Hollands Maandblad. Jaargang 1989 (494-505)

[p. 43]

Carthago in het middaglicht
Margrieta Jeltema

1

anna liep door de polder
de polder was van haar alleen
het vlakke land streek ze nog vlakker met haar hand
zoals ze ook haar haren weg laat glijden
over haar schouders nadat ze eerst thuis
voor de spiegel opgebonden waren
als een geheimzinnige toren waar op
kantelen soldaten die steeds tien passen
de ene dan tien passen de andere kant op lopen
in de verte starend de vijand afwachten
tenminste een teken
ze schuift ook de grijze luchten uiteen
daarachter wachten zee & palmen
waar ze haar voeten
tot bloedens toe
waar ze haar losse haren
en armen en
in het water
blauwe handen
als een vreemde waterplant

[p. 44]

2

de spaanse koning zette haar boven op een toren
hij zeilde in galjoenen weg
ze hoorde het trage van violen
het slepende nog jaren later
soms onverwachts als ze een kast open deed
een katoenen blouse te drogen hing
in de wind - door de polder fietste
met het kind en alles wees
wat ooit bewees dat hij binnenkwam en
zei ik heb een drakenvel voor je meegenomen
schelporen zeetorren
druiven van glas barnsteen met
dagpauwogen - zo klein dat je ze met een
gewoon oog niet ziet
de dahlia's strijken afwezig
langs haar vingers
ze slaat de luiken dicht
de zon koestert zich in strepen
schuin over het indisch tafelkleed
waar ze kandij opstrooit thee morst
knopen telt met je praat
met haar voet langs je been strijkt
terwijl de luiken openwaaien het
stormt kraaien vliegen op schreeuwen
ijsvogels scheren laag over het water
ze fietst voorover tegen de wind in
langs de gevelde bomen

3

voor het eerst kijkt ze om
ze ziet carthago in het middaglicht
scherven & wijnranken & witte kusten
gladgespoeld - ze tekent vergeten beelden
in een vitrine een zwart glimmend ding
de trein rijdt door het moeras
in de dorpen loopt ze
de lucht was angstaanjagend blauw
plotseling begint het te regenen
schuimkoppen tegen de huizen
waar eens carthago stond - ronddwaalde

[p. 45]

4

in de nachtstilte - rode strepen
de populieren buigen - zuchten
lopen zuchtend terug - achteruit
tot dunne strepen aan de horizon

ze ligt languit op het wollen kleed
onder een vierkante hemel

ze draagt een kind
rode hibiscusbloemen gloeien
palmen - hun hart breekt
je eet het op de felle slagen
van de machete verkorten ook
de aloë het honderdjarig wachten

wachten tot iemand opstaat
je aan een vinger optrekt
balancerend op een draad
boven de bergen uitgeheven
tot vuur je neerslaat
kabels breken

ze zat op een stoel
van haast doorzichtig hout
op een foto leun je tegen
haar aan ernstig & breed
je weet nog niet wat ik nu
weet en wat je nooit zult
weten je bent daar voor altijd
blijven staan - tegen gebloemde
heupen aan - één hand halverwege

[p. 46]

5

anna glimlacht - ze leert je
niets en jij weet niets
van haar - dan dat ze
schaatste en daar stond
haast onbewogen

amanda nu is de wereld niet meer
rond maar uitgevouwen in dit boek
met andere maten gemeten
je wijst atacama tirns je proeft
hetzelfde zout terwijl hier
la purezza de la virgen bloeit
in blik plastic daaromheen
het boek over conserven
de krant

anna glimlacht niet - ze huilt
ook niet - ze kijkt in de verte
niemand weet wat ze daar ziet
wolken misschien misschien ook niet
misschien zichzelf zoals ze slaapt
ze houdt zich vast en 's ochtends
als je opstaat en de kou optrekt
trekt ze nog een deken over het bed
& droomt een droomloze slaap
als een bladzijde

als ze je roept
maar je bent er niet
sluit zich een meer over haar heen
zoals een dijk het land verliest
terwijl hij water droeg maar breekt
de hete namiddag op blote voeten
door de stad
bramen je vingers zwart
uitgewoed

en dag is nog lang niet op
ze loopt op haar tenen - schuifelend
om niet in niets de hitte aan te raken
die in de kamer groeit
buiten wonen angstaanjagende geluiden
twee kinderen in een bad
elke vleugel aan haar vliegt daar heen
duikt terneer waar ze verdronken
bleek mooier dan ooit
kijk hoe we onder water zwemmen
galjoenen opscheppen
de schoen van de koning van spanje
draait zich om voor de spiegel
ziet zichzelf in het water

[p. 47]

6

de condor vliegt
met eendere trage gebaren
of roerloos
hij slaat een schaduw
tussen de rotsen en het felle licht
als een doorzichtig wezen waarvan
je niet zeker bent of het vlucht
of daar ligt zonder dat iemand komt
om het op te rapen
te weten hoe het zwicht

de gordijnen waaien de kamer in
in de precordillera de altos de vilches
stroomt & valt - tegenlicht

7

niets is zo willekeurig als
de richting die je kiest 's ochtends
na het opstaan met wat vogels
niets zo vast omlijnd
als je silhouet dat achterblijft
in bed tussen de kreukels & vouwen
als je lijf gevouwen
de geur nog hevig

soms vliegt hier een knalrode vogel
zo groot als een merel
soms zijn honderd vogels
aan draden gespannen
soms is de lucht blauw
altijd is de lucht blauw
altijd trekken honderd rode vogels
zwarte draden uiteen
altijd ritselen de populieren
altijd zwijgen de vogels
zwijgen de populieren
zingen de populieren de vogels
de draden in de wind
die altijd opsteekt en
net gaat liggen
naklinkt

[p. 48]

8

je kon wel ergens in verdwijnen
als ik niet goed oplet
in de gootsteen de rivier
onder de sneeuw in de mist
meewaaien met de gordijnen
na de laatste slag stilstaan
verzwegen te laat ontdekt
terwijl je rustig in de hangmat wiegt
in slaap valt me bedriegt
een brief schrijft die je nimmer post

tot de nacht met je verdwijnt
ik wou iets bewaren
maar telkens word je weggeslagen
je verplaatst je in het duister
ik kan slechts luisteren
een voetstap lokaliseren
op de dijk / bij de steiger
aan het station
het licht uitdoen
slapen
je te raden weten

je zit in de tuin
tussen houten planken doornappels
ik roep je maar je hoort niets
je glijdt van mijn armen af het water in
in een papieren boot die omslaat

de kamer is zwaar van geuren
jasmijn en roze lelies staan gebogen
over de piano - de kamer
zegt niets terug