Hollands Maandblad. Jaargang 1975 (326-337)

[p. 39]

Een mens is enger dan spaghetti
Guus Kuijer

Muggen. Verder geen last. Mollige grond onder dik struikgewas. Op adem komen. Je lichaamswarmte uit laten waaien. Je ogen sluiten. Je hoofd op je armen, zodat je de grond ruikt, zwarte, vochtige grond die broeit onder je handen.

God, mijn god, wat een rust.

Nu niets willen doen, niets bedenken, doodliggen. Een zenuwelijer ben je al jaren, nu weer es wat anders. Heb je ooit eerder grond geroken? Iedereen weet hoe belangrijk dat is, behalve jij die al meer dan een kwart eeuw stof hapt. De bloemen des velds, heb je die wel es goed aangekeken? Welnee. De enige die bestond was jij en niks anders.

Weet je nog, die man die stilstond op de stoep? Die stond nog es stil! Als een klok.

Niet bang zijn, daar komt het op aan. Toegegeven, de mensen zijn eng, enger dan spaghetti, maar vluchten is schuld bekennen.

Mooi bedacht, maar helaas, wie kan zijn lot voorzien? Wie houdt rekening met ziekte of overlijden van degene die hem het liefste is? Zo kon ook hij toch niet voorzien dat hij nu, juist nu, onder de struiken, op de mollige, rustgevende grond, overvallen zou worden door de verschrikkelijkste pijnen?

Jezus, dat was erger dan een rotte kies en nog niet eens lid van het ziekenfonds! Het zat akelig diep, in zijn onderbuik. Het scheurde en trok door zijn darmen naar boven, het blies zijn maag op alsof iemand een rietje in zijn reet had gestopt. Je kunt de gekste dingen krijgen, plotseling, ook buiten het ziekenfonds om helaas, al had ie dan duizenden guldens winst gemaakt met niet betaalde premies. Kanker is kanker, dat maalt niet om gewin.

Ik denk niet meer geheel normaal, denkt Henk. Ik loop enigszins op twee sporen tegelijk. Die pijn is van het harde lopen.

Waren er nog mensen of was de aarde leeg? Waren ze verhuisd en was de aarde een afgelegen, vergeten planeet? Jawel, nog filosoferen ook, zij het op poëtische wijze. Is het waar dat de hond die met zijn vochtige neus zijn nek besnuffelt uitsluitend uit een kop bestaat? Zo nee, hoe komt het dan dat hij het beest niet heeft horen aankomen? Is het dier zo klein dat hij onder de struiken kan lopen zonder een blad te laten ritselen? Is de grond zo zacht, enz. Vragen te over. Of is het een moeder die een koude sleutel in zijn nek legt?

De vragenmolen draait. Langzaam, maar altijd door. Als hij stopt word je de ruimte in geslingerd gelijk een steentje uit een katapult.

Pijn splijt je. Je weet niet wat je willen moet. Er niet aan denken, je verheffen op de wolken van je geest, of je er juist op concentreren en de pijn inkapselen. Als de grenzen gesloten zijn kan je misschien met je enorme psychische kracht de pijn met lichaamsdeel en al over boord gooien, psychisch dan en bij wijze van spreken, want de mogelijkheden van de mens zijn onuitputtelijk.

Het gaat misschien niet goed met me, denkt Henk. Hij heeft het gevoel dat hij niet op kan staan. Het lijkt of er wat essentiële touwtjes geknapt zijn. Het is een kwestie van veel rust en een verstandig dieet. Een moeder weet altijd raad. Vader had een snor, dat was hij bijna vergeten, maar het schiet hem net op tijd weer te binnen. Een dikke snor die zijn bovenlip verborg. Behalve in de oorlog, want zonder snor was hij onherkenbaar. Met snor ook eigenlijk.

Wat te wensen overblijft: pijnstillerautomaten, morfinefonteinen, tranquillizernevelspuiten, alkoholische bedriegertjes, openbare Heilige Avondmalen en nog vele andere attrakties en verrassingen. Jezus Christus die persoonlijk komt vertellen dat er niks van waar is, dat Ie het Zelf bedacht heeft.

[p. 40]

Nee maar, ben jij nou die veelbelovende jongen? Ik had me jou heel anders voorgesteld!

Nee Heer, ik ben het niet. God mag weten wie ik ben.

Wie weet was hij verlamd en kon alleen een mengsel van modder en spuug hem redden. Niemand bereidt zich voor op het ergste, dat mag je jezelf niet verwijten. Wie denkt eraan dat een jonge man, in de kracht van zijn leven...

‘Hé man, leg je lekker?’

Een stem als een rasp. Henk probeert op te kijken, maar krijgt zijn hoofd geen centimeter van de grond. Het lijkt of zijn voorhoofd aan zijn polsen is genaaid.

‘Mafkees. Dat kan je niet maken man, op die natte grond.’

Waar zo'n man zich mee bemoeit. ‘Mind your own...’, mompelt Henk, maar beseft dat hij onverstaanbaar is met zijn mond zowat in de aarde.

Hij voelt een enorme hand aan zijn schouder. Niet onaangenaam.

‘Of ben je aan 't verscheien?’ De stem lacht hijgend.

De hand trekt hem om tot hij op zijn rug ligt. Hij doet zijn ogen open en kijkt in een verwaarloosd gezicht, een kop van perkament en overal haar. Een loodzware walm waait over zijn gezicht, zo laag hangt het harige hoofd boven hem. De troebele ogen turen in de zijne.

‘Da's beter maat, da's al beter. Zolang een mens kijkt is ie niet dood.’

Dood? Elektrische stilte in de hersenen, dat is dood.

Hij knijpt zijn ogen dicht. Er verschijnt een bibberende grafiek aan de binnenkant van zijn oogleden, in kaart gebrachte pijngolven, opmerkelijk puntig en met een tendens tot in het oneindige door te stoten.

‘Pain’, zegt hij.

Geen antwoord. Hij gluurt tussen zijn oogleden door. De man kijkt hem niet meer aan. Hij kijkt onder de struiken door, de verte in.

‘Hier moeje niet wezen’, zegt hij. ‘Hier moeje weg.’

How to suffer decently is a thing that bothers me, rijmt Henk in gedachten.

De man sjort hem overeind. Het kan hem niet schelen. Hij heeft hinder van 's mans bedwelmende adem, dat is alles. Aan het front ben je niet kieskeurig. Hij laat zich tussen de struiken uit slepen. Hij slaat een arm om de slordige nek van zijn Samaritaan. Het woord is vlees geworden.

Dwars door een hobbelig grasveld gaat het, naar een houten bank. Hij wordt er voorzichtig op neergelaten. Hij kijkt schuin opzij naar zijn steun en toeverlaat. Vader is oud, maar ongebroken, denkt hij. Zijn hart is jong.

‘Da's beter maat, da's beter’, zegt vader. ‘Wie zit is niet dood.’

‘How's mother?’ vraagt Henk.

‘Ai-jai, nog buitenlands ook’, zegt vader hoofdschuddend. ‘Even goeie vrienden hoor’, voegt hij er aan toe. Hij legt een gekloofde hand op Henks knie. De pijn is dragelijk. Het zou hem niet verbazen als het allemaal psychisch was. Dat hoorde je veel.

‘Zoals je daar lei gaf ik geen cent meer voor je’, zegt vader tevreden. Hij tast met zijn ene hand in een van de diepe zakken van zijn jas. Hij trekt er een fles uit en kijkt er eerbiedig naar.

Dat harige staat hem wel. Ze zijn nu bijna even oud, terwijl vroeger, toen scheelde het nogal wat.

‘Pain’, zegt Henk, want over is het niet.

Vader ontkurkt de fles en drinkt met gesloten ogen. ‘Ook een slok?’ Hij houdt de fles onder Henks neus. Een scherpe alkohollucht. Mannen onder mekaar.

Hij drinkt. Het is venijnig spul. Zijn tong trekt ervan samen, zijn keel brandt. Hij hijgt en de damp uit zijn eigen mond maakt hem duizelig. Olie op de golven. Zo ging het goed, zo moest je pijn te lijf.

‘Wow’, zegt hij.

‘Ja ja’, knikt vader, ‘'t is geen ondermelk.’

Hij neemt nog een slok. Hij zoekt naar een etiket, maar de fles is groen en naakt. Benieuwd of z'n darmen daarvan terug hebben.

‘Dat heeft een mens nodig’, zegt vader smakkend.

Inderdaad. Nothing to be ashamed of.

‘Van alles wat. Weet ik veel. Ik vind wat en gooi 't in me fles. Kijk.’ Vader toont een plastic trechtertje. ‘Toch smaakt het elke dag hetzelfde, da's raar niet?’ Hij neemt een slok, trekt een benauwd gezicht als hij slikt, hoest vervaarlijk. De tranen staan in z'n ogen.

‘Je moet wat voor mekaar over hebben maat, zo is het.’ Hij klopt weer op Henks knie. ‘Hejje een sigaret?’

Henk schudt zijn hoofd. Not even a fucking cigarette.

‘Jammer’, zegt vader. Hij kijkt wantrouwig. ‘As je d'r een had, dan gaf je hem toch?’

Henk knikt, langzaam als een giraffe. Het verleden is mooi, maar de toekomst is schoner. Kletsen en drinken met een kameraad. Genieten van Moeder Natuur. Vertraagd langs het strand hollen, evenals het kopen van een felbegeerde koperen pot.

[p. 41]

Diep onderin spartelt een darm en drukt een bult in zijn buik als een trappelend kind. Hij laat zijn bovenlichaam kreunend voorover vallen zodat zijn knieën tegen zijn schouders bonken. Zijn handen vallen op de grond. Maak een pakketje van me en stuur me op, een postzegel op m'n voorhoofd en “deze kant boven” op m'n neus. Ergens heen met een vliegtuig dat neerstort boven de onmetelijke oceaan, waar ik me weet te redden met mijn zwemvest en mijn eiland zwemmend bereik. God zal je lonen vader, voor die postzegel. Hecht niet aan aards bezit. Een kameel gaat nog eerder dan ik.

‘Hé’, roept vader verwijtend, ‘ga je weer?’ Maar zijn stem verraadt dat het toverbrouwsel ook hém niet onberoerd laat. ‘Jonge, jonge, niet hier, zoek je privaat op man, wil je stennis?’

Maar Henk komt niet overeind.

‘Hier, drink nog wat.’ Vader knielt naast hem, draait zijn hoofd schuin zodat hij de fles van opzij in zijn mond kan duwen. De schroeiende drank komt met overvloedige scheuten. Henk slokt er het meeste van op, de rest loopt langs kin en hals zijn kleren binnen.

De fles is leeg. Vader stopt hem terug in zijn jaszak. Hij klopt Henk op zijn schouder. ‘Ik ga’, zegt hij. ‘Zet hem op makker, jij redt het wel.’ Hij trekt een vriendelijke grimas naar Henks achterhoofd. ‘Ik ga naar me privaat. Ik wil geen stennis. Maar we zijn allemaal vrije mensen. Allemaal!’ Hij maakt een weids gebaar met zijn armen, maar kijkt intussen angstig om zich heen. Hij legt zijn hand op Henks hoofd. ‘Een mooi moment’, mompelt hij. Dan sjokt hij weg.

Straks komt er een ampiekelateur die hem aan zijn speertje rijgt. Die zal opkijken als je bloed water blijkt te zijn en je hersens zaagsel. Rechtop! De mens is de kroon der schepping, geen voddebaal.

‘Opstaan.’ Een stemgeluid dat is afgestemd op het overschreeuwen van massaas. Henk schrikt zo ontzettend dat hij bijna kotsen moet.

‘Opstaan zeg ik!’ Een stem zonder voeten.

Henk trekt zijn handen tot op de bank en drukt zijn bovenlichaam omhoog. Hij kijkt.

Hoog in de lucht, donker afstekend tegen de schelle wolken, hangt het gedisciplineerde gelaat van een politieagent. De klep van zijn pet beschaduwt zijn ogen, de strenge neus en de spitse lippen steken er versgesneden onder uit. Hij houdt zijn handschoenen in zijn ene hand en slaat er ongeduldig mee op de andere.

‘Op-staan’, zegt hij verrassend zacht ineens, sissend met de s.

Henk gehoorzaamt, maar als hij staat wankelt hij en valt tegen de agent aan.

‘Jasses kerel, je stinkt’, schreeuwt de agent. Hij springt opzij. Henk smakt als een dooie hond tegen de grond.

‘Jezus Christus, dat wordt weer slepen.’

‘Laat toch liggen.’ Een schampere vrouwenstem.

Henk voelt een puntige laars in zijn zij.

[p. 42]

Hij wordt omgerold. Hij opent zijn ogen.

Naast de politieman staat een vrouwelijke agent met schattige, blonde krulletjes. Ze kijkt met onverholen afgrijzen op hem neer.

‘Kan niet’, zegt de man. ‘Knijp je neus maar dicht.’

Hij grijpt Henk onder een oksel. De vrouw pakt hem aan de andere kant. Ze zetten hem rechtop, leggen zijn armen over hun schouders en slepen hem voort.

‘Als we alle rotzooi moeten oprapen, kunnen we wel aan de gang blijven’, steunt de vrouw. ‘Daar ben ik niet voor opgeleid.’

De man lacht. ‘'t Is beter dan plees krabben.’

Ze hijsen Henk achterin een auto. ‘Zet de ramen maar open.’

Ze zetten hem op een houten stoel in een uitgestorven politiebureau. De vrouw achter een schrijfmachine. De man achter zijn stoel.

‘Hoe heet je?’

Henk haalt nauwelijks merkbaar zijn schouders op.

‘NAAM?’ schreeuwt de agent.

Henk schudt hulpeloos zijn hoofd. ‘Don't know’, fluistert hij met zijn kin op zijn borst.

De man grijpt hem in zijn haren en rukt zijn gezicht omhoog. Hij is eindeloos lang. Zijn hoofd reikt tot het plafond.

‘NAAM?’

‘I don't know, I really don't know.’

De agent laat zijn haar los. Hij zucht. ‘Weer zo'n Amerikaanse studentenlul.’ De vrouw giechelt.

‘Versta je me stinkdier?’

Henk knikt.

‘Die komen daar vandaan, wist je dat, stinkdieren’, zegt hij tegen de blonde.

‘PASPOORT?’

Henk schudt zijn hoofd.

‘Opstaan Skunk!’ Hij draait zich om naar z'n collega. ‘Zo heten die beesten in het engels’, zegt hij.

Hij beklopt Henks kleren, laat zijn handen verdwijnen in de zakken. Hij vindt niets.

‘Geen geld Skunk? Geen adres? Geen naam? Geen pas? Wat heb je godverdomme wèl Skunk?’

Henk schudt zijn hoofd. ‘Nothing.’

‘Zitten!’

Henk gaat zitten.

‘Opstaan!’

Henk staat op. De vrouw giechelt hoog. Henk houdt zich vast aan de rand van het bureau.

‘Slappe zak. Een beetje trimmen kan geen kwaad’, grijnst de agent. ‘Zitten!’

Henk voelt zijn rug nat worden. Zijn kleren plakken aan zijn lijf.

‘Opstaan!’

Henk hijst zich weer overeind.

‘Zitten!’

De vrouw ligt slap van het lachen over haar schrijfmachine. Haar blonde krulletjes dansen over het witte papier. ‘Wat een dweil’, hikt ze. ‘Die zal je in je bed vinden!’

‘Opstaan!’

Henk drukt zich met zijn handen omhoog. Halverwege wordt hij zo duizelig dat hij valt. Hij is misselijk als een kat.

‘Hé zatlap, opstaan zei ik.’ Een laarspunt trapt fel in zijn ribben.

De vrouw komt achter haar schrijfmachine vandaan. Ze kijkt op hem neer. Henk kijkt haar smekend in de glasblauwe ogen. ‘Please’, fluistert hij. Haar mond vertrekt tot een soort glimlach, maar plotseling knijpt ze haar lippen weer op elkaar. ‘Overeind viezerd’, gilt ze. Ze kijkt haar collega hijgend aan. Haar gezicht is warm en rood.

‘We hebben zat van je, smeerpijp, van jou en je soortgenoten die als stukken stront over de straat dweilen, die uit vuilnisbakken vreten, die maar een scheet hoeven te laten of er breken verschrikkelijke ziektes uit. Overeind, stuk vuil, of ik trap je overeind. Moordenaars, dieven en pooiers, die kan ik beter verdragen dan jouw soort, dat zijn tenminste mensen die sappelen voor hun brood, die willen er bijhoren, die schamen zich voor schurftige honden zoals jij. Jij bent een vieze ziekte, je moest es flink onder het mes. Misschien moeten ze een stukje uit je harses wegsnijen of er juist bijplakken, weet ik veel, om een méns van je te maken. Welk wijf zou er nou in jouw gore tengels willen vallen? Jij bent geen enkele vrouw waard. Een vent krabt zijn nagels schoon, kleedt en wast zich, want een vént wil een wijf. Die wérkt om iets te kunnen aanbieden, eerlijk of oneerlijk, die werkt.’

‘Hou je in Truus’, zegt de agent. Zijn stem klinkt bezorgd.

‘Ik hou me in’, schreeuwt ze. ‘Wat dacht

[p. 43]

je? Wat dacht je dat er gebeurde als ik me níet inhield?’

De telefoon gaat. De agent neemt aan. Een kort gesprek. Hij smijt de hoorn op de haak en rent weg.

Het dringt maar vaag tot Henk door.

‘Opstaan’, schreeuwt de vrouw.

Natuurlijk. Komt voor mekaar. Hij heeft jonge benen. Als het vaderland roept is hij bereid. Hij is iets groter dan de geüniformeerde vrouw tegenover hem. Hij glimlacht naar haar. De pijn, de drank en de uitputting hebben hem in een ander stadium getild. Hij voelt zichzelf niet meer, hij is ergens anders, duizenden kilometers van zijn lichaam gescheiden, onkwetsbaar.

Haar mond staat half open. Het valt hem op dat ze een vals gebit draagt. Ze doet een stap achteruit, kijkt om zich heen. Ze voelt zich kennelijk alleen opeens.

Henk gaat ongevraagd zitten, maar verliest haar geen moment uit het oog. Ze kruipt achter haar bureau, zet nieuw papier in haar schrijfmachine.

‘Naam?’ snauwt ze.

‘What's the charge?’

Ze kij kt hem aan en ziet dat hij is veranderd. Hij kijkt onafgebroken in haar ogen, bijna zonder te knipperen. Haar handen houden op te jeuken. Haar woede is gezakt. Misschien was het zo'n lul die een aanklacht tegen je indiende als ie niet netjes werd behandeld. Misschien had ze zich op hem verkeken. Ze staat op.

‘Sigaret?’ vraagt ze. Ze houdt hem een pakje voor. Hij trekt er een uit. Ze gooit een doosje lucifers voor hem op tafel. Hij probeert een lucifer aan te strijken, maar krijgt het niet voor elkaar. Er is iets met zijn handen. Ze geeft hem vuur.

‘Waarom zeg je je naam niet?’ Haar toon is koel, maar aanzienlijk milder dan voorheen.

‘I haven't got no name or forgot it’, zegt Henk. Haar plotselinge behoedzaamheid fascineert hem. Ook de tegenstelling tussen de blonde krulletjes en het valse gebit laat hem niet los.

Er wordt lang gezwegen. De vrouw rookt nerveus sigaret na sigaret. Ze weet niet wat die engerd in de zin heeft. Wie weet onderzocht hij het gedrag van de politie ten opzichte van minderheden in opdracht van... van de politie. Je hoorde de gekste dingen.

‘Weet je helemaal niks over jezelf?’ vraagt ze bijna vriendelijk.

Henk trekt rimpels. Hij kijkt nadenkend naar het plafond. ‘Sure’, zegt hij. ‘Since some years I hear with ears.’

Ze kijkt hem perplex in het blanco gezicht.

‘En meer heb je niet te vertellen?’

Henk schudt spijtig van nee.

De vrouw trekt geïrriteerd het papier uit haar machine en verpropt het. Als hij de luis is die hij lijkt, zal ze hem pletten, maar zolang ze niet weet of hij machteloos spartelend op zijn rug ligt, zal ze geduld moeten hebben.

Het valt haar zwaar. Haar handen grijpen achter haar rug naar elkaar. Haar benen marcheren stram over het linoleum.

Sin is always spelled with an ‘I’ in the middle, denkt Henk. De situatie is ongewoon. Wist hij maar wie hij was, dat zou alles vereenvoudigen. Het jaagt hem geen angst aan, dat niet, het voelt wel rustig, maar moest ie nou altijd op die stoel blijven zitten?

‘My father had a moustache’, zegt hij.

De mededeling maakt weinig indruk. De agente kijkt hem een ogenblik straf aan, maar zegt niks.

De buitendeur wordt met een klap dichtgegooid. Een verlossend geluid. De verdwenen agent keert op de basis terug.

[p. 44]

‘We hebben je makker’, deelt hij dreigend mee. Hij wendt zich triomfantelijk tot de vrouw. ‘Meneer hier is een gewone Hollandse kaaskop. Meneer wenst zich aan te stellen. OPSTAAN!’

Henk staat op.

De vrouw gaat snel achter haar schrijfmachine zitten.

De agent werpt fotoos op het bureau. Hij wijst erop. ‘Ben jij dat?’

Henk kijkt. Hij ziet de afbeelding van een vrij jonge, sombere man.

‘Where's the mirror?’ vraagt hij. Hij gaat zitten omdat hij het gevoel heeft anders om te zullen vallen.

‘Opstaan’, schreeuwt de agent woedend. ‘En spreek je moers taal.’

Henk knikt. ‘Anything you say officer’, zegt hij, maar hij blijft zitten.

De agent slaat hem kletsend op zijn wang. ‘Je moers taal!’ schreeuwt hij buiten zichzelf van woede. ‘We zijn bij je thuis geweest. Jazeker, meneer heeft een huis, waar die het geld vandaan haalt mag God weten. Maar weet je wat jij van je huis gemaakt hebt? Nee? Nou, dat zal ik je dan vertellen. Een vuilnisbak. Je hebt er een vuilnisbak van gemaakt. En jij bent precies het stuk vuil dat daarin past.’

De vrouw zit doodstil achter haar machine. Ze wacht met spanning op het strafbare feit. Ze weet dat het komt, ze heeft het gehoord aan de klap, ze ziet het aan de ontspannen woede van haar collega.

‘Ben ik duidelijk?’

Henk knikt. Zijn wang gloeit.

‘Allemaal je goed recht. Al kak je op het tapijt, al pis je op de salontafel, dat moet je zélf weten, maar je buren de dood in jagen, dáár hebben we bezwaar tegen.’

Henk slikt. Het klinkt niet onwaarschijnlijk.

‘Het is niet gelukt, o nee, maar het was de bedoeling, waar of niet?’ De man buigt zich voorover en schreeuwt de laatste woorden in Henks oor.

‘I can't tell.’

‘JE MOERS TAAL!’ De hand gaat weer omhoog. Henk steekt zijn handen er afwerend naar uit.

‘Aha. Zie je dat Truus? Verdachte stelt zich teweer. Ik voel mij bedreigd. Er ontstaat een worsteling waarbij rake klappen vallen!’

Hij balt zijn hand tot vuist en ramt Henks kaak. De stoel kapseist. De agent rukt hem aan zijn jas omhoog, trekt hem bij de stoel vandaan en drukt hem tegen de muur.

‘Wacht’, schreeuwt Truus die niks wil missen. ‘Wat heeft ie gedaan?’ Ze speelt op zeker.

‘Brandstichting. Poging tot brandstichting.’

Het woord slist als een zuurtje in zijn mond. Zijn speeksel sproeit erbij door de lucht en daalt in fijne druppeltjes neer op Henks gezicht.

‘Waar?’

‘In z'n eigen huis.’

Truus schiet te hulp. Klikkend met haar harde schoenen.

‘Rotzak’, gilt ze. ‘Duizenden mensen snakken naar een huis en jij steekt het in de fik als brandhout. Hou hem vast.’

Haar been zwaait als een slinger naar achteren, schiet fel naar voren en boort de punt van haar schoen in Henks scheenbeen. Hij trekt krom van de pijn. In een reflex trekt hij zijn ene knie omhoog.

‘Pas op’, schreeuwt de politieman. ‘Achteruit. Hij maakt amok.’

Hij laat Henk los zodat hij langzaam in elkaar zakt.

Hij plaatst een stoot in Henks maag.

‘Branden zal je, daar kan je op rekenen’, gilt de stem der wet.

Henk klapt dubbel. Hij smakt voorover tegen de vloer.

‘Verdachte was niet tot rede te brengen’, hijgt de man. ‘Ik moest hem helaas stevig aanpakken.’

‘Heb je nog iets te zeggen’, schreeuwt blonde Truus naar beneden. ‘Nee hè, nou lul je niet meer.’

Maar tot haar verbazing beweegt hij nog. Hij ziet zelfs kans zich om te draaien. Hij wenkt haar.

Ze gaat door haar knieën tot ze op haar hurken zit.

‘You know miss’, fluistert hij, ‘the world is a great place to visit, but hell to live in. Maar wat erger is, ik ben nogal jaloers op dat fraaie gebit van je.’

Ze veert overeind. ‘Weg met hem. In de cel met dat tuig’, zegt ze verbeten.

Ze houdt haar mond wonderlijk gesloten.

Ze slepen hem weg.

De celdeur sluit hermetisch, als een grafsteen.