Mokken, bijsturen, afsplitsen
Door Jan Pen
Een kwart eeuw geleden stapten Berger, Drees, Goedhart, Heertje c.s. uit de Partij van de Arbeid. Ze vonden dat de partij afdreef in een ondemocratische richting: koketteren met de
ddr, leve Cuba, weg met Amerika, Nederland uit de Navo. Hun vertrek en de oprichting van DS'70 werd bekritiseerd door velen die het
inhoudelijk met hen eens waren, maar die liever hadden gezien dat de oppositie binnen de partij werd gevoerd. Scheurmaken is niet goed, en omdat het om spraakmakende leden ging, hadden de afsplitsers er beter aan gedaan Den Uyl te steunen tegen Lammers, Ter Beek en hoe ze verder heetten.
Vandaag, in 1995, zien we opnieuw dat de PvdA afdrijft in een richting die veel leden allerminst aanstaat. De belangen van de laagstbetaalden worden onvoldoende verdedigd, de aow'ers en wao'ers wordt de schrik op het lijf gejaagd, het verkiezingsprogramma wordt niet uitgevoerd. Kok, Wallage en Rottenberg onderdrukken een inhoudelijke discussie over het beleid en ondertussen worden de kiezers weggejaagd. Die zijn bij de Statenverkiezingen in groten getale thuisgebleven; hun gedrag wordt officieel sterk afgekeurd.
Maar de man die het niet-uitgevoerde verkiezingsprogramma heeft opgeschreven, voegt zich bij de verachte categorie der niet-stemmers en geeft daarvan openlijk blijk. De Beus mokt. Hij beschouwt dat als een signaal, maar het zou natuurlijk beter zijn als hij zijn best deed om het beleid bij te sturen. Hij zou bijvoorbeeld openlijk steun kunnen geven aan Bart Tromp, die uit en te na heeft betoogd dat het in de PvdA schort aan democratische besluitvorming, dat de gevoerde politiek niet strookt met hetgeen beloofd is, en dat er een inhoudelijke discussie behoort te worden gevoerd.
Ik ken vrij veel leden van de PvdA die precies hetzelfde vinden - ze zijn ten prooi aan een lichte verbijstering, ze stemmen nog wel, maar op een partij die ze niet begrijpen. Ze kunnen moeilijk overstappen op Groen Links of op de Socialistische Partij. Zitten ze weer op een afsplitsing te wachten? Is bijsturen onmogelijk? Of komt er alsnog een inhoudelijke discussie over de politiek die sociaal-democraten graag willen?