Hollands Maandblad. Jaargang 2007 (710-721)

[p. 22]

En dit ook, misschien
door Gerry van der Linden

Thuis is het overzichtelijk. En rustig. Ik heb geen huisdier; mijn planten groeien zonder veel lawaai. Op het balkon staat de kerstboom van vorig jaar die intussen helgroene puntjes heeft gekregen. Toch wat natuur om me heen. Het heeft wat afgeregend deze zomer. Nou, nou. En die zon er maar tussen kruipen, te nijdig om zich weg te laten spoelen.

Ik wil alleen maar ademhalen. Ik wil eten wanneer ik honger heb en slapen wanneer ik slaap heb en schrijven wanneer ik iets te schrijven heb. Nu heb ik alleen dit te schrijven.

liefde
En dit.
angst
En misschien dit.
dood
En dit ook, misschien.
val dood

Het is niet veel en het is niet aardig, dat klopt. Maar voorkomend ben ik gewoonlijk wel. Op gepaste afstand. Dat komt door mijn jeugd. Mijn vader en moeder gaven mij het gevoel dat ik er niet toe deed. Daarom ging ik in mijn eigen wereld op zoek naar woorden. Soms hield ik geagiteerd een monoloog, want wat heb je eraan als je af en toe niet eens jouw eigen waarheid kan rondbazuinen? Mijn moeder bakte in de keuken, af en toe zoet, en zei, niet zo hard en hou nou es op, zo ben je toch niet opgevoed, en maak toch niet altijd ruzie, kijk naar de anderen, die doen dat toch ook niet? Mijn broers en zussen spraken een andere taal. Ze begrepen waar het om ging. Ze jongleerden met de gezinscodes, terwijl ik bleef stuntelen. Terug van een zakenreis zakte mijn vader in zijn fauteuil en dronk een whisky voor het eten en een wijn tijdens het eten, ook al was hij geen Fransman, maar wel veel op reis. Als de tijd rijp was, gaf hij met terugwerkende kracht antwoord op mijn vragen. Als de tijd niet rijp was, zei hij hou je kop. Daar was hij goed in.

Ik ben een ware dochter van mijn vader. Dat is zo gegroeid. Ik kan ook goed hou je kop zeggen. Ik heb ondertussen eigen antwoorden gevonden op mijn vragen van destijds. Nu weet ik ze niet meer en hou ik mijn kop, ik heb niets te zeggen. De stad grijpt mij bij de keel. En de mensen. Mensen zijn onbetrouwbaar; ze spreken mijn taal niet en willen mijn mond spoelen met digitale zeep.

ouder worden
een wurggreep
zeik niet

Word ik weer het kind van vroeger? Ik hoop van niet. Dan moet ik opnieuw op zoek naar ontcijfering van de codes, en dat wil ik niet meer. Leven is al genoeg decodeerwerk.

[p. 23]

Daarbij wil de taal ook nog eens geschreven worden. En daarvoor zijn ook codes nodig. Anders wordt het niets. En wachtwoorden, die zijn ook onmisbaar. Niet iedereen krijgt zomaar toegang tot het kijkglas. Langer wachten zit er niet meer in, althans niet voor mij. Voor wachten is het te laat, want er is geen tijd meer. Ik word ouder, langzaam maar zeker, ja, dat kun je wel zeggen. Alleen oude mensen hebben tijd. Daarom zitten ze vaak in een wachtkamer. Straks ben ik mijn moeder. Haar horen en zien zijn verstrengeld geraakt met apparaten en specialistenbezoek en getob met declaratieformulieren van de verzekering. Niets is meer vanzelfsprekend wanneer je oud bent, alleen het moment dat je helemaal niets meer hoort en ziet, en een engel je meeneemt aan zijn veren hand, zo denkt mijn moeder.

Niet Gabriël niet Uriël die mij mijn vleugels vangt
schreef ik in negentienhonderdnegentig
50 plussers nog nooit zo vitaal, lees ik in de krant
daar hoor ik niet bij

Ik hoef het niet meer te lezen, wil het niet meer lezen, want het nieuws ken ik van binnenuit en buitenom, en alles is eerder gebeurd en geschreven en gehoord en niemand heeft gelijk en iedereen, en het enige dat telt is de code van beleefdheid, uiterste beleefdheid. Ja, die code vind ik belangrijk.

Mijn vader was niet altijd een beleefde man. Kutkerk! schreeuwde hij tegen mijn moeder wanneer ze terug van de mis in de hal haar hoed afzette en nog even met een dromerige blik haar bijbeltje doorbladerde. Toen ik als veertienjarige op een zondag weigerde met haar en de anderen naar de kerk te gaan, liep mijn vader zwijgend maar dwingend mee, duwde de kerkdeur voor me open en maakte rechtsomkeert zodra die achter me dichtviel.

Mijn moeder houdt van alle soorten mensen, huidskleur is niet belangrijk, zegt ze, het gaat om het karakter. Ze houdt van God en Hij van haar. Dat is haar goed recht. En dat van God. Was Hij maar wat beleefder. Dan zou hij mijn moeder niet zolang laten bidden als ze zo moe is voor het slapen gaan en zou hij haar breekbare voeten ontzien door er zijn zegen over te geven, zodat ze weer als vroeger kan lopen. Als een kieviet.

Ik zie veel oude mensen lopen de laatste tijd. Moeilijk lopen. Af en toe grijpen ze zich vast aan de leuning van de brug waar ik op uitkijk. Ze blijven staan en turen naar de eenden die dichterbij zwemmen, omdat ze denken dat ze brood krijgen. De stad is bezaaid met bruggen. Het water stroomt eronder door en in de grachten varen boten met Japanners en vuilnisboten met fietswrakken en in het weekend de boten van plezier met joelende jonge mensen.

Ik zit hier aan mijn tafel en kijk naar buiten. Opnieuw is alles nieuw.