Hollands Maandblad. Jaargang 1976 (338-349)

[p. 29]

Uit verveling, dokter
Bernard Sijtsma

voor Theo

De heer Verstegen leed aan verveling. Sinds weken verveelde hij zich grondig en wanhopig. Hij wist niet precies wanneer het was begonnen. Het had hem beslopen als een kwaadaardige ziekte. Ook wist hij niet hoe hij er mee moest leven, want hij had zich in zijn zestig levensjaren nimmer verveeld. Misschien als kind wel eens. Maar dat gold niet.

Tijdens zijn werk, hij was een goed en wat eigenzinnig schoolhoofd, vergat hij zijn probleem enigszins, maar het wàs er wel, als een zeurende kiespijn. Wanneer hij na de dagtaak het ijzeren hek van het schoolplein afsloot en de zware sleutelbos met dof gerinkel in de fietstas verdween, leek het alsof dit geluid voor de verveling het sein was om met volle kracht terug te keren.

Had het nu bijvoorbeeld maar een keer geregend, dan was hij wellicht afgeleid geworden, want hij had er een erge hekel aan om door de regen naar huis te moeten fietsen. Maar practisch de hele novembermaand was droog, stil en zacht geweest. Soms wat mist, maar geen regen.

Dus fietste hij door de stille lanen van de buitenwijk naar huis, er met een vage afkeer aan denkend dat zijn vrouw met thee wachtte, en hem, na wat algemene opmerkingen, het avondblad zou aanreiken. Die vage afkeer ergerde hem. Voor geen goud zou hij immers willen dat het anders was en zijn vrouw er niet zou zijn om hem thee en de krant te geven. Hij hield van haar. Op heel kalme, veilige wijze hield hij van haar.

De thee smaakte hem niet, de krant vond hij overbodig en op de vragen van zijn vrouw antwoordde hij lusteloos. Soms zocht hij z'n toevlucht tot een sigaar, waar zijn vrouw bevreemd naar keek, want vroeger rookte hij nooit voor het eten. Maar het roken bood ook geen uitkomst, en hij liet de sigaar uitgaan, probeerde de krant nog eens en keek voortdurend op de pendule. Soms lukte het hem een diepe zucht voor zich te houden. Meestal lukte dat niet. Dan stond hij op, tikte op de barometer die onveranderlijk op bestendig stond, bedacht dat er eens een fikse storm moest komen, en liep naar z'n studeerkamer.

Dat was maar een klein vertrek, volgepropt met boeken, portretten en snuisterijen. Daar stond hij dan wat doelloos in boeken te bladeren, of keek naar de ouderwetse fotografie van zijn vroeg gestorven vader.

‘Een heel leven’, mompelde hij dan, of ‘'t was voor u niet weggelegd’, of hij zei helemaal niets en keek in de vriendelijke ogen van zijn jonge vader.

Soms ging hij aan z'n bureau zitten, steunde het hoofd in beide handen en vroeg zich af wat er over hem was gekomen. Er was niets, maar dan ook niets wat hem nog boeide. Zijn zoon en dochter, z'n trots en vreugd, ver weg in Brussel en Den Haag, leken niet meer te bestaan. Zijn vrouw, druk in de keuken bezig, liet hem onverschillig. Hij deed dan geen lamp aan en zat daar in het donker tot zijn vrouw hem riep.

Wellicht kon het de leeftijd zijn. Doch zijn vrouw was een jaar ouder dan hij en had nergens last van. De krant, de televisie, de brieven van de kinderen; alles nam ze even gretig in zich op. Misschien kenden vrouwen het hele fenomeen verveling niet. Toch leek hem dat onwaarschijnlijk. En ook had hij geen zin zich daar in te verdiepen.

Zijn hobby's, studie en reconstructie van de Eerste Wereldoorlog, het nauwkeurig natekenen van landkaarten en het verzamelen van afbeeldingen van alle mogelijke standbeelden, kwamen hem nu ongehoord kinderachtig voor. Bijna elke dag dacht hij er aan het werk en de verzameling te verscheuren en te verbranden. Het feit dat hij zoiets net zo kinderachtig vond weerhield hem.

De laatste zondag van november nam hij plotseling het besluit naar de mis te gaan in de Petruskerk. Dit besluit verbaasde hem en hij vroeg zich af hoe zijn vrouw er op zou reageren. Ze was net bezig wakker te wor-

[p. 30]

den. Na bijna veertig jaar vond hij haar op een dergelijk moment nog altijd vertederend. Eerst leek het alsof ze moeite had zich te herinneren waar ze zich bevond. Dan sperde ze haar ogen wijd open en zei: ‘Ik vraag me af wat voor weer het is’.

Hij keek haar niet aan en staarde naar de zoldering. ‘Ik was van plan naar de mis te gaan’.

Ze zei niets.

Hij ging het bed uit en schoof het gordijn open. ‘Het is rustig weer. Maar de zon schijnt niet’.

‘We zijn in geen jaren in een kerk geweest. Als je wilt, ga ik mee’. Ze stond op en trok haar ochtendjas aan. Hij haalde zijn schouders op en dacht: waarom zou ik eigenlijk gaan. Wat heeft het voor zin?

Hij keek haar ernstig aan. ‘Ik ga liever alleen’.

‘Ik zal vlug voor het ontbijt zorgen’. Bijna gehaast verliet ze de slaapkamer.

Toen hij door de lanen fietste, leek het alsof de grijze hemel steeds lager zakte. Straks is de aarde bedolven onder de hemel, dacht hij. Maar vreugde brengt het niet. Integendeel. Alles wordt klam, grijs en onuitsprekelijk vervelend.

De Petruskerk, een neo-gothisch bouwsel, bevond zich aan een singel waar oude bomen naakt, donker en roerloos stonden. Hoog boven de bomen en de huizen galmden de klokken. Meneer Verstegen vond dat zoiets verboden moest worden. Er bestonden genoeg mensen die op zondagochtend wilden uitslapen.

Het waren nog vrij veel kerkgangers die de stoep van de kerk beklommen. Dat had hij niet verwacht. Hij had dikwijls het idee dat vrijwel geen mens meer naar een kerk ging. Dat er ook jonge mensen bij waren verbaasde hem zelfs. De blonde jongen vóór hem hield de smalle, simpele deur voor hem open, en nu leek het alsof het in de kerk zelf veel warmer was dan in het schemerige portaal.

De heer Verstegen bleef achter in de kerk staan. Hij staarde naar het altaar, heel ver weg. De bloemen en het kaarslicht bevielen hem. Toen zag hij de smartelijke Verlosser. Al eeuwen tot kruisiging gedoemd. Instinctief wilde hij een kruis slaan, maar hij dacht: eigenlijk is het onkies, dat symbool daar. En hij schrok van die gedachte, want niet voor niets was hij goed katholiek opgevoed, eens.

Hij rilde in zijn blauwe overjas, wilde zijn handen in de zakken stoppen, liet het na, en liep naar de linker muur, waar een Madonna als van een oude Russische icoon zich mocht verheugen over het warme licht van vele kaarsen in een ijzeren kroon gevat. Hij wilde devoot naar haar opkijken. Maar hij voelde niets. Bijna had hij z'n schouders opgehaald. Hij schudde het hoofd. Ik ben het ontwend, dacht hij. Ik speel comedie. Iedereen speelt comedie. Alleen ik heb het door.

Hij ergerde zich ineens mateloos aan het preluderende orgel, en bedacht met schrik dat nu elk moment de priester de kerk kon betreden.

Ik moet weg, dacht hij. Ik ben het hoofd ener openbare school. Stel je voor dat een leerkracht mij hier zou kunnen zien. Hij had zo'n haast, dat de smalle, simpele deur met een klap achter hem dicht viel.

Buiten scheen de mist dichter te zijn geworden. Meneer Verstegen dacht helemaal niet aan zijn vrouw, die verbaasd zou zijn, toen hij door de grijze lanen weer naar huis fietste. Evenmin dacht hij aan zijn bespottelijk korte kerkbezoek. Hij dacht eigenlijk niets bepaalds. Het zou eens moeten regenen en stormen, vond hij.

Toen hij in de hal zijn jas ophing, bleek, dat zijn vrouw zijn thuiskomst niet bemerkte. Ze was aan het telefoneren en sprak luid voor haar doen. Het was zeker niet zijn bedoeling haar af te luisteren, maar de door zijn vrouw uitgesproken zin maakte dat hij bleef staan waar hij stond. En dat was naast de smalle spiegel, die van de vloer tot de zoldering reikte.

‘Je weet hoe vader is. Als ik het woord dokter maar noem, barst hij los’.

Losbarsten? dacht hij verwonderd. Dat past helemaal niet bij me. Hij keek naar z'n spiegelbeeld. Een oude man zonder illusies, vond hij. Uitgeblust. Op. Hij moest iets doen. Hij moest zichzelf vergeten. Hij moest iets ondernemen.

... Was de Wereldoorlog op een wat later tijdstip uitgebroken, dan had het Duitse Rijk... Nee.

...De contouren van de provincie Groningen feilloos uit het hoofd tekenen. Dat kon hij... Nee, ook niet.

...Er zouden nu toch wel spoedig kleinkinderen komen...

‘Hij heeft moeilijkheden. Maar als ik er over begin, slaat hij dicht. Dat ken ik van hem’. Haar stem klonk desolaat. Hij kreeg een kleur. Ze had gelijk. Hij kon het absoluut niet verdragen wanneer ze ‘is er iets?’ vroeg. En toch hield hij zielsveel van haar. Hoe viel dat te rijmen?

Hij trok zijn jas weer aan en verliet geruisloos de woning. Hij zou met haar moeten praten. Ze had daar recht op. Maar wat moest hij zeggen? Ik verveel me, iedereen en alles vind ik mateloos vervelend? Ze zou met een plan komen. In de kerstvakantie

[p. 31]

naar Schiermonnikoog. Hij wilde niet naar Schiermonnikoog. Evenmin wilde hij naar Brussel of Den Haag.

Op het laatste moment merkte hij het rode verkeerslicht op en hij moest krachtig remmen en van z'n fiets springen om aan een botsing met een idioot hard rijdende stadsbus te ontkomen. De blauwe walm bracht hem tot hoesten. Een overdadig geschminkte juffrouw op het trottoir riep: ‘Opletten, opa!’

‘Ik ben niet in het minst geschrokken’, zei hij op verwonderde toon. Ze was al doorgelopen. Hij schudde het hoofd en herhaalde dat hij niet was geschrokken.

Op de Markt liet hij zijn fiets achter en ging te voet verder. Een doel had hij niet. Bij het brede kanaal waar hij op stuitte, hing de mist zo dicht, dat je niet kon zien waar de nevel ophield en het water begon. De heer Verstegen huiverde in zijn dikke, blauwe overjas. Toen hij de brug over liep, realiseerde hij zich dat hij vanaf de Markt nog geen sterveling was tegengekomen. Een torenklok sloeg elf keer. Het was dwaas dat hij hier liep. De mis zou afgelopen zijn. Zijn vrouw zette koffie. Als ik nu eens niet terug zou komen? dacht hij. Ik ben verdwenen. Ik ben er niet meer.

Op een hoek was een café dat open bleek te zijn. Er brandden lichten achter het bewasemde raam. Hij bleef staan en weifelde. Hij kwam nooit in café's. Hoe je te gedragen in zo'n drankhuis? Men zou er koffie schenken. Hete koffie.

De vrouw achter de tapkast was mager, vermoeid en vriendelijk. Het was moeilijk haar leeftijd te schatten. Ze kon vijftig zijn maar ook zestig. Haar enige klant was een zware man van meneer Verstegen's leeftijd, gestoken in een donkere schipperstrui, met voor hem op het tafeltje, dicht bij het raam dat geen uitzicht bood, een blauwe schipperspet naast een kelkje, waarin meneer Verstegen jenever vermoedde. Zowel de vrouw als de klant groetten opgewekt, alsof ze verheugd waren over de komst van een derde.

Men schonk er in ieder geval hete, pittige koffie, die de nieuwe klant, staande bij de toog, met voorzichtige teugjes opdronk. De vrouw maakte een opmerking over de mist, waar hij met een voor de hand liggende zin op antwoordde. Ze gaf hem de raad z'n jas uit te trekken, omdat hij er anders straks niks meer aan zou hebben. Hij deed zijn jas uit, rilde en vroeg zich af of hij ziek zou worden, want de temperatuur in het café was behagelijk. Hij bestelde een tweede koffie.

Toen riep de man bij het raam: ‘Je kan beter een borrel nemen. Dat is heel wat beter bij die rotmist. Schenk meneer eentje in, Marianne!’

De heer Verstegen keek de man weifelend en verlegen glimlachend aan. Onderwijl dacht hij: Marianne, dat is geen naam voor een kasteleinse. Ik weet niet waarom.

‘Als meneer er van gediend is. Niet iedereen drinkt jenever in de ochtend’, zei ze.

De man lachte. ‘Dan geef je hem een berenburg. Dat kan een mens altijd tot zich nemen’.

Ze keek haar koffieklant vragend aan.

Hij knikte en begreep niet wat hem bezielde.

Hij liep naar de man aan het tafeltje toe en stak zijn hand uit. ‘Verstegen’.

De man nam de hand in de zijne (hij had een lange, smalle hand), schudde die nadrukkelijk en zei: ‘Geert Knol. Iedereen zegt Geert’.

De vrouw bracht de borrel en verdween toen door een deur ergens achter in de caféruimte.

‘Wel’, zei meneer Verstegen, ‘ik zou zeggen, gezondheid’.

‘Zo is het’.

Hij nam het glas, goot het in een teug naar binnen, wist zowel een hoestbui als gekokhals te voorkomen, maar kon niet helpen dat er tranen in zijn ogen kwamen. De ander scheen de vertoning bijzonder te waarderen. Hij glimlachte en knikte tevreden. Daarna leegde hij zijn glas ook in één keer.

‘Mag ik u iets aanbieden?’ zei meneer Verstegen. Hij keek naar de deur waardoor de vrouw was verdwenen. ‘Geert’ stond op en liep met de beide glaasjes naar de tapkast. ‘Ik ben hier kind aan huis, hoor. We hebben Marianne niet nodig’. De flessen klokten.

[p. 32]

Meneer Verstegen had niet de bedoeling nog zo'n dronk tot zich te nemen. Toch zei hij niets en allebei leegden ze zwijgend hun glas.

‘Marianne is een fraaie naam, vindt u niet?’

‘Geen ge-u. Gewoon Geert. Hoe heet meneer?’

‘Adam Verstegen’.

‘Ik zal Verstegen zeggen, want jij bent een heer. Dat zie je zo. Ik ben niet tegen rang en stand. Zo is het in de wereld en zo hoort het ook’.

Hij keek meneer Verstegen met oprechte (lichtblauwe) ogen aan.

‘O, maar ik ben maar een gewone bovenmeester’.

‘Noem dat maar gewoon! U bent een gestudeerd mens. Ik ben niks. Kan nauwelijks m'n eigen naam spellen’.

Hij stond op en liep opnieuw met de glazen naar de tapkast. Meneer Verstegen wilde weigeren, maar liet het weer na. ‘Wat had u over Marianne?’ De man zette de kelkjes nogal onbeheerst op het tafelblad.

De heer Verstegen keek ongerust op. Hij meende iets agressiefs te bespeuren. ‘Een fraaie naam’, zei hij zachtjes. De man dronk z'n glas leeg. De vrouw betrad de caféruimte. Even vriendelijk en even vermoeid.

De man ging staan, leunde met zijn smalle handen zwaar op het tafelblad en boog zich voorover. ‘Ga weg!’ zei hij met een plotselinge drift, die hij toch op een bovenmenselijke wijze scheen te beheersen. ‘Niemand’, zei hij. ‘Niemand zal Marianne...’ Hij maakte de zin niet af.

Meneer Verstegen keek verschrikt naar dat vertrokken gezicht dat een bijna paarse tint had aangenomen. Zijn gevoel voor rede maakte dat hij van alles had willen zeggen, maar hij begreep dat het tot niets zou leiden, dus verliet hij het tafeltje, pakte z'n jas, legde een biljet van tien gulden voor de vrouw neer (die hem nu ronduit droevig aankeek), en snelde het café uit. Hij begreep best dat hij geld terug moest krijgen, doch de gedachte aan die bezeten jeneverdrinker maakte, dat hij wisselgeld volslagen onbelangrijk vond.

Hij liep terug naar de Markt en betrad een telefooncel. Hij moest zijn agenda raadplegen, daar hij niet meer wist in welke volgorde de cijfers van zijn telefoonnummer stonden. De stem van zijn vrouw klonk gespannen en hij voelde medelijden.

‘Ik ben wat in de stad gaan wandelen’, zei hij zachtzinnig. ‘Wees niet ongerust’.

Ze gaf niet meteen antwoord.

‘Hoe was het in de kerk?’ vroeg ze toen.

‘Ik ben voor de mis begon al weg gegaan’.

‘Waar ben je nu?’

‘In een telefooncel op de Markt.’

‘Zal ik naar je toe komen?’

‘Waarom zou je’, zei hij oprecht verbaasd.

Ze zei niets.

‘Wees niet ongerust. Ik ga nog wat rondlopen in de stad en ben zeker met het avondeten thuis’.

‘Maar je doet zoiets nooit’, zei ze.

Die opmerking irriteerde hem. Hij hing op en ging de cel uit.

Misschien is de verveling losgebroken omdat ik nooit iets onverwachts heb gedaan, bedacht hij. En ook omdat het me altijd goed is gegaan. Wat voor echte tegenslag heb ik nu ooit gekend? Alles liep op rolletjes. Ik kon tevreden zijn. En met afschuw sprak hij het woord uit: ‘Tevreden’. Ondanks de kou ging hij op een bank zitten. Hij herinnerde zich de geboorte van zijn zoon en dochter. Voorbeeldige bevallingen, nadat hun moeder al net zo voorbeeldig zwanger was geweest. Niet de geringste complicatie. En hoewel hij nerveus was geworden toen de weeën waren begonnen, had hij geen spoor van ongerustheid gekend. En de kinderen waren opvallend gezond en voorspoedig opgegroeid. Goed beschouwd had hij van zijn kinderen alleen maar vreugde ondervonden. Zijn gezicht werd ineens rood van ergernis. Hoe vaak had hij in zijn leven de vraag hoe het met hem en z'n gezin ging letterlijk beantwoord met: ons gaat het goddank goed. Hij schudde enige malen heftig het hoofd.

Een jongen van een jaar of achttien, in een lange, oude legerjas gehuld, kwam naast hem zitten. Aan de kleur van zijn gladde gezicht kon je zien dat hij het intens koud moest hebben. Hij veegde zijn lange, vettige haar voor zijn ogen weg en keek naar het gezicht van de heer Verstegen.

‘Heeft u misschien een sigaret voor me?’ vroeg hij op beleefde toon. Hij keek de jongen geschrokken aan. ‘Ik rook alleen sigaren en ik heb niets bij me’.

De jongen knikte gelaten. Hierdoor verdween zijn gezicht grotendeels achter zijn haren. Hij haalde zijn handen uit de diepe zakken van zijn soldatenjas en begon zijn knieën te wrijven. Het waren plompe handen met vuile nagels en de linker pink was met een smal, zilveren ringetje versierd, zag de heer Verstegen.

‘Koud hè?’ zei de jongen schor.

‘Het is kil, ja’. Hij wilde z'n portemonnee tevoorschijn halen om er twee gulden uit te nemen. Daar kon de jongen sigaretten voor kopen. Toen bedacht hij treurig dat de

[p. 33]

knaap zonder enige moeite de beurs uit zijn handen kon grissen en het op een lopen kon zetten.

Hij stond op. ‘Ik ga maar weer eens’, zei hij onzeker en liep weg. De jongen reageerde in het geheel niet.

De heer Verstegen doorliep enige straten. Het was nog steeds opvallend stil. In een smalle straat, dicht bij de universiteit, bleef hij voor een brede, donkergroen geverfde deur staan. Onder een bordje dat in sierlijke, vergulde letters H.B. de Boer vermeldde, was de koperen knop van een ouderwetse deurbel, en daaraan trok hij krachtig.

Met Henk de Boer was hij sinds zijn HBS-jaren bevriend. Het was hem goed gegaan in het leven en hij bewoonde een monumentaal te noemen herenhuis.

Hij zag er nogal potsierlijk uit met de dure, zijden kamerjas rond zijn logge gestalte. Hij rook naar sherry en havanna's, begroette Verstegen joviaal en sprak: ‘Kerel, wat spijtig nou. Ik heb een huis vol mensen. Voor het merendeel enerverende en vervelende mensen’, voegde hij er zacht aan toe.

‘Ik moet je echt dringend spreken. Het zal niet veel tijd kosten’. Hij keek beschroomd in de ronde, bruine ogen van de ander en het viel hem op hoe groot en breed diens gezicht eigenlijk was. Henk de Boer streek bedachtzaam over zijn weelderige grijze krullen. Daarop bracht hij zijn bezoeker naar een kleine zijkamer, waar het kil en schemerig was. Ze bleven tegenover elkaar staan.

‘Ik heb uit ijdelheid m'n bril niet op, maar ik geloof dat je er beroerd uit ziet’.

Ik zal hem op de proef stellen, dacht de heer Verstegen vreugdeloos. Ik vraag vijfduizend gulden te leen. Ik wed dat hij weigert. Hij keek naar de ronde, donkere ogen, die een bezorgde uitdrukking hadden gekregen.

‘Ik wilde je vragen...’, begon hij. Toen draaide hij zich om en liep naar de deur.

Op de gang botste hij bijna tegen een blond meisje in een spijkerpak op. Het kwam hem voor dat ze dronken was. Ze duwde hem met beide handen van zich af en giechelde. Achter hem was Henk de Boer. ‘Luister nou toch’, zei hij luid.

De blondine wees onzeker in de richting van Verstegen. ‘Kijk eens’, zei ze. ‘Kijk nu toch eens. Het zorgenmannetje. Daar is het kleine zorgenmannetje’.

Door een open deur, ergens, klonk muziek, gepraat en gelach.

‘Marianne toch’, zei de Boer berispend.

Meneer Verstegen keek bijna wanhopig naar z'n oude vriend, opende de voordeur

[p. 34]

en snelde de straat op.

Hij zou geweigerd hebben, dacht hij, en liep opnieuw in de richting van de Markt. Hij zou geweigerd hebben, maar gelukkig ontbreekt het me aan bewijzen. En het drong pijnlijk tot hem door dat hun vriendschap in al die jaren niet op de proef was gesteld, omdat er nimmer moeilijkheden tussen hen waren geweest.

Hij hoopte innig dat de jongen nog op die bank zou zitten. Dat was niet het geval. De mist was iets minder dik geworden. Daar stond tegenover dat er een kille, zeer fijne motregen begon te vallen. Meneer Verstegen zocht zijn fiets op.

Zijn horloge wees half een. Hij luisterde of het nog tikte, want hij meende dat het veel later moest zijn. Maar het horloge liep en een torenklok bevestigde het: half een.

Hij stapte op zijn fiets. Wat voor onzin uit zijn kindertijd schoot hem nu te binnen? ‘De man keek op zijn fiets hoe laat het was, reed op zijn horloge een hoek om die er niet was, schrok van een onhoorbare knal, overreed een dame, die was thuisgebleven vanwege het slechte weer, en...’

Hoe ging het verder? Hoe ging het in 's hemelsnaam verder? ‘Ik geloof dat ik bezig ben gek te worden’, zei hij hardop. Hij begon steeds harder te trappen en kwam tenslotte buiten adem bij zijn school aan.

Het gebouw was in het begin van deze eeuw neergezet. Het zag er somber en ontoegankelijk uit. Meneer Verstegen had de benodigde sleutels niet bij zich. Dus bleef hij voor het hoge, ijzeren hek staan en staarde naar het smalle raam waarachter hij z'n werktafel wist.

Men dient de jeugd niet slechts te onderwijzen, dacht hij. Men dient haar vooral op het leven voor te bereiden. En hij begon te lachen. Geluidloos en hevig begon hij te lachen. Hij hield zich vast aan de spijlen van het hek, en stikte bijna van het lachen. Voor een der ramen hing een door de kinderen gemaakt affiche. Gele letters op een rood front: ‘De kinderen in de derde wereld lijden!’

Sterk en flink was ik altijd, dacht de heer Verstegen. Maar nu laat ik het afweten. En hij was uitgelachen.

Beschaamd fietste hij snel weg. Stel dat iemand hem had gezien en herkend. Hij begon langzamer te fietsen en haalde zijn schouders op. Ook een schoolhoofd had recht op zijn emoties, al zou je dat dan niet zo direct denken. Hoewel, overwoog hij, daarvoor hoefde je nog niet zo theatraal in die spijlen te gaan hangen.

Meneer Verstegen besloot naar huis te gaan, en belandde toch op de een of andere wijze weer op de Markt. Hij hield een taxi aan en ging naast de bestuurder zitten. Een donkere jongeman met een smal snorretje.

‘Ik zou graag willen dat u mij de stad uit rijdt’.

‘Welke kant op? Er zijn veel mogelijkheden’, zei de chauffeur onbewogen.

Meneer Verstegen dacht na. ‘Ik wil naar een bos. Zo maar een bos’, zei hij toen.

De jongeman schakelde in en koerste in zuidelijke richting. De motregen was opgehouden en het zicht scheen langzaam maar zeker wat beter te worden. Meneer Verstegen sloot de ogen en genoot van de warmte die de autokachel gaf.

Eenmaal buiten de stad, reed de taxi met hoge snelheid over de rijksstraatweg. De bestuurder bekommerde zich niet in het minst om zijn passagier. Ze reden een dorpsstraat door, waarbij een op rood springend licht werd genegeerd.

‘Stopt u alstublieft’, zei meneer Verstegen plotseling. De gedachte dat hij straks helemaal alleen tussen de kale bomen van een nat bos zou moeten lopen, joeg hem angst aan.

Ze stopten precies voor het tuinhek van een witgepleisterd landhuis met een hoog, rood dak.

‘Wat krijgt u van me?’

‘Er is hier anders geen bos’, zei de jongeman en streek met een wijsvinger over zijn ouderwetse snorretje. Meneer Verstegen ging er niet op in. Hij hetaalde en stapte uit. De wagen schoot weg.

Meneer Verstegen dacht nu niet meer na. Hij handelde alsof iemand hem een opdracht had gegeven. Beveler noch bevolene had behoefte aan uitleg of toelichting. Hij opende het tuinhek van de villa en liep langzaam het brede pad van kiezelstenen op. Een geelharige hond kwam vervaarlijk blaffend op hem aangestoven. Maar het dier viel hem niet aan en beperkte zich er toe met veel misbaar om hem heen te cirkelen. Het pad werd aan weerskanten gemarkeerd door kleine, witgemaakte keistenen. Hij raapte zo'n steen op en richtte zijn blik op het middelste van de drie grote ramen die in de voorzijde van het huis waren aangebracht. De hond leek dol te worden van agitatie en ondernam nog steeds niets.

Nu hij dichterbij kwam, zag hij dat het venster van dubbel glas was voorzien. Dus gebruikte hij al zijn kracht, toen hij de witte steen wierp. Langdurig gerinkel, alsof de steen ook daar binnen nog heel wat aanrichtte. De hond beet zich uitzinnig in de panden van de blauwe overjas. De heer Verstegen voelde een bevrediging die hij nooit in zijn leven had gekend.