Hollands Maandblad. Jaargang 1994 (554-565)

[p. 30]

Mijn vriend de pissebed
door H. Drion

De eerste keer heb ik hem maar betrekkelijk kort gezien. Ik zat een kop koffie te drinken in mijn tuintje. Nou ja, eigenlijk meer een binnenplaatsje met hier en daar nog iets van groen; van dat weinig zeggende groen, zoals je dat op zulke plekken ziet.

Terwijl ik daar dus zat te dromen, hoorde ik iets als: ‘goede middag’. Het was een geluid dat van dicht bij mijn voeten kwam. Daar lag al lang een losse tegel, zoals er meer rommel in mijn tuintje lag, en van onder die tegel was een pissebed te voorschijn gedribbeld. En ik zei ook maar ‘goeje middag’, hoewel het eigenlijk al bijna avond was. De pissebed is toen weer onder de tegel verdwenen.

Het was dus maar heel kort geweest, die eerste keer. Maar toch lang genoeg om mij, toen ik daar een paar dagen later wéér zat, onderzoekend naar die tegel te doen kijken. En waarachtig, na een minuut of wat kwam hij te voorschijn. Maar nu zei hij niets, en ik zei dus ook maar niets.

Pas een dag of tien later werd het een echt gesprék. Het schemerde al een beetje en het was vochtig; net geen regen, maar wel vochtig. Mijn vriend kwam weer te voorschijn van onder die onooglijke tegel, scharrelde wat op en neer en bleef toen ergens zitten. Of ‘zitten’? Dat doen pissebedden waarschijnlijk niet.

‘Weet je...’ vroeg hij met weer hetzelfde wat schorre stemgeluid. ‘Weet je waar ik vaak aan zit te denken?’ Even was hij stil, alsof hij een reactie verwachtte. Toen ging hij verder: ‘Waar ik vaak aan zit te denken, dat is de condition cloportienne.’

‘Wat zeg je?’ vroeg ik, niet helemaal ingesteld op die overgang naar het Frans.

‘Ik heb het over de condition cloportienne,’ antwoordde hij, wat geïrriteerd docerend.

Van de weeromstuit werd ik ook geïrriteerd. ‘Waarom is het nodig om dat in het Frans te zeggen?’ vroeg ik.

‘Omdat het nou eenmaal zo heet: condition cloportienne. Dat houdt me erg bezig,’ herhaalde hij nog maar eens.

‘Wat heeft het allemaal voor zin? - Je wordt geboren, of hoe je het wilt noemen. Met veel broertjes en zusjes. Je dribbelt wat rond, je vreet om in leven te blijven, je paart een beetje, en dan word je ouder en ga je dood. Maar wat voor zín heeft het

[p. 31]

allemaal?’ vroeg hij me bijna beschuldigend. ‘Wat voor zin?’

Hij deed er nogal tragisch over, en ik wilde niet de indruk wekken dat ik hem zijn tragiek niet gunde - waarom zou ook hij daar geen recht op hebben? - maar het irriteerde me wel een beetje.

‘Goed,’ ging hij verder. ‘Als pissebed heb je een heel stel poten. Een stuk meer dan veel andere wezens. Er zijn er die maar vier poten hebben, er zijn er die er maar twee hebben.’ Hij stopte even. ‘Er zijn er zelfs die helemaal geen poten hebben. Maar wat doet het ertoe, wat voor zin heeft het? Wat is de zin?’

Met die woorden verdween hij onder de tegel. Na een tijdje kwam hij er weer onderuit. Voor de afwisseling begon ik nu maar eens.

‘Je had het over de “condition”, hoe noemde je het ook al weer?’

‘Cloportienne,’ mompelde hij.

‘Nou,’ zei ik, ‘je moet echt niet denken dat de condition humaine zoveel beter is.’ Het was natuurlijk stom dat ik nu zelf ook in het Frans overging. Daarom voegde ik er meteen in goed Nederlands aan toe: ‘Je moet niet denken dat de situatie bij ons zoveel anders is. In de eerste plaats hebben we maar twee...’ Maar op dat spoor moest ik niet doorgaan, al was hij er zelf mee begonnen.

‘Wij mensen worden ook geboren, leven wat, eten wat, paren wat, en gaan dood. Ik kan niet inzien - voegde ik er polemisch aan toe - waarom dat zoveel meer zin zou hebben...’

Vóórdat ik mijn opmerking had kunnen voltooien, zei hij zachtjes, en - zo leek me - een beetje droevig: ‘Maar jullie hebben Heidegger.’

Hij gaf me geen tijd om daarop te reageren. Er was natuurlijk best iets tegen aan te voeren. Maar terwijl ik nog naar een goede formulering zocht, was hij al weer onder zijn tegel verdwenen. Ik heb hem daarna nooit meer teruggezien.