Hollands Maandblad. Jaargang 2009 (734-745)

[p. 41]

Tot straks, oom Oblit
door Geert van der Kolk

Goedemorgen, oom Oblit. Hoe is het met u? Niet slechter? Blij dat te horen. Ja, ik ga naar de markt.

Ben je nou echt stom of doe je alsof? Waar zou ik anders naar toegaan, op maandag, met twee kippen op mijn hoofd?

Met Sonel, Kiki en Gondelson gaat het ook goed, oom Oblit. En met Tada en Guerline? Niet slechter? Blij dat te horen. Ik loop nu even snel door, want ik ben al laat. Natuurlijk, ik zal ze de groeten doen. En ook aan Manis en Yadle.

Val dood, oom Oblit. Val nu onmiddellijk dood. Daar is het huis van Moris. Ik hoop dat zijn vrouw er is.

Goedemorgen, Rith!

Goed, zeg niets. Voor mijn part. Moris houdt meer van mij dan van jou. Dat is een feit. Maar Moris is wegen dat is ook een feit.

Dag, Montraye! Leuk je te zien. Belangstelling voor een kip? Ik ga naar de markt, want daar krijg ik een betere prijs, maar voor jou wil er wel wat af doen. Oude vrienden. Geen kip? Ze zijn kerngezond. Moet je die veren zien. Moet je die dijen voelen. Bijna even lekker als de mijne. Vijfentwintig. Voor de kip, ja. Dacht je voor mij? Dat kost meer dan jij ooit zult hebben.

Geile vrek.

Widline! Ga je ook naar de markt? Wat heb je daar? Schildpad. Ik wist niet dat Wilson een schildpad had gevangen. Ik dacht dat de boot nog opgekalefaterd moest worden. Dat zei Olventz. Hij zei dat Wilson hem de job had gegeven, maar dat zal wel weel een sterk Olventz-verhaal zijn geweest. Als je geld kon verdienen met sterke verhalen was Olventz de rijkste man op het eiland. Jamilé is weer ziek. Ze heeft koorts. Ik ben met haar naar de kliniek geweest, maar er was geen dokter. De dokter uit Cayes komt pas volgende maand weer. Jamilé kan niet naar school, terwijl ik het schoolgeld al betaald heb. Ik heb geprobeerd om het terug te krijgen, maar Madame Perpétue zei dat dat alleen kan voor het semester is begonnen. Onzin, natuurlijk. Hoe kan je nou van tevoren weten of je dochter ziek wordt? Ik loop even bij Clorene langs. Ik zie je zo op de markt.

Ze heeft het hek gerepareerd. Aan de kant, zwijn.

Bonjour, Clorene. Ik blijf maar heel even. Ben op weg naar de markt. Heb je Moris gezien de laatste tijd? Hij is al een paar dagen niet thuis. Nee, dat denk ik helemaal niet. Waarom zou hij hier zijn? Hij heeft vast wel wat beters te doen. Het was maar een vraag. Wind je niet op, mens. Ik ga al.

Trut! Teef! Zeug! Heb je na vier mannen nog niet genoeg? Als ik niet naar de markt moest pakte ik een steen en sloeg je hersens in. Aan de kant, etterzwijn.

Bonjour, Elna. Bonjour, Esty. Ja, ik ga naar de markt. Twee eersteklas kippen. Bonjour, Heddou. Hoe is het met Variola?

Hij is niet bij Clorene. Misschien wel geweest, maar nu niet meer. Anders zou ze niet zo boos zijn. Maar als hij niet meer bij haar is, waarom is hij dan niet bij mij teruggekomen?

Niemand weet wat voor ellende ik heb meegemaakt, alleen mijn lieve Jezus. Mijn lieve, lieve Jezus.

[p. 42]

Misschien is hij bij iemand die ik niet ken.

Bonjour, Eveline. Ja, het gaat wel. Niet slechter in ieder geval. Weet je dat Harvens' broer dood is? Ja, in Port au Prince. Vorige week. Harvens zei dat het een ongeluk was, maar dat geloof ik niet. Ik denk dat hij ruzie heeft gehad met zijn vrienden uit Jamaica. Daarom was hij naar Port au Prince gegaan. Maar als je ruzie hebt met de Jamaicanen, vinden ze je overal. Mens, hij werkte al een jaar voor de Jamaicanen. Sinds Adler verdronken is. Dat was zogenaamd ook een ongeluk. Waar ga je naar toe? Door het dorp? Nou, tot ziens dan. Ik ga over het strand.

Misschien werkt Moris voor de Jamaicanen. Misschien heeft daarom niemand hem gezien. Dat is het natuurlijk. Hij is op zee met een lading stro. Natuurlijk. Anders was hij wel teruggekomen. En nou komt hij terug met zakken vol geld.

Dag, Martial. Schiet het een beetje op met de boot? Goed, goed, goed. Ik heb echt geen tijd voor een praatje. Ik moet naar de markt. Zijn de kippen nog wakker? Eersteklas. Moet je die dijen voelen. Moris? Dat mag ik je niet vertellen. Hij komt over een paar dagen terug. Ik mag je echt niet vertellen waar hij is. Handel, snap je. Vraag het hem volgende keer zelf maar. Is hij je geld schuldig? Zoveel maar? Nou, daar hoef je je in ieder geval geen zorgen meer over te maken. Tot gauw. Martial.

Ze schieten hem dood en stoppen zijn lichaam onder de wortels van de mangroven, zodat niemand hem ooit vindt. Ze gooien hem midden op zee overboord, net zoals Adler. Waarom heeft Moris nooit iets over de Jamaicanen verteld? Misschien komen ze ook naar mijn huis, met stro en grote pistolen en stukken vol geld.

Oh, ik hou zo van mijn lieve, lieve Jezus. Zijn jullie nog wakker? Jullie moeten wakker blijven tot je bent verkocht en geslacht.

Kip! Kip! Eersteklas kip! Moet je die dijen voelen! Waarom kan ik hier niet zitten? Zit hier al iemand anders dan? Plaats genoeg, ik hou de mand wel op mijn schoot. Ach, mens, rot op. Ik wil hier niet eens meer zitten. Je stinkt. Kip! Kip!

Opgepast, daar is Aunel. Even een omweg maken. Zijn kleren zijn helemaal zwart van de houtskool. De stumper. Maar ik mis hem wel een beetje, nu Moris weg is.

Dag, tantetje. Een kip? Vijfentwintig per stuk. Vijfenveertig als je er twee neemt. Niet? Mens, je weet niet wat goed voor je is.

Waarom heb ik ooit die kolenbrander zijn zin gegeven? Ik moet hem vertellen dat zijn dochter ziek is. Waarom eigenlijk? Hij geeft me nooit een sou voor haar. Ik hoef zijn geld ook niet meer, nu Moris terugkomt met zakken vol van de Jamaicanen. Als hij terugkomt.

Kip! Eersteklas!

Natuurlijk komt hij terug. Zo'n vrouw als ik vindt hij nergens anders. Eersteklas. Moet je die dijen voelen.

Mag ik hier zitten, omaatje? Ik neem de mand op mijn schoot. Ja, ik ben de dochter van Floré. Echt waar? Dan zijn we familie, want Floré was eerst bij Edmond, voor mijn vader terugkwam uit Cayes. Dus Sherley is mijn halfzuster en ze is met Venet, of was, moet ik zeggen, want ze heeft hem weggestuurd, en haar vader, Sherley's vader, bedoel ik, is jouw neefje. Kip! Vijfentwintig! Kip! Natuurijk zijn we familie, want Sherley's vader is de zoon van Lucsenda, en wie was Lucsenda? Precies. Dus we zijn duidelijk familie. Het is niet druk vandaag. Kip! Wil je geen kip, omaatje? Voor jou doe ik er wat van af. Ja, het leven is duur, ik weet het. We leven in moeilijke tijden, ik weet er alles van. Kip!

Als Moris niet terugkomt, ga ik zelf naar de Jamaicanen. Ik weet waar ze hun

[p. 43]

boot verstoppen. Of ik ga naar Port au Prince. Ik geef Jamillé terug aan haar vader en ga naar Port au Prince. Of misschien gaat ze wel dood. Dan is dat probleem ook opgelost.

Kip! Kip! Ik ga naar de waterkant, omaatje. Hier is niets te beleven. Ja, ik zal de groeten doen aan Sherley en Venet, en vooral aan Floré. Ik weet zeker dat ze u niet zijn vergeten. Kip! Wakker worden, vogeltjes. We gaan naar de waterkant.

Ach, omaatje, wat maak je je zelf nou wijs? Dacht je dat Sherley en Venet ook maar één halve minuut later in slaap zouden vallen omdat ze zo nodig aan jou moeten denken? Om van Floré maar te zwijgen. Die denkt niet eens meer aan mij, en ze is mijn moeder. Zelfs toen ik nog thuis was dacht ze al niet meer aan mij, want ze had een nieuwe man en toen ze ook een nieuw kind kreeg, dacht ze helemaal niet meer aan mij.

Ja, ik heb kip. Kijk maar rustig hoe mooi ze zijn!

Als Moris terugkomt, krijgt hij van mij ook een nieuw kind.

Vijfentwintig, en veertig als je ze alle twee koopt!.

[p. 44]

Dan blijft hij langer bij mij, met al zijn geld.

Graag of niet. Mij een zorg. Kip, mooie kip!

Hij komt niet terug. En de Jamaicanen ook niet. Wat maak je jezelf nou wijs?

Twintig! Twintig per stuk! En vijfendertig als je ze alle twee koopt!

Ga je naar huis, Widline? Ik ook. Je ziet het, geen sou verdiend. En jij? Nou, dat is tenminste nog een klein beetje beter dan helemaal niets. Ik moet mijn kippen zelf opeten. Kan je even iets voor me doen? Kan je even naar Aunel lopen en zeggen dat Jamilé ziek is en dat ik geld nodig heb voor de dokter? Hij staat bij de kolenbranders, waar de ezels zijn vastgebonden. Ze heeft hoge koorts en kan niet naar school. Ik kan het zelf niet gaan vragen, want ik ben hem nog geld schuldig. Zeg maar dat ik thuis aan haar bed zit, al dagenlang, en haar hand vasthou, want het is vast een dodelijke ziekte. Geef mij je mand maar, dan wacht ik hier.

Het liefste zou ik trouwen met Jezus. En als dat echt niet kon met Papa Ghede, omdat ik altijd zo om hem moet lachen. Hij is wel oud en lelijk, maar een loa en slimmer dan alle anderen. Toch heb ik liever Jezus want hij is een blanc met een echte baard. Daar komt Widline. Geld? Wie is die man daar?

Wie is die man, Widline? Die daar bij de kraam van Mailé staat. Ik ken hem ook niet. Nieuw op het eiland?

Een zakenman, dat zie je zo. Een mooie rijke zakenman. Daar gaan we.

Kip, mon cher? Eersteklas en kerngezond. Wat bedoel je wat moet ik nou met een kip? Opeten, natuurlijk. Heb je geen vrouw die een kip voor je kan klaarmaken? Dan doe ik het wel voor je. Hier. Moet je die dijen voelen. Bijna even lekker als de mijne.

Hij is schoon. Hij ruikt goed.

Volgende keer? Afgesproken. Niet dat ik je geloof, hoor. Volgende keer betekent nooit weer. Maar goed, toch afgesproken. Ben je donderdag op de markt?

Ik denk dat hij Theodore heet. Dat heb ik altijd zo'n mooie naam gevonden.

Bonsoir, Theodore!

Lacht hij? Niet omkijken.

Lacht hij, Widline? Laten we gauw doorlopen.

Theodore is een echte zakenman. Geen smokkelaar zoals Moris, maar een aannemer, denk ik. Of in de groothandel. Daar zit een heleboel geld in. Kan je wel nagaan. Een heel pakhuis vol met handelswaar is natuurlijk veel beter dan een stalletje op de markt. Dus hij komt uit Cayes. Want op het eiland zijn geen pakhuizen. Hij woont in Cayes en heeft waarschijnlijk ook een huis in Port au Prince. Of in Pétionville natuurlijk, want rijke mensen in Port au Prince wonen allemaal in Pétionville.

Heeft Aunel je geld gegeven voor Jamilé? Maar twintig? Wat een wrek! Wat een vader! Heb je gezegd dat Jamilé bijna dood is? Hou maar op. Ik weet al wat hij gezegd heeft. We leven in moeilijke tijden.

Theodore zou Jamilé onmiddellijk naar het ziekenhuis in Cayes brengen. Met een taxi. Zelfs als het niet zijn eigen dochter was. Daar is het huis van Clorene. Geen spoor van Moris. Moris is dood. Hij heeft ruzie gehad met de Jamaicanen of stro van ze gestolen en nu ligt hij onder de mangroven.

Tot ziens, Wdiline. Kom je donderdag weer? Tot ziens!

Donderdag zie ik Theodore weer. Ik zal een andere rok aan doen. En mijn rode blouse. Bonjour, mon cher. Je bent toch niet vergeten dat je hebt beloofd een kip te kopen? Nee, ik woon hier niet ver vandaan. Het is maar een uurtje lopen. Ik zal de kip voor je klaarmaken. Met rijst en zwarte saus. Hou je van avocado? En véritable? Grenadinesap? En als je rum meebrengt maken we er een feest van, wij met z'n tweeën.

[p. 45]

Mijn goede heer, mijn lieve Jezus, o wat hou ik van jou.

Daar zit oom Oblit. Hij heeft zich sinds vanmorgen niet verroerd.

Dag oom Oblit. U heeft ook honger zeker. Ik heb de hele dag nog niets gegeten. Heeft u Moris gezien? Ik denk niet dat hij komt vanavond. Hij zit tot zijn nek in de moeilijkheden. Wist u niet dat hij in de strohandel werkte? De baas komt uit Jamaica en heeft Moris er van beschuldigd dat hij gestolen heeft. Het is echt waar. Ik vrees het ergste, want u weet hoe die Jamaicanan zijn. Manis en Yadle heb ik niet gezien op de markt, maar Widline wel, en ook de tante van Sherley's vader. Ze doen u allemaal de hartelijke groeten. Nee, niet Sherley zelf, maar de tante van haar vader. Sherley heb ik niet gezien. Heel jammer, daar heeft u gelijk in.

Val dood, ouwe gek.

Tot straks, oom Oblit. Ik moet eerst even bij Jamilé gaan kijken. Ze is ziek. Tot straks!