Hollands Maandblad. Jaargang 2002 (650-661)

[p. 16]

Ruig, donker, bitter
Th. van Os

De oude dichter kijkt nog één keer om
zich heen naar wat hij heeft
verzameld en tentoongesteld:
hij heeft zoveel geschreven dat elk woord
een echo is van wat hij eerder vond.

Ooit schreef hij over zij en de natuur,
verlangen en heel voorzichtig toen hij
allang de ratten neukte van het Gare du Nord
en met de schooiers van Pigalle de lakens
met strepen stront besmeurde (weer een was),
verschenen er Kabylse namen in zijn verzen.

Al schreef hij eerst nog over ik en jij,
nadat hij onder het mom van mode
en vernieuwing, onder de geborduurde deken
van zijn barok durfde te hijgen en te heien
naar wat hij werkelijk wou zeggen:
het hij en hij van zijn gewilde leven.

Ik die Grieks ben, fluistert hij, ook al
weet hij bittergoed dat hij altijd
een magere mie was uit een Zeeuws gat,
nog even lelijk, van kazig naar verkreukeld,
en nog altijd even schraal, al draagt hij nu
de grote buiktrom van zijn dood voor zich uit.

Hem rest wat overbleef, maar niet meer
wat hij wou: zo'n donkere jongen zijn, een panter
met gespannen billen en donzige oren,
een zwart ik dat in granaatappels bijt,
en dan Nee! tegen de witte pisbakschuimers
met hun heitje voor een karweitje.

Dus schreef hij in zijn dromen over onze passie
maar zei hij in zijn haat ook altijd
dat hun kussen naar bederf smaakten,
en moesten zijn woorden bijten als zuur
zodat ook zij aangevreten zouden raken
als hij, zwanger van zijn einde.

[p. 17]

 

Tot op zijn namiddag een jongen zich

 

binden liet, voorgoed, en blijven wou

 

een laat geluk, waarin hij leerde geloven,

 

al ijlden zijn woorden nog even na

 

in ruige verzen vol sperma en tranen

 

geknipt uit het zink van de nacht.

 

 

 

Stil viel hij. Nu was het hem voldoende

 

te zeggen wat iemand anders zei

 

in kritieken voor krantenketens, vertalingen

 

uit het Grieks voor brood op de plank, een pers,

 

een eeuwenoude spiegel waar het weer in zit

 

als levervlekken op zijn fantasieën.

 

 

 

Wat hem nog blijft, is niet herinneren

 

want dat heeft hem allang vervalst

 

tot prachtlievende gedichten die knisperen

 

van inktvraat en insectengangen;

 

wat blijft, is wat hij zich aan schoonheid wierf

 

en wat hij tijdelijk tonen mag in zijn vitrines

 

 

 

die als rechters om hem staan, even exquis

 

als exemplarisch tikt de pendule, geuren

 

bodhisattva's van patchoeli en brandoffers,

 

as en scepter, kunstig gewrongen, verstijfd

 

zoeken het juiste akkoord met jou, jij

 

die alles smeidig tot hem samensmeedt,

 

 

 

terwijl zijn efebe, vergroeid als zijn meester,

 

de serpentijnen beker aanreikt met bronwater

 

- hij heeft zo veel geraffineerds gedronken

 

dat de fluiten hem niet meer smaken,

 

hij heeft zoveel van al het goeds gegeten

 

dat het goddelijk drekje op toast hem tegenstaat.

 

 

 

Hij schrijft en schrijvend zoekt hij het geheim

 

dat als een lijk verborgen ligt in elk

 

van zijn gedichten, maar weet dat bij het open

 

breken van de woorden elke pop vergaat

 

als de wiekslag van een blauwtje, een adamtocht.

 

 

 

Hij schrijft en weet: het zal niet baten.

(nov. '01-jan. '02)