Hollands Maandblad. Jaargang 1974 (314-325)

[p. 32]

Onze jungle
J.M.A. Biesheuvel

Wat is het heerlijk om in Marokko te zijn! En wat is het jammer dat een mens maar een paar weken per jaar vakantie heeft. Het mooiste wat een mens bereiken kan, is om zijn hele leven vrij te zijn en precies te doen waar hij zin in heeft. Niet werken en toch geld hebben. Veel avonturen meemaken en altijd in de zon. Een gezellig en interessant leven. En geen kopzorgen met vrouw, kinderen, een baas, de belastingen of politiek. Nooit een verhaal hoeven te schrijven, duizenden guldens winnen aan de roulette-tafel. Een revolver in je nachtkastje om op smeerlappen te schieten die het op mijn leven hebben voorzien, tussen zijden lakens slapen, met beweeg'lijke zwartharige vrouwtjes dansen, de katjes in het donker knijpen, een ventilator boven het bed, een auto met chauffeur, beroemd zijn, niets doen, paraderen over de boulevard, eens per jaar een interview geven, - waarin je gewag maakt van het wel en wee van je nieuwe poedelhond en het scheurtje in een dure chinese vaas, het belangrijkste wat je vertelt, gaat over het soort schoenen dat je (om bij de beau monde van de Middellandse Zee te kunnen horen) moet dragen -, leven als een filmster dus eigenlijk, en je nagels door een vrouwelijke kapper laten knippen. Hojo! Dat is pas leven, jammer dat het voor mij maar een paar maanden duurt, want dan moet ik naar de gevangenis in Noord Italië. (Tenzij ze mij op tijd die monnikspij in handen spelen en het PTT kantoor op tijd, feilloos en tot de laatste steen wordt opgeblazen. Ik hoop dat de truuk met het nepklooster echt lukken zal!).

Ach, zo is mijn leven helemaal niet. Ik ben geen mondaine boef. Het zijn maar dromerijen. Desondanks ben ik met vakantie in Marokko. Vijftien onvergetelijke dagen zullen het worden. Over een half uur vertrek ik met een vriend voor een bustocht naar een versteend bos midden in de woestijn. Dat bos staat daar al miljoenen jaren in de zinderende zon tussen de witte zandheuvels. Ooit hebben de bomen echt geleefd en bewogen de takken op de wind, zochten in de schaduw van haar bladeren en takken woestijnnomaden en kamelen verkoeling en rust. Nu zijn het stenen staketsels, onbegrepen in het landschap, als gemaakt door een krankzinnige beeldhouwer. Wit-grijze kale stammen moeten het zijn, sommige twintig meter hoog. Ik ga met mijn vriend zover mogelijk voorin de bus zitten. Daar rijden we de stad al uit. De woestijn tegemoet. We hebben genoeg water aan boord om zeven dagen te kunnen leven. Als we een halve dag door het zand hebben gereden, vertelt mijn vriend, die bij de Amerikaanse Marine werkt, een gek verhaal. De Russen hebben ooit een onderzeeër gebouwd in de vorm van een walvis. Met een beweeg'lijke staart waarmee ze een flinke snelheid haalden. Hij kon ook spuiten. Ze gebruikten de mechanische walvis als verkenningsvaartuig voor de Amerikaanse kust. ‘Hoe is het mogelijk dat Russen tegenwoordig nog zulk een fantasie op kunnen brengen?’, zei ik. ‘Je zegt het’, zei mijn vriend, ‘maar de Amerikanen waren nog slimmer. Ze hebben de walvis gevangen met een harpoenschip en een walvisvaarder. Ik was er zelf bij. We sneden de walvis open en haalden de computers, de verrekijkers, de sonar, de filmapparaten, de fototoestellen en de geluidsopnameapparaten eruit. “Wat een traan, wat een spek”, zei onze kapitein. De Russen, die, eenmaal aan dek van de walvisvaarder, uit hun vis kwamen riepen steeds maar: “Eto nje kiet! Eto podwodnaja lodka!”.^*) Wij, “menende” dat de walvis de Russen had opgegeten, gooiden de Russen weer in zee, daar kwamen ze toch vandaan nietwaar? Die hebben een flink stuk kunnen zwemmen, voor ze thuis waren!’. ‘In wat voor een jungle leven wij tegenwoordig toch’, zei ik, ‘overal hoor je van die merkwaardige geschiedenissen. Is de zaak nooit voor het Internationaal Hof van Justitie gekomen?’ ‘Het Hof zat juist zonder President en de rechters waren met vakantie’, zei mijn vriend, ‘later is de zaak in de doofpot gestopt’. ‘Die rechters hebben het ook niet makkelijk tegenwoordig’, meende ik op te moeten merken, ‘laatst moesten ze een oordeel geven in de zaak van twee Haagse oplichters, De een had een kunstarm en een losse varkensblaas, gevuld met rode

*) ‘Dit is geen walvis! Dit is een onderzeeër’

[p. 33]

vloeistof. Zijn maat gooide zakken zand, in een slecht verlichte straat, op passerende automobielen, in het holst van de nacht. Dan stopte de chauffeur, denkende dat hij iemand had aangereden, stapte uit en kreeg onmiddellijk de volle laag van de zandzakken werpende oplichter: “Kijk nou eens wat je doet man! Je hebt mijn vriend doodgereden!” Daarbij wees hij op zijn maat, die kreunend achter de auto lag, in een grote plas bloed en met zijn kunstarm los van het lichaam, in een rafelig afgescheurde mouw op het trottoir, ook in het bloed. “Als u mij nou honderd gulden geeft, zal ik mijn bek houden”, fluisterde hij dan de automobilist in het oor, “u moet niet vergeten dat ik de enige getuige ben, het slachtoffer is buiten bewustzijn en heeft uw nummer niet op kunnen nemen”. Op zo'n manier hadden de twee schoften in drie maanden tijds meer dan vier ton verdiend! Maar wie zijn nu de grootste schurken? Die autorijders in Den Haag of die oplichters zelf?’ Terwijl mijn vriend over dat vraagstuk zat na te denken, zagen we ineens een woestijnhertje voor de bus langs schieten. Je vraagt je af waar zo'n beest nou eigenlijk van leeft. ‘Stoppen! Stoppen!’ riep een Marokkaan, die helemaal achter in de bus zat, ‘ik heb hier namelijk een afspraak!’ De mensen in de bus keken elkaar verwonderd aan. Een afspraak midden in de woestijn? De chauffeur liet de man naar buiten en we reden door. Die avond zagen we het versteende bos en vijf dagen later, - we zijn ook nog naar andere woestijn-bezienswaardigheden geweest -, waren we weer op het punt in de woestijn waar de Marokkaan was uitgestapt voor zijn afspraak. We volgden zijn spoor door het zand. Wat een grote, eenzame en gloeiende vlakte! Na een paar uur vonden we onze reisgenoot plat en haast uitgeteerd in het zand. Hij was op sterven na dood van dorst en moeheid! Honger was de drijfveer geweest die hem had doen besluiten uit de bus te gaan. Versteende bomen boezemden hem niet het minste belang in. Veertig kilometer heeft hij vergeefs achter het woestijnhertje aangerend voor hij op de grond viel, om een ellendige dood te sterven als wij, uit vriendelijkheid en nieuwsgierigheid zijn spoor terugrijdende, hem niet gevonden hadden. Toen hij, na een kippetje te hebben gegeten en veel water te hebben gedronken, weer wat bijkwam, heeft hij mijn portefeuille gerold! Er zat gelukkig niets in. Mijn vriend keek me aan met een gezicht dat uitdrukte: ‘Ja, een jungle is het, die wereld van ons!’.