[597-598]
Deze maand
Laatst kwam hier ook een Hollander, vertelde deze zomer een stamgast in een kroeg in Wales, die had het over jullie taal en hij zei Dutch is not a language, it's a throat infection.
De verteller lachte de aanwezige Hollanders toe in vertrouwen op een instemming die uitbleef. Strakke gezichten en een ontwijkende blik straften hem af, en straften nog harder de landgenoot af die geprobeerd had zich met minachting te verheffen boven zijn soort.
Misschien was de tweede afstraffing onverdiend. De werkelijkheid kan geweest zijn dat de onbekende machteloos grijnsde en naar zijn bier keek toen een Welshman grapte over Hollands en keelaandoening.
Daar zouden wij begrip voor hebben. Wat moest hij anders, in een vreemde kroeg belaagd met vreemde humor in een vreemde taal.
Toch blijft het een onverkwikkelijk verhaal, met die Nederlandse weerloosheid erin. Alle talen hebben te stellen met het overwicht van het Engels, hoe hevig zij zich ook teweerstellen zoals het Frans. Het Nederlands verzet zich maar zwakjes, zodat Engels hier opdringt in het gebruik - niet alleen tegenover buitenlanders, ook voor eigen mensen. Het doet zich rijk en vlot, zakelijk en werelds voor, en wie het als tweede taal heeft aangeleerd hoeft er niet origineel en nauwkeurig mee om te gaan, die heeft genoeg aan een pakket standaardformules. Vul de gedeeltelijke taalbeheersing aan met geringschatting van het eigen taalgebied, en de Nederlandse wereldburger is compleet.
Geen wonder dat de bezoeker in de kroeg in Wales zich onzeker voelde over zijn taaltje. Het kwam waarschijnlijk niet bij hem op dat de Welshmen hun best doen, net als de Ieren, om hun door het Engels overstelpte koeterwaals op te graven en weer in omloop te brengen. Ook bedacht hij niet dat luide Amerikaanse of Engelse stemmen in Amsterdam gehoord op straat of in gezelschap, meer beklag dan respect oproepen: die mensen worden door iedereen verstaan, zij hebben geen eigen taal.
Daarvoor had hij bekend moeten zijn met een onderstroom in onze tijd. De bovenstroom is Engels, waar ook de universiteiten zich meer en meer in willen uitdrukken.
En wie weet hoe het met het Hollands Maandblad zal gaan. Hoe kort is de weg van vrij en ongesubsidieerd naar marktbewust en universeel? Wij zouden aardig winstgevend kunnen worden als wij ieder nummer in het Engels lieten vertalen. Niet alleen zouden de hotels en de klm ons verwelkomen, heel wat Nederlanders zouden vinden dat wij de toekomst voorbereidden; en denk eens aan de adverteerders, in de rij om net voor onze volgende tariefsverhoging een contract te kunnen afsluiten.
‘Read the Holland Monthly! Original Dutch literature for a world audience! What a change from wooden shoes’ - Los Angeles Times. ‘Once again, the first to find the way into Japan’ - Asahi Shimbun.
Dagdromen; nachtmerries.
Lees nu verder, en ervaar hoe de auteurs van dit nummer hun eigen taal benutten op hun eigen toon, en hoe de Amerikaan onder hen in het Nederlands vertaald is, niet andersom.
Het kan nog meevallen. - jjp
Auteursrechtelijk beschermd