Hollands Maandblad. Jaargang 1972 (290-301)

[p. 15]

We hebben ons leven in zijn hoeven gelegd
Jos Ruting

De dikke man liep alsof hij een schuit trok en dat bedoel ik niet onvriendelijk, hij kon niet anders, hij was iets langer dan breed maar niet veel en hij woog ruim honderd kilo.

‘Ik ben met mijn vrouw en de kinderen, dat zijn mijn zoon en zijn meisje naar Schotland geweest’, zei hij. ‘Ik heb een huifkar gehuurd en daarmee hebben wij veertien dagen door Schotland getrokken. Alle dagen regen maar toch een mooie vacantie.’

Deze mededeling wekte mijn verwondering. De dikke man was meester in de rechten en psychiater. Uit gramschap over onze verdorven maatschappij, uit afkeer ook van het stervende vakmanschap en walging van de melaats geworden waarheid zat hij achter een stencilmachine om wetenschappelijke mededelingen te vermenigvuldigen. Dit alles wist ik. Dat hij ook met paarden kon omgaan wist ik niet. Dat hij ooit op een paard gezeten had leek mij onwaarschijnlijk. Zelfs een ploegpaard van zwaar slag zou ongetwijfeld een wervelbeschadiging hebben opgelopen indien de dikke man dit bestegen had. Men kan mij derhalve niet kwalijk nemen dat ik uit belangstelling vroeg: ‘Kunt u ook met paarden omgaan?’

‘Wel nee’, zei de dikke man.’ Ik hoef zo'n huifkar niet te sturen. Het paard alleen weet meer dan het hele gezelschap dat in de wagen zit. Je gaat maar zitten. De reis duurt enige uren. Het paard brengt je in de mooiste landschappen. Het gaat opeens de weg af en neemt een smal heidepad. Je denkt aan een vergissing en je wil wat bijsturen. Zoiets heb je in het begin van de reis. Natuurlijk zit je er naast. Dit hindert niet. Het paard begrijpt dat je het allemaal nog niet zo goed begrijpt. Het laat zich niet in de war brengen door toeristen. Toeristen kijken op een kaart en dan weten ze toch weg noch steg. Mogelijk heeft het paard ze wel eens met kaarten bezig gezien. Het denkt er het zijne van. Ik geef u een voorbeeld. Het pad loopt omlaag, wij naderen een kleine brug over een beek. Wat zeg ik, een beek? Door de aanhoudende regen is de beek een rivier geworden. De kleine brug drijft op de stroom. Sterker nog, het water loopt over de brug. Door een of ander wonder bleef de brug toch vastzitten voor het pad dat wij afkomen. Ik zie onmiddellijk dat onze huifkar te breed voor zo'n klein bruggetje is. Ik roep: ‘Ho Ho.’ Het paard knikte maar niet naar mij hoor. Het keek naar links en naar rechts en het trok de huifkar precies langs de twee leuningen van de brug. Je had er noch rechts noch links je hand tussen kunnen houden. Zoiets hindert niet. Het paard begrijpt dat alle mensen in de wagen hun hart met twee handen vasthouden en dat dan alles volkomen veilig is.

Men vertelde mij dat het paard bij mooi weer wel eens even later dan volgens de voorschriften hoort bij het hotel van bestemming aankomt. Het heeft dan aan een grazige berm een voor paarden bijzonder smakelijk gras opgemerkt. De bestuurder van de huifkar doet er goed aan met deze ontdekking van het paard rekening te houden. De moeilijkheden zijn niet groot. Men stopt een pijp en gaat eens kijken bij het grazende paard. De niet geschoolde toerist klopt zijn pijp te vroeg uit. Iemand met enige ervaring ofwel met inzicht besluit tot een picnic. Merkwaardigerwijs kijkt het paard je aan op het moment dat je geen sardines meer kunt zien. Het slaat met zijn staart en dat wil zeggen ‘zullen we weer’. Men moet dit niet onderschatten. Het paard heeft genoeg gras gegeten en onderzoekt nu of de passagiers genoeg broodjes met sardines gegeten hebben en nu, evenals hijzelf, een neiging hebben om de reis voort te zetten.

Als je de hersens van een kip hebt klim je in de huifkar en dan trekt het paard die verder maar beslist niet voordat de laatste man en het laatste kind aan boord zijn. Het paard heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel, het bekijkt de situatie. Voor de stromende regen hadden wij ons nobele dier een kleedje omgedaan. Het paard begreep dit

[p. 16]

goed, het liep alsof het niets van regen wist maar het hield zijn hoofd naar beneden. Het wilde geen water in zijn ogen hebben. U moet weten dat het paard niet eens keek. Het bracht ons zonder te kijken in een grote tuin met veel verregende bloemen. Wij zagen een restaurant vol lichtjes. Het was twaalf uur in de middag en donker door de regen. Vandaar die lichtjes. Hier moet het zijn dacht ik. Het paard trok de wagen langzaam langs de vensters van een feestzaal. De hoofdingang deed het rustige dier niets. Mijn aanstaande dochter zei: ‘Hij loopt door. Wij moeten er toch uit.’ Nelleke is een lieve meid maar van dit soort toerisme ook al niet op de hoogte. Ik zei: ‘Laat maar lopen. Hij weet meer dan wij. Toen wij naar Mallorca vlogen hebben wij de piloot toch ook niet uitgelegd waar hij moest landen. Die piloot zei: Dames en heren u ziet rechts beneden Barcelona. Wij gaan ons gereed maken voor de landing op het vliegveld van Palma. Binnen enkele minuten zijn wij boven Mallorca. Het weer is goed. Dit paard zegt niets. Waarom zou het? Wij hebben ons leven in zijn hoeven gelegd en dat weet hij en je ziet hoe goed het gaat. Hij doet alles voor ons welzijn en alles voor ons genoegen. Daar ben ik zeker van.’

Zowaar het trouwe dier bracht ons in een reusachtige ruimte vol licht en overvol van een heerlijke hooigeur. Daar stonden nog een paar huifkarren die naar ik aannam al eerder aangekomen waren. Twee jongelieden riepen hartelijk schotse welkomst-groeten. Ze hielpen de dames bij het uitstappen. Nou ja de dames, Nelleke in haar hotpants was al naar beneden gesprongen. Ik klom langzaam van de bok. Een van die aardige jongelui zei: ‘Perfect sir, perfect.’ Ik moest begrijpen dat ik meesterlijk gestuurd had en ook dat men zoiets in de wereld van het paardenvolk kan waarderen. Mijn zoon keek verstoord. Hij houdt niet van complimentjes, zelfs niet als de regen hem in goede stemming heeft gebracht. Mijn zoon schijnt van water te houden. Hij is student en hij vecht met veel plezier tegen waterkanonnen. Hij heeft er eens een veroverd op de politie naar ik meen te weten. Iemand die zoiets kan heeft natuurlijk geen watervrees. Een enkele keer werd hij aangehouden voor het verspreiden van pamfletten. Zwakke broeders in dit land zijn bang voor studenten. Ik vind jongelui wel aardig.

Een derde knul was al bezig om ons paard droog te vegen en een vierde, voorzien van een kort wit jasje, gebaarde allervriendelijkst naar ons om hem te volgen. Door een rijk verlicht gangetje, opgesierd met prenten van herten en vossen, mogelijk om ons in een bos-en-heide-hoogland-sfeer te brengen,

[p. 17]

kwamen wij in het restaurant. Wat zo'n paard al niet weet.

De lunch werd ijlings opgediend, bijzonder prettig. Aan de tafels zaten diverse huifkar-toeristen. Men was spraakzaam. Een duitser legde mij uit hoe hij kon manoeuvreren. Hij had de kortste weg op de kaart uitgestippeld en zijn paard wilde een bospad op. Helemaal niet erg hoor maar komisch. Door tact en toespreken had hij het overigens heel rustige dier op de goede weg kunnen brengen. Hij was door zijn correctie ruim twee uur eerder bij het hotel van bestemming aangekomen. U verstaat mij naar ik meen, vroeg hij. Mens wat werd er gelachen. Men begreep dat ik enige ervaring met paarden heb. Het is een kwestie van leiding geven. Het trekdier voelt wie de meerdere is. Ik ben tegen geweld. U verstaat mij toch? Het gaat om tact. Halsklopjes geven en vooral toespreken. Niet de woorden maar de klank van de stem doet het. Nelleke wilde meer whisky, ik ook. Mijn vrouw en mijn zoon dronken vruchtensap. Hier kan men vragen houden ze niet van alcohol en dan kan ik zeggen nou en of en ook dit, mijn zoon heeft een voorzichtige aard. Hij heeft die van zijn moeder. Ze geloofden al een beetje in het paard maar nog niet zo als Nelleke en ik. Wij hadden de eerste drie uren van onze reis al een en ander door. Wij hadden begrepen dat bij deze vorm van toerisme enige bescheidenheid op zijn plaats is. Men moet zich nergens mee bemoeien. Je kunt roken of niet, het paard vindt dit goed. Je kunt in de huifkar kankeren op het rotweer of samen luidkeels een lied zingen, het paard vindt dit goed. Door zijn vredige aard laat het de toeristen die ze zijn. De Klassieken leren ons al ‘stoor mij niet in mijn gedachtengang’. Zouden wij dan nu nog zo dom zijn om een vriendelijk dier te storen in zijn dromerig denken aan hooi en haver in een restaurant waar vrienden en bekenden zijn, eventueel een bevriende merrie, het is voor uitbreiding vatbaar. Mogelijk denkt het paard later op de dag al weer begerig aan het hotel waar de diners voor paarden en toeristen gereed staan. U begrijpt de vergissing van die duitser. Met zijn hals klopjes en toespreken op de goede toon gaf hij leiding en kwam uren te vroeg bij een hotel. De jongens die het paard daar verzorgden hebben zich achter balen ligstro tranen gelachen om deze leider. En wat heeft het paard toen gedacht? Waarschijnlijk dit: Jij bent een stommeling. Je hebt je reis toch betaald. Ik breng je door een prachtig bos over een heuvelland zoals je alleen in Schotland kunt zien en toch, als jij het beter weet zal ik je niet hinderen. Allen die ik voorttrek door dit land zijn immers voor hun plezier op reis. Het regent en dat heb je hier wel meer. Ik heb mijn kleedje om en ik houd mijn ogen dicht. Als je de highway verkiest zal ik wel even voor je kijken met het oog op de auto's. Ik ben namelijk ook met het snelverkeer vertrouwd.

Ik had de leidsels in mijn hand. Mijn vrouw maakte mij wakker. Zij riep: ‘Wij zijn er. Wij zijn bij het hotel. Het is zes uur. Wij zijn precies op tijd voor het diner.’ Ik had prachtige landschappen gezien. Nelleke sliep ook. Mijn vrouw had een deken over haar gelegd en dat was heel goed. Nelleke is een tere pop, een heel slank meisje.

Mijn zoon zei: ‘Ik heb dertig kleurendia's gemaakt. Geweldige landschappen.’ Ik zei: ‘Ja jongen, het is hier mooi. Ik heb ook geweldige landschappen gezien.’ En dit alles alleen al de eerste dag. Nee wij hebben een geweldige vacantie gehad.’

[p. 18-19]

Poes kon niet meer, maar gunde toch
De room niet aan een ander
En toen... een reuzeharde knal
En poes sprong uit elkander.

(Ware en onware verhalen van Eduard het Schaap, pag. 223)