Hollands Maandblad. Jaargang 2003 (662-673)

[p. 24]

Kapot
door Yusef el Halal

Denkend aan Marokko, zie ik al die miljoenen gesluierde vrouwen die niet weten wat een mooie snelle auto is, die hun bestaan opvatten als kinderen baren en koken voor hun man; vrouwen die niet gaan krijsen als je ze in het gezicht slaat, die gerust een ravijn in lopen als je zegt dat zoiets het beste is voor allebei; vrouwen die niet vies zijn van vijf keer per week gedwongen orale seks. Of vrouwen die er wel vies van zijn, maar hun man niet met die onzin lastigvallen. Denkend aan Marokko, zie ik al die lieve vrouwen. Maar soms zie ik ook mijn oom Oulilidad.

Mijn oom Oulilidad woont in een klein dorpje. Hij heeft een snor en is lui. Zijn vrouw heeft hij vastgebonden aan een keukenkastje. Ze loopt anders van hem vandaan. ‘Wie lui is, moet slim zijn,’ is zijn devies.

Op het marktplein van het dorp waar mijn oom woont zit altijd een bedelaar. Hij heeft slechts één been.

‘Vroeger had hij twee benen,’ zegt mijn oom Oulilidad, als we in zijn auto langs het plein rijden. Ik ben met vakantie en logeer bij hem. Ik ken het verhaal al. Op een dag kreeg de man een ontsteking in zijn voet. Hij was in een roestige spijker gestapt nadat hij in de moskee zijn schoenen was kwijtgeraakt. Na verloop van tijd werd de voet helemaal zwart en moest zijn onderbeen worden afgezet, maar daar had hij geen geld voor. Ook toen hij nog twee benen had, was de man al bedelaar - zij het nog niet zo succesvol. Uiteindelijk is hij naar de spoorweg gekropen en heeft zijn been op de rails gelegd toen er een trein langskwam.

‘De imam denkt dat het een straf van Allah was,’ zegt oom Oulilidad. ‘Die bedelaar is namelijk homo.’ Oom Oulilidad doet een varken na en moet hartelijk lachen.

‘In Nederland vinden ze dat homo's niet minder waard zijn dan varkens,’ zeg ik.

Oom Oulilidad staat pal op zijn rem en kijkt me met fronsende wenkbrauwen aan. Achter hem toetert een auto. ‘Staan ze in jullie land gelijk met varkens?’ vraagt hij met veel onbegrip in zijn stem. Langzaam vervolgen we onze weg.

‘Yusef?’ vraagt mijn oom na een tijdje.

‘Oom Oulilidad?’ zeg ik.

‘Hoe zit het met de vrouwen?’ vraagt hij.

Ik leg hem uit dat ik in een relatiecrisis zit. Hasna is erachter gekomen dat ik iets heb met Fatima. En Fatima is erachter gekomen dat ik ook iets met haar zusje doe.

‘Ingewikkeld,’ beaamt oom Oulilidad.

‘En ik ben ook nog verliefd.’

Mijn oom trapt voor de tweede keer op zijn rem. Weer staan we stil op de weg. De man die achter ons reed, haalt ons in. Hij roept boos: ‘Idioten! Ik heb kamelen achterin! Ik heb kamelen achterin!’ Ik voel me terug in mijn geboorteland, eindelijk weer thuis.

‘Op wie ben je dan verliefd?’ vraagt oom Oulilidad, terwijl hij langzaam optrekt. ‘Op Hasna of op Fatima?’

‘Op Najoua.’

Mijn oom remt voor de derde keer. ‘Najoua? Wie is Najoua?’

Ik begin te vertellen over Najoua. Er is niemand op de wereld zoals Najoua. Als je tegenover haar zit, hoor je nauwelijks wat ze zegt. Je kijkt naar haar gezicht, naar haar lach, haar lippen die de woorden vormen, maar vooral naar haar borsten.

[p. 25]

‘Staat u wel eens bij een groentekraam op de markt?’ vraag ik aan oom Oulilidad. ‘In elke hand een meloen, wegend, weifelend welke te nemen?’

Mijn oom knikt.

‘Najoua,’ zucht ik. ‘Als verliefdheid meetbaar was, was ik wereldkampioen.’

Mijn oom begint weer te rijden. ‘Is zij ook verliefd op jou?’

Ik schud mijn hoofd. ‘Ze heeft me twee jaar geleden gedumpt.’

Oom Oulilidad remt nu zo hard dat mijn hoofd tegen de voorruit slaat.

‘Kunnen we de volgende keer niet beter gaan lopen?’ vraag ik.

Uiteindelijk parkeert mijn oom zijn wagen bij de moskee. We gaan naar binnen. Bij de ingang liggen stoffige sandalen en oude, versleten sloffen twee aan twee op de grond.

Een beetje beschaamd zet ik mijn rode Puma sneakers ertussen.

Ergens in het midden ligt één sandaal. ‘Wat doet die éénbeen eigenlijk met zijn andere schoen?’ vraag ik aan mijn oom.

‘In een dorp verderop is ook een gehandicapte bedelaar,’ zegt hij. ‘Die mist zijn andere been. Als ze genoeg geld bij elkaar gebedeld hebben, gaan ze samen naar de schoenenwinkel. Maar ze krijgen altijd ruzie. Ze hebben niet dezelfde maat.’

Binnen leest de imam een stuk voor uit de koran en prevelt een of ander gebed. Ik versta er geen klap van.

‘Wat zegt hij nou?’ fluister ik.

‘Dat homo's nog lager zijn dan varkens,’ fluistert mijn oom terug.

‘Echt?’

Mijn oom haalt zijn schouders op. ‘Niet zo letterlijk. Maar daar komt het wel op neer. Geloof ik.’

Na het gebed staat iedereen te dringen bij de uitgang, op zoek naar zijn schoenen. Ze zien er allemaal hetzelfde uit. Iedereen duwt en trekt; het wordt steeds rumoeriger. Sommige mannen slaan elkaar met hun sandalen. De imam staat in de deuropening het hele schouwspel glimlachend te bekijken.

Ik hoef niet lang te zoeken. Mijn schoenen staan er niet.

‘Zullen we gaan?’ vraag mijn oom.

Ik schud mijn hoofd. ‘Mijn schoenen zijn gejat.’

Mijn oom stapt naar de imam. ‘Zijn schoenen zijn gejat.’

‘Gejat?’ zegt de imam. Hij krabt aan zijn baard. ‘Gejat vind ik niet zo'n leuk woord. Ik zou eerder zeggen: kwijtgeraakt. Maar ik heb nog wel een paar reserveschoenen.’

De imam snelt weg en komt even later terug met een paar doffe, bruine sandalen. Ze passen precies.

Na de moskee gaan we naar het enige restaurant van het dorp, en bestellen allebei een koffie. Ik vertel mijn oom over mijn leven met Najoua. Of beter: mijn leven zonder haar.

Nadat ze me dumpte, heb ik een week lang niets gegeten. Ik leefde op filterkoffie en sigaretten. Veel filterkoffie en veel sigaretten. Zoveel dat ik er diarree van kreeg. Het grootste deel van de dag bracht ik door op de wc. Met een toiletrol in mijn ene hand en een sigaret in de andere. Wanhopig was ik. De gekte nabij. Ik zag steeds dat beeld van haar, wandelend over straat. Mensen fietsen de greppel in, glazenwassers laten hun sponzen vallen, blinden plegen zelfmoord.

‘Ik voelde me leeg. Ik had nog nooit zoveel gepoept,’ zeg ik.

Mijn oom kijkt me verwachtingsvol aan.

Ik vertel verder. Na een week werd er aan de voordeur gebeld. Het was de post-

[p. 26]

bode. Mijn brievenbus zat vol. Kranten, reclamefolders, rekeningen en een ansichtkaart van mijn ouders, die in Marokko met vakantie waren. Maar niets van Najoua.

‘Die slet,’ dacht ik. Zouden alle vrouwen dan hetzelfde zijn? Geen ziel. Geen hart. Niets vanbinnen. Wij mannen zijn veel integerder. Als wij lachen, dan verbergen we niets.

Najoua had de mooiste lach van de wereld en ik was erin getuind.

Als een vrouw lacht, bedenk dan dat het een truc is. Als een vrouw lacht, houd dan je portemonnee vast. Als een vrouw lacht, weet dan dat je gruwelijke dingen te wachten staan.

Oom Oulilidad bestelt twee nieuwe koffie.

‘En toen?’ vraagt hij. ‘Wat heb je gedaan?’

‘Volgens een vriend moest ik afleiding zoeken,’ zeg ik. ‘Dus ben ik nieuwe relaties begonnen. Het liefst tegelijkertijd. Dat houd je wel bezig. Saadia was de eerste. Toen kwam Houda en direct daarna: Esma. En toen tegelijk: Karima en Samira en Rachida.’

De mond van oom Oulilidad zakt steeds verder open.

‘Daarna Yasmina, Asmaa, Aisha, Sonu en Jannah. Zehra, Amina, Rahma, Nadia, Soenja, Aliyah en Miriam. Ik heb nog nooit zoveel lichaamsbeweging gehad.’

Er komt wat slijm uit de linker mondhoek van mijn oom.

‘En toen heb ik een brief geschreven aan Najoua.’

‘Over je avonturen met al die meiden?’ Oom Oulilidad slaat met zijn hand op zijn voorhoofd.

‘Ik ben een eerlijke jongen,’ zeg ik. ‘Ik heb haar geschreven dat ik heel haar vriendinnenkring af heb geneukt, maar dat ik haar niet kan vergeten. Dat ik aan haar blijf denken. Dat ik droom van haar. Dat ik denk dat ik kapot ben en kapot zal blijven en op een dag kapot zal worden gevonden, ergens, alleen in een bed. Dat op mijn grafsteen zal komen te staan: “Yusef el Halal” en daaronder: “kapot”.’

‘Je moet vrouwen vastbinden, dan kunnen ze niet weggaan,’ zegt mijn oom in de auto als we op weg zijn naar zijn huis. We zwijgen verder. Totdat we langs de bedelaar rijden. Mijn oom doet het knorgeluid van een varken. En moet er ook weer hartelijk om lachen.

‘Wat een leven,’ denk ik. ‘Eénbenige homofiel in Marokko.’

‘Op sommige feestdagen gooien we rotte tomaten naar hem,’ zegt mijn oom.

‘Waarom?’ vraag ik.

‘Dat vinden we leuk.’

In de keuken van het huis van oom Oulilidad staat zijn vrouw te koken. Ze is vandaag de keuken nog niet uit geweest. Mijn oom vindt dat ik een vrouw moet zoeken zoals zijn vrouw. Ik heb hem uitgelegd dat in Nederland de dingen een beetje anders liggen. Dat alleen kinky vrouwen zich laten vastbinden tijdens sm-spelletjes.

‘Sm?’ vraagt oom Oulilidad. ‘Wat is sm?’

‘Dat leg ik nog wel een keer uit,’ zeg ik, en begin van de couscous te eten die mijn tante heeft klaargemaakt.

Mijn oom klaagt over het eten. ‘Kun je dan helemaal niets?’ foetert hij tegen zijn vrouw. Hij kiepert de inhoud van zijn bord op de grond. ‘Ik had naar mijn vader moeten luisteren! Die zei nog zo: “Ze kan niets. Helemaal niets. Als je haar trouwt, dan kun je op een dag zelf de was gaan doen. De vloer boenen. Of kaftans strijken. Wil je dat dan, Isfrimidilimed?”’

De voornaam van mijn oom is Isfrimidilimed. Een naam die niet bepaald klinkt als een klok, maar niet iedereen kan Yusef el Halal heten. Dat zou nogal verwarrend zijn.

[p. 27]

Voor sommige mensen is het nu al verwarrend. Met één Yusef el Halal. Laatst vroeg een meisje: ‘Ben jij Yusef el Halal?’ Ze keek erbij alsof ze de Barentsz Zee zag branden. Ik keek naar haar borsten en moest denken aan het Kaukasisch hooggebergte.

‘Denk je dat David Beckham echt David Beckham heet?’ vroeg ik haar.

‘Wie is David Beckham?’ zei ze.

‘Een pseudoniem.’ Haar blik van zojuist, van de brandende Barentsz Zee, was nog niets in vergelijking met hoe ze me nu aankeek. Ik denk dat je met gemak een schaap door haar openstaande mond naar binnen kon schuiven. ‘Yusef el Halal is net als David Beckham een pseudoniem,’ zei ik. Het moest niet gekker worden zag ik aan haar ogen die allebei een andere kant op keken. ‘Yusef el Halal bestaat niet,’ verklaarde ik.

[p. 28]

Ze begon me aan te raken, met haar wijsvinger in me te prikken. ‘Als Yusef niet bestaat, wie ben jij dan wel?’

‘David Beckham.’

Ze keek me aan zoals ik zou kijken als haar beide tieten eraf zouden vallen.

‘Mijn echte naam is Abdoelah Isfrimidilimed Oulilidad,’ zei ik. ‘Klinkt niet echt als een klok.’

Ze schudde haar hoofd. ‘Ik begrijp er niets van.’

Niets is zo moeilijk als de waarheid. Je kunt beter nooit de waarheid vertellen. Ik heb mensen hun haren uit zien trekken van de waarheid, vrouwen rivieren zien huilen, mannen een lange eenzame tocht zien maken naar hun grafkist.

De waarheid is veel te ingewikkeld. De waarheid is niet mooi. De waarheid klinkt niet.

Yusef el Halal klinkt als een vibrator. Lekker. En uiteindelijk kun je niet meer zonder.

‘Ik begrijp er niets van,’ zei het meisje weer.

Met sommige meisjes kun je echt niets beginnen. Behalve seks. Dus gaf ik haar mijn 06.

‘Je zult gillen als nooit tevoren,’ zei ik. Dat zeg ik tegen elk meisje. Ze kijken me dan een beetje uit de hoogte aan. Maar vraag mijn buren maar hoe vaak ze de politie bellen vanwege het gegil. Mijn vorige buren dachten dat ik een illegale varkensslachterij had. Ze zijn een keer aan de deur geweest voor een stukje varkensoester.

‘Ik ben schrijver,’ zei ik, ‘ik heb geen varkensoesters. En ik ben moslim.’

‘Ik ben een arme man,’ zegt mijn oom de volgende dag als we thee drinken. ‘Maar ik ben wel gelukkig.’

Ik heb de hele nacht niet kunnen slapen van het gelukkig zijn van mijn oom, en van mijn tante.

‘Ik bezit een geit en een vrouw. Ik houd evenveel van allebei.’ Mijn oom lacht oprecht. ‘Die geit zit ook aan een ketting,’ voegt hij er nog aan toe.

Aan het eind van de week ga ik weer terug naar Nederland. ‘Waarom blijf je niet in Marokko?’ vraagt mijn oom. Voor de verandering heeft hij mijn tante vandaag losgeknoopt. Ze staat in de deuropening te zwaaien.

‘Ik moet terug,’ zeg ik. Ik denk aan Najoua, zoals altijd.

Mijn oom slingert mijn koffer in de auto en start de motor. We gaan op weg naar het station.

Als we langs de moskee rijden, zie ik de imam staan. De woestijnwind blaast zijn gelige kaftan een beetje omhoog. In een flits zie ik twee rode sportschoenen aan zijn voeten.

Het kan me weinig schelen. Niets kan me meer schelen. Al slaan duizend mannen elkaar op hun hoofd met sandalen, wordt bij alle homo's een been afgezet en krijgen ze daarbij een varken cadeau. Al lopen miljoenen gesluierde vrouwen een ravijn in.

Ik moet terug.