Hollands Maandblad. Jaargang 1985 (446-457)

[p. 14]

Arena
Nelly Heykamp

‘Roland Holst’ dweepte juffrouw Lesmeister terwijl ze het bundeltje tussen haar handpalmen koesterde of het de dichter zelf was. Met lange vingers maakte ze ruimte op het poëzieplankje tussen Paaltjens en Slauerhoff. ‘Ligt het al in de etalage?’ Ze schreed naar de voorkant van de winkel, knikte goedkeurend toen ze het vooraan zag liggen, wat apart van de andere boeken. Het bescheiden tikken van haar hakken paste goed tussen de eikehouten lambrizeringen. Geen klant zou het in zijn hoofd halen langs de rok van haar deux pièces omhoog te kijken als ze de ladder beklom om een boek van één van de hogere planken te pakken. Men deed bescheiden een stapje opzij. Haar paardegezicht suggereerde oude familie. Ze liep terug en ging op haar tenen staan om de bundels Achterberg tot Greshoff te ordenen die een plank hoger stonden. Vroeger had ze de hele zesde plank van onderen gehad, de plank op ooghoogte die als de beste werd beschouwd. Ze had toen de grootste poëziecollectie van de stad.

‘Hoeveel hebt u er besteld?’ vroeg Kuif, die de boekhouding deed. ‘Er staan er veertig op de factuur. Dat moet een tikfout zijn.’ Hij deinsde achteruit toen ze imponerend naderbij schreed.

‘Mijnheer Kuif, ik bestel voor mijn eigen afdeling en als u zich daarover bezorgd mocht maken: ik verkoop ze ook.’ Uit haar mond klonk zijn naam banaler dan hij hem zelf vond. Hij knikte berustend en keek in de richting van het keukentje waar hij Jenny, het meisje van de kinderboeken, met kopjes hoorde rinkelen. ‘Maar dit’, hield hij vol ‘moet wel eerst betaald worden’ en hij wees op het bedrag waaronder in rode letters was gedrukt. ‘Bij betaling binnen dertig dagen kan 1% korting in mindering worden gebracht.’

‘Dan denk ik dat u dat maar moest doen.’

Als antwoord tilde hij een ijzeren pen omhoog waarop slordig een hoeveelheid papieren was gestoken. ‘Deze eerst.’ Hij trok ze van de pen, streek ze glad met zijn droge vingers en haalde de telmachine naar zich toe.

‘Maar we hebben toch een goede kerst gehad en de uitverkoop was ook niet slecht.’

‘Dat wel, maar er is nogal onbeheerst ingekocht.’

Op dat moment kwam Beijk, de chef binnen. Hij deed kunst, filosofie en psychologie en las meer Frans dan Lesmeister hoewel het haar afdeling was.

‘Goede morgen. Meneer Kuif. Is het alweer dinsdag?’ Zijn nonchalant beschaafde spraak leek niet aangeleerd.

Kuif knikte somber en liet hem de stapel facturen zien.

‘O jé, staan we rood? Momentje.’ Hij liep naar achteren om zijn jas weg te hangen. Kuif bleef zitten met zijn facturen. Lesmeister veegde behoedzaam met de plumeau over het tafeltje ‘nieuw verschenen’ dat ze altijd zelf wilde doen.

Beijk kwam terug met het zelfvertrouwen van iemand die zojuist met een korte blik in de spiegel zijn goedkeuring aan de eigen verschijning heeft gehecht.

Hij maakte speciaal werk van Kuif die hem wel mocht: ‘Toch geen moeilijkheden hoop ik?’.

‘Dat zou je wel denken. Kijkt u nou eens. Dit moet nog allemaal betaald en die kortingen kunnen we ook wel vergeten en dan moeten de grote bestellingen nog binnenkomen.’

Beijk keek gehinderd. ‘Tja, ik zou zeggen: regelt u dat maar.’ Hij fronste even over de veertig exemplaren maar was te veel heer om Lesmeister tegenover de boekhouder af te vallen. ‘Ik heb een prachtig boek besteld met vroege ikonen. Hier.’ Hij liet een fraaie uitgeversfolder zien waarop het rood, geel en goud van een Christusfiguur te voorschijn sprong van de glanzend zwarte achtergrond.

Lesmeister kwam gretig dichterbij. ‘Mooi hè, de toewijding van zulke mensen. Dat vind ik zoiets prachtigs. Maanden werken ze daaraan, soms jaren.’

‘Ze lijken allemaal op elkaar met die stijve gezichten’, vond Kuif. Hij kreeg geen antwoord.

‘En die kleuren’, jubelde Lesmeister.

‘Koffie’ kwam Jenny. Ze liep voorzichtig met het blad voor zich uit naar het kantoortje achter in de winkel.

‘Hé eindelijk’ vond Kuif.

‘Ik moest eerst nog afwassen. Meneer Kuif één klontje alstublieft.’

In het kantoortje stonden vier stoelen, een bureau en een kast met ordners. Boven het bureau, tussen twee rijen Brinkman's Cumulatieve Catalogus, was een brede kier met uitzicht op de winkel. Op de dinsdagen was het bureau van Kuif. De rest van de week was het Beijk's plaats die door de anderen werd gerespecteerd. Zelfs Lesmeister nam hooguit op een punt van het bureau plaats.

[p. 15]

‘Lekkere koffie Jenny’ vond Beijk. ‘En hoe gaat het verder. Nog wat gelezen?’

Ze bloosde. ‘Ik heb de Tranen der acacia's uit. Ik weet eigenlijk niet goed wat ik er van vind. Het is natuurlijk een goed boek, maar ik werd er zo treurig van.’

Beijk knikte vaderlijk. ‘Ik zal iets anders voor je uitzoeken. Ben je bij met de kinderboeken?’

‘Ja, we moeten alleen nog wat nieuwe Arendsogen hebben. Als je ze niet allemaal hebt, gaan ze naar een ander.’

‘Verkopen we die rotzooi tegenwoordig ook al?’ kwam Lesmeister verontwaardigd.

Beijk zuchtte berustend. ‘Mijn neefjes lezen ze ook. De klanten vragen erom en als we ze niet hebben gaan ze naar Cleveringh. Die verkoopt ze wel.’

Lesmeister boog het hoofd als voor een overmacht. Vroeger, toen de oude heer Lieshout nog leefde, zou dat nooit gebeurd zijn. Toen hij was gestorven hadden de erven Beijk als chef aangesteld inplaats van haar omdat de zaak te weinig opbracht. Ze had zich niet verzet en hem vriendelijk wegwijs gemaakt. Alleen haar moeder zou de blik zijn opgevallen waarmee ze hem soms bekeek: zoals een kat uren voor een spleet onder de plint kan liggen, de oren spitsend bij het minste geluid, alle zintuigen gespannen als zijn prooi naderbij komt en zonder frustraties te tonen rustig weer inslapend als de muis zich terugtrekt, zo bestudeerde ze hem. Intussen werkte ze collegiaal met hem samen tot grote voldoening van Beijk. Mensen uit het vak hadden hem gewaarschuwd en hij was er trots op dat hij geen problemen met haar had en kon soms niet nalaten te vertellen over hun goede samenwerking.

‘Klant’ meldde Kuif. Lesmeister keek door de kier, knikte naar Beijk, ‘Voor jou’.

Hij veerde op, knoopte met één hand zijn colbert dicht en stapte het kantoortje uit.

‘Het is jammer dat jullie niet meer doen in boeken die wat beter lopen.’ Kuif verplaatste zijn beklag naar Jenny. ‘Ik weet wel dat jullie de Hema niet zijn en dat soort dingen, maar als de zaak straks failliet gaat, hebben jullie een mooie klantenkring opgebouwd voor Cleveringh.’

‘Is het echt zo erg?’ Jenny trok een deelnemende rimpel.

‘Welnee, dat zegt hij elk jaar.’ Lesmeister volgde Beijk met de ogen die een groot boek naar de kassa droeg. Hij sprak op de beleefdgemeenzame toon die hij voor de betere klanten bewaarde en legde nog even een hand op het boek of hij er met moeite afstand van deed voor hij met het nederig inpakwerk begon.

‘Le Corbusier’ fluisterde ze triomfantelijk - de kassa was binnen gehoorsafstand van het kantoortje - heb ik niet iemand horen zeggen dat we dat nooit kwijt zouden raken?’

‘Op de rekening? Natuurlijk’ hoorden ze Beijk zeggen.

Kuif zuchtte te hard en ving een woedende blik. Als antwoord wees hij naar de uitpuilende debiteurenmap.

Toen de klant was vertrokken, keerde Beijk terug naar zijn koffie, zijn triomf verbergend achter een neutraal gezicht. ‘Hij kwam er zelf om vragen’.

‘En wij hadden het natuurlijk in voorraad’ viel Lesmeister hem bij.

Kuif waaide zich koelte toe met de debiteurenmap.

‘Wie wil er nog koffie?’ Jenny stond op en schonk nog eens bij zonder antwoord af te wachten.

‘Veertig winters aan zee’, mompelde Kuif, haalde de factuur uit de bovenste bundel en stak die op de lege pen. Hij vroeg zich af hoe oud Lesmeister zou zijn. Ze was zo'n type dat tussen de dertig en de vijftig niet veel verandert, met hoge jukbeenderen, een rechte neus en te veel kaak voor een vrouw. Ze had een goed figuur dat ze teniet deed door hoekige bewegingen en kleren die Kuif niet mooi vond en als ‘duur Engels’ herkende. Ze knikte naar Jenny en wees met haar kin naar het stapeltje. ‘Dat moet je eens lezen. Breng ze maar naar achteren. Ze zijn meneer Kuif een doorn in het oog en zet er nog maar een paar in de winkel, dan hoef ik niet steeds bij te vullen; op de R, niet op de H.’

Jenny nam het stapeltje op en bladerde in het bovenste exemplaar.

‘Weer een klant’ kwam Kuif.

Lesmeister dook naar de kier en schrok zichtbaar. Beijk, die naast haar stond, zakte door de knieën en liet zijn koffiekopje op het schoteltje kletteren.

‘Ga jij even. Jij kunt dat beter dan ik.’

Lesmeister keek hem verontwaardigd aan.

‘Ik heb hem de vorige keer gehad, weet je nog?’

‘Ja en dat heb je schitterend gedaan. Daarom dacht ik, als jij nu weer...’

‘Geen sprake van. Deze heer wil de chef spreken en jij bent de chef.’ Ze ging demonstratief zitten en sloeg armen en benen over elkaar. Jenny was naar voren gelopen om de man niet te laten wachten. Hij stond midden in de winkel geplant, onder het portret van de oprichter, ongeïmponeerd, handen in de zakken, sigaar in de kop. Aan zijn voeten stond, als een trouwe hond, een zwartleren tas.

‘Hij wil de chef spreken’, zei Jenny.

‘Meneer wil de chef spreken’, verbeterde Lesmeister werktuiglijk.

Beijk stond langzaam op, keek verwijtend naar Lesmeister die haar vingers kruiste en liep de winkel in, rustig en beheerst als altijd. Alleen iets in zijn rug gaf de indruk van een scholier in

[p. 16]

overtreding die naar de rector wordt gestuurd.

Omdat Lesmeister zich ongegeneerd voor de kijkkier had opgesteld, hingen Kuif en Jenny nu ook over het bureau. Kuif had de telmachine op de grond getild om ruimte te maken.

De man stond nog steeds op dezelfde plaats, breed en kort, met de compacte energie van een sleepboot die zeeschepen, tientallen malen groter dan hijzelf, op sleeptouw neemt.

‘Wie is het?’ vroeg Jenny fluisterend.

‘Sst. Ik kan het niet verstaan. Een uitgever...’ en nog iets van ‘een soort Dreverhaven’, dat ze niet verstond. Er was geen uitgever die zo heette. Zoveel wist ze al. De naam zei haar niets.

Hoewel Beijk ruim een hoofd boven de man uitstak, werd het rector-leerling effect alleen maar versterkt toen ze tegenover elkaar stonden. De manier waarop hij, de vingers in een plechtig V-teken omhoog gestrekt, de sigaar verwijderde en de volle energie van zijn aandacht op de chef richtte, vervulde Kuif met warme sympathie voor Beijk, die hem altijd goed had behandeld. Na een kort gesprek waarin Beijk met teveel nadruk betoogde dat ze deze keer echt niets nodig hadden, ging de uitgever hem voor naar een plank naast de deur waar het restant stond van een populaire serie die ze op aandringen van Kuif hadden gekocht voor de sinterklaasverkoop. Ze konden hen van die afstand niet verstaan. De man gebaarde verontwaardigd, Beijk keek gegeneerd en volgde hem boetvaardig naar een andere hoek, iets dichter bij.

‘Als u dit soort boeken...’ Kuif ritselde met de facturen. Lesmeister siste. ‘Als u al deze rommel weggooit, dan kunt u...’ Beijk probeerde hem sussend in de rede te vallen, maar hij praatte onverstoorbaar door. ‘Als de grote schrijvers van de Russische literatuur érgens thuishoren...’

Beijk sprak te zacht om te worden verstaan. De man wond zich nog meer op en wees naar een rij in grijs en donkerrood stofomslag gestoken bandjes op de onderste plank, wees weer naar de boeken die zijn verontwaardiging hadden gewekt en maakte een gebaar of hij ze met een zwaai van zijn arm van de plank wilde vegen, ‘voor dié rotzooi kunt u wel plaats maken’.

Beijk ging door de knieën, bekeek de bandjes verbaasd en begon aan een verweer waarin hij zichtbaar niet geloofde.

Lesmeister kruiste de vingers van beide handen achter haar rug en kreunde toen ze de man met de omslachtigheid van kortademige mensen naar zijn tas zag bukken en bovenkomen met een blocnote. ‘Zál ik dan maar noteren?’

Beijk keek in de richting van de kier die vanuit de winkel niet te zien was. Hij gaf zich nog niet direkt gewonnen. ‘Als u nu later nog eens terugkomt... nog iets in voorraad in ons magazijn...’

De man keek hem strak aan, het hoofd in de nek, potlood boven de blocnote. Hij had het wat afgeplatte gezicht van een bulldog en Beijk vroeg zich even af of hij zou bijten als hij gewoon wegliep.

Toen hij begon te schrijven liet Lesmeister zich met een tragische zucht in haar stoel terugvallen. Beijk treuzelde nog wat voor in de winkel toen hij de man had uitgelaten. In het kantoortje werd zwijgend gewacht.

‘Zeg het maar meteen’ vond Lesmeister toen hij langzaam was teruggedrenteld.

‘Ik heb er vier besteld.’

‘Com-ple-te ver-za-mel-de werken?’

‘Ja, wat dacht je dan, broodjes?’ Beijk werd zelden grof. Hij schrok er zichtbaar van. ‘Was jij dan gegaan.’

‘Twee Tsjechov, Toergenjev en Gogol. Ik wist niet dat we die Gogol kwijt waren.’

‘Zijn we ook niet. Ik had hem achter gezet. Verdomme.’ Lesmeister vloekte prachtig. Dat kon Beijk haar niet nadoen.

‘Misschien kunnen we De Dode Zielen los verkopen.’

‘Er staat nog een serie achter zonder Dode Zielen. Ik had hem willen vragen of hij dat deel los kon naleveren anders raken we ze in de uitverkoop nog niet kwijt.’

‘Wat jij hàd willen vragen helpt nu niet meer.’

‘Ik was er niet op voorbereid. Hij komt anders nooit zo vroeg en tenslotte is het niet míjn verantwoordelijkheid.’

Ze keken elkaar verslagen aan. De klant die ze niet hadden gehoord was tot achter in de winkel doorgelopen en keek vragend naar de vier achter het bureau: een heldere vrouw met frisse wangen boven een verschoten regenjas. Beijk stond snel op, hoewel het meer een klant voor Jenny leek. ‘Kan ik u helpen?’

Ze lachte vriendelijk. ‘Dat denk ik wel. Hebt u de A.M. de Jong omnibus?’

Beijk verstrakte. Hij had het meteen gezien: niet hun soort klant. ‘Nee mevrouw, het spijt me’ en toen ze verbaasd langs de rijen boeken keek ‘dat soort lectuur verkopen wij niet.’

‘Maar het is toch een goeie schrijver?’ hield ze vol, geschokt of een geloof werd aangetast.

‘Daarover bestaat verschil van mening. Probeert u het eens tegenover het station.’ Hij schreed tien meter voor haar uit en opende de deur voor haar met een te hoffelijke buiging die dieper sneed dan rechtstreekse grofheid, keek haar even aarzelend na, smeet de deur dicht en liep terug. Toen hij het vermaakte gezicht van Lesmeister zag en de verontwaardiging van Kuif en Jenny, liep hij door naar achteren, pakte zijn jas van de kapstok en beende naar buiten.

[p. 17]

‘Die komt niet meer terug’ constateerde Lesmeister. Er konk een tevredenheid in haar stem die Kuif deed fronsen. ‘En net nu Jozes ziek is. Enfin, we zullen ons wel redden!’

Er werd hard gewerkt. Ze hadden geen tijd om te eten en namen om de beurt een hap in het kantoortje. Kuif haalde broodjes voor Lesmeister die gewend was in de stad te lunchen, zette koffie en bood een klant die te lang moest wachten een stoel aan.

Om zes uur was Beijk nog niet teruggekomen. Jenny mocht de kas opmaken. Hij klopte op de cent nauwkeurig en Lesmeister schreef het bedrag tevreden in het schrift waaruit Kuif het later zou overnemen. ‘Niet gek. We hebben het niet slecht gedaan met z'n tweeën.’ Haar haarwrong was wat uitgezakt en ze zag er opgewonden en benaderbaar uit. Over Beijk was niet meer gesproken. Jenny ruimde neuriënd op en keek naar Lesmeister die haar moederlijk toeknikte. Nooit eerder had ze zich zo met haar op haar gemak gevoeld.

‘Zeg Jen, eigenlijk zouden we vanavond terug moeten komen. Er moeten nog zes pakken worden uitgepakt en ik moet hier nodig bijbestellen. Als we nou vanavond samen de achterstand wegwerken, lopen we morgen niet vast als Beijk er dan nog niet is. Je krijgt het natuurlijk als overwerk uitbetaald.’ Het klonk collegiaal en Jenny begon zich te schamen voor de weinig vriendelijke toon waarop ze altijd over haar had gesproken (je moet haar in een museum laten zetten, over een paar jaar is het type uitgestorven, had haar vriend eens gezegd en ze hadden er samen om gelachen). Ze bedacht romantisch dat er achter Lesmeisters façade altijd een warmhartige vrouw had gescholen - vrouwen gingen vaak vreemd doen als ze geen man en kinderen hadden, zei haar vader - en dat zij, Jenny, degene was aan wie ze nu haar ware gezicht liet zien. Het ontroerde haar. Voor het eerst zag ze blossen onder de hoge jukbeenderen. ‘Goed, ik heb toch niets te doen vanavond. Ik moet wel even naar huis bellen.’

Ze aten samen in het restaurant op de Markt. Jenny voelde zich jong en onhandig naast Lesmeister maar de herinnering aan haar verborgen zwakte stelde haar op haar gemak. Ze keek met ontzag hoe een ober beleefd kwam aanlopen

[p. 18]

toen ze - indrukwekkend maar ook een beetje pathetisch met die paardekaak - liep te zoeken naar een tafeltje. Hij had haar jas aangepakt met een bijna serviel gebaar, iets tussen een knik en een buiging, en ook Jenny's jasje meegenomen met het terloopse gebaar waarmee hij de volle asbakken van de tafeltjes nam. Het was een oud restaurant. Lesmeisters grootvader kwam er al en haar vader had haar er als klein meisje mee naar toe genomen. Ze leek hier weer ver van haar verwijderd en het werd moeilijker voor te stellen dat ze week en benaderbaar was geweest onder de lamp die boven de toonbank hing.

Maar terug op straat stapten ze samen voort over het plaveisel van de lege winkelstraat en hun hakken tikten zo eensgezind op de nieuwe sierbestrating of ze op de maat van hetzelfde liedje liepen.

Voor de etalage bleef Lesmeister staan, het hoofd schattend schuin. ‘Maak jij intussen even open?’

Eerbiedig nam Jenny de sleutels aan, de kleine lipssleutel en het grote ijzeren gevaarte uit de tijd dat de oude meneer nog leefde. Het voelde als een promotie en ze hield even de adem in toen ze het grote slot voelde verschuiven. Lesmeister liep achter haar aan naar binnen en ging recht door naar Beijk's bureau waar ze met een gedecideerd plofje ging zitten. ‘Begin jij achter, dan neem ik hier de voorraad door.’

Achter in het gebouw was een donkere vierkante ruimte met een raam dat op een binnenplaatsje uitkeek. Er stonden stellingen met boeken en een grote paktafel was onder het raam geschoven. Op de grond stonden pakken in bruin papier waarvan sommige waren opengescheurd. Op de paktafel lag papier, touw, plakband, een grote schaar en stapels boeken die verstuurd moesten worden. Het had wel iets gezelligs, met de lamp laag boven de tafel getrokken. In de vensterbank stonden stapels zichtzendingen die Beijk had klaargezet. In de verte hoorde ze Lesmeister zingen. Ze stond even stil en liep een paar passen de gang in, maar het geluid kwam echt uit de winkel. Even later hoorde ze gerammel uit het keukentje, het fluiten van de waterketel en een bons. Toen Lesmeister binnenkwam met twee kopjes op een blaadje sprong ze op.

‘Zo, schiet je op?’ Ze fronste naar de zichtzendingen. ‘Zonde, die mensen lezen die boeken gewoon en sturen ze dan terug.’

Ze dronken samen de koffie en Jenny liet zich uithoren over Joop, haar vriend. Ze was dat wel gewend. Veel oudere vrouwen deden dat. Ze vertelde over de zaak die hij van zijn ouders over zou nemen en liet een fotootje zien dat ze op hun laatste vakantie had genomen. Hij stond er goed op, vond ze. Lesmeister knikte: ‘niet gek, mooie kop. Waarom komt hij je nooit afhalen?’ ‘Ze sluiten ook om zes uur en hij moet natuurlijk altijd helpen opruimen en de kas opmaken omdat het hun eigen zaak is.’

‘Vind je het geen grote overgang van boeken naar confectie?’

‘Nee hoor. Er is niet zoveel verschil. Twee keer per jaar komt er nieuw goed binnen en soms tussendoor ook nog, net als hier. Joop vind het wel prettig dat ik ervaring heb in een winkel.’ Al pratend werkte ze ijverig door: als je mond werkt, kun je ook je handen laten wapperen, had haar moeder haar geleerd.

‘Kom, ik moet weer eens verder.’ Lesmeister stond op. ‘Als je hulp nodig hebt, geef je maar een gil.’

Toen ze vertrokken was begon Jenny de grote pakken open te knippen, stapelde de boeken op de paktafel en zette in haar mooiste handschrift de verkoopprijs in de rechterbovenboek van het schutblad, dun en toch duidelijk zodat het makkelijk kon worden weggegumd ‘als het prijsje eraf moest’. Toen ze de uitgepakte boeken naar de winkel bracht, zag ze lege planken en stapels boeken op de grond. Lesmeister keek even betrapt. ‘We waren allang van plan de indeling te veranderen. Nu ik toch moet bijbestellen kan ik het net zo goed nu doen.’ De gedichten had ze lager gezet, eronder de Russische bandjes die in het magazijn hadden gestaan. ‘Laat hier maar wat ruimte vrij voor de nieuwe bestelling. We moeten die dingen goed in 't zicht zetten anders raken we ze nooit kwijt.’

‘Vindt Beijk dat wel goed?’

Lesmeister lachte breed. Ze had mooie witte tanden, een beetje groot. ‘Ik weet zeker dat hij geen aanmerkingen zal maken. Heb je nog veel uit te pakken?’ Ze ging zitten in de stoel die voor de oudere klanten was bestemd en bekeek haar werk, haar benen over elkaar geslagen, het bovenste triomfantelijk schommelend.

De volgende dag was Beijk er nog niet. Lesmeister was verontwaardigd. ‘Ons zomaar laten zitten in de drukke tijd.’ Later belde een vriend van Beijk. Ze vertelde dat hij de vorige dag wat eerder was weggegaan omdat hij zich plotseling niet goed had gevoeld. Jenny vond het aardig van haar dat ze niets zei over zijn nederlaag tegenover de uitgever. Lesmeister was bijzonder beminnelijk die dag, begroette oude klanten of het familieleden waren en gedroeg zich welwillend tegenover toevallige passanten die ‘de noodzakelijke rotzooi voor de omzet’ kwamen kopen. Ze leek jonger, bewoog zich minder hoekig en trakteerde op koek bij de koffie, iets wat ze eigenlijk burgerlijk vond.

Halverwege de middag kwam professor Blauw binnen, een hoogleraar in ruste die veel kocht, veel en lang praatte met een lage, ver-dragende stem en, ondanks vele aanmaningen, vergat zijn rekeningen te betalen.

[p. 19]

‘Duim voor me’ fluisterde Lesmeister, liep glimlachtend op hem af en schudde hem de hand. Toen ze hem een uur en een kwartier later uitliet, zwaaide ze triomfantelijk met een cheque. ‘Ruim zes duizend.’

‘Zoveel?’ Jenny was gechoqueerd.

‘De oude vrek. Ik krijg er nog wel een paar te pakken.’

Toen het weer dinsdag was, keek Kuif verbaasd de debiteurenmap door en floot tussen zijn tanden. Beijk was weer te laat. Hij liep snel door de winkel en knikte nors. Toen hij terugkwam, klampte Kuif hem aan. ‘Mooi werk meneer Beijk’ en hij zwaaide de debiteurenmap boven zijn hoofd. ‘Hoe heeft u ze zover gekregen?’

‘Och’ schokschouderde Beijk, niet helemaal zeker wat hij bedoelde.

‘Dat heeft juffrouw Lesmeister gedaan. Ze heeft met die mensen gepraat’ zei Jenny, verontwaardigd dat Beijk de eer voor Lesmeisters werk aan zich trok.

‘Nou, dat zou ze dan eens vaker moeten doen’, vond Kuif, ‘nu kunnen we tenminste weer wat openstaande rekeningetjes betalen en misschien kunnen we nu eindelijk die korting eens meepikken.’ Hij bekeek Beijk met verbazing, of hij hem achteraf toch tegenviel. Juffrouw Lesmeister stond met de rug naar hen toe, bescheiden, of ze er zich niet in wilde mengen. Ze lachte breed, maar haar opvoeding had haar zelfbeheersing geleerd en ze had haar gezicht snel weer in de plooi toen ze op Kuif toestapte.

‘Denkt u dat we ons een paar nieuwe bestellingen kunnen permitteren?’

‘Allicht’ zei Kuif gul. ‘We zijn weer aardig in de zwarte cijfers beland, dank zij u, hoor ik.’

Lesmeister sloeg haar ogen neer. ‘Och, dat is niet zo moeilijk. Ik ken de meeste mensen hier al zo lang, ziet u. Sommigen kende ik al toen ik nog een kind was.’

‘Dat zou u dan vaker moeten doen.’

Beijk liep naar achteren en kwakte de deur achter zich dicht.

‘Ja, dat zou ik wel willen’ zei Lesmeister vertrouwelijk toen hij weg was ‘maar meneer Beijk is daar niet zo voor en hij is natuurlijk de chef. Vorige week was hij een paar dagen ziek, maar nu hij er weer is, is hij vanzelfsprekend de baas.’ Ze haalde machteloos haar schouders op.

‘Ze hadden u chef moeten maken’ zei Kuif.

‘Amen’ zei Jenny die met de koffie binnen kwam hartgrondig. ‘Waar is Beijk?’

‘Even naar achteren.’

‘Nou ja, laten we maar niet op hem wachten. Dan wordt de koffie maar koud’.