Hollands Maandblad. Jaargang 8 (226-235)

[p. 12]

Willem van Toorn
Berlijn

Plaatsnamen uit de Guide Automobile
in hun betekenissen van op school
liggen hier dwars door het landschap vergroot:
Porta Westfalica. Helmstedt. Drewitz.
Schootsvelden doen zich open 1 op 3
miljoen. De autoweg is rood.

Heuvels. Tot mijn verbazing niet gesierd
met kleine vlaggen die een buurman in
zijn Amsterdams verduisterd hoofdkwartier
in Duitsland stak, hoopvolle generaal,
rood voor de Russen op een speciaal
bewaarde kaart van Nivea of King.

In plaats daarvan Tankstellen van Aral
en prikkeldraad genoeg voorbij Potsdam
om toch te doen denken aan Amsterdam:

onder de kaart draaide een grammofoon
tot de bevrijding op een batterij,
zodat ik bij het naderen van Berlijn
verbeten weten wil welke persoon
zong bij de Ramblers onder leiding van
Theo Uden Masman.

Binnen de stad is men op een eiland.
Men loopt bijna de benen uit zijn lijf
om uit te vinden waar het einde blijft.
Slagbomen staan voor elke overkant.

Mogelijk was het Marcel Tielemans.

Hansaviertel. Nergens verleden tijd.
Voor doden is geen toegang tot het park.
Levenden zijn begraven in het werk.
Torenhoog staat de tegenwoordigheid.

De oude keizer woont wat verderop
niet ontevreden in de Siegessaüle.
Duizelingwekkend hoog ziet zijn vergulde
engel de overwinnaars zeer verkort.

[p. 13]

4

 

Al na een dag loop je hier als een gek

 

te zoeken naar geen plattegrond weet wat,

 

alleen om steeds weer te ontdekken dat

 

alle straten doodlopen op een hek.

 

 

 

Totdat bij Checkpoint Charlie eindelijk

 

ieder het doel moet vinden van zijn tocht:

 

zichzelf op formulieren, duidelijk

 

gemaakt in drievoud, door de Macht

 

gestempeld voor gezien, voorgoed verdacht.

 

Zodat hij rustig weer naar huis toe kan.

 

 

 

De grammofoonplaat zal zijn meegegeven

 

na de bevrijding aan de vuilnisman.