Die waren het niet waard. Wat er met de rebellen moest gebeuren? Doodmaken, allemaal. Dat zulke gevoelens bestaan was mij bekend, dat ze zonder spoor van tegenspraak in beschaafde landen kunnen worden uitgekraamd wist ik niet. Even later zagen we in de Belgische reportage het leger van Tsjombe een dorp binnentrekken. De inwoners waren gevlucht. Het dorp werd in brand gestoken.
Er is veel misbaar geweest om de ‘spontane’ demonstraties in de communistische landen. Ik geef graag toe dat de voorlichting daar erbarmelijk is. Maar onze voorlichting is niet minder erbarmelijk. Wie zijn de ‘rebellen’ in Congo, en wat willen ze? Hoe kan Tsjombe met zijn Zuid-Afrikaanse en -Rhodesische huurlingen, waar eens de hele V.N. tegenover stond, ineens de officiële Congolese regering worden? Waarom steunt het Westen de man, die door heel Afrika wordt gewantrouwd?
Een Amerikaan beklaagde zich dat zijn land in Congo zo impopulair is, terwijl ze er nog wel zoveel geld aan uitgeven. Stelt u zich voor, zei ik, dat er na de moord in Dallas een algemene verwarring was ontstaan en dat als de mist was opgetrokken, ineens Oswald als president in het Witte Huis bleek te zitten. Hij vond die vergelijking overdreven. Maar Loemoemba, wat zijn preciese kwaliteiten nu ook waren, was voor de meeste Congolezen de personificatie van de onafhankelijkheid, en Tsjombe is, of hij het nu eigenhandig deed of niet, zijn moordenaar.
Natuurlijk krijgen de rebellen steun van Chinezen en Russen. Maar de conclusie uit dat feit is niet dat ze dan maar allemaal vermoord moeten worden. De conclusie is dat het Westen, althans Amerika, weer eens de verkeerde partij steunt. Bij gebrek aan exacte informatie moet men kiezen op gevoelsoverwegingen, en ik voel dan meer voor de mensen die tegen de Belgisch-Amerikaanse ‘humanitaire’ actie (die zo wonderwel gecoördineerd was met het optreden van Tsjombes leger) protesteren, dan voor Elseviers Weekblad dat zo blij is dat het Westen eindelijk zijn vuist eens op tafel heeft geslagen en de zwartjes heeft getoond wie de baas is. Want die vuist hielp alleen een handvol blanken, en wat er met tienduizenden Congolezen gebeurt, komt er kennelijk niet op aan.
Overigens moeten we de toejuichingen van rechts bij deze bemoeiing met binnenlandse aangelegenheden goed onthouden. Want ten Zuiden van de paar honderd blanke gijzelaars zitten een paar miljoen zwarte gijzelaars. Nu dus het principe is aanvaard dat men terwille van het redden van gijzelaars in andere landen naar beneden mag springen, kunnen Telegraaf en Elsevier er straks geen bezwaar tegen maken als we straks in Zuid-Afrika interveniëren.
Hoe meer iedereen de situatie in Zuid-Afrika ‘hopeloos’ noemt, doe duidelijker het me wordt wat het krijgsplan van Verwoerd c.s. is. Dertig jaar geleden zou zoiets onzinnig hebben geklonken, maar we weten nu dat inderdaad een staat geregeerd kan worden door misdadigers die een bepaald ‘ras’ in zijn geheel willen en kunnen uitmoorden. Waarom koopt Zuid-Afrika al die wapens? Een militaire inval is toch niet te veronderstellen. Moeten die bommen soms dienen om de negerbevolking in een gunstiger getalsverhouding met de blanken te brengen? Als het daar, niet meer zo ver in de toekomst, van zal komen, dan kan het Westen twee dingen doen: Of het bij verontwaardigde uitroepen laten, waarna Afrikaanse legertjes het land wel moeten binnenvallen, waarna de UNO erbij moet komen die tegen de Zuid-Afrikaanse genocide niet effectief kan optreden, tot eindelijk het land bezet wordt, een paar van de ergste misdadigers gestraft worden en de rest wacht tot de termijn is verstreken, waarna dan omstreeks 1980 de overgebleven Zuid-Afrikanen met een zwarte minderheid, die dan wel alle democratische rechten bezit, maar economisch nog steeds onder ligt, een nieuw Wirtschaftswunder kunnen beleven.
Of het Westen kan, zoals nu voor een paar honderd blanken in gevaar, daar op tijd naar beneden springen en de vuist laten zien.