[567]
Deze maand
Zonder bedrog valt niet te leven en zonder zelfbedrog kom je ook niet ver. Het voorjaar laat nog even op zich wachten, maar de sofistiek, het farizeïsme en parmantig geopinieer staan reeds alom in knop. Zo zullen we de rest van het jaar nog reeksen kanseltoespraakjes opgediend krijgen over ‘ons’ gedrag tijdens de bezetting en over de politionele acties waarmee ‘wij’ onze kolonie te hulp schoten. Hoogste ernst geboden, zoveel is al zeker.
Bedrog werpt met enige onvoorspelbaarheid zijn vruchten af, net als aandelen. Aandelen vertegenwoordigen niet louter kapitaal, maar eerder blind vertrouwen in wat daarmee gebeurt. Dat vertrouwen levert winst op zoals bedrog voordeel brengt. Soms vallen zulke vruchten echter door de mand, bijvoorbeeld toen Frank van Kolfschooten een paar jaar geleden zijn boek publiceerde over plagiaat in de wetenschap. In deze aflevering van Hollands Maandblad beschrijft hij wat de universiteiten deden met de door hem gesignaleerde, al te gulzige citeerdrift van hun werknemers. De overheid blijkt er inderdaad in geslaagd te zijn de universiteiten marktgericht te laten denken. Ze kozen namelijk voor de optie het bedrog in eigen gelederen met de mantel der liefde te bedekken, daarmee bedrog op bedrog stapelend zoals in de optiehandel het vertrouwen in aandelen berust op vertrouwen in kapitaal.
Hoe heerlijk fris wordt het om je heen als overal de windhandel bloeit! Hoeven we ons nog wel zorgen te maken over zo iets zwaarwichtigs als de toekomst van de politiek, wanneer we lezen dat in ons politieke voorland, de Verenigde Staten, het republikeinse Contract with America bestaat uit holle formules, die nooit op de werkelijkheid zullen worden losgelaten? In dit nummer laat Maarten van Rossem zien dat de opkomst van de Republikeinen op een electorale dans uitloopt van bedriegers met bedrogenen. Hoe verfrissend is het de bedrieglijkheid van het lot te ontdekken, aan de hand van wat ‘de standwerker’ Pen in zijn artikel padafhankelijkheid noemt. Wat lucht het op als duidelijk wordt dat we het lezen van boeken zelfs niet meer door het bijhouden van recensies hoeven te vervangen nu deze besprekingen zelf gerecenseerd worden in onze rubriek Toets der kritiek!
Cultuur en wetenschap leven van bedrog, maar misschien is het minder erg om de schijn op te houden dan vaak gedacht wordt. Geloof, Bedrog en Liefde, we kunnen niet zonder. Pas door de zaken anders voor te stellen dan ze zijn wordt er iets nieuws ontdekt of iets anders geschapen. Ook het Hollands Maandblad maakt zichzelf wijs dat het een eeuwig leven beschoren is. We vergeten hoe literaire tijdschriften sneven, hoe donquichottesk het maken van een literair tijdschrift inmiddels is en hoe de boekhandel pallets met pockets voor de schappen schuift waarop wij liggen, zodat u, lezer, het zicht wordt benomen op het broodnodige bedrog van essays, poëzie en verhalen die lucht geven. - md
Auteursrechtelijk beschermd