Hollands Maandblad. Jaargang 1989 (494-505)

[p. 28]

Bloed, wild vlees & verboden vrucht
Cesar Stormvogel

Ze bekeek haar borsten in de spiegel, haar gezicht vertoonde geen emotie toen ze hardop zei:

‘Er is niets verkeerds aan mij. Ik ben als iedereen. Ik ben ook een mens van vlees en bloed, met mijn eigen herinnering. Die neemt niemand mij af, helaas’.

Er werd op de deur van de badkamer geklopt.

‘Agnes! Tegen wie praat je? Je bent daar al de hele ochtend, wist je dat?’

Ze keek zichzelf in de ogen, ze waren niet meer zo groot als vroeger. Ze straalden ook minder.

‘Ik kom’, zei ze, ‘ik praat tegen de spiegel’. De man aan de deur liep weg. Ze luisterde zonder te bewegen waarheen hij ging. Hij liep naar zijn studeerkamer, het raampje in de deur trilde door de tocht.

‘Ik praat alleen maar met mezelf, mag het?’ Ze stapte iets naar achter en draaide haar linkerschouder voor. Ze probeerde stralend te kijken.

‘Ik ben Agnes’, zei ze glimlachend. Ze schudde haar hoofd. Het lukte niet. Al bij de naam ‘Agnes’ liepen haar de rillingen over de rug. Ze durfde hem alleen dàn uit te spreken als ze zich ervan vergewist had niemand in de buurt te hebben.

Haar hand bewoog naar haar gezicht, raakte het glas. Ze had het graag beet willen pakken maar de vingers waren in de weg gekomen. Ze schrok van de rimpels die in ze waren.

Ze sloot de ogen en leunde met haar voorhoofd tegen de spiegel. Ze verbeet zich.

‘Agnes, wat is er? Wat doe je daar toch?’

‘Niets, papa’, antwoordde ze. Ze lette erop of haar stem oversloeg.

‘Als er iets is, moet je het zeggen! Ik wil je altijd helpen. Dat weet je toch? Als er iemand is die het begrijpen kan, ben ik dat. Wil je het mij zeggen?’

‘Er is niets, papa. Ik knap me alleen een beetje op’. Ze opende de deur, haar vader stond erachter.

‘Het is Dolores maar, hoor’, zei hij. ‘Ze komt over een kwartiertje, willen we haar van het station halen? Je hebt haar al zo lang niet meer gezien en de buitenlucht zal je goed doen’.

Ze dacht even na, zei toen: ‘Ik blijf liever hier, ik zie jullie wel verschijnen’.

Haar vader omhelsde haar, hij voelde hoe koud ze was.

‘Agnes, je bent zo koud! Waarom trek je niet iets warms aan, een lekkere trui of zo’.

Ze hield de handdoek die ze omgeslagen had stevig vast.

‘Het gaat wel’, zuchtte ze en ze liep langs hem heen naar haar kamer.

‘Ik ben zo terug’, riep hij nog. Haar kamerdeur sloot zich.

Een moment stond hij voor haar deur, hij keek naar de grond. Toen slaakte hij een korte zucht en daalde de trap af. Hij liep het huis uit, naar zijn auto.

Er speelden kinderen op straat, ze lachten en riepen naar elkaar, telkens als ze een ander de bal toespeelden. Ze gingen zo op in hun spel dat ze hem niet opmerkten. Een kort ogenblik overdacht hij hoe makkelijk het was om er één te scheppen, zo van de grond te tillen en te vermorzelen onder zijn bumper.

Hij schudde zijn hoofd, hij had niet eens de moed om er lustig op te zijn één van deze kinderen dood te rijden. Als werd hij bekeken door een God, die hem zou laten boeten voor zijn bloeddorstige misstap, zelfs al zou hij hem begaan door verbijstering van het verstand; God houdt niet van uitzonderingen.

Hij was zijn autosleutels vergeten, ze zaten aan de huissleutels die hij binnen had laten liggen. Toen hij het tuinpad opliep, zag hij de naakte Agnes voor haar kamerraam. De vitrages wierpen een gaas van schaduw over haar bleke lichaam. Toen was ze weg.

Ze had hem zien gebaren, schoot in een kamerjas en liep de trap af om de deur te ope-

[p. 29]

nen. Hij kwam binnen, legde in het voorbijgaan even zijn hand op haar schouder en zei: ‘Stom van me. Weggaan zonder sleutels’.

Langs de deur keek ze naar buiten, de kinderen zongen een lied dat zij niet kende.

Langs ons laantje loopt een man Wie hem ziet, die is hem dan.

Met weinig enthousiasme gaf het aangewezen meisje een jongetje een zoen.

‘Haar eerste zoentje’, grinnikte de vader die naast haar was komen staan. Ze knikte en deed de deur achter hem dicht. Op haar kamer hoorde ze hem voorzichtig wegrijden.

Haar kamerjas lag op de grond, ze bekeek zichzelf in de grote spiegel op haar kamer. Plotseling zag ze ze weer, het was alsof ze er op hoopte.

[----]

In de hal ging er een schok door hem heen. Hij hoorde Agnes gillen en beende de trap op. Dolores volgde hem.

‘Wat is er!’ schreeuwde hij, terwijl hij haar kamer binnendrong.

‘Ga weg!’ riep Agnes hysterisch, ze gooide hem dingen naar het hoofd. Haar vrije hand hield ze beschermend voor haar kut. Dolores duwde hem weg.

‘Laat mij maar even’, zei ze hem gemoedelijk. Verstrooid zag hij de deur achter haar dichtgaan, hoorde hij hoe Agnes kalmeerde. Hij sloot zich op in zijn studeerkamer.

‘Wat is er liefje? Ik ben het, tante Dolores’.

‘... Ze zijn er weer... kijk!’ Ze wees trillend naar haar beeltenis in de spiegel.

‘Wie zijn er weer, schatje? Zeg het maar tegen tante Dolores. Mij kan je het wel vertellen’.

‘... kijk dan! Over mijn hele lichaam. Ik zit er vol mee!’ Ze begon vreselijk te huilen.

‘Ik zie niets, lieve, behalve dat je huid zo veel gaver is dan de mijne. Er is niets vreemds aan je te zien hoor, eerlijk’.

‘Je liegt! Zie je wel! Ik zit onder, van top tot teen verpest!’

‘Ja maar wat dan? Zeg het me, ik lieg niet, ik ben je vriendin. Je kunt mij vertrouwen’.

‘Vingerafdrukken! Op mijn dijen... op mijn borsten... Het is verschrikkelijk, het worden er steeds meer!’

Dolores dacht even na, keek toen van zeer dichtbij in de spiegel naar Agnes.

‘Agnes doe je handen eens boven je hoofd’.

Ze deed het. Toen zei Dolores overdreven verbaasd: ‘Is het dàt? Alleen dàt maar? Maar meisje toch, dat heb ik ook! Dat heeft iedereen’.

Ongelovig keek ze naar haar tante.

‘Geloof je me niet? Ik heb ze ook, nog veel meer zelfs! Kijk maar...’

Ze stapte uit haar rok en knoopte haar blouse los. Daarna deed ze haar schoenen en ondergoed uit. Spiernaakt ging ze naast Agnes staan en keek met haar in de spiegel.

‘Zie je ze, Agnes?’

‘... nee!’

‘En weet je hoe dat komt? Omdat ieder mens ze alleen bij zichzelf ziet! Raar hè? Jij ziet ze niet bij mij, ik niet bij jou... dat is heel normaal. Net als dat jij iets voelt wat anderen niet weten. Maar als die anderen voelen net zo goed iets dat jij niet weet’.

Met open mond staarde Agnes naar hun spiegelbeeld. Het leken precies twee afzonderlijke foto's naast elkaar geplakt, een wereld van verschil.

‘Je ziet zo wie ouder is...’, fluisterde Agnes.

Dolores keek haar eerst in de spiegel, toen in het gelaat verontwaardigd aan.

‘Dat is niet leuk om te zeggen!’ beet ze het meisje toe. Ze pakte haar kleren bijeen en wilde de kamer uitlopen. ‘Tante Dolores...’, begon Agnes.

Dolores draaide zich naar haar om, ze had een andere blik in haar ogen gekregen.

‘Bedankt...’, fluisterde Agnes.

‘Het is al goed’, antwoordde Dolores, waarbij ze even de ogen sloot. Toen verliet ze de kamer.

‘Waar was dat nou allemaal om?’ bromde Thomas, toen Dolores zijn studeerkamer binnenkwam. Hij was achter zijn bureau gaan zitten en had een boek, op een willekeurige pagina opengeslagen, voor zich liggen.

‘Daar begrijp jij toch niets van’, antwoordde ze, terwijl ze haar blouse glad streek. Hij constateerde dat haar boezem in ieder geval niet onder de tijd geleden had.

‘Ik ben dan ook een stommeling’.

‘Ach’, lachte ze, terwijl ze haar armen om hem vouwde en haar kin op zijn schouder legde, ‘zelfmedelijden. Dat is nieuw!’

‘Zeg, hou op met me voor de gek te houden. Eén in huis die dat doet, is genoeg’.

Haar handen bleven op zijn buik gekruist.

‘Dus jij denkt dat je je dochter begrijpt? Ze had een paar moeilijkheden met haar lichaam, dat is alles. Je moet een vrouw zijn om zoiets te begrijpen’.

‘Nonsens. Het heeft onherroepelijk iets met toen te maken. Dat weet ik zeker en jij maakt je belachelijk door dat te ontkennen’.

‘Zo. Nu maak ik me belachelijk. Ik zal je nog meer vertellen’, haar armen lieten hem

[p. 30]

vrij, hij draaide zich om, ‘als jouw dochtertje zo doorgaat dan gaat het mis’.

‘En hoe weet jij dat zo zeker?’

Ze keek hem even aan, gaf toen op. Ze zei:

‘Nu staan wij hier ruzie te maken, ik ben hier net. Ruzie maken kan ik thuis ook, met de kinderen of wie dan ook. Ik kom daarvoor niet hier naar toe’.

‘Je hebt gelijk. Laten we de zaak vergeten. Het zal wel meevallen allemaal’.

Ze antwoordde niet, pakte zijn hand en leidde hem naar beneden, de woonkamer.

‘Vertel eens iets over je kinderen’, zei hij.

‘Nee, vertel jíj eens hoe het gaat. Met jezelf wel te verstaan’.

‘Met mij? Tja, nooit over nagedacht eigenlijk’.

‘Het is ook geen vraag om over na te denken, dit moet je zo kunnen zeggen. Pats boem, goed of slecht’.

Hij schonk hun iets in.

‘Ken je dat gevoel’, begon hij, terwijl hij ijs in zijn drankje deed, ‘dat je tegelijkertijd goede en slechte kanten van het leven ondergaat?’

‘Konstant’, antwoordde ze.

‘Oh, in dat geval...’. Hij was duidelijk ondersteboven van haar repliek. ‘... wanneer dan?’

‘Bijvoorbeeld mijn onvruchtbaarheid. Ik kan daardoor geen kinderen krijgen, een gemis, maar tegelijkertijd hoef ik niet te vrezen voor een ongewenste zwangerschap!’

‘Noem je dat een goede kant van het leven, zonder voorbehoedmiddel te keer gaan? Mijn God!’

Agnes was de kamer binnengekomen. Hij besefte plotseling niet op zijn woorden te passen.

‘Alles oké, Agnes?’ vroeg hij.

Ze knikte en zei: ‘Sorry van daarnet. Ik was even niet mezelf’.

‘Je ziet er prachtig uit in die rode jurk, een dochter om trots op te zijn. Vind je ook niet, Dolores?’

Dolores knikte drinkend. Agnes zei:

‘Deze jurk was van mama’.

‘Hoe kan dat?’ vroeg hij. ‘Ik dacht dat ze alles had meegenomen. Hij past je in ieder geval als gegoten. Wil jij ook iets drinken?’

Ze schudde haar hoofd als ontkenning.

‘Waarom niet Agnes?’ vroeg hij. ‘Nooit drink je iets met mij. Je weet hoeveel prijs ik daarop stel. Of wil je je arme vader soms plagen, hem zijn geneugten ontnemen?’

‘Ik heb gewoon geen zin om iets te drinken’.

‘Lekker hoor, een dochter die niet drinkt! Alle hoop die ik koesterde is mij ontnomen’.

‘Ik heb gewoon geen zin’.

‘Ja, ik hoorde je wel. Maar ieder meisje van jouw leeftijd drinkt toch wel iets. Een wit wijntje of een sherry. Ik vind het maar raar’.

‘Wees blij’, zei Dolores. ‘Al die meisjes drinken meer dan goed voor ze is. Daarom zijn er zoveel mensen’.

‘Alsof de voortplanting op alcohol drijft’, zei hij smalend.

‘Vergis je niet’, meende Dolores, ‘het is vast al bewezen dat de helft van alle mensen uit een dronken moeder geboren is, of in ieder geval erin verwekt’.

Plotseling liep Agnes op Thomas af en sloeg hem het glas uit handen.

‘Weet je wel wat je zegt!’ riep ze kwaad. ‘Wat... wat heb ik gezegd?’ vroeg hij. Hij zag hoe Agnes bukte om het glas op te pakken. Vlak voordat haar hand het raakte, tikte hij het met zijn voet weg.

‘Ik vroeg je wat’, snauwde hij.

Ze kroop naar het glas dat tegen de muur was gerold, maar weer schopte hij het weg vlak voordat ze het pakken kon.

‘Krijg ik antwoord of niet?’

Agnes bleef zitten, ze leek op een geslagen hond. Toen kroop ze weer verder, om het glas dat tegen de deur was blijven liggen, op te rapen. Hij sprong er naar toe, zette zijn voet op het glas en trapte het vlak vóór haar aan scherven.

‘Antwoord!’ schreeuwde hij. Dolores schrok ervan. Agnes keek langzaam langs zijn lichaam omhoog, haar gezicht was helemaal rood. Toen wilde ze in huilen uitbarsten doch piepte slechts.

‘Ik versta je niet!’ schreeuwde hij buiten zinnen. Een hand vormde een hoorn voor zijn oor, de andere stak parmantig in zijn zij. Dolores kwam tussen beide.

‘Is het nu afgelopen met jullie? Waanzinnig zeg! Net twee kleine kinderen’. Hij schreeuwde terug:

‘Jij kan dat weten, met je dode onderlichaam!’

‘Ik ben niet frigide, ongevoelige bastaard!’

Ze nam Agnes in haar armen en bracht haar naar boven. Snuivend schonk hij zich een ander glas in.

Hij lag in bed. Alle geluiden uit het huis drongen zijn kamer binnen als spoken door een muur. Hij hoorde Dolores op de logeerkamer naar een radiootje luisteren, Agnes op haar kamer tegen zichzelf praten. Hij had te veel gedronken, soms kon hij niet meer onderscheiden of het de stem van zijn dochter of die van een presentator was.

Plotseling was alles stil. Hij kon zijn ge-

[p. 31]

dachten niet vasthouden, van alles schoot hem door het hoofd. En steeds dezelfde vraag resteerde, die hij niet kon beantwoorden. Nu niet en nooit niet.

Er werd op zijn deur geklopt, het silhouet van een vrouw was zichtbaar.

‘Agnes?’ vroeg hij fluisterend.

Een smadelijke stem klonk:

‘Nee, ik ben het maar’.

Dolores ging bij hem op bed zitten. Ze zei:

‘Ik wilde gaan slapen maar kan niet. Ik moet steeds denken aan wat vandaag gebeurde. Ik vind het zo naar’.

‘Anders ik wel. Ik heb me belachelijk gemaakt, ik meende geen woord van wat ik zei. Kortom: ik heb spijt’.

Ze streek over zijn voorhoofd.

‘Ik voel me echt als een slechte bijkomstigheid. Iets dat jullie voor de voeten loopt’.

‘Nee Dolores, ik ben zo blij dat je er bent. Wat vandaag gebeurde, gebeurt eens in het jaar. Jij kan er niets aan doen, trek je er niets van aan’.

‘Ik zou wel willen maar jullie zijn me te lief. En steeds wordt er op mij afgereageerd, terwijl ik juist wil helpen. Niet alleen als gootsteen wil dienen. Ik houd van jullie’.

‘Dat weet ik’.

‘Ja, dat zeg je wel, maar weet je het ook werkelijk?’

Hij zuchtte door zijn neus, bleef het antwoord schuldig. Ze zei:

‘Morgen is alles beter, Agnes slaapt al lekker. Ze droomt vast en zeker over een fijne toekomst’.

‘Dolores, blijf je echt vier dagen?’

‘Wil je dat?’

‘Ja dat wil ik’.

‘Dan blijf ik toch?’

Ze sloot de deur achter zich toen ze wegging.

Hij vouwde zijn handen. Hij zei:

‘Ik kan er niet meer bij... Laat alles goed aflopen, ik hou zoveel van haar. Ik wil altijd bij haar zijn, haar beschermen voor de harde wereld’.

Toen sliep hij in.

Hij was in een zaaltje, al zijn kennissen feliciteerden hem met iets. Toen werd een grote tafel vrijgemaakt, een mooie jonge vrouw danste erop. Hij voelde een hand, net toen hij de danseres herkende. Hij keek naast zich, het was ook Agnes die hem aangeraakt had.

Hij werd wakker, alles was stil en donker. Hij stapte uit bed en daalde in zijn onderbroek de trap af om iets te eten te halen. Toen hij langs de deur van de woonkamer liep, zag hij naar binnen. Hij schrok.

‘Agnes, wat zit je hier alleen?’ vroeg hij.

Ze bleef hem zwijgend aankijken, het leek hem alsof ze naakt was.

‘Meisje’, zei hij zachtjes, terwijl hij de kamer inliep, ‘het is toch veel te laat om hier zo te zitten. Straks vat je nog kou’.

Opeens schreeuwde hij het uit, het leek hem alsof hij werd doorboord met een regen van spijkers. Hij vloog van de grond, viel op de bank. Zijn voeten hield hij trillend in de lucht.

In het licht van een buitenlantaarn zag hij hoe een aantal scherfjes zijn zachte voetvlees in een web van bloed veranderd had.

Hij keek naar Agnes, maar zag dat op de stoel waar hij haar had zien zitten de bontjas van Dolores lag.

Een vloek verliet stiekem zijn mond. Boven was Dolores wakker geworden.

‘Wat is er?’ riep ze vanaf de trap, ze was bijna beneden.

‘Niets hoor, ik stootte me ergens aan!’ riep hij. Zijn stem verraadde niets van hoe naar hij zich voelde. Hij pakte snel een tijdschrift en deed alsof hij las. Dolores kwam binnen.

‘Moet ik nog iets voor je klaarmaken, Thomas?’

Hij keek vanuit zijn ooghoeken toe, hoe Dolores het licht aan deed en het gebroken glas ontweek.

‘Een glaasje water’, knorde hij, zijn voeten plat op de grond. Dolores lachte:

‘Wat zit je daar nu geheimzinnig!’

Hij keek haar verbaasd aan, voelde zich betrapt. Hij zei:

‘Ik zit te lezen’.

‘In het donker? Vertel mij dan maar hoe dat artikel heet. “Donker als de nacht” of “Winter zonder olie”?’

‘Ik lees bij het licht van de buitenlantaarn’, antwoordde hij met geïrriteerde toon.

Haar hoofd ging langzaam op en neer.

‘Jaja’, zei ze, ‘wat je wilt’.

Ze ging weg, zonder water voor hem in te schenken, hij leunde achterover. Hij voelde zich zeer beroerd en wilde slapen.

(Fragment)