Hollands Maandblad. Jaargang 1981 (398-409)

[p. 15]

Racisme en antisemitisme in 1981
I.B.H. Abram

Racisme en antisemitisme worden de laatste tijd weer sterker. Onderstaande beschouwing is geen analyse, maar een waarschuwing. De onderwerpen zijn:

-	racisme in Nederland,
-	antisemitisme in Nederland en vooral daarbuiten,
-	de bestrijding van antisemitisme en racisme.

Allereerst het racisme in Nederland. Tot voor kort was het uitsluitend vulgair. Tegenwoordig bestaat het ook als een redelijk alternatief. Ter illustratie van dit laatste citeer ik uitvoerig uit drie artikelen, die enkele maanden geleden in Nederlands meest gerenommeerde krant verschenen. Behalve zichzelf haalt de schrijver in die artikelen geleerden, politici en zelfs een Nederlandse minister aan. Het redelijk racisme klinkt aldus:

‘17 juli 1979: Opening van het rechtstreeks gekozen Europese Parlement. Louise Weiss, oudste parlementariër in jaren houdt een toespraak vol eruditie, gekruid met hekel en spot. De 80-jarige brengt hulde aan Shakespeare, die de vraag heeft gesteld, die ons allen in de ban houdt: “To be or not to be”. Hoe actueel wordt de vraag, als ze verder gaat: “... Zoals het nu gaat, zullen er al gauw geen Europeanen meer zijn. En wat moet dit parlement dan nog?”... In de periode 1970-1979 is het aantal inwoners in Nederland gestegen van 13 tot 14 miljoen... De nog plaatsvindende groei van de bevolking geschiedt steeds meer via de niet-blanke bewoners... De vruchtbaarheid van de niet-Nederlandse vrouwen is bijna 3 maal zo hoog (als die van de Nederlandse vrouwen)...’

en de schrijver merkt dan op:

‘...en dan te bedenken dat bij de groep “Nederlandse vrouwen” tevens de Surinaamse en Antilliaanse vrouwen zijn opgeteld.’

Kennelijk vindt de schrijver de Surinaamse en Antilliaanse vrouwen geen ‘echte’ Nederlanders. Hij citeert minister Gardeniers:

‘In de Randstad gaat het bij geboorten al om een verhouding 1 op 3, een van de drie kinderen dus die daar wordt geboren maakt deel uit van een culturele minderheid en over enige jaren zal dit 1 op 2 zijn... Als je nu alle groepen bij elkaar optelt, dan kom je tot 500.000 à 600.000. Als u dan gaat denken aan gezinshereniging, dan zitten we zonder veel moeite in een paar jaar aan de miljoen.’

De schrijver is niet de eerste de beste. Hij was bijna tien jaar lid van de Tweede Kamer. Hij is bang voor Turken en Marokkanen, voor Surinamers en Antillianen, voor Molukkers, voor Vietnamezen en Koreanen, voor Chilenen en Argentijnen, voor zigeuners, voor Portugezen, Spanjaarden, Italianen, Grieken, Joegoslaven enzovoort. En omdat hij zelf bang is, probeert hij zijn lezers ook bang te maken en zoekt hij steun bij hen voor zijn racistische opvattingen. Ik citeer weer:

‘Welk percentage vreemdelingen kan een samenleving eigenlijk wel torsen?... De gerontoloog prof. J.Th.R. Schreuder ziet in een 10% grens een breukvlak, als hij stelt dat voor minderheidsgroepen, zoals negers en gastarbeiders geldt: “zodra hun percentage de 10% begint te naderen, krijg je een probleem”... Menig argeloos demograaf gaat er maar klakkeloos van uit, dat een sympathiek acculturatieproces zich zal voltrekken en dat de etnische minderheden zo gauw ze in aanraking komen met pil, sterilisatie, zich tot een verantwoorde familie-opbouw zullen bekeren.’

Ons oud-Tweede-Kamerlid, die aan een boek over demografie werkt, waant zichzelf uiteraard niet argeloos. Hij waarschuwt ons: de etnische minderheden zullen zich niet aanpassen en ze zullen te veel kinderen krijgen. Ik citeer:

‘De Joden in Egypte en verspreid over de wereld, de Hindoes in Suriname, de Molukkers in Nederland, blijven trouw aan hun cultuur. Zo is het altijd bij volken in “ballingschap”... Dachten we nu werkelijk, dat het gevecht tegen de waarden van het Westen dat de Moslemjongeren in Iran, Egypte en Saoedi-Arabië nu al voeren, niet door de Moslem-jeugd hier zal worden overgenomen? Wijst ook maar iets in Nederland op de aanzet van een acculturatieproces?’

De vraag stellen is haar beantwoorden en de schrijver vervolgt:

‘Conflicten daarentegen zijn er al geweest. In 1973 in Rotterdams Afrikaanderbuurt rassenrellen, in 1976 uitbarsting van volkswoede tegen Turken. Maar nog erger is de heimelijk, op fluistertoon uitgesproken vreemdelingenhaat. Veelal gaat het over hun luiheid, over onze duiten, die ze op souperen, de verkrachtingen etc. “Het angstige wachten is thans op de volgende uitbarsting van xenofobie”, zo luidt een zin uit een wetenschappelijk onderzoek onder

[p. 16]

leiding van Frank Bovenkerk.’

De schrijver van dit alles is bang. En bangheid is het zaad voor de vreemdelingenhaat. Ik haal hem voor de laatste keer aan:

‘Stuurloos dobbert Nederland en wacht gelaten op de opstekende windhoos... In zo'n situatie gaat de kreet van de Nederlandse Volksunie: “Onmiddellijke terugzending van Surinamers en Antillianen naar hun land van herkomst; afvloeiing van zogenaamde gastarbeiders in een tijdsverloop van drie jaren”, erin als koek’.

Het hier geciteerde racistische betoog zou het ‘erin gaan als koek’ inderdaad hebben bevorderd, als er niet adekwaat op gereageerd was. Dit is gelukkig wel gebeurd, zowel in de krant die dit kwalijke betoog publiceerde als in andere kranten. De schrijver werd terecht een racist genoemd en werd met deze betiteling terecht in zijn eer en goede naam aangetast. Maar laten we gewaarschuwd zijn: het redelijk racisme heeft in Nederland zijn intrede gedaan en hoe beschaafder en wetenschappelijker het is, hoe gevaarlijker.

Ik kom nu toe aan mijn tweede onderwerp. Het weer opkomende antisemitisme in de wereld van vandaag is een monster met verschillende koppen. Ik tel er zes.

Allereerst zijn er de Neo-Nazi's in Duitsland, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten. Tot nog toe is hun invloed uitermate gering en hetzelfde geldt voor hun aantal.

In de tweede plaats zijn er de Nazi-intellectuelen. Laten we niet vergeten dat het Hitleriaanse Nazi-regiem een intellectueel verschijnsel was, dat door het grootste deel van de Duitse intelligentsia enthousiast gesteund werd. Hoe is het vandaag? In Los Angeles in de Verenigde Staten staat het ‘Institute of Historical Review’, dat congressen organiseert en sinds kort een wetenschappelijk tijdschrift - Journal of Historical Review - uitgeeft. De Amerikaanse vereniging van geschiedenisleraren zond in 1980 aan al haar 12.000 leden het eerste nummer van dit tijdschrift op, een zogenaamd proefnummer. We lezen daarin:

-	dat er nooit een holocaust geweest is,
-	dat er geen 6 miljoen joden vermoord zijn,
-	dat de gaskamers gebruikt werden om de kleren van de kampbewoners te ontluizen,
-	dat het dagboek van Anne Frank een vervalsing is, enzovoort.

Zoals wellicht bekend is speelt dit laatste nu ook in Nederland en wordt in vele andere landen de historische realiteit van de holocaust ontkend. Dit nu is een levensgevaarlijke vorm van antisemitisme die de joden die nu leven bedreigt. Uit de ontkenning van de holocaust vloeit namelijk de antisemitische beschuldiging voort

-	dat de joden de holocaust hebben verzonnen om de niet-joodse wereld een schuldcomplex aan te praten, en dat dit verzinsel de joden in en buiten Israël financiële en morele steun moet opleveren.
-	dat de holocaust het bestaan van de staat Israël niet rechtvaardigt,
-	dat joden en zionisten één en hetzelfde zijn en wel de vertegenwoordigers van Satan op aarde.

Tot zover de tweede vorm van antisemitisme.

De derde vorm is Nieuw Rechts. Twee voorbeelden: ‘Nouvelle Droite’ in Frankrijk en de ‘Moral Majority’ in de Verenigde Staten. De eerste is op dit moment gevaarlijker dan de tweede. Enige korte typeringen:

‘Nouvelle Droite’ is anti-christelijk en antisemitisch, anticommunistisch en anti-links, racistisch, nationalistisch en zeer intellectualistisch. Het verheerlijkt de Griekse cultuur. Het werkt in het openbaar en strikt legaal via regeringslichamen, het onderwijs en de massamedia. Het heeft ook een eigen weekblad, de Figaro Dimanche. De invloed van deze beweging neemt toe. Ook buiten Frankrijk.

‘Moral Majority’ is protestants, fundamentalistisch en... antisemistisch tegen wil en dank. Het is pro-Israël en anti-joods. Eerst moeten alle joden naar Israël gaan, dan moeten ze allemaal bekeerd worden. Joden zijn als joden overbodig. Ook deze beweging kan in de komende jaren gevaarlijk worden.

Tot zover Nieuw Rechts.

In de vierde plaats is er het antisemitisme in de Sovjet Unie. Dit manifesteert zich vooral in een stroom min of meer populaire literatuur, die geënt is op de voor-revolutionaire Russische antisemitische traditie en de Duitse naziideologie. In deze literatuur, die in vele talen vertaald wordt, lezen we bijvoorbeeld:

-	dat de zionisten in de Tweede Wereldoorlog met de nazi's samenwerkten,
-	dat de joden de grootste racisten zijn,
-	dat de joden alle niet-joden tot slaven willen maken,
-	dat de joden de inquisitie hebben uitgevonden,
-	dat de joden onder één hoedje spelen met de vrijmetselaars,
-	dat de joden 80% van de economieën van de kapitalistische landen in handen hebben en 90 tot 96% van de massamedia,
-	dat de joden kapitalisten zijn.

Het is niet duidelijk of deze propaganda veel invloed heeft op de Russische publieke opinie. Het is evenmin duidelijk waarom deze propaganda gemaakt wordt.

Ik kom nu tot de vijfde vorm: Militaire regiems die het antisemitisme op een traditionele wijze gebruiken. Antisemitisme komt voor in landen waar joden wonen, maar ook in landen

[p. 17]

waar helemaal geen joden wonen. Het is een cultureel verschijnsel, waar de joden het slachtoffer van zijn. Het komt voor in Zuid-Amerika (denk aan Argentinië), in de Derde Wereld (denk aan Idi Amin) en in de Verenigde Naties met haar in verhouding tot het totale wereldgebeuren buitensporige en weinig vriendelijke belangstelling voor Israël en de 12 miljoen joden in de wereld.

In de zesde plaats is er tenslotte het antisemitisme van het Arabische nationalisme. Hiertoe reken ik het handvest van de PLO dat verklaart dat de joden geen volk zijn en de Palestijnen wel. Hiertoe reken ik ook uitspraken van Moslemleiders die helemaal passen in een oude, anti-joodse Moslemtraditie. En ook het over één kam scheren van Israeli's en joden en het verschijnsel van de Arabische boycot, dat zowel de joden in als buiten Israël treft of probeert te treffen. Dit laatste, de boycot, merken we ook in Nederland. Het wordt regelmatig in de pers en op de radio en TV gesignaleerd en over het algemeen gehekeld.

Het antisemitisme, de jodenhaat, heeft de kop - of moet ik zeggen de koppen - weer opgestoken. Het is weer een trend, een geesteshouding van de tegenwoordige wereld geworden. Het is geen samenzwering en het wordt ook niet vanuit één centrum geleid. We leven nu in het jaar 1981. De wereld heeft er nog geen veertig jaar voor nodig gehad om zich intellectueel en cultureel te herstellen van de Tweede Wereldoorlog en de holocaust. De wereld keert weer terug tot haar aloude antisemitische vooroordelen.

Tot slot nog een enkel woord over de bestrijding van antisemitisme en racisme.

Waarom moet de wereld antisemitisme en racisme bestrijden? Omdat het de laatste keer 25 miljoen doden onder de burgerbevolking en 6 jaar oorlog heeft gekost. En omdat racisme en antisemitisme zich niet verdragen met humaniteit en solidariteit.

Ik wil praktisch eindigen. Sinds de holocaust wil niemand meer een racist of een antisemiet genoemd worden en zal iedereen die zo genoemd wordt, deze diskwalificatie bestrijden. Laten wij daarom alert zijn en elke racist een racist en elke antisemiet een antisemiet noemen en laten wij dit publiekelijk doen.

Bronnen:

Y. Bauer. Neo-antisemitism. Toespraak op het Vierde Europese Congres van links-zionistische en daarmee sympathiserende groepen, gehouden op 4 april 1981 in Noordwijkerhout.

J. Imkamp. Hoe vol is Nederland?. (NRC Handelsblad van 5, 6 en 7 maart 1981).