Hollands Maandblad. Jaargang 1992 (530-541)

[p. 54]

Macho
H.M. Molenaars

Natuurlijk vond je het niet erg om een maand lang de planten en het aquarium van je vriend te verzorgen. Niet alleen uit vriendschap, maar omdat je altijd al graag in dat aquarium had willen werken. Voeren, ramen schoonkrabben, filter verschonen, desnoods er een dode vis uitscheppen.

Enthousiast loop je de eerste dag naar het aquarium in de voorkamer. Zoals altijd kijk je een tijd lang gefascineerd naar die prachtige onderwaterwereld. De verschillende tinten groen, de manier waarop de bladeren in het water zweven, het donkere grind op de bodem, het met alg begroeide, roodbruine kiemhout, de witte, glinsterende luchtbelletjes die uit het filter omhoog kringelen, en de neontetra's, die bleek en met samen geknepen vinnen in een hoekje van het aquarium hangen.

‘Wat hèbben die vissen toch?’ heb je ooit eens gevraagd.

‘Gewoon, niet op hun gemak,’ was het antwoord geweest.

Je doet een kast open en pakt het potje visvoer. ‘Volledig voer voor vleesetende siervissen’. Die zielige tetra's?

Je haalt de afdekplaat van het aquarium. Verbaasd kijk je naar de stukjes tempex die in elk gat tussen de glaswand en de plaat waren gestopt en nu in het water zijn gevallen. Dan zie je een plotselinge beweging achter de dichte bladeren.

Een vis schiet te voorschijn, je springt achteruit. De vis staat met een ruk stil, draait zich razendsnel naar links, naar rechts, en ziet dan het voer drijven. Je doet langzaam weer een stap vooruit. Het voer bestaat uit gedroogde brokjes, wormpjes en insekten. De vis vliegt eropaf, schiet uit het water, plonst terug, hapt wild naar het voer, schrokt grote brokken met moeite naar binnen, komt nog een paar keer boven het water uit en ligt dan doodstil... naar jou te kijken.

Bewegingloos kijk je terug. Die grote bolle ogen, de langzaam bewegende borstvinnen. Dan zet hij met een ruk zijn vinnen rechtop. Een prachtige vis! Met één beweging van zijn staart glijdt hij dichterbij. Pas als je zijn bek tegen het glas hoort tikken, realiseer je je dat hij niet aan je kan komen. Je voelt ineens dat je staat te trillen.

‘Doe niet zo stom, zo'n macho-vis doet je niets.’

Dapper duw je je gezicht tegen het koude glas. De vis blijft stil terug kijken. Achter hem zie je de neontetra's stiekem naar het overgebleven voer sluipen.

Met een vaart schiet Macho op je af en knalt tegen het glas. Je hapt naar adem, maar blijft kijken naar de vis, die even aarzelend heen en weer zwemt, zijn kieuwen wijd uitspreidt, zijn vinnen pronkend rechtop zet en opnieuw uitvalt.

Dat beest is echt eng.

‘Laat ik 'm maar niet verder treiteren.’

Je doet de afdekplaat weer op het aquarium en zet het voer terug in de kast. Je kijkt nog even naar de macho-vis, die de stukken tempex kapot bijt, soms op een tetra afschiet en hem opjaagt tot die een schuilplaats heeft gevonden. Daarna keert hij terug naar de tempex.

De tweede dag geef je eerst de planten water voordat je naar het aquarium loopt. Het is zo mooi en vredig. Zou die macho-vis echt zo vals zijn als hij er uitziet?

Je tikt tegen het glas. Geen reactie achter de dichte bladeren. Je tikt op de afdekplaat, hapt gierend naar adem en springt achteruit. Je blijft een tijd lang op grote afstand staan en probeert rustig te worden.

Heb je het wel goed gezien?

Langzaam loop je vooruit en ga je op je tenen staan om op de afdekplaat te kijken. Ja, daar ligt hij. Donker verkleurd, boven op het aquarium. Daarom zat dus de tempex in alle gaten.

Zou hij nog leven?

Je steekt een hand omhoog en zwaait. Zijn ogen schieten van links naar rechts.

‘Rotvis! Was maar gestikt in de tempex. Waarom stik je niet buiten het water?’

Je staat lang na te denken hoe je hem in het water terug krijgt. In feite sta je moed te verzamelen om je blote handen naar die vis uit te steken. Dan pak je aarzelend de rand van de afdekplaat vast. De vis slaat met zijn staart en met een knal laat je de plaat terugvallen. Je blijft weer lang staren naar die rotvis. Opnieuw vouw je je vingers onder de

[p. 55]

rand van de plaat en kiept hem snel om.

Macho zwemt een rondje door het aquarium, tot hij weer naar jou gaat liggen kijken.

‘Dat flik je niet nog es.’

Je gaat natte proppen keukenpapier halen. Als je weer bij het aquarium komt, is Macho de tetra's aan het opjagen. Hij is zo fel! Met schietende bewegingen achtervolgt hij ze meedogenloos. Hij heeft er één in een hoekje, hij hapt, de tetra krimpt in elkaar. Macho hapt nog eens, een oog weg.

De tetra zal nu wel dood zijn, hoop je, als Macho verder eet. Je voelt de misselijkheid opkomen, maar blijft kijken. Een brokje bontgekleurde schubben, witte slierten vlees, uitstekende graten en een schrokkende vis. Macho laat de halve tetra naar de bodem zakken en begint verwoed een andere op te jagen. Ook die is niet snel genoeg. Macho grijpt hem bij een kieuw. Kokhalzend duw je de proppen keukenpapier in de gaten naast de afdekplaat. Witte slierten papier.

De derde dag loop je schoorvoetend naar het aquarium. Je hebt het zo lang mogelijk uitgesteld. Op een kleine afstand blijf je staan.

Er gaat nog steeds een rust uit van die wereld. Vooral nu de tetra's flink in aantal zijn verminderd.

Je pakt het voer uit de kast, haalt heel voorzichtig een prop papier uit een gat en schept een flinke hoeveelheid voer in de bak. Als je de bladeren ziet bewegen, doe je snel een stap achteruit.

Macho vliegt op het voer af. Hij heeft een tijd lang alleen dáárvoor aandacht. Dan ontdekt hij het gat naast de afdekplaat.

‘Nee...’

Macho zwemt onderzoekend heen en weer. Hij blijft stil onder het gat liggen. Hij gaat er loodrecht onder hangen. Hij slaat met zijn staart en stoot zijn kop tegen de afdekplaat. Nogmaals gaat hij onder het gat hangen, zachtjes met zijn vinnen waaierend, alsof hij nauwkeurig probeert te richten.

‘Hoe krijg ik 'm van dat gat weg? Als ik dichterbij kom, dan springt hij in m'n gezicht.’

Een snelle staartbeweging, geklots, een tik, een plons. Idee! Je plaatst je vlakke hand tegen het glas. Macho komt prompt nieuwsgierig kijken. Met je andere hand duw je de prop papier terug in het gat. Het liefst zou je die vis nooit meer voeren.

Drie weken lang heb je de vissen met gulle hand gevoerd. Eigenlijk is er niets engs aan Macho. Waar was je zo nerveus voor?

Je hebt je voorgenomen om vandaag eindelijk eens het filter te verschonen. Je hebt lange, plastic handschoenen gekocht, voor als Macho boos wordt. In de voorkamer pak je een rubberen slang uit de kast, zet de zuurstofpomp uit, trekt een prop papier uit een gat, duwt de slang in het aquarium en zet er een emmer onder. Je hevelt het half leeg. Het opdwarrelende stof maakt het water troebel.

Macho zwemt langzaam rond de slang. Niets van aantrekken. Je schuift de afdekplaat zover opzij dat je met je arm in het aquarium kunt komen. Geïnteresseerd komt Macho onder het gat hangen.

Rotvis.

Je steekt je hand in het water, Macho zwemt weg en je kunt op je gemak alle dode bladeren oprapen, de tempex verzamelen, te hoge planten snoeien, bealgde stenen omdraaien en het filter oppakken. Macho schiet erachter vandaan en hapt in je vinger. Je springt weg, stoot de afdekplaat half in het aquarium, het water klotst over de grond, de lamp gaat uit en het filter zakt terug naar de bodem.

Als een bezetene raast Macho door het troebele water en maakt het (bewust?) steeds troebeler. Je gooit wat voer in het aquarium en legt de afdekplaat terug. Dan dweil je het water op, ruim je alle rotzooi op en draai je een nieuwe lamp in de fitting.

Als het stof grotendeels naar de bodem is gezakt en Macho weer rustig rond zwemt, doe je opnieuw de afdekplaat een stukje open. Je pakt het zuurstofslangetje van het filter en trekt het zo omhoog. Je legt de afdekplaat weer recht en gaat in de keuken het filter schoonmaken. Daarna laat je het weer in het aquarium zakken, doe je het pompje aan en giet je voorzichtig vers water in het aquarium.

De volgende dag sta je er weer naar te kijken. Het filter staat schots en scheef, de planten zijn slordig gesnoeid, het grind is verplaatst toen je het water bijvulde, een dikke laag stof ligt op alle stenen en bladeren, de ramen zijn nog steeds met alg begroeid en het verse water is nog niet op temperatuur.

Je maakt de ramen schoon.

Het is hoog tijd dat die vriend terugkomt.

Zijn jullie nog wel vrienden?

Je voert de vissen en gaat naar huis.