Hollands Maandblad. Jaargang 2002 (650-661)

[p. 13]

Woensdag
door Gerry van der Linden

‘Hij krijgt nooit bezoek,’ zegt Willem, terwijl hij de auto start. Meteen klinkt er muziek. Vibrerend, fluwelig.

‘Nu komt de accordeon.’

Ik voel me misselijk. Van slaaptekort en van alle woorden die ik de laatste tijd heb gezegd. Lege woorden, die niet uit mijn hoofd willen vertrekken. We zijn op weg naar Eduard. Hij woont in Noord in een galerijflat. We draaien van de snelweg. Willem heeft een nieuwe auto, een Citroën huppeldepup bestel. We zitten een beetje hoog. Lekker zo.

‘Stadsdeelhuis! Dat heb ik nog nooit gelezen!’ roept hij.

‘Dat is geen huis, maar een doos. Stadsdeeldoos,’ zeg ik. We lachen. Willem kijkt me van opzij aan en knipoogt.

‘Hij krijgt nooit bezoek,’ zegt Willem weer. ‘Nu moet je even goed luisteren, dan laat ik je het laatste liedje horen, let op het refrein.’

We staan stil op de parkeerplaats voor de flat en luisteren. De regen tikt op het dak. De flat geeft een trieste aanblik, ondanks de matglazen zwaluw op de voordeur.

‘Dit is beter dan Acda en de Munnik,’ zeg ik, ‘of Blöf.’

Verrukt kijkt Willem me aan.

‘Dat je al die namen kent, je kent al die namen, hè?’

Ik knik. Van hiphop weet ik ook het een en ander. Wu Tang Clan, Snoop Doggie Dog, Nas. Noem maar op. Ik heb alleen last van muziek als ik weinig heb geslapen. Ik heb erg weinig geslapen. Vanochtend om vier uur vijfendertig heb ik thee gezet. Om zes uur vierentwintig klonk er getik op de muur van een buurman die zijn woning opknapt, terwijl hij er nog niet woont. Stel je voor. De man is vanochtend om zes uur, wie weet om vijf uur vijfenvijftig op zijn fiets gestapt (ik rep niet over auto's, ik woon in de binnenstad) en naar zijn toekomstige woning gefietst om daar de boel wakker te jennen. Een hond die zijn territorium afpiest. Om zes uur vierentwintig hoorde ik zachte, venijnige tikken op de muur als die van een ballpoint op een strakke herenbroek. Om acht uur drieëndertig stil en daarna geen geluid meer. Er zijn meer dingen die ik niet begrijp. Waarom iemand sigarettenpeukjes en aarde op mijn deurmat legt. Ik weet dat het mijn buurvrouw is, maar waarom doet zij dat? Ze gaat ervan uit dat het mijn vuil is. Of van mijn zoon. Of de vrienden van mijn zoon. Dat is ook zo. Maar ze kan toch gewoon vragen, goeiemorgen mevrouw, is dat misschien uw vuil? Ja, zeg ik dan, of eigenlijk nee, het is van mijn zoon. Nee, niet van mijn zoon die rookt niet, maar hij gaat wel af en toe naar buiten. Tja, van wie zal het zijn? Ik zal het opruimen als u daar last van heeft. Maar de buurvrouw zegt niets. Ik...

‘En... wat vind je?’

‘Mooi, Willem, heel mooi.’

‘Hoorde je die gitaar?,’ zegt hij, als we uit de auto stappen. Op het parkeervak naast ons slaat een man in een blauw werkpak het portier van zijn bestelwagen dicht en kijkt verrast op.

‘Een elektrische?,’ vraagt de man met een vrolijke uitdrukking op zijn gezicht. Aan zijn haren en jasje kleven korrels cement. Hij ziet eruit alsof hij al zijn kracht verloren heeft in vrolijk zijn.

‘Ik tokkel ook een eindje.’

‘Pas op of ik ga met contracten zwaaien!,’ grapt Willem.

[p. 14]

We lachen alle drie. Ik ben blij dat er gelachen wordt op een parkeerplaats om vijf over tien in de ochtend. Ik ga zelden zo vroeg op stap. Maar om twaalf uur moet Willem zijn dochtertje van school halen. Het is woensdag.

Achter de rug van een bewoner lopen we het flatgebouw in. Het is een jonge vrouw in een zwartleren jas met een felgroene muts op en een walkman. Haar hoofd en schouders schokken mee op de muziek. Als ik in de lift sta zegt Willem:

‘Wacht even. Laat ik eerst bellen, dan weet hij dat we er zijn. Hou jij de lift even tegen?’

Met zijn voet tussen de glazen deur reikt hij naar de bel. Hij lijkt op het poppetje dat ik als kind in vouwblaadjes knipte. Je weet wel, met de handjes en beentjes wijd aan elkaar vast. Siamese poppetjes.

‘Joehoe,’ zoemt Eduard, ‘kom erin.’

‘Het is erg hoog hier, Willem,’ zeg ik als we op de galerij lopen. ‘De bomen lijken op die Japanse dwergboompjes, hoe heten ze ook alweer, bonsai, geloof ik.’

Eduard staat buiten. Hij zwaait en lacht.

‘Oh, bezoek!’ zegt hij, ‘Leuk, leuk, kom erin.’

De flat is niet opgeruimd. In een zijkamer zie ik een aantal microfoons uit de jaren veertig staan en een oude slijpsteen. Er zijn nog meer opvallende voorwerpen. Het is heel bijzonder dat hij ons thuis ontvangt, had Willem in de lift gezegd. Hij ontvangt nooit thuis. Hij gaat meestal op bezoek, maar niet zo vaak.

‘Willen jullie hete melk, voor in de koffie?’ vraagt Eduard.

Voor het raam van de woonkamer hangt een blauwgekleurde doek. Het licht doet pogingen naar binnen te dringen, maar het is een regenachtige dag.

‘Ja, lekker!’ roep ik uit.

‘Hoe vind je dat daar? Willem wijst naar de muur waar verschillende doeken tegenaan staan.

‘Die met al die elementjes, bedoel ik. Mooi, hè?’

Ik kijk naar het meest in het oog vallende schilderij. Het lijkt alsof er bekende voorwerpen op staan in vrolijke kleuren. Maar dat is niet zo. Het is een carnavaleske optocht van vreemdsoortige voorwerpen. Grappig.

‘Jongens, wat gezéeellig,’ zingt Eduard en verontschuldigt zich voor de rommel.

‘Het is niet zo erg als in mijn werkkamer,’ zeg ik, ‘jij kan vast alles nog vinden. Bij mij is het nu zo erg dat ik niks meer kan vinden. Ik heb altijd alles kunnen vinden, maar nu kan ik niets meer vinden.’

‘Ik ook niet.’

Eduard zegt het fluisterend. Je spullen niet meer kunnen terugvinden in je eigen wanorde is een teken. Daarin heeft zijn stem gelijk. Hij zet een kom koffie voor me neer. Zoals de Fransen het drinken. Café au lait.

‘Op onze ontmoeting,’ zegt hij, terwijl hij de hete kom vastpakt en weer neerzet.

‘Wil je mijn cd horen?’ vraagt Willem aan Eduard.

Hij heeft een sigaret opgestoken, de rook kringelt boven de tafel. Het is een grote flat. Ik kijk de kamer rond of ik mijn tas zie. Ik kijk altijd rond of ik mijn tas zie als ik ergens op bezoek ben. Ik vrees dat hij vandaag of morgen weg zal zijn. Met al mijn spulletjes erin.

‘Vind je het erg als ik rook?’

Eduard schudt zijn hoofd.

‘Roken, daar ben ik niet geschikt voor,’ antwoordt hij. ‘Het wordt meteen zwart voor mijn ogen. Een glaasje wijn, dat lust ik wel.’

‘Een glaasje?’ zegt Willem. ‘Toch wel meer dan eentje, dacht ik.’

‘Nou nee, niet te veel, hoor. Van een hele fles, bijvoorbeeld, krijg ik angstaanval-

[p. 15]

Angst en verwarring, later woordenstroom.

len. Dan gaan er van die rillingen over mijn rug. Heel eng. Vroeger dronk ik whisky, maar nu niet meer.’

‘Ik ook,’ zeg ik.

‘Wat?’

‘Vroeger dronk ik ook whisky.’

‘Ja, jij hebt 'm flink geraakt vroeger.’

‘Wil je hem horen?’ vraagt Willem weer.

‘Goeoed,’ zegt Eduard.

Hij gooit de krant op tafel en springt op. Zijn smalle vingers leggen de cd in een speler waaruit blauw fluoriserend licht komt. Het lijkt op een ruimteschoteltje. De installatie is klein, zilverkleurig en eenvoudig van vorm. De geluidsboxen zijn reusachtig.

‘Mooi ding,’ zeg ik.

[p. 16]

‘Ja, die jongen heeft goeie spullen,’ geeuwt Willem.

Eduard heeft glanzendbruin gepoetste gaatjesschoenen aan en een zandkleurige ribfluwelen broek. Daarop een donkerblauwe coltrui. Sommige mannen worden erg aantrekkelijk in een donkerblauwe coltrui. Vooral als hun adamsappel op de rand van de col ligt en hun handen gespreid op tafel liggen. Ik vraag me af of Eduard neukt. En met wie. De stem van Willem strijkt langs de papieren op tafel. We gaan samen een boek maken, Eduard, Willem en ik. Tekeningen en gedichten. Het plan bestaat al lang. Ik heb het een beetje tegengehouden. Ik ben er niet zeker van. Ik weet niet of we met z'n drieën in een boek passen. Willem wel. Hij is overtuigd van het bijzondere effect van onze samengebundelde creatieve krachten, zegt hij dan met zijn mooiste stem. Ik begrijp waarom hij vaak ruzie heeft met zijn vriendin. Een man met zo'n stem zou ik aan een stoel vastbinden. Die zou ik niet de deur uit laten gaan. Het is een gevaarlijke stem. Omdat Willem niet gevaarlijk is, is hij een gemakkelijke prooi. Ik ken niemand die zo'n gemakkelijke prooi is. Het zou best kunnen dat ik met Willem oud word. We kunnen ons stiekem laten inschrijven in bejaardentehuis De Flesseman en niets tegen zijn vriendin zeggen.

‘Een beetje bossanova, mooooi,’ zegt Eduard zwakjes. ‘En Miles Davis.’ Zijn oogleden zijn wat naar beneden gezakt. Hij heeft lichtgrijze ogen met een veegje blauw. Ze lijken piepkleine gouaches, die lang op een stapel hebben gelegen. Eduard wil niet exposeren. Hij kan zijn kunstwerken moeilijk loslaten. Maar soms kan het niet anders.

‘Je moet een beetje Jiddisch worden,’ zegt Willem, ‘met dat verkopen. Gewoon buiten de galerie om. Die man van de bank, bijvoorbeeld, dat is een echte liefhebber. Tienduizend contant, heb je lekker centjes.’

‘Ik heb drie dagen niemand gezien,’ antwoordt Eduard. ‘Als ik buiten sta moet ik me opeens anders gaan gedragen.’

‘Ja, daar word je raar van,’ zeg ik.

Willem pakt zijn jas en kijkt tersluiks naar de papieren die voor me op tafel liggen. Ik heb erin gekrast.

‘Het loopt te veel af zo,’ zeg ik, ‘er moet nog wat bij.’

Willem zegt niets, zoekt met een arm de mouwopening van zijn jas. Het bleke daglicht zit als een manchet op de rand van de mouw. Met een felle tik van zijn hand slaat hij het weg.