Hollands Maandblad. Jaargang 8 (226-235)

[p. 8]

De contra-revolutie
Raoul Chapkis

Toen hij de eerste zinnen gesproken had moest ik de daarop volgende even missen, omdat ik me direct afvroeg: mag je wat hij daar zegt nu publiceren of niet? Je zou zeggen van niet want als je precies opschreef wat hij zei was de man voor altijd onmogelijk belachelijk. Maar aan de andere kant sprak hij in een gezelschap van twintig mensen, onder wie tenminste zeven schrijvende werkzaamheden verrichten. Ik zette dit probleem van me af om met openvallende mond de rest van zijn rede aan te horen.

Manchester, de schrijver van Death of a President, heeft in de laatste Look een merkwaardig overzicht geschreven van zijn moeilijkheden met de Kennedy-clan. Niet sympathiek omdat hij wel wat sterk de nadruk legt op zijn financiële zorgen en hoe zuinig hij wel moest leven, terwijl natuurlijk iedere bank hem graag een voorschot op zijn bestseller had gegeven. Maar hij toont zich een ras-eigentijds historicus, want na een verschrikkelijke scène die hem toch aangegrepen moet hebben, gaat hij 's nachts in zijn hotelkamer alles wat gezegd werd uittikken, zodat hij ons nu precies kan vertellen wat toen gezegd werd. Ik deed dat op die 10e februari 1967 niet, en ik kan de merkwaardige speech die ik die nacht hoorde dus niet exact weergeven. Dus neem ik de vrijheid er het essentiële van op te schrijven:

‘Men schimpt zo vaak op de christelijke partijen’, aldus de spreker, ‘maar men moet dan toch niet vergeten (hij is een goed spreker als men niet op de inhoud van zijn woorden let, hij keek naar niemand in het bijzonder, maar zat heel strategisch aan het uiteinde van de ovaal. Ik zat naast hem en zag de gezichten naar hem toegekeerd veranderen van beleefde aandacht tot pijnlijke verbazing, schaamte, protest. Maar zijn onverstoorbare toon maakte duidelijk dat interrupties niet zouden helpen) dat het christendom de enige kracht is op deze wereld die ten goede werkt. Als we de geschiedenis nagaan, dan valt het in alle tijden steeds weer op hoe heilzaam het christendom is. Alles wat ooit aan goeds is uitgevonden of bedacht is van christelijke oorsprong. Nog steeds is het op deze wereld alleen de christelijke beschaving die...’.

Ik kan het niet zo goed als hij. Het effect op het gezelschap was verbluffend. Iemand mompelde ‘Auschwitz’, een ander dat je op die manier ook de superioriteit van het blanke ras kon aantonen, maar iedereen was blij dat de ober kwam en we weer over iets anders konden spreken.

De christelijke spreker was P. de Jong, toen minister van defensie, die een uur tevoren op een verkiezingsteach-in een hele zaal viet-nam door de uitspraak: ‘De KVP staat voor een handhaving van de vrede in de wereld’.

Er is op papier en kathodestraalbuis al vaak gewezen op het derdehands-karakter van het kabinet-De Jong, en ik heb daar niets aan toe te voegen. Maar die kritiek veroorzaakt gemakkelijk een reactie van: ze doen het toch maar, tegen al die kritiek in. Men vergeet dat het ergste van het kabinet-De Jong niet is dat het uit onbekwamen bestaat, maar dat het het eerste openlijk rechtse kabinet na de oorlog is.

Zelfs De Quay maakte het niet zo bont. Sociale zaken - na jaren hoogconjunctuur dreigen daar eindelijk eens moeilijkheden - komt bij Roolvink, die de vakverenigingen haten. Binnenlandse zaken - na jaren tevredenheid over ons mooie stelsel wil men daar eens veranderingen in maken - komt bij Beernink, de man van de werkkampen voor provo's. Financiën gaat naar Witteveen, de man die om de belastingen laag te houden zijn eigen moeder zou wegbezuinigen. En een andere liberaal gaat de hervorming van de onderneming organiseren!

Ik hoef niet op de regeringsverklaring te wachten om te weten wat deze heren van plan zijn. We weten al dat De Jong de werkgelegenheid zo ter harte gaat dat hij graag duikboten aan Zuid-Afrika levert. We weten ook dat Witteveen meent dat de woningnood het beste wordt bestreden door er minder geld aan uit te geven. En iedereen weet dat de VVD vindt dat een regering pas iets met het bedrijfsleven te maken heeft als er een faillissement dreigt en de regering maar moet bijspringen.

Dit kabinet zal niet vallen om economische redenen: de mensen geloven het maar al te graag als je roept: er is geen geld. Dat er wel geld is voor particuliere uitgaven vindt iedereen prettig, en dat er

[p. 9]

daarom geen geld is voor de overheid begrijpt men liever niet. Dus moet er maar bezuinigd op woningbouw en onderwijs. Dus wordt er niets gedaan aan de krankzinnige toestand van de grondprijzen. Dus mogen familieondernemingen stomme beslissingen nemen, die het lot van duizenden beïnvloeden.

Dit kabinet zal ook niet vallen op ministers die analfabeet of gewoon achterlijk blijken: men heeft nu al gezegd dat er geen solidariteit zal zijn en dat rotte plekken uitgesneden zullen worden zonder de christelijke vrucht in zijn geheel weg te werpen. We zullen het aantal provincies moeten vergroten om al die rotte plekken aan commissarisplaatsjes te helpen.

Dus moet dit kabinet maar vallen op zuiver politieke grond, namelijk het niet kunnen vullen van de gezagsleegte die sinds een jaar bestaat, in Amsterdam, maar ook daarbuiten.

In alle tijden en op alle plaatsen hebben twintigjarigen elkaar bevochten, onder het mom van verschil in godsdienst, school, dorp, kleur, of wat dan ook. Het gevechtje in het Centraal Station heeft dus op zich niets te betekenen. Maar de reacties erop betekenen veel.

De ‘gebeurtenissen van de 10e maart’, zoals iemands huwelijk nu heet, hebben meer opgeleverd dan een kind wiens lot niet te benijden is. Er bestaat een duidelijke behoefte aan wraak op de oproerkraaiers van vorig jaar. De mentaliteit van de Amsterdamse politie wordt elke dag slechter (bij de actie voor Wiesenthal wist ze niets nuttigers te verzinnen dan bekeuringen te geven voor over de stoep fietsen).

De contra-revolutionairen uiten hun slechte adem in De Telegraaf. Men moet de rol van dit dagblad niet overschatten. Men máákt daar geen publieke opinie, men volgt daar, op een onnavolgbare manier, de publieke opinie. Als De Telegraaf na de oorlog niet het verschijningsrecht had teruggekregen, zou de toestand nu precies zo zijn.

Het verbazingwekkendste van de afgelopen zomer was dat zich geen rechtse knokploegen vormden ‘om de politie te helpen’. De politie is natuurlijk zelf een rechtse knokploeg, en men hoopt dat de marine dat ook wordt. Maar voorlopig geloof ik dat links, op zich een minderheid, meer mensen op straat kan krijgen die het risico van een klap willen lopen, dan rechts.

Het Amsterdamse gerechtshof heeft aangekondigd de dag na de geboorte een openbare zitting te houden. Het lijkt me een uitstekend idee.

Echt geweld is in Nederland onmogelijk. Maar juist die door ieder besefte onmogelijkheid veroorzaakt dat een beetje geweld al geweldige indruk maakt. Op commissaris Van der Molen na zitten allen die het vorig jaar het zo faliekant verkeerd deden nog steeds uitgezakt in hun stoelen. Niets staat dus een herhaling in de weg. Ik hoop op een lange, hete zomer.