De Huisvriend. Jaargang 1890

Milly's geheim.
Een levensbeeld uit Amerika's verre westen.
Naar het engelsch van Mary Hallock Foote.
(Vervolg van bladz. 79.)
Tweede gedeelte.

De ontwikkeling van den toestand.

I.

Het zal ongeveer twee of drie maanden na Milly's komst geweest zijn, toen Mrs. Dansken zich begon te verbeelden dat de toestand ‘gespannen’ was geworden. Het weder was nu buitengewoon koud; het ijs op een watervat, dat men dien eigen morgen nog gevuld had, was zóó dik, dat men zich genoodzaakt zag het met een oud hakmes stuk te stooten. Bij die gelegenheid had Milly zich in hare hand gesneden, en naar aanleiding daarvan was het onderwerp der wateremmers bij vernieuwing op het tapijt gebracht. Mrs. Dansken was weder even onverbiddelijk en logisch als gewoonlijk.

Was het den jongelieden wel ooit in het hoofd gekomen om te vragen, hoe het oude vrouwtje, dat hun waschgoed bezorgde, het aanlegde om bij dit winterweder hare tobben gevuld te krijgen, terwijl de beek een halve mijl van haar huisje verwijderd was? Mrs. Dansken zelve had er niet eens aan gedacht om dienaangaande een opzettelijk onderzoek in te stellen. Zij beschouwde al zulke dingen als iets waarmede zij volstrekt niet te maken had; en zoo hadden hare jongelui ook niets te maken met de wijze waarop hunne lampetkannen gevuld werden. Beide soorten van werkzaamheden werden betaald, zonder dat er gevraagd behoefde te worden naar de wijze hoe en waarop ze geschiedden. Maar om des lieven vredes wille, - zouden zij haar eens willen zeggen, hoe zij een schoon overhemd konden aantrekken, zonder ooit te denken aan de vrouw, die het gewasschen had, een klein vrouwtje, niet half zoo groot als Milly, en een oud vrouwtje bovendien? ‘En wat dat onnoozele schrampje aangaat, dat Milly zich heeft toegebracht, - och, het komt eigenlijk niet te pas om over zulke dingen te spreken, maar dan moest gij de vingers en handen van vrouw Murphy eens zien! Wanneer gij alleen zulke diensten wilt aanvaarden, die niets kosten, zult ge voortaan uwe eigene overhemden moeten wasschen.’

Na afloop van het ontbijt stelde Strode aan Mrs. Dansken een onaangebroken potje vaseline ter hand.

‘Waar is dat voor?’

‘Voor vingers en handen waarover het eigenlijk niet te pas komt om te spreken.’

‘O, ik heb haar reeds zelve wat gegeven. Zelfs zulk een hardvochtig schepel als ik, kan nog wel een weinigje vaseline missen. Wees zoo goed, het te behouden, of geef het aan Milly. Als wij hier een inzameling voor hare wonden gingen houden, zou zij zich wel van top tot teen kunnen zalven, als een bruid van de Fidsji-eilanden!’

Dezen keer was er stellig en zeker bij beide partijen misnoegen in 't spel. Maar het kleine oude waschvrouwtje verhaalde aan Mrs. Dansken, met tranen van dankbaarheid, toen zij haar wekelijksche

[p. 92]

vracht kwam brengen, hoe vriendelijk de jongelieden waren geweest, - hoe zij een man hadden gezonden om een kanaaltje te graven van de beek naar haar huisje, zoodat zij het benoodigde waschwater nu vlak voor de deur had.

Mrs. Dansken wist, dat dit afleiden van een beek zeer veel moeite en geld kostte; maar zij deed toch geen poging om aan de dankbaarheid der weduwe afbreuk te doen door twijfel te opperen omtrent de beweegredenen harer weldoeners. Mrs. Dansken hield zich overtuigd, dat de eene beweegreden even goed was als de andere, zoolang het resultaat slechts hetzelfde bleef.

Toen de Kerstdagen in aantocht waren, werd de quaestie der geschenken ter sprake gebracht. De jongelui maakten bijtende toespelingen op de leefregels van het huis, en vroegen of het niet te zeer tegen hun eed zou strijden, wanneer zij zoowel het kamermeisje als de keukenmeid bedachten. ‘Natuurlijk niet, maar alleen als ‘kamermeisje’, luidde de verklaring. Maar hoe moesten zij het nu aanleggen om duidelijk te doen begrijpen, dat de attentie eenig en alleen het kamermeisje betrof, met volkomen uitsluiting van de mooie Miss Robinson?

‘Wel, dat is gemakkelijk genoeg,’ verzekerde Mrs. Dansken, op een even ernstigen toon als de hunne. ‘Laat de attentie den vorm aannemen van een algemeen geschenk van u allen aan Milly, en niet van ieder uwer afzonderlijk aan Miss Robinson.’

Het zou nog al moeielijk gaan, brachten de jongelui hiertegen in, een enkel geschenk te vinden, dat hen allen kon vertegenwoordigen.

Zouden zij het zoo moeielijk vinden, zulk een geschenk voor Ann te bedenken?

De zitting werd opgeheven met iets van de oude vroolijkheid; alleen drong Miss Dansken er nog op aan, dat het vooral gepaste cadeaux moesten wezen. De voorwaarde werd aangenomen, zonder dat er nog in het bijzonder gesproken werd over hare toepasselijkheid op het geschenk voor Milly. Maar het duurde niet lang, of er deed zich een gelegenheid op tot nadere toelichting van Mrs. Danskens zienswijze over deze zaak.

Enkelen harer commensalen, waaronder Frank Embury, waren gewoon, nu en dan te komen kloppen aan de deur der zitkamer, waarheen zij wel eens de vlucht nam om zich in hare rekeningen te verdiepen, iets aan haar toilet te veranderen, of met Ann over huishoudelijke geheimen te raadplegen. Zij had zich in deze dagen meer tot de oude vrouw aangetrokken gevoeld, en hield veel van een rustig praatje met haar over dingen, waarin zij over en weer belangstelden vóórdat er vreemdelingen in huis waren gekomen.

Nadat Frank bescheiden had aangeklopt, trad hij binnen met een stapel boeken onder den arm; zij ontglipten hem en vielen op den grond terwijl hij een stoel nam. Mrs. Dansken droeg zorg om er niet al te opmerkzaam naar te kijken, in de meening dat zij voor haar zelve bestemd waren. Frank kon die gedachte als 't ware op haar gelaat lezen; en dit maakte het nog moeilijker voor hem om te zeggen dat zij voor Milly bestemd waren.

Mrs. Dansken bedwong zich onmiddellijk en bekeek de boeken met de vriendelijkste belangstelling. ‘Is dit het gemeenschappelijke geschenk?’ vroeg zij, niet weinig verwonderd over de keuze eener nieuwe uitgave der Romans van Miss Austin.

‘Neen,’ zeide Frank, ‘het is iets dat ik van plan ben op mijn eigen houtje te doen, - of liever, iets waarvoor ik gaarne uwe hulp zou inroepen.’

‘Dus zoudt ge willen, dat ik u hielp om deze boeken aan Milly Robinson te geven?’

‘Juist, - dat wil zeggen, dat zij natuurlijk eerst aan de officieele geschenken-censuur zullen onderworpen worden.’

Mrs. Dansken was niet gesteld op zulke omschrijvingen van haar persoon, schoon zij ze soms voor anderen met het meeste gemak kon vinden en - gebruiken.

‘Frank!’ riep zij uit, ‘er schijnt werkelijk zekere koppigheid bij u in 't spel te zijn, dat gij zóó aandringt op dat soort van dingen. Dit zijn boeken die ge aan uwe zuster kondt geven. Waarom wilt gij haar juist boeken geven?’

‘Ik wilde haar liever geen prullen geven. Dit genre schijnt zij tegenwoordig te lezen.’

‘Wel heb ik van mijn leven! Hoe weet gij, wat zij leest?’

‘Nu, daar ben ik toevallig achter gekomen,’ zeide Frank.

‘Maar deze boeken gaan de bevatting van een meisje als Milly ver te boven! Hebt gij zelf ooit wel iets van Miss Austin gelezen?’

Frank moest erkennen, dat dit niet het geval was.

‘Ik óók niet; maar ik heb mij altijd verbeeld, dat zij tegenwoordig als een soort van antiquiteit beschouwd wordt, evenals oude miniatuurportretjes en schilderijtjes op fluweel.

O, maar ge behoeft niet te denken, dat zij een antiquiteit is! Mijne zusters lazen haar in een oude editie, die aan een mijner tantes toebehoorde: kartonnen bandjes, papieren etiquetjes op de ruggen en roodgemarmerd op snede.’

‘Nu ja, uwe zusters mogen zich natuurlijk met haar Miss Austen in kartonnen bandjes amuseeren. Ik bedoelde ook niet dat zij een antiquiteit is voor iedereen. “Trots en Vooroordeel!” “Gevoel en Verstand!” Zeg eens, Frank, denkt ge, dat, als Milly Robinson zich door een van deze boeken heeft heengewerkt - wat ik betwijfel of zij wel ooit zal doen - dat zij dan ook maar het flauwste begrip zal hebben zelfs van wat de titel zeggen wil?’

‘Dat zou ik u niet met zekerheid kunnen zeggen,’ sprak Frank op mistroostigen toon. Hij had zelf niet veel vertrouwen in zijne keuze, wat hem noopte om toegevend te zijn voor kwade buien, nu die keuze met een critisch oog bezien werd.

‘Enfin, geef haar de boeken, als gij dat zoo gaarne doen zoudt,’ zeide Mrs. Dansken, die bij het zien van zijne teleurstelling de zaak nu zoo bespottelijk niet meer vond. ‘Zij zelve zal er het meeste verdriet van hebben.’

‘Ik zou gaarne willen, dat gij ze haar gaaft.’

‘Neen, dat doe ik zeker niet! Zij zou denken dat ik een loopje met haar nam.’

‘Behoud ze dan voor u en lees ze zelf,’ zeide Frank, min of meer boosaardig.

‘Neen, gij moet dat bewonderenswaardige vrouwmensch maar weer medenemen en iets van Mrs.

[p. 93]

Whitney kiezen, - neen, Mrs. Whitney schrijft over dienstmeisjes uit de hooge kringen. Ik ben bang, dat zij daardoor gedemoraliseerd zou worden. Worden de boeken van Grace Aguilar niet meerendeels door jonge meisjes gelezen?’

‘Door jonge dienstmeisjes, bedoelt ge?’

‘Ik vrees, dat er niet veel van zou terecht komen, als wij samen een commissie voor de keuze van meisjesboeken vormden, Frank,’ zeide Mrs. Dansken, die hem nu geheel vergaf, dat hij in den loop van dit gesprek uit zijn humeur was geraakt. ‘Weet gij soms eenige boeken, die men zonder schade kan laten lezen en die gemakkelijk te begrijpen zijn?’

‘Dat is de soort die ik lees,’ zeide Frank. ‘Ik vrees, dat het “Wekelijksch Licht des Huizes” nu juist niet zoo onschadelijk is.’

‘Leest Milly dat?’

‘Ik geloof ja, - soms.’

‘Nu, ik zal eens wat toezicht houden op haar lectuur, om u genoegen te doen. Maar ik zou wel eens van u willen weten, hoe het komt dat gij er zooveel meer van weet dan ik.’

‘Ik weet er niet veel van. Gij zoudt daar gemakkelijk het binnenspoor van mij kunnen vinden.’

Mrs. Dansken scheen door die uitdrukking getroffen te zijn. ‘Het binnenspoor! Ja, natuurlijk, er zijn twee wegen om daar te komen. Denkt ge dat ik niet weet, dat mijn weg de ware niet is? - Frank,’ riep zij uit in een vlaag van pijnlijk vertrouwen, ‘kon ik maar even ingenomen zijn met het meisje als met de kribbige oude Ann, - kon ik maar maken, dat zij van mij hield en mij vertrouwde, zooals Ann doet! Och, dan zou ik wel alles van haar weten, - meer dan één uwer te weten zou kunnen komen. Maar dat kan ik niet; goede menschen hebben, geloof ik, geen dingen waar ze wel of niet van houden.’ (Mrs. Dansken sprak altijd met toegevendheid van goede menschen, als een ras op zich zelf, dat slechts in enkele opzichten met het overig deel des menschdoms in verband stond.) ‘Ik zou Milly zoo gaarne doen gelooven, dat ik van haar houd; maar zij heeft zoo haar eigen begrippen. Ik zou mij wel van haar willen ontdoen, als ik het maar met mogelijkheid zonder haar kon stellen. Ik wil eigenlijk liever niet zien, welk een gansch anderen staat van zaken zij hier in huis heeft teweeggebracht. En toch.... tóch heb ik soms dagen.... och ja, dat komt allemaal van de zenuwen, weet ge? Hebt ge er u óók wel eens op betrapt, dat gij bezig waart een afkeer in uw binnenste aan te kweeken? Gij kunt niet begrijpen, hoezeer dat iemands gedachten in beslag neemt. Het werkt even afmattend als de eerste periodes van een liefdesgeschiedenis.’

‘Hoe zonderling gaan de vrouwen toch in haren huiselijken werkkring met elkaar om!’ zeide Frank. ‘Zij zijn er altijd zoo persoonlijk bij. Mannen denken er nooit over, of zij elkaar bevallen of niet. Zij gaan toch even goed met elkaar om.’

‘Dat doe ik óók. Heb ik geen prachtige manier van omgaan met de menschen? Ik heb nooit een woord met Milly gehad, - en toch komen er wel eens ochtenden, dat ik wakker word en bij mij zelven denk: nu zal ik weer naar beneden moeten gaan en weer moeten zeggen: “goeden morgen, Milly!” en haar aankijken zonder hare oogen te ontmoeten. Nooit of nimmer kijkt zij mij aan! - Daar, ik wou dat zij goed en wel mijn huis uit was en dat er weer even hard gewerkt moest worden als vroeger!’

‘Mrs. Dansken, gij zijt bepaald van streek!’

‘Dat heb ik u ook reeds gezegd. Ik heb mij niet weten te bedwingen. Ziet gij niets geheimzinnigs, niets gevaarlijks in haar, Frank? Eerlijk en rond gesproken, afgezien van al onze kibbelarijen, vindt gij haar een hef meisje?’

‘Ik weet niets van haar af, Mrs. Dansken, en van meisjes in 't algemeen niet. Gij weet wel, dat zij één en al raadselen en mysteries voor ons zijn!’

‘“Zij”, “ons”!’ riep Mrs. Dansken met onverholen verbittering. ‘Ik vraag uwe gedachten niet over Milly Robinson als huwelijkspartij!’

‘Bedoelt ge dan soms of ik ook zou denken, dat zij lepels steelt?’ hernam Frank.

‘Behalve lepels, zijn er hier in huis nog wel andere dingen, die voor een meisje van Milly's positie niet te pas komen.’

‘Goede hemel, Mrs. Dansken! Heeft één onzer dan een positie, die wij geheel alleen kunnen handhaven? Zijn wij dan steenblokken, die men allen naast elkaar in een vierkant heeft opgesteld?’

‘Frank, ik wenschte dat gij een blok steen hadt in plaats van dat weeke hart.’

Frank kreeg een kleur van boosheid. ‘Ja, als de menschen over de weeke harten van andere menschen spreken, bedoelen zij in den regel hunne zwakke hoofden.’

Mrs. Dansken begon hier eens hartelijk om te lachen; en nog vóór Frank de achtenswaardige Miss Austen weer wegdroeg, was de twist uit de wereld gemaakt.

‘Houd een wakend oog op hare opvoeding, als gij daar lust in hebt,’ luidden Mrs. Dankens woorden bij het afscheid. ‘Ik zal er mij niet mee bemoeien. Ik zou het niet gaarne op mijn geweten hebben, dat, als ik zelf niet goed ben, ik anderen weerhoud van goed te zijn.’

Ondanks de kleine kibbelarij begreep Frank, dat het Mrs. Danskens voornemen was, hem te vertrouwen in alles wat Milly betrof. Hij was een te jeugdig philosoof op het stuk van vrouwen, om te kunnen uitmaken, hoeveel er in haar bekentenis een trouw verslag was van wat er in haar binnenste omging, en hoeveel haar ontsnapt was onder den drang der zucht tot tegenspraak en der zelfontdekking. Zijn eigen eenvoudig oordeel over de zaak was, dat, als zij niet langer wilde onthouden dat zij zoo en zoo over Milly dacht, er van zelf aan die gedachten wel een einde zou komen.

Gedurende de eerste dagen na het onderhoud van Mrs. Dansken met Frank, waarin zij haren afkeer aan den dag had laten komen, voelde zij dien afkeer verflauwen. Zij verslapte in waakzaamheid; zij bezigde met betrekking tot Milly geen aanduidingen meer als de Sphinx, het Luchtverschijnsel, of de Volmaakte Schat, - zij noemde haar bij haren naam, heel eenvoudig en menschelijk, zonder schetterende adjectieven. Zij keek het voorwerp van haren afkeer in het gelaat en zag niets anders dan een mooi meisje in een houding van kalme, wanhopige lijdelijkheid en van aanhoudend, hard werk. Zij kon zich niet beschuldigen, dat zij te kort geschoten was in haar

[p. 94]

aandeel van de overeenkomst, op grond waarvan Milly volgaarne tot haar gekomen was; en evenmin had Milly, van haren kant, ooit een klacht of een woord van protest doen hooren.

Waarom zou Mrs. Dansken er dan tegen op hebben gezien, het meisje op de trap tegen te komen, of alleen met haar te wezen in hare slaapkamer, waar zij bezig was aan die vertrouwelijke diensten, welke wij als onbeteekenend plegen te beschouwen, maar die bij een gedwongen verhouding inderdaad even moeilijk zijn aan te nemen als te bewijzen?

II.

Op Kerstochtend, na een laat ontbijt, werd de boom ontstoken in de donker gemaakte huiskamer, en schaarden de huisgenooten er zich omheen. Ann en Milly kwamen binnen nadat de anderen reeds hadden plaats genomen; zij bleven een weinig ter zijde staan, maar niet vlak naast elkaar.

Twee der jongelieden zamelden de vruchten van den boom in en legden ze op den schoot van Mrs. Dansken, die op de eereplaats in de kamer gezeten was en de namen aflas, welke op een aan de geschenken gehecht briefje stonden. Zij was niet voornemens geweest, de uitwerking van het ‘souvenir’ der jongelieden op Milly gade te slaan; maar toen de gewichtige doos haar ter hand werd gesteld, met een mof en een muts van lang, donker bont er in, die Mrs. Dansken gekozen had met het oog op de kleur van Milly's haar, werd zij overmeesterd door een gevoel van nieuwsgierigheid, hoe het meisje zich in dit geval wel gedragen zou. De wijze waarop een geschenk wordt aangenomen, behoort tot de blijken van afkomst en opvoeding, meer nog zelfs dan de wijze waarop het gegeven wordt, wijl de passieve partij altijd de moeilijkste is.

‘Van de heeren hier, Milly,’ zeide Mrs. Dansken. ‘Wilt ge het niet eens open doen?’ voegde zij er bij, toen het meisje de doos had aangenomen en haar ietwat linksch vasthield, waarbij zij er veeleer mistroostig dan verheugd uitzag.

Milly ging zitten - de stoel stond niet heel dicht bij haar - en plukte aan het touwtje. Een paar jongelui keken naar haar; maar de meesten vonden elders iets, dat hun aandacht trok. Ann zag met toegevende blikken naar Milly's cadeau, terwijl zij haar eigen geschenk over haren arm hield: een met bont omzoomden zijden mantel, van beter qualiteit dan die harer meesteres, zooals de laatste schertsend had opgemerkt, bewerende dat zij Ann's mantel zou moeten leenen, als zij eens heel netjes wilde wezen.

‘Laat iemand uwer dat touwtje eens doorsnijden,’ verzocht Mrs. Dansken ten behoeve van Milly. Zij zag daarbij Frank Embury aan, die onmiddellijk een anderen kant uitkeek. Het touw werd doorgesneden en de muts van haar papieren omhulsels ontdaan.

‘Laten wij haar u nu eens opzetten, Milly,’ sprak zij. ‘Wij moeten hun toch laten zien, hoe zij u staat. Ik gevoel mij er verantwoordelijk voor, omdat ik haar gekozen heb.’ Zij was Milly behulpzaam om zich van hare dankbaarheid te ontlasten, alsof die de oorzaak van hare gedrukte stemming was. Maar veel waarschijnlijker kwam het Mrs. Dansken voor, dat het meisje pruilde omdat zij Ann's cadeau mooier dan het hare vond.

Milly liet zich gewillig optooien met haar kostbaar geschenk ten aanschouwe der gevers. Er was niets geweest van Milly voor de jongelieden. Als iets dat van zelf sprak, kwam hún de vrijheid van geven toe. Zij behoefde alleen aan te nemen en dankbaar te zijn. Zij stond op, met een verlegen en onrustig gezicht, en zeide, zonder hare oogen op te slaan, dat zij den heeren wel zeer verplicht was. En daarop keek zij plotseling Frank Embury aan. Zijne oogen ontmoetten de hare met eene onverklaarbare uitdrukking van nederigheid, van verontschuldiging: Milly begreep wellicht wat die blik bedoelde.

Mrs. Dansken zag het; maar verdraagzaam en geduldig als zij nu eenmaal was, bedwong zij zich en maakte zij geen opschudding.

Er werd dien avond gedanst in de huiskamer van N^o. 9. Ann, wier krachten waren uitgeput door de zorgen voor het Kerstmaal, had verlof gekregen om naar bed te gaan. Om 10 uur klopte een kellner uit het Clarendon-hôtel aan de keukendeur met een zak koekjes en een vorm met ijs. De meesteres, altijd op haar hoede, schoon men midden in een quadrille was, gaf Embury een wenk.

‘Ga Milly even helpen,’ fluisterde zij. ‘Wijs haar eens, hoe zij den room moet kloppen.’

Frank zag in die opdracht evenzeer een bekrachtiging van het nieuwe verdrag tusschen hen, als een offer aan den geest van den dag. Maar eerst keek hij haar met een uiterst onnoozel gezicht aan, als om te vragen: ‘Meent ge dat werkelijk?’ Bereidwillige blikken van andere, niet in de quadrille meewerkende jongelieden, die tegen de muren van Mrs. Danskens huiskamer bijeen stonden, gaven blijk van hunne begeerte om zich nuttig te maken, maar werden lachend afgewezen.

Terwijl de dans werd voortgezet, lieten zich van achter de portière der voorkamer onderdrukte geluiden van stemmen en voetstappen en het zachte gerammel van zilverwerk hooren. Eene nu en dan daar tusschen klinkende botsing van borden verried voor het oor van de vrouw des huizes de onervaren bewegingen eener mannelijke hand. Mrs. Dansken begon al dat waken en spieden moede te worden. ‘Wat heb ik er eigenlijk mede te maken?’ vroeg zij zich af. ‘Laat de natuur haren gang gaan!’ Maar de gangen der natuur zijn verward, bij toestanden die niet met de wettelijke instellingen strooken: als de gehuwde vrouwen zich de plaatsen der jonge meisjes bij den dans toeëigenen, en als het jonge meisje des huizes er geen vrienden heeft en geen belangstellenden in haar lot, behalve de jongelui die er wonen. Mrs. Dansken had den toestand geschapen, had het wagentje in gang gebracht, vertrouwende dat zij het veilig zou kunnen besturen en er voor zich zelve goede zaken mede maken. Maar de waakzaamheid van het wantrouwen is nooit zoo zeker of zoo onvermoeid als de waakzaamheid der liefde. Mrs. Danskens stelsel berustte op al die hulpmiddelen, met weke wij de gevolgen van het een of andere fundamenteele gebrek in onze plannen hopen te bestrijden.

Om elf uur, toen het souper was afgeloopen, zeide de meesteres: ‘Gij kunt nu wel naar bed gaan, Milly; ik zal u morgenochtend niet vóór half zeven roepen.’

Geen enkele meesteres, zelfs de geduldigste niet,

[p. 95]

zou gaarne worden toegelachen op de manier waarop Milly glimlachte, wanneer Mrs. Dansken eens haar best deed om wat zij noemde ‘lief’ voor het meisje te zijn. In zulke oogenblikken was er aan Milly zelve niets liefs en niets aangenaams, hoe mooi zij ook was. Die indruk bevlekte al de vroegere bladzijden in Mrs. Danskens ‘boek der gedachtenissen’ van het jonge meisje; zij scheen altijd en immer geglimlacht te hebben op die onaangename manier, zonder hare oogen op te slaan.

in zoete rust. Naar Mevrouw Kate Bisschop-Swift. (Zie blz. 91.)

Milly sloot de zilverkast, legde den sleutel op zijn plaats en keerde naar de keuken terug. Hier herinnerde zij zich, dat zij nog geen spaanders had om den volgenden ochtend de kachels aan te maken; zij nam daarom een ouden omslagdoek, die aan een spijker achter de deur hing, wikkelde er haar hoofd en hare schouders in, en ging zoo naar buiten.

Het was een heldere, maar doordringend koude nacht. Haar adem ging als een wolkje voor haar uit in den maneschijn, toen zij het smalle padje tusschen de keuken en de houtloods overliep. Aan de deur der schuur ontmoette zij Mr. Embury, met zijne handen vol hakhout en krullen, waaruit een regen van stof over zijn fijnen pantalon viel.

[p. 96]

‘Ik hoorde u zeggen, dat gij uwe spaanders vergeten hadt; en het is zoo laat, weet ge, en zoo vreeselijk koud....’

Inderdaad, wat hij hier op dit oogenblik deed, optredend als de bediende van Mrs. Danskens dienstmeisje, maakte een woord van verontschuldiging noodzakelijk, ook tegenover het dienstmeisje zelve.

Hij was blootshoofds. De nachtwind speelde met de korte lokjes op zijn voorhoofd. Hij zag er zeer knap en vriendelijk uit, maar - dat gevoelde hij wel - tevens als iemand die zich volstrekt niet op zijn plaats bevindt.

Milly hield haar boezelaar wijduit. ‘Naar binnen! naar binnen! gauw!’ beval hij haar; ‘gij zult hier doodvriezen!’

Zij lachte hartelijk, terwijl zij voor hem uitliep naar de keuken en de deur achter hen beiden dicht deed. Frank bedacht nu, dat hij nog nooit te voren haar lach gehoord had, - hij had in het kamp nooit den onschuldigen lach van een meisje gehoord.

Milly trok van achter het fornuis een bak te voorschijn, waarin Frank zonder gedruisch de spaanders uitstortte. De keukenlamp, die niet walmde, gelijk keukenlampen gemeenlijk plegen te doen, maar stil en helder brandde, bracht den toestand van zijn pantalon aan het licht.

‘Wil ik even naar boven gaan en uw kleederborstel halen?’

‘Neen,’ zeide hij, het stof met zijne handen afkloppend.

‘Wil ik u dan afschuieren? Ik heb hier in de kast een schoonen schuier.’

Lachend ging hij rechtop staan, om zich te laten afschuieren. ‘En hoe moet dit?’ vroeg hij, met een blik op hetgeen hij uit zijn handvol spaanders op den grond gemorst had. ‘Ann zal wel begrijpen, dat zoo iets niet door u gedaan kan zijn!’ Instinctmatig, en zonder er zich de minste moeite voor te geven, was hij even geheimzinnig en vertrouwelijk, alsof hij zijn leven lang aan keukencomplotten had meêgedaan.

‘Dat zal ik altemaal wel opvegen,’ zeide Milly. ‘Ik ben u werkelijk zeer veel verplicht,’ voegde zij er bij; en ofschoon zij hem aanzag alsof zij verwachtte dat hij haar goeden nacht zou zeggen, bemerkte Frank dat zij vergenoegd en tevreden was.

‘Het is te laat voor u om nog op te zijn! Gij zult wel erg moede wezen,’ zeide hij, zijn eenen voet op den rand van het fornuis zettend en met zijn arm op zijn knie leunend, in de houding van iemand die een praatje wil maken.

Milly tilde zachtkens een der deksels van het fornuis op en pookte de kolen op tot een gloed. De keuken, met haar laag gedraaide lamp en haar ééne, door de maan bestraalde venster aan het donkere einde, zag er bijzonder gezellig en huiselijk uit.

‘Eigenlijk zou ik meest altijd liever op blijven zitten dan naar bed gaan,’ zeide Milly peinzend.

‘Wordt gij niet vreeselijk slaperig, als gij zoo 's avonds niemand bij u hebt om mee te praten?’

‘Ja, niemand anders dan Ann; ik denk dat het komt doordien zij bijna altijd ziek is, maar zij is vreeselijk kribbig. Zij zou het geheele bed wel willen hebben. Ik wou dat zij het maar had! Ik zou vrij wat spoediger in slaap vallen op den grond, als het er maar niet zoo koud was.’

Frank wist niet, wat hij hierop moest zeggen. Er was eene huiveringwekkende openhartigheid in dit alles, als een onthulling van den ondergrond des levens in dit huis. Een plotselinge overgang van mannenstemmen en voetstappen uit de huiskamer in de eetzaal bracht hem tot het besef van zijn eigen positie. Milly zag hem met een uitdrukking van ongeveinsden schrik aan. Zij haastte zich om zoo stil mogelijk het deksel weder op den kolengloed in het fornuis te leggen; en terwijl zij de lamp uitblies en de provisiekamer binnensloop, ging een jonkman, die tot dusver onbedreven was in de kunst om ijlings de wijk te nemen naar de benedenverdiepingen van de woningen zijner vrienden, zijn gloeiend gelaat afkoelen in het maanlicht te midden van Mrs. Danskens waschtobben en watervaten, - waar hij kon nadenken over het feit, dat van al de mannelijke personen in huis, hij was uitverkoren als de waardigste om de vertrouwde van de vrouw des huizes te wezen.

Verscheidene dagen achtereen na het tooneel met de houtspaanders was er in Franks houding jegens Milly een toon van bijzondere hooghartigheid. Vóór dien avond had hij ternauwernood zes woorden tot het meisje gesproken, behalve die welke Mrs. Dansken van haar eigen standpunt mocht hebben uitgelokt; maar toch werd de verandering in zijn manier van doen door Milly even duidelijk gevoeld, of hij haar op den schouder had getikt, als om er haar aan te herinneren. Zij ergerde zich aan 's jonkmans opzettelijk vertoon van voorname waardigheid en bootste het getrouwelijk na, voor zoover het teruggetrokkene in hun omgang aan de eene, die diende, gelegenheid gaf om de manieren na te bootsen van den ander, die gediend werd.

Van die houding vol waardige hooghartigheid sloeg Frank plotseling over tot een hevigen aanval van heimwee. Visioenen van zijne nicht, van de moerassen en van de kust gingen over hem heen als een groote golf van bitterheid, die de getijdemerken uitwischte, welke het rusteloos rijzen en dalen van zijn geest had achtergelaten. Hij was oprechtelijk zeker van zijne zaak; zóó zeker en zóó ongelukkig, en zóó eenzaam in zijn ongeluk, dat hij op zekeren dag - toen hij zich met zijne kostvrouw op weg had begeven voor een sledevaart naar de ‘Sodabronnen,’ en zij reeds meer dan een mijl ver stilzwijgend waren voortgereden - zich genoopt voelde, zijn hart eens voor haar uit te storten. Het was een natuurlijk maar hoogst ongelukkig incident in zijne vriendschap met Mrs. Dansken, dat haar thans tot waarborg strekte van zijne tegenwoordige trouw en volmaakte rondborstigheid, van zijne zorg en toewijding, en dat haar later overtuigde van zijne dubbelhartigheid.

Geen trouweloosheid is zóó teleurstellend als die, waaraan eene volkomen oprechte natuur zich bij sommige gelegenheden kan schuldig maken. Toen Frank van die sledevaart thuis kwam, was hij dieper dan ooit geworteld in Mrs. Dansken's vertrouwen en in zijn eigen geloof aan de ongeneeslijkheid zijner oude liefde. In zijn medelijden met zichzelven was hij zeer teerhartig en toegevend voor het slachtoffer. Hij gevoelde dat hij aanspraak had op alles wat de vriendschap eener vrouw kan doen voor iemand, die

[p. 97]

door de liefde van eene vrouw in het ongeluk is gestort. En terwijl hij zoo teerhartig jegens zich zelven was, bleef hij niet in gebreke om het ook jegens anderen te zijn. Hij gevoelde zich zeer oud en zeer menschlievend wanneer hij aan Milly dacht. Hij besloot dat hij alles zou trachten te vergeten wat met dat bespottelijke tooneel in de keuken in betrekking stond, en - bovenal! - nu ook niet langer in haar bijzijn of in een toevallige ontmoeting met haar iets hinderlijks zou zien. Had hij eigenlijk wel iets meer gedaan dan haar eenvoudig een handje te helpen, zooals een man het in alle omstandigheden jegens vrouwen verplicht is? Zou hij niet weder op volkomen dezelfde manier handelen, wanneer hetzelfde geval zich later nogmaals voordeed? - met dit onderscheid, dat hij dan niet weer de vlucht zou nemen tusschen de waschtobben en de arme Milly niet alleen laten met de gedachte dat hij zich schaamde om in haar gezelschap gezien te worden. Als zijn goeden naam niet bestand was tegen een dergelijken samenloop van omstandigheden, wat had men dan eigenlijk aan een goeden naam?

Mrs. Dansken stak hem haar hand toe, onder aan de groote trap, toen zij na afloop van de sledevaart elk huns weegs gingen. Omdat het een mooi handje was, en omdat de eigenaresse van dat handje hem zulke vriendelijkheden bewezen had, die hij nooit zou kunnen vergelden, boog hij zich even en drukte hij er een kus op. Juist terwijl zij in die houding stonden, die zoo goed paste voor een rijzig jonkman met een innemend profiel en voor een klein vrouwtje met een mooie blanke hand, werd de deur der eetkamer geopend en verscheen Milly Robinson met een pas gestreken tafellaken over haar arm.

‘Neem mij niet kwalijk,’ sprak zij, terwijl zij Mrs. Danskens uitvorschend starenden blik ontweek.

‘Nu, wat is er?’

‘De wasch is nog niet thuis, Mrs. Dansken, en dit is het laatste tafellaken dat ik in de kast vind, - maar 't is in het midden een weinig gesleten.’

‘Leg er dan maar een servet over, - dat met de vogeltjes.’

‘Ik dacht dat ge die liever niet alle dagen gebruikt woudt hebben,’ zeide Milly, geprikkeld door het bedekte verwijt, als zou de stoornis eigenlijk noodeloos zijn geweest.

‘Wij hebben ook niet alle dagen een halfsleet tafellaken!’ antwoordde de meesteresse bits.

Frank lachte dat hij schudde terwijl hij de gang doorliep naar zijne kamer; maar tusschen de beide vrouwen was het kwaad water.

(Wordt vervolgd.)