Hollands Maandblad. Jaargang 10 (246-257)

[p. 33]

Van het waterfront
Karel Soudijn

Op een gegeven moment, ergens tussen de op de lagere school doorgebrachte dagen en jaren, stond ik in een pretpark. Met de platte rechterhand op een machine gedrukt. De machine bestond aan de bovenkant uit knoppen die ingedrukt konden worden.

Na inworp van een munt ging er een magisch mechanisme in de buik van de machine van start. Een paar minuten later werd uit een gleuf een kaartje naar buiten geworpen.

Op dit kaartje stond een hand getekend. En wanneer die hand werd omgedraaid, kon men op de achterzijde van het kaartje in drukletters het karakter en de toekomst van de gelukkige bezitter schertsenderwijs voorspeld zien.

Op de kaart die de mijne werd, had de machinale zigeunerin geschreven dat ik, hoe dan ook, ‘recht door zee’ zou moeten gaan. Dit beschouwde ik als een oproep om schipper te worden op een boot die door de woelige baren sneed. Een vochtige toekomst.

‘Wat sta je daar te piekeren?’ vroeg mijn vader, ‘is het soms weer niet goed?’

De toekomst nadert

Toen we aan het ontbijt zaten, kwam de kok Vincent het hotel binnen met op zijn schouder een enorme vis. Op de plaats waar de oogjes gekeken hadden, zaten papiertjes gekleefd. Het lunchpakket van Neptunus kwam 's avonds op ons bord.

De oude Smoezel

Mijn vader hield het op een gegeven moment niet meer uit op het land. Hij abonneerde zich op de Waterkampioen, het blad voor de liefhebbers van schepen en scheepjes.

Op een goede dag stond er in de Waterkampioen een advertentie voor een ijzeren roeibootje, onzinkbaar door ingebouwde luchtbakken. In het midden van de boot kon een sterke mast geplaatst worden, waaraan zeilen te hijsen waren. Roer, roeiriemen en een handleiding werden eveneens bijgeleverd, plus natuurlijk de nodige lijnen en schoten. En niet te vergeten: het zwaard, dat de schuit gewicht verleende zodat hij niet om kon waaien.

Met dit bootje, dat nooit gedoopt werd, gingen we de Oude Smoezel op, een riviertje met ijzerhoudend water en enkele meters breed, dat van stadje tot stadje liep.

We zeilden meestal in oostelijke richting tot aan de sluis. En weer terug natuurlijk. Als we de wind mee hadden, ging het prima. Als we de wind van voren kregen, ging het ook wel aardig, maar dan vooral roeiende, want met laveren op het smalle waterlint kwam je geen steek vooruit, terwijl dat toch wel in de bedoeling lag. Met tegenwind hielp wrikken ook wel een beetje, maar gewoon roeien met beide riemen ging vlotter.

Spanje

In Spanje stonden we onder een balkon. In gesprek met een ontmoete schipper, die even afgemeerd had en nu op straat stond.

De schipper nam een fles wijn in de met eelt overdekte handen en riep naar boven, tegen iemand die wij niet konden zien: ‘Zeg, moet je ook een slokje? 't Is goeie hoor. Vang maar even, dan gooi ik hem wel op. Of moet je er een glas bij hebben? Zal ik alvast voor je inschenken?’

De schipper verduidelijkte ons: ‘Daar boven zit een taart van tachtig jaar.’

Strijd

De plaatselijke padvinders wilden wel eens wat anders dan spoorzoeken in de bossen.

[p. 34]

De techniek van knopen, sjorren en zagen werd ingestudeerd en de tenten werden opgezet aan de oever van de Oude Smoezel, in een drassig graslandje waar in vroeger eeuwen de vrouwen hun wasgoed te drogen legden.

Er werden boomstammen aangesleept en op maat gezaagd. De touwen kwamen tevoorschijn en de stammen werden tot watervaste vlotten verenigd.

Planken werden tot riemen gepromoveerd en de volgende ochtend, na een verkwikkende nachtrust in de tenten met het heupkuiltje, vonden er op de Oude Smoezel watergevechten plaats. De strijd werd met belangstelling gadegeslagen door de hopman en zijn staf.

Het was goed voor de jongens, ze kikkerden er van op.

Het zeegat

We zijn ondergebracht in een hotelletje aan de Middellandse Zee. Het is zomer en de tijd is nu rijp. We zullen gaan varen.

Een klein zeiljacht (acht meter lang) is de haven ingekomen. De boot is door Hollandse jongens in twee jaar tijds in een schuurtje gebouwd en hangt, volgens zeggen, van bier aan elkaar.

‘Och’, zegt de schipper, ‘toen we uit Holland vertrokken zeiden ze allemaal: als jullie terugkomen (als jullie terugkomen) zijn jullie bankroet, werkschuw en flikker. Maar bankroet waren we al toen we vertrokken. Werkschuw werden we pas na twee weken.’

Tegen betaling van 100 peseta's mogen we een dag te gast zijn op de Middellandse Zee. Het zeegat uit!

De schipper vertelt over zijn crew: ‘Steeds dromen we weer van de roeiboot met drie vrouwen, die voorbij komt varen. Drie schipbreukelige vrouwen, die liefderijk ontvangen willen worden. Soms, als één van ons voor zich uit zit te staren, zeggen we wel eens: daar komt de roeiboot zeker. Want drie dagen op zee is erger dan twaalf eieren.’

Apotheose

Voor mij geen roeiboot, deze dag. Ik ben tevreden met mijn zigeunerin.

‘Moet je een stuk spek aan een touwtje?’

‘Mag de motor even aan?’

‘Volgende keer nemen we witte muizen voor je mee.’

‘Het gaat beter zo. Mag de motor nog wat harder? Nog twee minuutjes. Dan zal het wel gaan.’

Na de twee minuutjes gaat het weer slechter met hem. Mijn gedachten gaan uit naar de zeevaarder die havenplaatsen naderde onder het motto: eerst de zeilen in het bad, en daarna pas de mannen.