a - ‘Ja.’
w - ‘Maar wat?’
a - ‘In die daad, in die transactie zit toch een soort een kick verborgen. Dat heeft ook iets opwindends. Niet zozeer seksueel opwindend maar het gaat gepaard met op z'n minst de illusie van een intens [... onverstaanbaar...].
Je maakt het mee. En op het moment dat je het meemaakt denk je, ik ga het omzetten, ik laat me letterlijk of minder letterlijk gebruiken en maak er een verhaal van. Soms gaat het inderdaad zo ver dat je denkt, eigenlijk heb ik er niet zo'n zin in maar waarom zou ik het niet doen want wie weet sleep ik er een mooi verhaal uit.
Dat heeft ook iets verraderlijks. Je staat dus buiten het leven want je kijkt ernaar en tegelijkertijd doe je toch mee, met een soort dubbele agenda.’
w - ‘Er zit iets, lijkt me zoals jij het vertelt, iets van zelfdestructie in.’
a - ‘Ja dat was ook het woord dat ik aan het begin van dit gesprek gebruikte. Dat klopt ook. Dat heb je pas later door.’
w - ‘Dan is het de kick van zelfdestructie?’
a - ‘Mmmmmm... Dat zou kunnen ja.’
w - ‘Dat heet geloof ik masochisme.’
a - ‘Ja, dat is misschien ook wel zo.’
w - ‘Want wat er dan op een zeker moment gebeurt in De asielzoeker is dat de ex-schrijver de hoer te lijf gaat. Hele cruciale scène in het boek.’
a - ‘Ja.’
w - ‘Waarom doet-ie dat eigenlijk?’
a - ‘Ik denk eigenlijk dat-ie dat doet op de cruciale dag in z'n leven dat-ie besluit dat-ie niet bij z'n vrouw kan blijven. Hij gaat weg van dat bordeel waar hij een geregelde bezoeker van is. Hij neemt afscheid van haar en dan zegt ze voor het eerst tegen hem, begint te schreeuwen tegen hem en zegt “Waarom heb je me pijn gedaan”. En blijft die vraag herhalen.
En die vraag maakt hem helemaal gek. Die doet hem z'n verstand verliezen. Hij kan niet tegen die vraag. Ik denk omdat hij het antwoord vermoedt.’
w - ‘Wat vermoedt hij dan?’
a - ‘Nou, “uit gemakzucht, uit opportunisme”. En misschien wat je net zei, als de hypothese klopt, van masochisme, dan zit daar zeker een sadistische kant aan. En ook, voortdurend denkt-ie, en zelfs nog op het moment dat hij het doet, denkt-ie ook nog dat hij medelijden met haar heeft. Hij denkt ook dat het een vorm van medelijden is die hij daar bedrijft.’
w - ‘Dan ben je verzeild in een geheel van - die begrippen gaan vaak hand in hand - sadomasochisme, één complex van verschijnselen?’
a - ‘Ja. PS 1. Als Christian Beck [de hoofdfiguur in De asielzoeker] nog schrijver was geweest had hij de hoer in zichzelf aangevallen. Komt zijn blinde woede dan te laat? Woede ijlt wel vaker na. En, uit wat volgt blijkt “eens schrijver, altijd schrijver” (het naijlende verhaal, wie eens steelt, is altijd een dief). - Ja, dat is mooi. Blinde woede die te laat komt. Bij Malcolm Lowry kwam ik de prachtige zin tegen: “Zo zag liefde eruit die te laat komt.” Zo ziet kennelijk blinde woede eruit die te laat komt.
PS 2. Over de dubbele agenda: In “Advertisement for myself” vertelt Norman Mailer hoe hij een veelbelovende ontmoeting heeft in een park, en het meisje zegt midden in hun innige omhelzing iets waarvan hij meteen denkt “dit moet ik opschrijven”, het past precies in mijn verhaal, en straks vergeet ik het.
Verhaal of meisje? Hij trekt z'n opschrijfboekje en verliest het meisje. - Mailer heeft gelijk, niet altijd, daar wel.
Je kiest, en je verliest.’
Auteursrechtelijk beschermd