De Huisvriend. Jaargang 1890

[p. 211]

Overstrooming.
Naar het Duitsch van Herman Heiberg.

In de Westzee lag vroeger een klein, kaal eiland, waarop slechts honderdveertig menschen woonden, die echter toch, dank zij de goede zorgen van den landheer, elken Zondag uit den mond van hun eigen predikant Gods woord in de kerk hoorden.

Sedert onheugelijke tijden speelde de zee krijgertje met de kust. Zij kwam en zij ging, en het vasteland stak verlangend het gezicht in de zee, totdat de vloed weder kwam aanruischen en met zijn helderen, frisschen, vergenoegden lach de zandige landtongen van het eiland bespoelde en ze met zijne fijne, doorzichtige armen vasthield.

Maar in een donkeren nacht verhief er zich een geruisch, en dat geruisch nam toe tot een hoorbaarder gieren, en daarna stak er met korte, onheilspellende tusschenruimten een geweldige storm op, die hoe langer hoe woedender werd, totdat water, wind en weder in een vreeselijken chaos elkaar aangrepen, en er een wervelwind over zee en eiland joeg, zoodat de robben op het strand, door schrik overweldigd en luidkeels jankend, in de branding neerdoken en zich tegen de ontketende natuurkrachten in de diepte der zee poogden te bergen.

Lange jaren geleden was de oude leeraar gestorven. Thans woonde er in de pastorie een nog jong predikant met zijne zuster, die beiden veel verdriet en hartzeer gehad hadden, gaarne het gewoel der groote wereld hadden willen ontvluchten, en derhalve het verblijf op dit stille eiland met zijn zuivere lucht en zijne eenvoudige, ongekunstelde bewoners als eene genadige beschikking des hemels beschouwd hadden.

Er kwamen na den dood van den grijzen leeraar geene sollicitanten voor de predikantsplaats opdagen, en uit dien hoofde had het den candidaat Ernst Harms niet veel moeite gekost, in de vacature benoemd te worden.

Liane, zijne zuster, werd wakker van het geloei, dat haar uit zee in de ooren drong. Zulke geluiden waren haar vreemd. Voor hare verbeelding was het alsof er plotseling legioenen leeuwen, druipend van 't water, uit de zee opgekomen waren en bloeddorstig, met opgesperde muilen, aan het strand stonden te brullen, en men ze hier hooren kon.

‘Ernst! Ernst!’ riep Liane; zij stak licht op, trok haastig een paar stuks kleeren aan en deed de deur van haar slaapvertrek open.

Op hetzelfde oogenblik sloop, als een booze geest, de huiskat haar voorbij, die van onder haar langen muizenbaard een giftig geblaas deed hooren en het meisje met hare groenachtig glinsterende oogen onheilspellend aanstaarde.

Liane kromp ineen; maar deze schrik werd overtroffen door een nóg grootere, want juist beukte een valwind zoo hevig tegen het dak der pastorie, dat het in al de naden van zijne planken en balken begon te kraken.

Een oogenblik bleef Liane besluiteloos staan; doch daarna gaarde zij al hare krachten saam en snelde zij, met het flikkerende licht in de hand, de trap af.

Toen zij halverwege was, bedacht zij zich. Het viel haar in, dat boven, op de zolderkamer, waar waschgoed te drogen was gehangen, een raam open stond; en nu begreep zij ook, waarom de wind zulk een vreeselijke macht over het sterke gebouw gekregen had. Zij liep, om ongelukken te voorkomen, ijlings terug en spoedde zich over den zolder naar de kleine, met een gewoon krukslot voorziene deur.

Nog aarzelde zij om binnen te treden, want zij hoorde het daar binnen loeien en bulderen. - De wind rammelde aan het openstaande venster en aan de deur. - Zij zette het licht ter zijde in een beschermenden hoek, draaide gezwind de kruk om, trad in de kamer en wierp de deur achter zich dicht.

Tegen den wind inworstelend, liep zij op den tast voort tot aan het venster, greep den ijzeren haak, waaraan de storm rukte alsof hij hem met alle geweld uit het vensterkozijn los wilde trekken, lichtte hem uit de kram op, en trok eerst met de rechteren toen ook met de linkerhand het vensterraam met de grootst mogelijke krachtsinspanning naar zich toe.

Maar nu wierp de wind, alsof hij zoo pas opnieuw adem geschept had, zich met hardnekkige woede op de ruiten en drukte hij met zijne onzichtbare schouders het raam tegen den muur.

En tegelijkertijd klonk weder op den zolder het akelige gekrol der kat. Liane hield zich onwillekeurig stil. Toen hare handen het raam opnieuw vastgrepen, voer de boosaardige macht langs de eene zijde der kamer stormend naar binnen. Het haar van het meisje raakte los en hing in staarten om haar hoofd heen, en de wind drukte haar met zóóveel kracht tegen het venster aan, dat zij bijna haar steunpunt verloor en naar omlaag gerukt werd.

Hare handen waren gewond; zij voelde hoe het warme bloed langs hare vingers druppelde. - Nog onder de nawerking van den schrik vernam zij een ander, boven den storm uit klinkend, nog sterker geluid, dat haar geheel van streek bracht. Door den angst schier verlamd, liet zij het venster los en hoorde zij nu, terwijl zij bevend tegen den muur leunde, het gelijktijdig samenwerkende gedruisch van ontelbare, met zware vrachten over holle bruggen langzaam voortrollende wagens. Naast die wagens liepen de leeuwen met de rookende, brullende muilen.

Wat was dat? - Maar Liane vroeg niet. De verbijstering maakte zich geheel van haar meester, en met den kreet: ‘Het is de zee, het is de zee! Zij komt,’ - - wendde zij zich naar de deur, zocht zij tastend naar de kruk, en rukte zij er in angstvolle vertwijfeling aan.

Maar de kruk was niet te bewegen, hoe zij ook wrong en draaide.

‘God in den hemel, wees barmhartig!’ kermde zij, terwijl zij met hare handen tegen de deur sloeg. En ondertusschen woedde in het kleine vertrekje nog altijd de storm om haar heen, die hier een wisse prooi voor zijn vernielingswerk scheen gevonden te hebben.

Zij schreeuwde boven het noodweer van dezen vreeselijken nacht uit; zij weende en jammerde, en deinsde telkens terug; eindelijk bonsde zij met hare krachtige gestalte tegen de deur, maar deze bewoog zich niet: zij scheen als uit ijzer gehouwen.

‘Help! - red mij!’ Nog éénmaal beukte Liane met zoo'n overweldigende kracht tegen den muur, die haar van de buitenwereld afsloot, dat haar schouder onder hevige pijnen opzwol.

[p. 212]

Maar die pijnen en die angst weken toch weer op den achtergrond bij de gedachte aan Ernst. Hij was laat in den namiddag uit de pastorie vertrokken, voor de waarneming van eenige ambtsplichten, en zou denkelijk nu juist op den terugweg zijn. En reeds wentelde de onverzadelijke zee zich over het geheele eiland! Als zij hem onderweg eens verraste! Wat moest er dan van hem worden?

Ja, nu was het gesnuif van haren wraakzuchtigen adem reeds duidelijker hoorbaar. ‘Barmhartige, eeuwige God! Wees hem genadig!’ Liane dacht niet meer aan zich zelve.

En toen kwam er een besluit bij haar op, een vreeselijk besluit, maar de wanhoop - en de liefde - gaven haar opnieuw kracht. Zij snelde naar het venster, nam hare kleederen bijeen, richtte zich, ofschoon de storm haar tweemaal terugwierp, tot aan de hoogte der vensterbank op, en - verdween in nacht en duisternis.

De hemel beschermde haar. Zij viel op den zachten, vochtigen grond; dezelfde natuurkracht, die haar had willen vernietigen, nam haar bij het nedervallen reddend in hare armen.

Liane hief zich onder de haar in het gelaat striemende regenvlagen op en vloog het huis in. Zij rukte de deur naar de kamer van haren broeder open en riep hem bij zijn naam. Geen antwoord. Misschien was hij de trap opgegaan, om haar te zoeken. Maar was hij wel reeds terug?

Zij snelde naar boven en keek overal rond. Niets! Alleen de wind, de huilende wind. - En nu rilde zij van vrees voor de kat, voor het eenzame licht, voor de afschuwelijke omgeving, die zij zooeven ontsnapt was en waarin de vreeselijke machten zich plotseling voor hare verbeelding in wezens met rookende tongen en lange slangenarmen veranderd hadden.

Zoo bleef zij bevend en besluiteloos staan. Hare knieën sidderden, haar hart stond bijna stil! Zij gevoelde zich overmeesterd door den vreeselijken angst der verlatenheid; de gedachte dat zij hier, alleen, hulpeloos en reddeloos, een prooi der overstrooming zou worden, maakte haar schier krankzinnig. Daar stond het licht nog op dezelfde plek. Het flikkerde hevig, en het scheen alsof het zijn vraatzuchtige tong aan het hout en de balken lekken en alles verteren wilde. Ja, dat licht moest zij bij zich nemen.

‘Miauw! miauw! auw! auw!’ krolde plotseling de kat, die nu onverhoeds, als door een onzichtbare macht opgeschrikt, naar Liane toevloog, haar bijna omverwierp en daarna met verwoede sprongen de trap afholde. Onwillekeurig drukte het doodelijk beangstigde meisje de handen op haar hart. Zij hijgde naar adem. - En toen zij eindelijk nieuwen moed schepte en het licht ophief, - juist was de storm een weinig bedaard, - toen klotsten de eerste golven - zij kon hier boven het geruisch in de diepte duidelijk hooren - tegen den muur van het huis.

Nu weg! Nu was het om haar leven te doen! Of gezwind naar den naburigen heuvel, waarop de kerk stond, òf anders ten minste, totdat er hulp kwam, de huisdeur barricadeeren.

Van hier! Vluchten! De eene gedachte verjoeg de andere in hare hersens. Wie zou er om haar denken te midden van al die verwarring, van dien angst en die wanhoop? Één zeker! Haar broeder Ernst! Maar zou hij nog wel in staat zijn, haar te bereiken? En al kon hij het ook - zouden zij dan niet beiden verloren zijn? - -

Toen Liane waggelend de trap afstrompelde, zat de kat daar weder. Het beest had zich op de onderste trede neergezet, angstig ineengedoken. - Zij was bang voor het water, dat reeds door de gebrekkig sluitende naden der deur in het portaal was binnengedrongen. Liane zag het, maar zij moest het wagen. Zij nam de kat medelijdend op haren arm, stapte het water in, en hield, onder het voortloopen, de lantaren van zich af.

Op dit oogenblik beukte de wind tegen de pastorie aan, alsof hij haar als een kaartenhuisje omver wilde blazen, en onder de werking van den dwarrelenden tochtwind ging het licht uit.

Nu klemde de kat zich met een duidelijk hoorbaar gekrabbel aan de kleederen en daarna ook aan de hand van Liane vast. In haar pijn poogde zij het dier van zich af te trekken. De kat verweerde zich, totdat zij, haar onfeilbaar natuur-instinct volgend, van haar afsprong en de trap opvloog.

Wat nu?

Liane liep door het water, deed de deur van de studeerkamer haars broeders open, ging op den tast af voort langs den muur en nam den aan een spijker hangenden kerksleutel weg. Daarop snelde zij naar de keuken. - O, wat brulde de zee, en hoe geeselden de watergolven den achtermuur van het huis! - Zij stak met bevende handen het licht in de lantaren weder aan, zocht - alles in vliegende haast - een stuk brood, vond het overschot van een ham - en wendde hare schreden weder terug naar de huisdeur.

Toen zij buiten kwam, stond zij midden in de bruisend aanrollende golven. De storm trok aan hare kleederen, rukte aan haar lichaam, en slechts met inspanning van al hare krachten was zij in staat, voortdurend tegen water en wind worstelend, bij den naburigen heuvel te komen en dien te beklimmen.

Toen zij tot de kerkdeur genaderd was, hield zij zich met hare vrijgemaakte rechterhand aan de kruk vast en zag zij eenige oogenblikken om zich heen. Een vreeselijk, een huiveringwekkend tafreel! Een nieuwe zondvloed! Een razernij der elementen, geen strijd! In de verte zulk een woeden en woelen van het water, dat de golven licht schenen te verspreiden. Liane zag huizenhooge baren met sneeuwkruinen, bergen van watervloeden, en daartusschen, en daarboven, gierde verscheurend, verbrokkelend, alles versplinterend, de storm.

Hoew! hoew! hoew! - S - ss - ss - ss - s - s - ssszs! Rrrr! - Roewww! - ging het zwierend en gierend door de lucht; en suizend, van woede snuivend, beukten de kampioenen van het ontketende element tegen de kerkmuren.

Overal duisternis, storm, waterwoede, vernietiging! - en hier een van vrees en ontzetting bevend menschenkind!

Zou het dorp werkelijk reeds weggezonken zijn, weggespoeld als zand en schuim?

Liane draaide haastig en sidderend den sleutel in de deur om, opende haar en wrong zich de kerk binnen.

Was het mogelijk? Hier heerschte eene doodelijke

[p. 213]

stilte. Haar voetstap klonk als een onheilige stoornis in de stille, afgesloten ruimte. Geesten schenen er hunne stille gebeden te fluisteren, en 't was of het licht der lantaren telkens angstig opflikkerde en verschrikt weder ineenkromp.

Liane liep langs de kerkstoelen voort tot aan het altaar. Waarom? Evenals iemand, die zich in een kamer wil nederzetten, onwillekeurig het midden kiest, of een plaats zoekt, vanwaar hij om zich heen kan zien. Maar hetzij dat de vreeselijke geluiden, die haar buiten in het oor hadden geklonken, haar tijdelijk verdoofd hadden, of dat de machten daar buiten werkelijk in grooter menigte aanrukten, - genoeg, nu Liane zich op de treden van het altaar nederzette, hoorde zij weder het geloei en gebulder, ja, de kerk zelve scheen op hare grondvesten te beven. Zij voelde hoe de muren en pijlers heen en weder schommelden; - zij spande alle krachten in om zich zelve te blijven beheerschen. Vergeefs! Haar hart klopte zóó geweldig, dat -

Nu viel er plotseling een voorwerp hard en rammelend op de kerkbanken. - Waren de geesten van het oude gebouw opgeschrikt? Stukken kalk of pleister schenen van de in Gothischen stijl gevormde bekapping losgeraakt te zijn. - Nu werd het weder stil. In haren hartverscheurenden angst vouwde het meisje biddend de handen.

De gedachten dwarrelden als herfstvogels door haar brein. Zij bad werktuigelijk. Reeds driemaal had zij het Onze Vader begonnen, en telkens fluisterden hare lippen opnieuw: ‘Onze Vader, die in de hemelen zijt.’ - Toen zij aan den volzin kwam: ‘Maar verlos ons van den booze!’ bleef zij steken. Haar geheugen begaf haar plotseling. Zij begon andermaal: ‘Mijn lieve broeder Ernst! Onze Vader, die in de hemelen zijt.’ - Was het een verbijstering van hare gedachten, was het een geestelijke machteloosheid, die zich van haar had meester gemaakt? - -

Of het dorp er nog stond? Zouden de menschen reeds op de daken zitten? Of de booten en vletten door de stortzeeën heen en weder geworpen werden? Hoe hoog zou de vloed reeds binnengedrongen zijn in de kamer van haren broeder, in het huisvertrek? Zij zag met de oogen harer ziel alles voor zich. Een doos dreef op de plassende golven binnen in het huis; die stond anders, evenals de portretten harer goede ouders, op de schrijftafel van haren broeder. De boeken, de schrijfgereedschappen, de kleine voorwerpen, waren doorweekt van 't water. - De kat? De kat was weggekropen op den zolder. - Een levend schepsel, evenals zij, sidderde daar uit instinctmatige vrees voor gevaar en dood. - En dan dacht zij weder aan Ernst en aan de boeren in het dorp, aan den zwarten haan van buurman Bleik Bleiken, - hare eigene latafel, - de mooie kamer, - het huis, - en eindelijk zij alleen in de kerk. O! - - als nu de kerk zelve eens niet gespaard bleef?... Het scheen wel zoo. - Hoe vreeselijk loeide en gierde de storm in dit oogenblik langs de ruiten!

En - een kreet, een ontzettende kreet! Hij kwam uit 's meisjes eigen borst voort! Met weeklagend geluid vloog een glas van het kerkraam aan scherven, en tegelijkertijd joeg de storm zijn vreeselijken adem door het bedehuis. Doch dat was nog niet genoeg. Nu schenen op eenmaal al de spooksels, die zich sedert een eeuw in de verborgen hoeken en gaten der kerk verzameld hadden, ontwaakt te zijn. Ginds rammelde het, hier kraakte het, met een onheilspellend geschuifel viel er kalk van den muur; met een korten, zwaren slag, als in hooghartigen opstand tegen een vreemde macht, viel er een voorwerp op den vloer der kerk, en ‘hoew oew oew hoew! ging het buiten gierend om de muren, alsof daar heksen bijeengeschoold waren en er op haren satanisch boosaardigen trant huishielden.

Liane beefde onder eene koortsachtige huivering. Naast haar stond, als van doodsangst rillend, de lantaren met het zwaarmoedig kampende lichtje tusschen de doffe ruitjes; en het brood en het overgebleven stuk van den ham lagen, als versmade offergaven, op de treden van het altaar.

Wat was dat? Door den huilenden storm dreunden korte, duidelijke, om hulp kermende kanonschoten. Een schip in dien orkaan? Ontzettend! Daarbuiten worstelden nog menschen en geloofden zij - aan redding. Schipbreukelingen, afgezworven, verdwaald in den nacht, - her- en derwaarts geen weg meer wetend, - wellicht met nieuwe hoop bezield door een der laatste flikkeringen van een klein lichtje, dat nog op het overstroomde eiland straalde.

En nu klonk andermaal, duidelijk hoorbaar, het gedonder door den nacht. Nog twee schoten, die weer deden denken aan noodkreten, aan smeeken, wanhoop, waanzin -

En het arme schepsel op de treden van het altaar vergat voor het oogenblik haar eigen pijn, die in haar binnenste vlijmde. Hare gedachten waren bij die anderen, daar in de verte. Zij had hen zoo gaarne willen helpen! - Ja, zou zij hun geen hulp kunnen brengen?

Als zij de torentrap eens opklom en haar licht in het smalle venstertje zette?! Was dat dan niet even goed als een vuurtoren in dezen woesten nacht?

Zij zag het schip nader komen, de booten werden uitgezet, - zij deed de kerkdeur open, - de menschen stormden naar binnen, - zij waren gered! -

Gered? ja! Maar voedsel? Zouden er niet dagen kunnen verloopen eer er hulp kwam?

Hulp? Maar van waar eigenlijk? En zij zelve?

O! nog had zij brood, nog had zij levensvoorraad - -

Ten laatste zeeg zij uitgeput neder, - en daar lag zij nu, als een verslagene. Zij was niet in staat om zich te bewegen. Zij wilde zich oprichten, zij wilde haar besluit, onverschillig of het iets baten zou dan of het pure dwaasheid zou zijn, ten uitvoer brengen, en was toch niet bij machte een lid van haar lichaam te verroeren. En hoe langer hoe ijziger, hoe langer hoe woester, gierde de wind door de gebroken vensterruit en poogde hij zich ruim baan te maken in het sterke gebouw, dat tot dusver aan al zijne verraderlijke lagen en listen weerstand had geboden.

En nu - nu volgden er weer doffe kanonschoten, die zich als in stervensnood nog éénmaal met de allerlaatste krachten vermanden en een beroep deden op de harten der menschen. En dan weer dadelijk daarna, als op het commando eens duivels, de donderslagen der elementen.

Thans volgde het onbeschrijflijke!

Alsof een van ijzer gebouwde hemel met één slag

[p. 214]

neergesmakt ware op een wereldspiegelruit, alsof deze uit elkaar gevlogen ware in millioenen scherven, en alsof ieder stuk een gruwzaam, afgrijselijk doodsgerochel uit zijn ziel uitbrulde - zóó klonk het! En dan klonk het weer alsof reuzenlichamen, met een orkaan in de longen, elkaar over en weer aangrepen, vermoordden, en ondanks de gruwelijke pijnen toch niet loslieten, maar zich veeleer tegen elkander aandrukten en elkaar verworgden, terwijl het sissende, gistende, koude bloed langs hunne gigantische wangen druppelde.

En nu regen, huilende, sissende regen! Liane hoorde het water tegen de ruiten plassen. Het spoot naar binnen als uit een smidsoven, waar de adem van den blaasbalg doorheen was gevaren.

Storm, regen! - Neen, geen regen: waterbergen van boven neder, alsof het uitspansel gebarsten was en het sedert duizende jaren opgezamelde nat uit rivieren en zeeën, den dijk vernielend, naar beneden raasde, en toch in het neervallen door den storm op zijne vleugelen genomen, gezweept, gegeeseld, mishandeld werd, en alsof daarover een nòg ontzettender macht schuimbekte van woede! Want nu vlogen duizenden bliksemstralen in een razenden, woesten zigzag door de wolkenlawines; zij verlichtten den ganschen hemel, schenen zijne wanden knetterend in te slaan en, onder satanisch jubelende geluiden, telkens weder voor nieuwe kampioenen der verwoesting plaats te maken.

Was het een sein voor den ondergang der wereld? Het scheen zoo! Want nu haalde de zee uit hare mijlendiepe diepte een roofgierigen adem, alsof zij den zeebodem met zich op wilde trekken tot aan den brandenden hemel; zij richtte zich steigerend op, sloeg hare reuzenarmen uit elkander en spoog hare branding naar den hemel, alsof het schuim den bliksem kon uitblusschen.

En in den toren der kerk ratelde, huilde en dreunde het aanhoudend voort. Liane hoorde het, zoodra de korte, afgrijselijke rustpoozen het haar toelieten; en telkens als zij het hoorde, meende zij dat haar hart voor de laatste maal klopte. Zij drukte hare vingers diep in hare handpalmen, en perste hare voeten tegen de trappen van het altaar, alsof zij weggerukt zou kunnen worden. - In haar brein - ja, in haar brein - begonnen zich de eerste sporen van waanzin te doen gevoelen.

En wie rukte er op dit oogenblik aan de kerkdeur? Was het de storm? Was het de bliksem? Was het de golf? Ja, de golf, die reeds uren lang aan den ingang gelekt had, als een panter aan den ingang had rondgesprongen, hare klauwen tegen dien ingang gedrukt had - en nu toegang eischte!! - - -

Nu was ook hier het langer blijven onmogelijk geworden. De liefde tot het leven, de vrees voor den dood, gaf het meisje nog eenmaal kracht. Zij richtte zich langzaam en met moeite op, nam haar licht en hare levensmiddelen mede en opende de deur naar den klokketoren.

Met knikkende knieën waggelde zij naar boven. Tachtig treden! Nu bleef zij staan. Hier was het venster. Zij zette de lantaren op den grond en wierp een blik naar buiten. Maar even deinsde zij vol schrik terug. Er vloog een bliksemstraal door de lucht, die zijn schijnsel wierp op de tot aan het firmament opgestapelde watermassa, als brandde de gansche hemel met mijlenlange vuurvlammen! - En nu scheen ook tegelijkertijd het gansche hemelgewelf in te storten, want dat waren geen donderslagen: dat waren geluiden afsof wereldlichamen - planeten - tegen elkander bonsden en de echo's hunne majestueuse smartkreten door de oneindige ruimte deden weergalmen.

Liane kwam niet weder tot bewustzijn Onmachtig bleef zij liggen, en toen zij uit dien halfdooden toestand even ontwaakte, duurde dit slechts seconden. De natuur hulde hare zintuigen in een alles verlammenden slaap. En in den voortschrijdenden nacht sloegen de witte, roofgierige klauwen der zee tot aan de spits van den kerktoren. Eerst bij het aanbreken van den morgen kwam er eenige kalmte in de ontketende elementen. -

Toen Liane tegen den middag ontwaakte, hare gedachten poogde te ordenen en naar buiten keek, stak alleen de kerktoren boven de wateren uit.

Het eiland was - verdwenen. En met die bewustheid viel zij weder achterover en stak zij de hand uit naar het brood, dat naast haar lag.

Maar zij begeerde geen brood. Een vreeselijke dorst martelde hare keel. Toch at zij; zij trok met hare tanden stukjes vleesch van den ham af en wist daarmede het brandende gevoel een weinig te bekoelen.

Wat te doen? Volhouden! Wachten! De uren van den dag verstreken. Nog altijd zwol en schuimde de zee, nog altijd klonk Liane eene stormachtige muziek in de ooren, - maar het scheen haar een zacht geruisch toe, in vergelijking van hetgeen zij in den afgeloopen nacht gehoord had.

Nog éénmaal nam zij wat voedsel; daarna leunde zij in zittende houding tegen den muur, sloot de oogen en poogde te slapen.

Voor haren geest rezen op: haar broeder Ernst, de kat, de kerk, het schip. - Zij hoorde alles nog eenmaal! Wat donderden die kanonnen! - Ginds viel er een stuk pleister van den wand af. - Hare kindsheid, de wederwaardigheden haars levens, enkele menschen traden voor haar zielsoog op, - alles verward - door elkander - -

Daarna sliep zij in; en toen de morgen opnieuw aanbrak en zij zag dat de zee kalm geworden was, klom zij naar boven, opende het luik dat toegang gaf tot den klokketoren en liet hare oogen dwalen over den omtrek. Voor haar de loodgrijze zee! De waterwoestijn! Geen schip. Niets! En toch bleef zij onafgebroken rondstaren, uren lang; en eens, toen er zich in de verte een zwart voorwerp vertoonde, greep zij het touw en liet zij de klok een slag geven. Eenmaal. Nu nog eenmaal! Eindelijk zonder ophouden! Dat dreunde akelig, schrikwekkend, over de doode watervlakte! En toch klonk het smeekend, weemoedig en klagend tegelijk, dat geluid uit het harde metaal, alsof het om leven en dood ging - -

Ging het dan ook niet om leven en dood? De klok scheen er óók iets van te gevoelen, en uit haar diepe borst doffe wanhooptonen te halen. Maar langzamerhand daalde de schemering op de aarde neder en stierf de laatste toon weg.

Vijf dagen verliepen er zoo! Vijf dagen hield zij het uit! Vijf dagen teerde Liane op het medegenomen voedsel. Nu was het de laatste rest geweest,

[p. 215]

op de bloemmarkt. Naar J.C.K. Klinkenberg.

[p. 216]

en reeds zoog zij aan de harde vleeschkorsten, die van het maal overgebleven waren.

Op den zesden dag rees de zon als een zacht gloeiend, troostend Godsoog aan den hemel op. Voor de eerste maal werd er een stuk land zichtbaar. Als beschroomd stak 't even het lichaam boven het water uit, maar verschool zich toen dadelijk weder angstvallig onder de zoekende, zwellend naderende en weer terugruischende zee.

En ook heden klonk over het water en door des hemels zonneschijn de klok met haar noodgeschrei en riep zij barmhartige menschen herwaarts voor een van koorts bevend en klappertandend meisje, dat daarboven ineengedoken was neergezeten en met hare wezenlooze oogen uitzag naar redding. Zij hoorde reeds niets meer, hare handen arbeidden nog slechts werktuigelijk; zij gevoelde reeds niets meer, want de dorst en de honger, die in hare ingewanden wroetten, maakten haar half bewusteloos.

En andermaal kwam de nacht, en telkens klonk nog weer de klok, hoe langer hoe akeliger, maar ook hoe langer hoe zachter. De krachten namen af, de armen der waanzinnige sidderden, de oogen waren gesloten, het hoofd beefde. - Al ware er nu ook hulp gekomen - - te laat! - De geest was in duisternis gehuld. Slechts nu en dan rees er eene als een bliksemflits opduikende herinnering in haar op, die dan een huivering over haar krampachtig trillend lichaam deed varen. Maar dan weende zij niet, zij zuchtte niet: - zij lachte! Zij schaterlachte met een krijschend geluid - - -

En toen de middag aanbrak, vertoonde er zich op het water een zwart lichaam, dat dikke rookwolken uit zijn binnenste deed opdwarrelen; het kwam steeds nader en nader. Het schrille, doordringende geluid der stoomfluit weergalmde. Het klonk als een haastige vraag. Geen antwoord! Juist waren de laatste, zachtste klokketonen weggestorven. De Schepper had tot het arme schepsel gesproken: ‘Ga in tot het Hemelsche Rijk, waar in het stralende, zilverreine licht de gezaligden uitrusten van de smarten des levens! Kom! Kom! De ure der verlossing is geslagen!’ -

Een zachte hand - de natuur - drukte haar de oogen toe. Dood! - Geen klok deed zich meer hooren!

Nog éénmaal snerpte de fluit der stoomboot. - Nu bruiste het trotsche vaartuig voorbij. Een zwarte reuzenzwaan - en daarboven de grauwe sluiervleugels van den rookenden schoorsteen. Voorwaarts! Voorwaarts! - Want het eiland is verdwenen! Geen menschelijk wezen is er te ontdekken! - - -

Doch daarboven in den klokketoren lag, met het touw in de hand, - met gesloten oogen, met spookachtig bleeke wangen, - de doode! -