘Nu, het heeft nog een poosje den tijd,’ bromde de conducteur, die de deur uitging en ze achter zich sloot.

‘Mag ik u mijn arm bieden, zoodat u niet weer in de sneeuw blijft steken?’ vroeg de docent beleefd, toen de bleeke vrouw was aangekleed. Emmy en Arvid stonden samen bij de tafel, waarvan Stina de lantaarn had afgenomen. Zij wachtte, nadat zij een ander licht had opgestoken, daarmede in de hand, voor de deur.

‘Leun maar gerust op mij - geneer u niet.’

‘Ik dank u. Maar,’ voegde zij er aarzelend bij, ‘ik zou nog gaarne een paar woorden met de jonge mevrouw willen spreken.’

‘Laat dat maar,’ fluisterde de docent, met een jaloerschen blik op het jonge paar ginds bij de tafel, ‘wat hier behoort te worden gezegd, zullen zij, dunkt mij, het best samen afhandelen.’

‘Daarin heeft u gelijk,’ gaf zij, even zacht sprekend, ten antwoord. ‘Zoo zal het met ons ook zijn als ik weder bij mijn man ben!’

De docent schrikte. Hij had toch bepaald tegenspoed met de dames, die hij op dit avontuurlijk tochtje ontmoette! Hij had haar nu eenmaal zijn arm aangeboden en kon niet meer terug, daarom schikte hij zich in het onvermijdelijke en stapte de baanwachterswoning uit, voorafgegaan door Stina, die, naar het jonge paar omziende, riep:

‘Straks kom ik terug om u bij te lichten. Mevrouw mag zich wel goed warm instoppen, het was hier warm!’

Een vrij lange poos bleef alles stil in de kamer sedert de twee jongelieden alleen waren. Zij stonden nog bij de tafel niet ver van elkander af, maar toch scheen het hun beiden alsof zij elkander niet zoo nabij waren als te voren. Zij gevoelden instinctmatig behoefte aan eene toenadering eer zij van hier gingen, maar geen van beiden kon besluiten den eersten stap te doen.

Hij was, zij het ook vluchtig, teleurgesteld, doordien zijne vrouw hem zoo licht had kunnen wantrouwen, en zij? In den grond schaamde zij er zich een weinig over, zulk een haastig oordeel te hebben geveld. Het besef overmeesterde hen op dit oogenblik, dat men, zoo ooit, in het huwelijk, in die innige vereeniging van twee karakters, met zijn oordeel voorzichtig moet zijn. In deze gaarde kan evengoed eene distel worden gekweekt als eene roos en hare schoonste rozen kunnen evenmin de doornen missen, dan die in den gewonen bloemenhof; zij mogen daaraan ook niet ontbreken, want zij behooren tot den aard der bloem. De kunst is maar, zich daaraan niet te steken, en om die kunst te leeren moet men behoedzaam, maar niet al te vreesachtig zijn. Als men al te schuw is en te zeer toont hoe bang men is - ja, dan gaat het met de doornen als met de bijen: zij steken dubbel erg.

‘Wil je mij niet even helpen bij het aantrekken van mijn mantel?’ begon Emmy, met een blik waarin een bede om vergiffenis duidelijk te lezen stond.

‘Je zoudt immers hier blijven?’

Hij trommelde zenuwachtig op de tafel maar hij sprak bedaard.

‘Wil-je dat ik dit doen zal?’ Hare stem beefde nu toch.

‘Neen dàt wil ik zeker niet!’ Hij drukte haar innig tegen zijne borst, toen hij vervolgde: ‘het éenige wat ik verlang is, dat je mij gelooft als ik je zeg...’

‘Liefste Arvid - ik wensch niets vuriger!’ fluisterde zij, tegen hem aangevlijd.

‘En gaat het niet?’ zeide hij, zich tot haar overbuigend en haar teeder in de oogen ziende. ‘Is het weer de oude geschiedenis van den “Boom der Kennis” en “van de vrouw die alles weten wilde?”

Als de man dan ook maar ronduit sprak...’

‘De man kan niet ronduit spreken, zoolang zijn vrouwtje hem niet begrijpt,’ zeide hij, even zacht als te voren.

‘En geloof jij niet dat zij je begrijpt? Geloof je niet dat zij je sedert lang....’

‘O nog lang niet!’ antwoordde hij snel en als om den blos niet te zien, die bij deze woorden het gelaat van zijn vrouwtje kleurde, hielp hij haar met veel drukte bij het aantrekken van haar mantel. Die blos was nog zichtbaar, toen hij daarna met de bonte muts in de hand tegenover haar stond.

Daar kwam Stina met de lantaarn terug en reeds op den drempel riep zij:

‘Haast u! Iedereen wacht op u! Snel, anders gaat de trein nog zonder u er van door!’

[p. 345]

‘Geen nood!’ riep de jonge man een geldstuk uit zijn portemonnaie halend, dat hij op de tafel legde. ‘Dank voor de goede huisvesting en het ga u wel!’

‘Als wij van de reis terugkomen zal ik op deze hoogte goed uitzien en u toeknikken,’ zeide Emmy tot de baanwachtersvrouw. Zij drukte haar de hand en liet haar oogen nog eens goed

de barmhartige samaritaan. Naar A. Morot.

door het vertrek gaan. ‘In mijn leven zal ik dezen sneeuwstorm en dit oponthoud niet vergeten. Vaarwel!’

‘Toe Emmy, mag ik je niet naar beneden dragen?’

‘Neen,’ antwoordde zij vriendelijk doch beslist, ‘ik ga nu op eigen beenen.’

Zij nam zijn arm en een oogenblikje later hadden zij den trein bereikt en waren spoedig in de coupé gestopt. Daar zette de locomotief zich in beweging. Spoedig waren zij verdwenen in den van sneeuw vervulden nacht. De dichte vlokken vormden een mollige gordijn die achter hen werd neergelaten.

Toen Stina met Peter hare warme kamer weder had opgezocht en de deur voor goed gesloten was, viel haar oog op de tafel.

‘Neen maar, Per! Een goudstuk! Zie eens!’

‘Ja waarlijk! Alle Drommels! Een tienkronenstuk! En, Stina, ik heb een vijf-kroon van dien hoestenden mijnheer gekregen. - Nu zulk een insneeuwpartij laat ik gelden, hoor!’

‘Wil je ook nog iets eten, Per? Zeg het gerust, man.’

‘Neen, ik dank-je. Ik heb daar ginds aan het station een boterham en een glas bier gehad. Na de drukte verlang ik nu het meest rustig te gaan liggen.’

En terwijl zij bezig waren zich uit te kleeden, wees Per opeens naar buiten, en zeide:

‘Luister eens, Stina, ik zou wel eens willen weten of zij er goed komen.’

‘Wel zeker, komen zij er!’ luidde het antwoord van Stina uit volle overtuiging, ‘als zij maar bij elkander blijven.’

‘De locomotieven, meen je?’ vroeg Per langzaam.

‘Wat ben je toch een blok, Per!’ lachte Stina en met een stootje in zijn rug voegde zij er bij: ‘Ik bedoel het pas getrouwde paar, natuurlijk!’