Hollands Maandblad. Jaargang 1977 (350-361)

[p. 36]

over agnes in de maanden maart 1968 (vragen) en april 1977 (antwoorden)
Agnes de Graaf

onderstaande vragen (wat agnes niet mag / wat agnes voor spellen weet / hoeveel weegt agnes? / enz.) werden aanvankelijk in het hollands maandblad (1969/263, pag. 30) gepubliseerd en vervolgens in licht gewijzigde vorm (een tweetal eigennamen werden - de een in werkelijkheid, de ander in geschrift - aangepast; een hinderlijke drukfout - mclxiii moest mcmlxviii zijn - werd uiteraard niet overgenomen; een abusievelijk weggelaten vraagteken werd weer toegevoegd) in mijn eerste en tot nog toe enige uitgave gotweet wat voor ongelukken hiervan komen (amsterdam: van oorschot, 1970) op pagina 50 afgedrukt. onderaan diezelfde pagina wordt daarenboven iedere lezer die een bedrag van f 2,90 op mijn gironummer stort, een lijst met antwoorden in het vooruitzicht gesteld. één van mijn recensenten schreef hierover indertijd in het nrc/handelsblad van 31/12/70 dat hij hier wel over gedacht had, maar dat hij toch liever met de onopgeloste vragen bleef zitten. dit heb ik toen wel hartverwarmend gevonden. een ieder die met onopgeloste vragen wil blijven zitten, kom ik immers graag een veer op de hoed steken; daar staat tegenover dat het mij toch ook wel had vermaakt dat men blijkbaar op de enigszins naïeve gedachte kon komen dat de antwoorden enige opheldering zouden verschaffen. en om maar meteen elk misverstand definitief uit de weg te ruimen wil ik hier wel verklappen dat de antwoorden natuurlijk in geen enkel opzicht anders zijn dan de vragen. zo waren de vragen aanvankelijk ook helemaal niet gesteld met de bedoeling ze te beantwoorden. het aardige van vragen is niettemin dat zich er eventueel best antwoorden op laten formuleren, welke gedachte plotseling bij mij op kwam toen ik de drukproeven van mijn boek korrigeerde. de mededeling over de lijst met antwoorden is er toen op de valreep nog ingekomen. ook heb ik met het samenstellen van de lijst gewacht tot de eerste betaling daadwerkelijk op mijn giro was binnengekomen. (dit gebeurde overigens onder ietwat buitenissige omstandigheden. ik was toen bij mijn broer gelogeerd, samen met een vriend van mij die zo onfortuinlijk was ongeneeslijk ziek te zijn en met wie ik - omdat we allebei niks beters te doen hadden en ons toch wilden vermaken - een week vóór zijn dood nog getrouwd ben. ik had eigenlijk helemaal geen zin om een lijst met antwoorden te maken, en ik voerde als argument daarvoor aan ‘dat ik wel wat anders aan mijn hoofd had’. mijn echtgenoot had toen al niet alleen op zijn eigen toestand maar ook op de mijne een heel wat realistieser kijk dan ik. ‘je vergist je’, zei hij, ‘ik zou die lijst maar maken. dan heb je es wat anders aan je hoofd’, en dat heb ik toen dan ook maar gedaan.)

na die eerste betaling zijn er nog wel meer gevolgd - 26 om presies te zijn - die uit alle delen van het land afkomstig waren. vaak waren er onder mededelingen hartelijke maar ook raadselachtige berichten neergeschreven. zo wilde iemand weten hoe mijn grote teen er uit zag (ik schreef hierop knorrig terug dat het lezers onder geen enkele voorwaarde toegestaan was zelf wat voor intrigerende vragen dan ook aan mij te stellen) en deelde een ander trouwharig mee: ‘ik vind je niet mooi maar wèl lief’. twee personen stortten meer dan gevraagde bedrag (t.w. f 2,91 en f 2,95). het grootste deel kwam in 1971 (20 stuks); in 1970 waren in desember al 3 stuks gearriveerd. daar kwam in 1975 nog een tweetal bij en de laatste heb ik vorige maand mogen ontvangen.

nu deed zich bij elke nieuwe betaling een onvoorziene moeilijkheid voor: hoewel in feite niets mij ervan weerhield slechts een afschrift van de vorige lijst te maken, kon ik

[p. 37]

er desondanks niet toe komen zo'n ‘verouderde’ versie weg te sturen zodat ik mijzelf telkens weer bezig vond met het maken van een nieuwe lijst waarvan de antwoorden die mij hiertoe noopten, genoegzaam waren aangepast. (toen mij dit eenmaal een paar keer achtereen overkomen was, probeerde ik wel mij met de strikte opdracht ‘tik de lijst ongewijzigd over’ achter de schrijfmachine te zetten en daar hield ik mij zo goed en zo kwaad als het ging dan ook wel een korte wijle aan, maar ik ging bij op wie is agnes nu weer verliefd? steevast de mist in. later verzette ik mij er niet meer tegen.) een en ander verliep evenwel steeds moeizamer omdat natuurlijk ook de vragen hopeloos verouderden. de vragen gaven dan ook zelf steeds minder aanleiding tot beantwoording, maar ik werd wel zo nu en dan met een storting van f 2,90 op mijn giro gekonfronteerd. het gevolg was dat - in de poging deze aktiviteit (die steeds meer tijd ging vragen) ook maar enigszins te rechtvaardigen - de antwoorden van lieverlede steeds meer een eigen leven gingen leiden en dientengevolge voortdurend langer werden waardoor de lijst zich buitensporig uitbreidde. teneinde dit proces een halt toe te roepen (en tevens een gegronde reden te hebben om voortaan onbekommerd elk bedrag à f 2,90 - onder de onverbiddelijke vermelding uitverkocht - zonder pardon terug te storten) volgt hieronder - ik beloof het u - dan toch echt de allerlaatste versie.

wat agnes niet mag

voor een lijst met antwoorden (die bovendien in een gangbare spelling getijpt wordt) toch bijna zo'n drie gulden in rekening brengen; vroeger zat daar overigens ook nog een opvouwbare papieren bloem bij maar dat kan voor dat geld natuurlijk niet meer - daar staat tegenover dat de lijst in de loop der jaren niet alleen zowat drie keer zo lang maar er ook zoveel aardiger op is geworden (dat kwam omdat ik mij steeds weer geroepen voelde een en ander bij te werken, wat, dat weet ik ook wel, helemaal niet had gehoeven, maar neemt de een het schrijverschap nu eenmaal ernstiger dan de ander)

wat agnes voor spellen weet

een zelfgemaakte tekening (agnes providebit als een logies en dientengevolge onvermijdelijk gevolg op deus providebit) eigenhandig en met danig veel plezier inkleuren; met de pianostemmer o.a. quatre-mains instuderen; zonder dat iemand dat merkt permanent in huize het buitenland verblijven; met behulp van normaal openbaar vervoer toch in de zomer van 1951 en wel in de tuin achter het perseel schoolstraat nr. 28 te castricum (n.-h.) terecht zien te komen; sinds enige jaren zelf postzegels uitgeven: in 1975 ter gelegenheid van het jaar van de grauwe gans, in 1976 t.g.v. het jaar van het nijlpaard, in 1977 t.g.v. het jaar van de walvis; van

[p. 38]

iemand die ze aardig vindt voetstoots aannemen dat-i wel een vacht zal hebben; een houten kistje van 18 bij 11,5 bij 17 cm maken om volgend jaar ijsland in mee terug te nemen, wat heel goed kan aangezien het toch niet bestaat

hoeveel weegt agnes?

dat wisselt nogal (neemt u maar van mij aan dat ze veel te dik is) maar ingeval het haar toch mocht gelukken ooit nog eens op haar ideale gewicht (64 kg) te komen, heeft ze zichzelf een heuse minnaar (met of zonder krullen, al dan niet akademies gevormd, ik vind alles best) beloofd óf een goede tweedehands piano, dat komt, bij agnes althans, prakties op hetzelfde neer - zo kan ze maar moeilijk beslissen wat ze nu eigenlijk plezieriger vindt: vrijen of pianospelen, en heeft een piano het onmiskenbare voordeel dat zolang je hem met rust laat, hij jou ook je gang laat gaan

wat agnes verzint aan antwoorden

dat lijkt me nogal duidelijk

wat agnes denkt over beren

dat ze erg aardig, warmvoelend en begrijpend zijn

wat agnes denkt te weten over beren

dat ze zowat overal een dichte vacht hebben

wat weet agnes over beren?

beren zijn weliswaar tot op zekere hoogte erg goed in het vrijen maar houden er over bijv. het huwelijk, meisjes en poëzie wonderlijk romantiese gedachten op na

wat doet agnes als het zomer is en het regent?

dan schroomt ze niet zichzelf van harte aan te bevelen in brieven die verdacht veel van liefdesverklaringen weg hebben die ze dan ook niet durft te versturen maar bijv. later wel - onder het mom als zou het litteratuur zijn - in een gerenommeerd tijdschrift laat afdrukken waarna ze zonder te blikken of te blozen alsnog maar de gepubliseerde brief (met tijdschrift en al) naar het nietsvermoedende objekt van haar begeerte stuurt waar dan weer een brief bij zit waarvan ze op voorhand aankondigt hem ogenblikkelijk in druk te zullen laten verschijnen als ze er geen antwoord op krijgt; je houdt je hart vast als je dat allemaal van dichtbij mee moet maken

hoeveel jaar is agnes?

28 jaar

wat agnes zegt als je een geschenkje geeft

ach, wat aardig, er staat agnes ingegraveerd (in een kostbaar doch opzettelijk gebroken glas dat ze als huwelijksgeschenk kreeg toen ze - net als in een sprookje - om de betovering te verbreken met een zwaar op de proef gestelde beer trouwde; op een gemarmerde vulpen; in een uit een nalatenschap verkregen zilveren ring; ik heb zelfs een stempel met mijn naam erop)

op wie is agnes nu weer verliefd?

dat agnes zich per 1 januari 1977 voorgenomen had, nooit meer verliefd te worden, daar heeft ze zich aardig aan weten te houden; in plaats daarvan schrijft ze inderdaad alle brieven waarvan ze zich dit ook voorgenomen heeft (in plaats van er alleen maar fraaie enveloppen voor te maken) en verstuurt die dan ook (in plaats van ze - na er nota-bene copie op gestempeld te hebben - in een mapje in de kast op te bergen); ook is ze er toe overgegaan niet langer in geschrift maar nu eens in werkelijkheid bij degenen die haar het hoofd op hol brengen, in ieder geval de trui uit te trekken; tenslotte weet ze haar favoriete boekverkoper - vooropgesteld dat-i zich niet geheel in het wit steekt (wat mij onmiddellijk weer onbeschrijflijk weerloos zou maken) - tegenwoordig zo van repliek te dienen dat hij het nu eens is die af en toe sprakeloos is

wat agnes in het boek van boontje doet

ze schrijft er een brief aan boontje in waar echter beste me-neer jeejee boven staat die ook al, en dat is maar goed ook, van niets weet

wat agnes in het boek van nescio doet

merkwaardig genoeg een uit gotweet wat voor enz. geknipt gedichtje, nl. over faufin toen ze nog kon zitten (pag. 6 onderaan)

wat doet agnes in het boek van alfred jarry?

een transparant papiertje waarop met de hand of met de machine geschreven staat: voor jou/van mij/omdat je jarig bent

met wie agnes het liefst praat

met haar tweelingzusje

[p. 39]

met wie agnes het liefst kerkhoven bezoekt

met iemand die al dood is, dus daar komt niet zo veel meer van

met wie agnes een taart gaat bakken

in mcmlxviii met tante jo maar nu liever met een lieve (bij voorkeur chinese) vriendin

met wie slaapt agnes het liefst?

met lanslot, een vermaard drakedoder, die verderop in het verhaal (met dat plezierige gevoel presies daar waar je het normaal gesproken ook zou verwachten) een alleraardigste poging doet om agnes onder meer van beethoven te laten houden en met wie agnes nog steeds een wandeling door het vogelloze, dikbesneeuwde woud te goed heeft teneinde zich nog verder in het schaken zonder bord en stukken te bekwamen (dus een ieder die plannen hieraangaande met mij heeft, kan rekenen op mijn warme belangstelling)

waarom agnes denkt dat the amazing dancing bear wel van appelmoes zal houden

hij heeft haar al vaker voor raadsels geplaatst (ik beperk me hier maar even tot zijn voorliefde voor draaiorgelmuziek, kriptogrammen en prentbriefkaarten met vakantiegroeten waaruit vanachter een klepje dat



een valies of een zwerfkei voorstelt, zich een harmonika van fotootjes van schilderachtige plekjes in de omgeving ontvouwt)

houdt the amazing dancing bear eigenlijk wel van appelmoes?

liever maakt hij jacht op kleine wollige goedneuzende doch bijziende zwarte diertjes die hij echter slechts gedeeltelijk opeet waarna ze in de achtertuin tussen varens en bloeiende grassen en goeddeels onvindbaar verder tot ontbinding overgaan

hoeveel potloden agnes heeft

over de honderd waaronder ook wit, zilver en goud

kan agnes goed kleuren?

nou en of; in knippen en plakken is ze overigens ook een ster

wat agnes doet met het onzelieveheersbeest

ze is het waarschijnlijk tijdens een van haar vele, vele verhuizingen kwijtgeraakt

waarom agnes de moeder van faufin onder de auto laat komen

omdat het zo echt niet langer kon

[p. 40]

onder welk merk auto komt de moeder van faufin?

ford capri 1968

wat agnes zegt over de man die op graafsma leek

maar graafsma, zegt agnes goedkeurend, vind ik en is ook zoveel aardiger

heeft agnes een poppentheater?

nee, ze heeft veel huis- en speelgoeddieren maar die spelen gelukkig geen van alle toneel

wat agnes uit de blauwe stof gaat maken

een fluwelen kostuumpje met zilveren belletjes voor de haas sekarjahoe; een zachtglooiend landschap in het kistje met het opschrift landkaarten zodat ik er het ei in kan bewaren dat ik al eens eerder in een droom op de vensterbank tegengekomen ben en waarin zich vermoedelijk mijn hart bevindt; een kussen in de vorm van een nijlpaard om snachts in bed mee te vrijen

waarom agnes boter aan haar vinger doet

om een lieve vriendin te plezieren

waarom agnes in het duin loopt mooi te wezen

om toch maar iets te doen te hebben onder het bramen plukken

waarom agnes denkt dat de lampemaker uit haarlem dood is

omdat de bestelling voor een engelse landschapskap keer op keer en zonder tekst of uitleg terug bleef komen

waarom agnes zegt dat meisjes op hun poppen lijken

omdat ze soms wel eens zo graag wilde dat mowdi niet een chinees meisje maar een chinees speelgoedbeertje was geweest

lijken meisjes op hun poppen?

aan een ieder die hierin oprecht geïnteresseerd is, kom ik desgevraagd tegen vergoeding van reiskosten en op voorwaarde dat ik fatsoenlijk gehuisvest word, een aantal zwartwit fotografieën overleggen van joosje met de pop met de paardestaart, van mowdi met het beertje damiaan en van mijzelf met een zusterpop (aangekleed als de zusters van de orde van het arme kindje jesus)

lijkt mowdi op een beertje?

vooral als ze het hansop met de voeten aanheeft

waarom agnes het gedichtje uitknipt

meestal gebeurde dit omdat het ergens in medegenomen moest worden, bijv. in agnes d'r jaszak of anders wel in een met roodglanzend papier beplakt lusiferdoosje waarop aan de bovenkant een stukje uit een tuin en wel die achter het perseel schoolstraat nr. 28 te castricum (n.-h.) en in de zomer van 1951 om presies te zijn te zien was; later heb ik - in een uiterst geslaagde poging het volkomen geluk te rekonstrueren - datzelfde tafereel ook eens aan de binnenkant van een kartonnen huisje geplakt waarvan een van de ramen van echt vensterglas is - opdat je alles goed zien kunt, is achter de voordeur een lampje aangebracht dat op een sigarenkistje gemonteerd is; in het kistje bevinden zich een kleine energiebron, de nodige bedrading en een drukknopje waarmee het lampje naar believen aan en uit geschakeld kan worden (het volgende projekt dat op stapel staat, is een kamertje van 16 bij 16 bij 12 cm dat alleen maar een stoel herbergt, eventueel aangevuld met een omgevallen muziekstandaard)

waar is het uitgeknipte gedichtje?

het ligt op pag. 133 van boven het dal van nescio

waarom agnes een tijdje op een jongetje leek

omdat dat, toen ze eenmaal besloten had tijdelijk of voorgoed haar intrek bij het echtpaar windelarm te nemen, zoveel overzichtelijker leek (wat - achteraf bekeken - heel juist van haar gezien was)

wie komt agnes vrijdagavond tegen bij de nutsspaarbank?

misschien wel de meneer die zo op graafsma lijkt en die zegt de voorzienigheid te danken dat agnes geen tweeling is

met wie agnes een grapje op de trap maakt waar joggem woont en nanke en meses dat is een kat die is niet zo goed bij

met poe die hoewel-i z'n dikke pelsjas aan had toch binnen afzienbare tijd aan een geheimzinnige doch alleszins respektabele ziekte dood zou gaan en voor wie agnes ooit nog eens een waargebeurd verhaal schrijven zou.