Hollands Maandblad. Jaargang 1983 (422-433)

[p. 10]

Eerste woensdag van de maand
Mensje van Keulen

De dag dat Alfred naar de kapper moest, gleed zijn dochtertje van de trapleuning en belandde krijsend in het trapportaal.

Een splinter was in haar dij gedrongen en toen Alfred de kerf in de witgeschilderde leuning zag, dacht hij dat hij flauw ging vallen.

‘Wel een halve meter’, zei Tim, Alfreds zoon, met ontzag.

Maar Tim was acht jaar en Alfred zei: ‘Kalm maar, Treesje, we gaan hem onmiddellijk eruit laten halen en zo groot is hij niet.’

Treesje probeerde naar de splinter te kijken, zakte terug op haar zij en bleef ‘au au au’ roepend liggen.

Alfreds vrouw was in tranen, maar dat was ze de laatste tijd om het minste geringste, want ze was zwanger. Alfred had wel twintig keer na het welterusten wensen moeten horen: ‘Er zit vast een mongool in.’ En dat zei ze op een toon als of Alfred er met opzet een ingestopt had. Hij had consideratie met haar toestand en probeerde haar dan met een nuchtere opmerking te kalmeren, maar haar angst had hem al vanaf de eerste keer de vreselijkste schepsels voor ogen getoverd.

Alfred tilde Treesje op en ervoor zorgend dat de wond in de schaduw van haar rok viel, liet hij haar in een spiegel kijken.

‘Zie je dat het meevalt?’ zei Alfred en Treesje die heel bleek zag, zei: ‘Het lijkt wel niks.’

‘Ik leg je op de bank, zodat ik me even verder kan aankleden en dan gaan we naar het ziekenhuis.’

‘Misschien krijg je wel een houten been’, zei Tim.

‘O, hoe moet dat nou?’ jammerde Alfreds vrouw.

‘Doe er een verband om’, zei Alfred. ‘En bel om kwart voor negen naar kantoor om te zeggen dat ik verlaat ben.’

Alfred rende de trap op en liet zijn hand een sprong maken over de beschadiging in de leuning. Toen hij even later naar beneden kwam, deed hij hetzelfde. Zijn vrouw huilde Treesjes hand nat. Alfred knoopte zijn jasje dicht en droeg Treesje naar de auto.

‘Zal ik niet meegaan?’ vroeg zijn vrouw.

‘Pas jij nou maar op jezelf’, zei Alfred.

‘Je komt toch wel gauw terug?’

‘Maak je geen zorgen, het is niet erg’, zei Alfred. ‘Vergeet niet te bellen.’

‘Ik wil nog wat tegen Treesje zeggen!’

Alfred opende het raampje boven Treesjes hoofd. De hand van zijn vrouw kwam naar binnen en pakte Treesje onder haar kin.

‘Zoals je vader zegt’, zei ze, ‘het is helemaal niet erg en je bent gauw weer terug. Zuig maar op je duim, het mag vandaag.’

Tot twee keer toe trapte de anders zo voorzichtige Alfred op het nippertje op de rem en toen hij een jongen, slingerend op een gele fiets, ontweek, leverde de te ruime bocht het woedende getoeter van een tegenligger. Hij keek niet eens of er nog plaats op het parkeerterrein voor het ziekenhuis was, maar reed de auto zo dicht mogelijk bij de ingang het gras op, met de neus tegen de heesters.

Een vrouw die een theedoek tegen haar gezicht hield, bleek eerst geholpen te moeten worden. Alfred werd kwaad op de zielepoot. Ze zou een kind voor moeten laten gaan, dacht hij, pijn maakt egoistisch.

‘Je moet me voorlezen’, zei Treesje.

Braaf zocht Alfred een Donald Duck uit de miezerige stapel lectuur.

‘Waar gaan we naartoe, suikerpopje? Hi! hi! hi! Snob! Nietsnut! Rrrr Vrroem!’

‘Wat staat daar?’ Treesje wees op een plaatje.

‘Openbare bibliotheek’, zei Alfred.

‘Waarom las je dat niet voor?’

‘Omdat het niet gezegd wordt.’

‘Ik moet toch weten waar Donald naartoe gaat.’

‘Hij gaat een boek lenen’, zei Alfred. ‘Een boek over hoe je afspraakjes met meisjes moet maken.’

Wat een onwijs verhaal. Alfred zuchtte.

‘Verderlezen’, zei Treesje. ‘Au... het doet zeer...’

‘Dat is precies wat ik zocht heh! heh! Jongens, willen jullie een gulden verdienen?’ Alfred legde het blaadje opzij. ‘Ik heb het warm’, zei hij en knoopte zijn jasje los.

[p. 11]

Treesje trok een pruilende mond.

‘Treesje’, zei Alfred en hij streek onwennig zijn hand over haar hoofd, ‘we zijn zo aan de beurt. Nu moet je dus niet gaan huilen, want dat is niet goed voor je bloed.’

Hij zei maar wat, hij wist bij god niet wat hij moest doen. Ze kon verschrikkelijk zijn, straks schopte ze met dat arme been naar de dokter.

‘Je moet maar denken dat die splinter een bootje is dat op de rotsen is gelopen. Het zit muurvast en moet ervandaan, maar als de zee tekeergaat, lukt dat niet.’

Treesje begon nu luid te huilen.

‘Maar begrijp je dan niet dat de zee kalm moet zijn, zo kalm dat je die aardige boot hoort aankomen die het kleine bootje gaat bevrijden?’

‘Komt u maar’, riep een zuster.

Alfred hees Treesje naar binnen, een verschrikkelijke Treesje die schopte en sloeg en aan haar rok trok. Hij moest boven haar uitroepen: ‘Ze heeft een splinter. Onder haar bil.’ Een seconde zag hij kans met uitgestoken wijsvingers een maat aan te geven van ongeveer vijftien centimeter. ‘Diks is de naam, Diks met een k.’

Een co-assistent peuterde het verband los. Alfred kon niet voorkomen dat Treesjes hielen tegen de witte buik stootten. Dat hij zelf op zijn rug werd gebeukt en er haren in zijn mond zaten, merkte hij niet eens.

‘We zullen een roesje geven’, zei de dokter. ‘Als u haar niet kunt kalmeren, moet u haar op schoot nemen en in bedwang houden.’

Met de hulp van de zuster duurde het gevecht van Alfred en Treesje op de stoel niet lang. Treesje gilde het uit.

‘Ze heeft pijn!’ riep Alfred hulpeloos en in de buurt van Treesjes hoofd dat heen en weer sloeg, sprak hij onafgebroken sussende woorden.

‘Kalm maar, rustig maar, het zal echt meevallen, een heel klein dingetje is het maar, zeg maar wat je hebben wil, je mag alles hebben, lieverdje, lieverdje, toe nou.’

Tot Treesje op de operatietafel gelegd kon worden. Het enige dat Alfred wilde zien, was het gezicht van de dokter. Hij moest er iets in vinden waar hij voor door het vuur zou gaan, waar hij voorgoed van zou houden. De kale schedel en de rand haar die naar het model van het kraagje was gaan staan, boezemden vertrouwen in. Maar het gezicht: zag het niet te grauw? Vermoeid? Misschien haatte hij kinde-

[p. 12]

ren. Het was in de mode er niet van te houden. Hij keek zo... nee, dat was niet ernstig, maar grimmig...

Alfred knoopte zijn jasje dicht, maar het was al te laat daar enig houvast van te krijgen. Achter zijn ogen was een sereen, helderrood landschap. Een boomstam lag stil tussen de talloze beekjes en ragfijne begroeiing en dan, plotseling, kwam hij omhoog, draaide om zijn as en begon, bonkend als een stormram, alles in de omgeving te vernietigen. En het heldere rood werd troebel...

Een hand onder Alfreds oksel voerde hem het vertrek uit.

‘Uw hoofd tussen uw knieën houden en zo blijven zitten!’

De hand kroop tussen zijn borst en benen, knoopte zijn jasje los, voelde zijn pols. De grijze vloer golfde en Alfred deinde erop mee tot het strak onder hem werd en hij de marmertekening kon onderscheiden.

‘Gaat het weer?’ vroeg de zuster. ‘U was bijna weg.’

‘Ik heb niet ontbeten’, zei Alfred.

Ze vergezelde hem naar de bank waar de vrouw met de theedoek had gezeten, maar Alfred wilde aan de overkant zitten, naast een neger die een gezwollen hand omhoog hield.

‘Uw dochtjer zal zo wel bijkomen’, zei de zuster. ‘Ik zal u een spuugbakje meegeven, het kan zijn dat ze een beetje misselijk wordt.’

Ze glimlachte naar Alfred en Alfred glimlachte terug. Hij keek haar na. Een aardig ding, blond, een paardestaart, een voor het soort van ‘Hoe maak ik afspraakjes met meisjes?’

‘Ze zijn hier heel bekwaam’, zei Alfred.

Treesje spuugde niet en huilde niet. Ze was trots op het verband dat professioneel, met een klemmetje aan het eind, om haar dij was gewikkeld. Thuis kreeg ze een kussen achter haar hoofd en een ijslollie. De elf centimeter lange splinter lag als een trofee in het spuugbakje en Alfred had beloofd hem pas 's avonds terug in de leuning te lijmen.

‘Hij heeft geen bot geraakt’, zei Alfred tegen zijn vrouw. ‘Maandag moet ze terugkomen. En ik moet me nu haasten, er moet nog een order besproken worden die er dan vanochtend hopelijk nog door kan. Ik zou niet graag de kapper mislopen.’

‘Alfred, jij hebt geen gevoel’, zei zijn vrouw.

‘Goedemorgen, meneer Diks.’

‘Goedemorgen, juffrouw Boomsma.’

‘Hoe is het met die splinter bij uw dochtertje afgelopen?’

Alfred hield zijn vingers ongeveer twintig centimeter van elkaar op en zei: ‘Maar hij is eruit.’

‘Ontzettend, meneer Diks, zó'n eind?’

Groeiend onder de belangstelling liep Alfred de afdeling over naar de directiekamer. Met een knikje naar ieder wenste hij: ‘Goedemorgen, mevrouw Blees, Van Duinhoven, Hoetink, meneer Sep, Johan.’

‘Alles in orde met je dochter, Diks?’

‘Dank je, Hoetink, alles is weer in orde. Het was me wel wat.’ Alfred stak zijn vingers op. ‘Zó'n eind.’

De splinter had de twintig centimeter overschreden.

‘Hoe ver zijn we gekomen met Foxol?’ vroeg Alfred. ‘Mevrouw Blees, mag ik even de notulen?’

‘Ook scheren graag, het is er vanmorgen bij ingeschoten’, zei Alfred.

Vrijwillig gevangen onder het laken en overgeleverd aan de kapper, viel het hem makkelijk zijn verhaal te doen.

‘Ik denk dat het gezond is om beroerd te worden in een ziekenhuis’, zei de kapper.

‘Toen het allemaal voorbij was, gaven ze me de splinter.’ Alfred duwde, over de breedte van zijn schoot, het laken op.

‘Allemachtig’, zei de kapper.

Alfred keek in de spiegel naar het gezicht van de kapper en naar dat van zichzelf, bedekt met schuim. Hij vouwde zijn handen, zuchtte en sloot zijn ogen. Het scheermes gleed over zijn wang. Het kietelde plezierig, maar zodra het mes een volgend plekje slechtte, werd het vorige ijskoud.

In een flauw verlichte legertent zat Alfred op de grond, een deken om zich heen geslagen. Hij staarde naar de lege gamellen bij de ingang. Een kerel stormde naar binnen en riep: ‘Diks, we halen je open!’ De gevelde bajonet kwam recht op hem af.

‘U moet wel stil zitten’, zei de kapper.

Alfred sloeg zijn ogen op en mompelde een excuus.

‘Ik dacht eerst dat u in slaap viel’, zei de kapper. ‘Even uw lip strak trekken...’

Het mes werd weggelegd. De kapper veegde met een zachte tissue Alfreds gezicht schoon en klopte met zijn vingers een licht prikkende, kruidige after shave in de huid.

‘Ik ben ervan opgeknapt’, zei Alfred, in de spiegel kijkend. De kapper fatsoeneerde zijn scheiding en begon zijn haar te kammen. Tegen de tijd dat het geknipt moest worden, krulde het altijd boven zijn oren.

‘Een mens moet zich af en toe kunnen ontspannen, meneer.’

‘Zeker’, zei Alfred.

‘Ik ben 's morgens altijd wel blij dat ik naar mijn werk ga’, zei de kapper en keek Alfred in de spiegel aan, ‘maar naarmate de dag vordert, verheug ik me erop naar huis te gaan.’

‘Ik ben het roerend met u eens’, zei Alfred.