Hollands Maandblad. Jaargang 2006 (698-709)

[p. 29]

Ik ben dichter
door Marc den Elzen

Ze wil schoenen hebben. Dansschoenen. Met hakken. Vier, vijf centimeter, dan is ze net niet te lang. Ik zoek bij de mannen. Iets met gladde zolen. Borst vooruit, denk ik, maak je breed. Zo moet je dansen.

‘Maarten,’ zegt ze, ‘wat vind je van deze schoenen?’

‘Ja, aardig,’ zeg ik.

‘Maar?’

Ik schud mijn hoofd.

‘Het is een beetje braaf, Marianne. Het zijn te kleine hakken. Mag best wat hoger. Je moet trots zijn op je figuur.’

Ze zit op het bankje en draait een beetje met haar voet voor de spiegel. We kennen elkaar nog maar kort. Van dansles. Samen schoenen kopen, dat is niet slecht voor een eerste afspraak.

Als ze zich iets vooroverbuigt, zie ik het. Ik wil het niet, maar ik zie het. Ik voel mijn kaken samentrekken en kijk naar de deur van de winkel. Een tram komt piepend tot stilstand.

‘Maarten,’ zegt zij opnieuw, ‘deze schoenen. Zijn deze mooi?’

Ik denk aan mijn moeder. 's Ochtends stofte ze de houten wenteltrap in haar nachtpon, en dat was voor mij de reden om nooit vriendjes mee te vragen. Dat mocht ook niet, want voor mijn moeder was het schoonhouden van haar huis een levenstaak, en spelende kinderen, honden en katten werden angstvallig buiten de deur gehouden.

‘Het zijn mooie schoenen,’ zeg ik.

‘Misschien moeten jullie even dansen, gewoon om te proberen hoe dat gaat’ zegt de verkoopster.

Jezus, wat een idee. Kan zij niet met haar dansen? Marianne is zevenendertig en drie jaar ouder dan ik. Waarschijnlijk heeft ze een kinderwens. Iedere vrouw die ik tegen kom heeft een kinderwens, al durven ze dat nooit meteen te zeggen.

‘Ja, zullen we even dansen?’ zegt ze uitnodigend.

Met haar wijsvinger duwt ze haar bril stevig op haar neus. Ik pak haar beet en druk mijn bovenlichaam tegen haar aan. Dit is de tango. Dit is voelen. Dit is passie. Weer moet ik aan mijn moeder denken. Ben je misschien te kritisch, oppert ze vaak. Maar dat is het niet.

‘Maarten,’ zegt Marianne, ‘jij moet beginnen.’

Ik zet mijn voet naar voren. Zij zet haar voet naar achteren. Jij linksachter, ik rechtsvoor.

‘Maarten,’ zegt zij, ‘deze schoenen dansen lekker. Ik denk dat ik deze wil hebben.’

‘Ze staan je goed,’ zegt de verkoopster die met de doos in de richting van de kaas loopt.

‘Ik vind ze mooi,’ zeg ik. ‘Heel mooi.’

‘Ze maken me lang,’ zegt zij.

‘Maar niet te lang,’ hoor ik mezelf antwoorden.

[p. 30]

‘Oké, dan neem ik ze. We hebben schoenen gekocht, Maarten. Fijn. Heel fijn.’

Als we buiten staan vraagt ze: ‘Wat gaan we nu doen?’

‘We kunnen ergens iets gaan drinken,’ opper ik.

‘Ja, gezellig. Ik ga achterop.’

Ze pakt mijn vest beet. In voel paniek opborrelen. Ik heb het gezien en kan het niet uit mijn gedachten bannen. Ik was degene die belde en die aanstuurde op dit moment. En nu lijkt het alsof alles verder gaat, alsof ik er geen invloed meer op heb en straks met haar voor het altaar sta en haar moet zoenen, terwijl ze een roze boeketje in haar handen heeft. En dan kan niet, want ik heb het gezien.

‘Hier wil ik drinken,’ zegt ze. ‘Dit lijkt me gezellig.’

Het is een café met een terras, waarop groene, rieten stoelen staan en zoals mijn moeder zou zeggen: gezellige, ronde tafeltjes. Ik doe mijn fiets op slot en heb geen enkel idee waar we over zouden kunnen praten. Ik kan iets zeggen over het dansen, denk ik. En over mijn werk. Maar verder? Ik voel zweet onder m'n oksels plakken. Haar broers en zusjes, denk ik, dan kan zij praten. En dan moet ik vertellen dat ik een broer heb. Een grote broer die behalve een vaatwasmachine alles heeft.

Marianne zegt: ‘Zo, waar gaan we zitten?’

Ik wijs naar twee lege stoelen.

‘Dat is uit de zon,’ zegt ze. ‘Ik wil in de zon zitten. Daar. Daar is zon.’

Ze doet haar jas uit. Op haar T-shirt staat South Africa. Daar kan ik iets over vragen, denk ik. Ik begin te rekenen: haar broers en zussen vier minuten, die van mij inclusief zijn promotieonderzoek en zijn jeugdziektes vijf minuten en haar reizen moeten ook goed zijn voor tien minuten.

Ik vraag naar haar T-shirt. Zij vertelt over olifanten, leeuwen en giraffen. En over verbrande schouders en dat ze daarom dat shirt kocht. Dit gaat goed, denk ik, dit vult. Ik stel vragen en kijk af en toe naar haar borsten die groot genoeg zijn. Ja, denk ik, dat klopt.

‘En jij?’ vraagt ze. ‘Ben jij ver weg geweest?’

Shit, wat nu.

‘Nee,’ zeg ik, ‘als ik heel eerlijk ben, ik ben nog nooit buiten Nederland geweest.’

‘Wat? Dat geloof ik niet,’ lacht ze.

‘Het is echt zo. Ik hoef niet zo nodig ver weg.’

‘Waarom niet, joh? Dan zie je wat van de wereld. Ik kan het bijna niet geloven.’

‘Ik wil in Nederland blijven. Het is mooi hier. Hier is nog zo veel te zien. Ben je wel eens in Middelburg geweest? Of in Zwolle? Hartstikke leuke plaatsen. Prima voor in de zomer.’

Weer lacht ze en zit ze aan haar bril.

‘Zwolle, dat doe je op een zondag op en neer, joh. Je vindt het toch niet eng of zo, in het buitenland?’

Godverdomme, ze lacht me uit. En dat terwijl ik het gezien heb. Ze heeft het recht niet.

Een ober vraagt wat we willen drinken. Ik bestel een biertje, zij een cola en ze vraagt waar de wc is. Ik zie haar weglopen en denk aan de mogelijke ongelukken die ze kan krijgen. Dat ze de drempel niet ziet, dat de wc in de kelder zit en zij

[p. 31]

zich vergist in het aantal treden, of dat ze haar hoofd stoot of in een glas valt en bewusteloos raakt.

De ober brengt de drankjes. Ik schenk haar cola in en neem een aantal slokken. Mmm, denk ik, dat is lekker.

‘Oh heerlijk,’ zegt ze als ze terugkomt, ‘cola.’

‘Ik ben dichter,’ zeg ik.

‘Hé, wat zit er weinig in dat glas. Heb jij van mijn cola gedronken?’

‘Ik had dorst,’ zeg ik en glimlach alsof ik net de hakjes van haar nieuwe schoenen heb afgezaagd. ‘Ik ben dichter.’

‘Dat hoorde ik. Maar je hebt van mijn cola gedronken. Dat hoort niet.’

Ik neem een slok van mijn biertje en zie haar op haar nieuwe schoenen over de savanne rennen met een leeuw achter haar aan. Ik voel me goed.

‘Dichter,’ zegt ze ongemakkelijk, ‘daar kan je toch geen geld mee verdienen?’

‘Dat is ook niet mijn doel. Ik wil mooie dingen maken. Dingen die mensen ontroeren.’

‘Leuk hoor. Knap hoor. Kan je een gedicht voordragen?’

‘Nee. Nu niet. Jij, heb jij hobby's?’

‘Dansen. Dat vind ik het leukste. En mijn werk. Ik houd van mijn werk.’

Haar cola is op. De gulzigaard. En weer zit ze aan haar bril. En ze heeft dat ding, ik heb het gezien.

‘Marianne,’ zeg ik en ik knijp mijn ogen samen, ‘ik moet je iets zeggen.’

‘O?’ ze buigt zich iets naar me toe.

‘Ja. Je moet straf hebben.’

‘Straf?’

Ze lacht zenuwachtig en het lijkt wel alsof ze haar bril in haar schedel wil drukken. Ik kijk als een onderwijzer die een leerling op spieken heeft betrapt.

‘Marianne,’ zeg ik fluisterend, ‘ik heb het gezien. Jij draagt een lila onderbroek. Lila is een heel lelijke kleur. Een foute kleur. Zo simpel ligt het. En daarom moet je straf hebben. Daarom ga je nu mee.’

‘Je bent gek,’ zegt ze nog maar een beetje lacherig.

‘Ik ben niet gek. Jij moet met me mee. Nu. Hoe haal je het in je hoofd, lila! Sta op, pak je tas en loop met me mee.’

‘Doe niet zo gestoord,’ zegt ze koel. ‘Dit is niet leuk, Maarten. Sorry hoor, ik ga naar huis.’

‘Marianne, wil je dat ik boos wordt?’

‘Maarten, ik weet niet wat er met je aan de hand is. Maar ik ga naar huis. Toevallig ik draag de onderbroek die ik zelf wil.’

Ze staat op en loopt naar de tramhalte. Arm kind, denk ik. Ze weet niet wat ze doet. Ik pak mijn fiets en rij de andere kant op. Met haar zal ik nooit meer dansen. Voor me fietst een vrouw met lang blond haar. Die ga ik inhalen, denk ik. Die ga ik ondervragen. De rand van haar slipje komt boven haar spijkerbroek uit. Zwembadblauw.

Ik heb een taak, weet ik. Een levenstaak.

[p. 32]