Hollands Maandblad. Jaargang 1990 (506-517)

[p. 21]

Ta-ta-ta-ta-ta-ta-la-ron
Aldien Poll

I

Er slipt een meisje op het grindpad. Pats! Zeven, acht jaar. Huilend zit ze naast haar fiets. Voorovergebogen, loerend naar haar knieën. Haar handen houdt ze in de lucht, bebloed en vol met kiezeltjes.

Aan het huilen hoor je dat het je dochter is. Je ziet haar nu ook zitten, aan de overkant van de sloot, op het pad met de lindebomen. Zij ziet jou, achter het raam waar geen gordijnen hangen.

Vanuit je kamer op de eerste verdieping in de Burnierstraat had je een prachtig uitzicht op ons speelgebied. Misschien dat je daarom ook zo vaak meedeed. Jammer dat ik het record niet meer weet van het aantal keren dat we het veertje op en neer geslagen hebben. Veertje tennis en stoepranden, daar was je goed in. De sloot vond je gevaarlijk. Zo ondiep als hij was. Je werd kwaad als een van ons als eerste op het ijs gelopen had. Bang dat we er door zouden zakken. Toch keek je trots naar de naam die als bewijs geschreven was in de sneeuw, midden op het dunne ijs. En je begreep de concurrentie met de andere kinderen. Later schaatsten we op de Giesse, in de Alblasserwaard bij Dordrecht. Met pyjamabroek en kranten onder je gewone kleren. Dat had je van je vader geleerd.

II

Met de Ami naar Frankrijk. Naar Jouanvins in de Ardêche. En bij het dorpje vlak daarvoor, Talaron, begon je altijd al: ‘Ta-ta-ta-ta-ta-ta-la-ron. Ta-ta-ta-ta-ta-ta-la-ron.’ Als een traag machine-geweer zong je de eerste ta's en dan heel melodieus en langzaam ta-la-ron er achteraan. Zodra we de deur open hadden liep je naar boven om je espadrilles aan te doen. De vakantie kon beginnen. Scheren voor het spiegeltje aan de kleine noteboom, lezen in de blauwe opklapstoel onder de grote noteboom, wandelingen met de stafkaart en 's avonds ‘ohellen’.

Het vuur in de manshoge schouw vond je gevaarlijk. Net zoals het water in de Burnierstraat. Maar toch, ik herinner me het genoegen waarmee je naar ons keek bij het hakken en zagen van meegesleepte dennebomen uit het bos van de boze boer. Je verdedigde ons zelfs, wanneer hij kwam klagen. Gebarend en grapjes makend. We moesten er wel mee ophouden. Dan maar oude kastanjes van onze eigen berg, ook al rook dat minder lekker.

Je hebt nooit gepronkt met het huis. Je genoot ervan wanneer je er was. Met je kinderen, met enkele vrienden. Niet te veel. Niet te intiem.

III

Op het eindexamenfeest stond je midden in de kamer. Omringd door tientallen scholieren. Handenwrijvend sprak je ons toe over de mooiste tijd van het leven die ons te wachten stond. Iedereen stond ademloos te luisteren. Ik glunderde. Je vertelde over het belang van studeren, over de geestelijke ontwikkeling tussen je achttiende en vierentwintigste, over de positie die je als student moest innemen in de maatschappij, luchtig, vol met grappen en steeds keek je een ander aan, dan weer gebogen, dan weer door je knieën, als een toneelspeler. ‘Maar’, eindigde je heel serieus, je handen als een harlekijn omhoog, en bijna fluisterend, ‘het kan alleen als je weet wanneer er feest gevierd moet worden! Laten we dansen!’ En alle meisjes dansten met je, vrolijk, jij met rare passen, en alle jongens wilden met je praten. Schuchter en interessant. Soms ging je er op in. Soms ook niet. En als ze je later nog eens belden dan hield je dat af. Alleen al door de manier waarop je de telefoon aannam. Kort en in gedachten.

De weekenden in de jaren daarna waren hoogtepunten. Studerende kinderen terug in Den Haag. Met verhalen en eigen denkbeelden. Pas toen realiseerde ik me dat jij ook in Leiden gestudeerd had. Waarom had je me dat nooit verteld? Om een eigen stad te kunnen kiezen, zei je, om zonder ballast iets op te bouwen.

IV

De brieven die je me vanuit Frankrijk stuurde herinner ik me nog goed. Je werkte aan

[p. 22]

een ‘lang gedicht’, zoals je het zelf noemde. Iedere dag dertig regels. En als het niet lukte ging je wandelen, over de raccourci naar La Peyre. Dan verzon je een melodie, simpel en monotoon, met een mengelmoes van woorden, als inspiratiebron voor de volgende regels. Het begin van Anna.

Ik voelde me met je verbonden. Jij in Frankrijk, ik in India. Je had drie luchtpostbrieven gekocht. Omdat ik het verste weg zat, kreeg ik ze alle drie. Ik beschreef je alles wat ik dacht en wat ik zag. De plakken stront aan de muren die te drogen hingen in de zon, om later als turf te dienen, de busreis over de ‘Moving Mountain’. Je las de verhalen gulzig en maakte je zorgen. Niet te veel, maar je was blij toen ik weer thuis was.

In dat jaar heb je me geleerd onafhankelijk te denken. En vooral om het op te schrijven. In brieven of dagboek.

V

Je wandelde veel in de Raaphorst. Langs de Seringenberg en over het smalle wilgenpad

Het is een dag van groot belang. Najaar VII

dat als een streep door de weilanden loopt, verbinding tussen twee horsten. We spraken over jouw gedachten, over je plannen, over de gezondheidszorg, mijn gedachten. In flinke pas, starend naar het pad. Je zwaaide altijd met één arm in het ritme van je benen, de ander liet je hangen langs je lange winterjas.

‘Soms ontluikt een bloem
ook buiten het seizoen’.

Prachtig, zei je, mag ik die hebben. Nee, zei ik, later misschien. We hadden het over de uitdaging die lonkt om je te specialiseren in één onderwerp. Te makkelijk, te voorspelbaar, vond je dat, en zonde van de energie. Je hield niet van specialisten die star aan één gedachte vasthielden. Je hield van mensen die onvoorspelbaar waren, telkens maar weer nadachten over ideeën of gebeurtenissen. En dan niet als deskundige of leerling van een school, maar als deelnemer aan het leven, trouw aan je eigen integriteit en met het verlangen daaraan te slijpen.

Dat laat je achter en daarmee blijf je bestaan.