Bi- en andere bijzaken
Paul van 't Veer
O.K., over allerlei bijzaken kunnen we opgewekt van mening verschillen. Bijvoorbeeld over de vraag of Stone tweemaal per week of eens per veertien dagen ongelijk heeft, of Le Monde ooit wel eens een bericht over helicopterleveranties aan Portugal plaatst, of de memoires van Chroesjstjow uit geluidsbanden bestaan. Maar wat was en is de kern van mijn betoog? Dat de alternatieve Bulletins zich schuldig maken aan opzettelijk eenzijdige en dus misleidende berichtgeving en dit doen met behulp van een aantal auteurs wier ‘onthullingen’ bij nader inzien niets waard blijken. Ik gaf als voorbeeld bij Stone zijn Korea-onthulling en de geschiedenis van de kernbewapening en plaatste hem als een ouderwetse (overigens zeker niet onsympathieke) New Deal liberal in het Amerikaanse politieke milieu.
Dat Stone's verhaal over Korea geen onthulling maar een hypothese is, bestrijdt Van Benthem van den Bergh niet langer. In zijn inleiding op het boek schreef hij echter: ‘Stone geeft een groot aantal feiten en argumenten die aannemelijk maken dat Rhee de aanval heeft uitgelokt, met instemming of op advies van MacArthur en Dulles, en misschien ook van Johnson en Bradley.’ Staat hier nu dat de oorlog een Amerikaanse provocatie was of staat het er niet? De bezoeken van Dulles en anderen aan Korea aan de vooravond van de oorlog, worden zo suggestief in verband gebracht met het uitbreken ervan, dat elke twijfel aan Stone's bedoeling wordt weggenomen.
Chroesjstjows memoires zijn hier relevant, voorzover men niet als Zorza gelooft dat ze een vervalsing van de CIA zijn. De vraag met behulp van welk oud en nieuw materiaal ze in elkaar zijn gezet, is van een andere orde dan die betreffende de authenticiteit. De discussie daarover is me bekend.
Voor de passage over Stone gebruikte ik zoals ik schreef het boek van V.B.v.d.B. Verhulling en Werkelijkheid en de uitvoerige brochure van Pax Christi Je hebt meer wapens dan je denkt, samen zo'n 350 pagina's van en over Stone. In beide boeken wordt uitsluitend over Stone's Weekly gesproken, bij V.d.B. ook voor artikelen ná 1968, toen het zoals hij nu zegt een Bi-Weekly was geworden. Geeft niet. Ook ik had in mijn stuk oorspronkelijk alleen over Stone's Weekly geschreven, zag dat het intussen een Bi was geworden en gaf een aanvulling met de fout van het halfwekelijks voor veertiendaags.
Ziedaar de Bi- of Bijzaak, waarmee de twee andere leden van het vanouds bekende syndicaat, Renate R. en Aad N., zich in Vrij Nederland en NRC/Hbld al eerder diepgaand hadden beziggehouden. (Voorzover zij schijnen te denken dat het woord Bi-Weekly vanzelfsprekend ‘veertiendaags blad’ zou betekenen, raad ik hun aan op het eerstvolgende gezellige avondje van het syndicaat eens een woordenboek ter hand te nemen.) Wat een gezeur.
Onzorgvuldigheid, oneerlijkheid, schoolmeesterachtigheid, ondeskundigheid, gebrek aan eruditie en welke andere fouten volgens de gezamenlijke columns van het syndicaat aan mij kleven, allemaal tot je dienst. Tegen het scheldwoord ‘rancuneus’ heb ik wel een beetje bezwaar, want uit vijandschap, haat of afgunst was mijn stuk niet geschreven. Het leek mij alleen nuttig eens een prik te geven in de al te grote zelfgenoegzaamheid en pretenties van sommige Bulletins en hun auteurs.