Hollands Maandblad. Jaargang 10 (246-257)

[p. 26]

Opstellen
Jos Ruting

De kinderen van Helleentje, Iris en Didiën, willen meedoen aan een opstellenwedstrijd.

Iris: ‘Wat zal ik nu eens schrijven?’

Didiën: ‘Ik weet niks om over te schrijven’.

Helleentje: ‘Zeur niet. Geef es de krant. In elke krant staat elke dag iets om over te schrijven. Es even kijken. Vergiftiging, zelfmoord, moord, parathion, gestikt, gevallen, aanrijdingen, arrestaties voor LSD, voor iets anders, oog uitgeslagen toch vrijgesproken, veroordelingen voor moord drie maanden, voor roken sigaretje drie jaar, allemaal niets. Stil even, ik kan niet toveren. Daar heb ik iets, dat is het. Tienjarige jongen heeft er het leven afgebracht toen hij gisteren werd overreden door een 1500 kilo zware wals. De grond was zo drassig dat hij er helemaal in werd gedrukt. Volgens de artsen heeft de jongen alleen maar een hoofdwond. Het is dus goed afgelopen. Moorden en zelfmoorden, omvallende hijskranen, olieen gasexplosies, het is allemaal zo gewoon. Dit is iets bijzonders dit drassige-grond-verhaal-met-goede-afloop. Het maakt dat mijn nederlandse hart toch nog een beetje klopt. Vooruit, nadenken en fantaseren. Waarom werd dit land drassig? Was dat ergens goed voor? Wie was die jongen? Wie werd hij? Misschien ingenieur bij Waterstaat? En nu mooi leesbaar schrijven. Zorg dat jullie de eerste prijs delen.’

Het opstel van Iris
‘Het lieverdje van Kruipen aan de Lek’

In het dorp Kruipen aan de Lek wilden ze een lieverdje hebben, een beeldje van een jongetje, maar niet zo'n dun zoals in Amsterdam maar meer een dik jongetje zoals Dik Trom. De wethouder zei: ‘Ik vind er niks aan. Laten we van Heutz nemen, dat is iemand die beroemd is’. De burgemeester vond het niet goed want laatst hadden twee studenten gezegd dat van Heutz niet eens een held was en dat mochten ze niet zeggen omdat ze die man nog nooit gezien hadden omdat hij al jaren dood was. De burgemeester zei: ‘Ik heb meneer ook niet gekend maar de dorpslieverdjes ken ik wel. Laten we aan de veilige kant blijven’. Dat vonden de boeren ook. Het moest een jongetje worden en dat kwam achter de kerk waar de auto's stonden met in het midden de drinkplaats voor de paarden. En dat was toen het plan maar het beeldje kwam niet, het was veel te duur.

Toen op woensdagmiddag, viel Bartje van de stang. Hij zat op de stang van de tractor en hij viel er af en hij kwam onder een zware wals die door de tractor werd voortgetrokken. De mensen waren ergens aan het bouwen en daarom moest die tractor er bij, met die wals. Een paar mensen die zagen dat Bartje onder de wals verdween vielen flauw. Willem, de betonwerker, wankelde al een beetje maar hij viel niet flauw. Toen de wals weg was, zag Willem dat Bartje heel diep in de drassige grond geperst was. Bartje keek naar boven en toen hij zag dat de wals weg was, sprong hij op en liep zo hard als hij maar kon om de tractor in te halen. ‘Mensen, mensen, wat een wonder, wat een geluk’, riep de betonwerker. Hij wankelde weer, maar een beetje, hij viel niet flauw. Hij keek naar de vorm die in de grond geperst was en hij dacht: het is een gietvorm, door zo'n gietvorm kan ik een beeldje maken. De opzichter kwam er bij en die nam zijn sigaar uit zijn mond en die riep de timmerman. De timmerman maakte een hekje om de gietvorm met een bordje er bij: Verboden toegang. Toen de mensen naar huis gingen om te eten kwam de veldwachter om de gietvorm te bewaken. Nog voor de zon onder ging had Willem een jongetje gegoten. Na twee dagen drogen kon hij dit jongetje al uit de vorm nemen en het was heel goed gelukt. Zo kreeg Kruipen aan de Lek zijn dorpslieverdje. Het beeldje werd onthuld door de burgemeester en toen was er feest. Het plein was versierd, de schoolkinderen zongen en ze hadden vlaggetjes. De burgemeester zei: ‘Wij zijn heel blij met dit beeldje. Het is een kunstwerk. Onze vriend Willem is een kunstenaar. En wij zijn heel blij dat Bartje weer beter is. Onze dokter heeft hem weer beter gemaakt. Het was goed afgelopen maar hij had zich natuurlijk een beetje bezeerd. Je ziet hier Bartje naast het beeldje staan en ik durf te vragen, lijkt het of lijkt het niet?’ Alle mensen klapten in hun handen en Bartje was een beetje verlegen. Zo veel mensen ook.

Toen gaf het mooiste meisje van Kruipen en omstreken de betonwerker Willem een

[p. 27]

kus. Dit meisje, de schatrijke boerendochter Ingeborg, werd op slag verliefd op Willem want als kind al zei Inge: ‘Ik wil wel trouwen maar alleen met een kunstenaar’.

‘Ja’, zei Helleentje, ‘meestal trouwen de mensen eerst en dan hebben ze later een lieverdje, maar een uitzondering is mogelijk. Ik vind het een erg aardig opstel.’

Ik geloof dat zij ongeveer tachtig spellingsfouten uit het opstel haalde en waarschijnlijk heeft zij, misdadig als zij is, hier en daar geholpen maar goed, Iris kan niet studeren en toch is zij geniaal.

Het opstel van Didiën
‘Gods voorzienigheid’ of ‘Niet van God ver geten’ of ‘De Allerhoogste maakt het goed’

Het regende al dagenlang, de meeste mensen gingen murmureren. De rijke boer murmureerde ook. Hij zei vloeken door de regen. Door de regen was het koren platgeslagen en dan kan je het niet meer maaien met de machine, dan moet je het gewoon maaien met de zeis en dat is veel duurder door de sociale lasten of zo, ik weet niet wat het is maar in elk geval bleef het regenen en veranderde het land in een moeras. De boer zei steeds meer vloeken en de boerin zei: ‘Je mag niet vloeken, weer of geen weer, het is altijd Gods weer’.

Toen was het woensdag, Jaapje mocht meerijden op de stang van een tractor. Achter de tractor reed een wals om de drassige grond gelijk te maken. Opeens viel Jaapje. De omstanders gilden. Ze dachten dat Jaapje dood was. De wals was erg zwaar. Hij woog duizenden kilo's. Maar Jaapje was niet dood, alleen maar in de slappe grond geperst. Hij stond meteen op en hij rende, hij haalde de tractor in en hij zei: ‘Ik viel van de stang en jij reed gewoon door sufferd’.

Toen nam de man van de tractor zijn pet af en hij zei: ‘Ik dank U God dat het zoontje van de baas niet dood is.’

Toen de rijke boer dit hoorde was hij heel erg blij dat het lang geregend had. Hij begreep dat die regen nodig was geweest om de grond drassig te maken. God, die immers alles weet, wist dat Jaapje van de stang van de tractor zou vallen, regen en regen en nog eens regen was het enige om de grond drassig te maken, om Jaapje te redden. De boer nam zich voor om nooit meer te vloeken. Jaapje was het enige kind van de boer en de boerin, ze konden hem dus niet missen.