Hollands Maandblad. Jaargang 1987 (470-481)

[p. 24]

Herinneringen van twee dochters
Brigit en Antje Hillenius

1

... En dan zijn we ineens bezig met het regelen van Dick zijn begrafenis.

Kan het onwerkelijker.

Mijn heel directe herinnering aan Dick komt maar langzaam terug; eerst beseffen bij het opstaan, bij de koffie, aan de keukentafel, in de lange gesprekken, bij alles, alles, bij elke minuut dat Dick van nu af aan weg is...

Rouwen om Dick, als haring met slagroom.

‘Dat eten ze in Rusland’, zei Dick. Tegen ons, ongelovige zielen. Dick was er gewoon, levendig, sjagrijnig, vloekend z'n bril kwijt, het kanvassen tasje, 't gekleurde driehoekje op zijn borst.

De Muidergracht

De piano stond in de kleine huiskamer. Als je boven kwam van je werk, ging je een uurtje pianospelen.

Ik was 6 jaar en had balletles bij Scapino, woensdagmiddag.

Niet het soort ballet zoals ik had gezien in ‘Carnaval der Dieren’, maar meer improviserend, de wind nadoen, de waaiende bomen. Een kleine teleurstelling.

Alleen als jij dan pianospeelde, ging ik wel eens dansen in de slaapkamer achter. Jij zag mij niet, ik hoorde jou wel. Daar werd ik een groot, talentvol balletdanseres, maakte eindeloze stukken.

Soms - wat je dan speelde weet ik niet meer - soms speelde je zulke treurige muziek, dat ik moest huilen. Droevig, droevig voelde dat; huilen zonder duidelijke aanleiding, huilen zonder einde... Dan ging ik buiten spelen.

Samenwerking zonder dat jij het wist.

Het rituele voorlezen

Tegen je warme buik aanliggen, wegsoezend.

Al jouw aandacht voor ons vlak voor het slapen gaan.

Winnie the Pooh, onbegrijpelijk voor mij toen. Maar jij maakte het bijzonder, omdat je het zelf zo leuk vond. Je las het prachtig voor.

Later, toen er dan eindelijk op grote aandrang van ons een televisie kwam, kon alleen een aflevering van Peyton Place voor jou het voorlezen verdringen. Of was ik toen al te oud om nog mee te luisteren.

De weg naar school

Door een eindeloze, saaie straat. De Sarphatistraat. Ik klaagde erover, waarop jij de eerste zin van De uitvreter aanhaalde, ‘Behalve de man, die de Sarphatistraat de mooiste plek van Europa vond, heb ik nooit een wonderlijker kerel gekend dan de uitvreter’ Naar mijn gevoel gaf je me zo een beetje gelijk.

‘Prachtig boek, De uitvreter’, zei je.

En hoe je danste op feesten

De andere kinderen moesten lachen, proestend wezen ze je na. Ze keken ons aan en dan schaamde ik me wat.

Maar wat danste je mooi, half zingend, schreeuwend, woest uitdagend. Later danste ook ik met jou. Wellicht dat het deel uitmaken de schaamte verdreef.

De reizen in onze Ford

Alleen naar landen met bijzondere beessies. Zoekend naar verlaten gebieden, kwamen we op steile, moeizame weggetjes, die de Ford toch altijd aankon. Voor het donker de tent opzetten, anders werd je sjagrijnig. Hoeveel poeltjes hebben we niet bevist; reizen in het teken van de beessies.

Op zoek naar een kleine salamander met gouden streep. De stenen optillen en weer terugleggen. Zoals je ons geleerd had.

Of de grote kikkervissen.

Telkens als een van ons ter goedkeuring bij jou kwam, bleken ze te klein: ‘Deze is inderdaad heel groot, maar toch is 't 'm niet...’

[p. 25]

Waren onze kinderhanden snel gevuld, onvoorstelbaar hoe groot ze moesten zijn. We hebben de begeerde larven toen niet gevonden. Eén lange, warme dag in de auto door Midden-Spanje waren we achterin naar gebruik flink aan het klieren en vechten.

Plotseling zette je de auto aan de kant van de weg en woedend brieste je naar achter ‘hou d'r mee op!’

We schrokken enorm.

Maar toen je ook nog naar achter sloeg en daarbij miste, giechelden we besmuikt.

Wat kon jij kwaad zijn...

Mijn boekenlijst

Binnentreden in het rijk van jouw boekenkast. Niet te remmen plukte je van overal boeken van de plank. Gedichten legde je me uit, ik verrast dat ik ze kon begrijpen. Alleen mijn lessen over hoe-een-opstel-te-schrijven wees je kregelig van de hand. Terecht, regels om langs heen te schrijven.

Je bepaalde m'n weg in boeken...

Ach, in zoveel.

Dierbare vader, die zo niet aan m'n ideaal voldeed.

Wat zal ik je missen.

Brigit

2

We zijn net in Friesland geweest, ter ere van jouw verjaardag. Zittend op de dijk, prachtige wolkenluchten, die suggereerden, dat er zich daarachter meer afspeelde. Het gevoel dat jij van daaruit naar mij keek en contact zocht. Alles gaat goed, pa, maar toen je vroeg of ik ook kwam, lichte verontwaardiging. Ik heb nog zoveel te doen, te leren en te beleven hier. Ook al kan ik nooit meer zoals toen met jou door de tuin lopen in Uffelte, luisterend naar de natuur, naar elkaar. Geen hopeloze theorieën over 't heelal meer, of heftige discussies over maatschappelijke kwesties.

't Moeilijkste vind ik nu, om pianomuziek te horen. Muziek betekent zoveel voor me, jij bent voor mij pianomuziek. Dromerig, rustig, gevoelig, nadenkend.

Alsof er nooit ruzies zijn geweest, natuurlijk wel en ik had je niet gauw als vader uitgezocht.

Maar wel als een heel dierbare vriend, met wie ik een contact had, dat ik nooit meer zo zal hebben met iemand.

Alleen, grote vraag, die telkens terugkomt, waarom ben je er nu mee uitgescheden, en niet over twintig jaar, als we nog betere vrienden waren geworden?

Antje