Hollands Maandblad. Jaargang 5

[p. 27]

De Binary Club van Timboo South
P.M. Reinders

Timboo South ligt middenin een aantal hoogten waarvan je nooit weet of je ze heuvels of bergen moet noemen, een soort Australische Ardennen. Er gaat een tamelijk gevaarlijke weg heen die mijn collega Donald met zoveel elan reed dat ik de kruk van het portier geen ogenblik losliet en doodmoe werd van de spanning. Het was een lange tocht en het was al bijna donker, maar nog flink warm. Net toen ik dacht dat er nu wel nooit meer een huis zou komen en de rest van de aarde overwoekerd was door de eucalyptus, lag daar Timboo South, bovenop een berg of heuvel.

‘En North dan?’ vroeg ik aan Donald die het land beter kent dan ik. ‘Verpulverd door de droogte en weggewaaid op de wind’, zei hij. Fair enough, maar waarom South dan niet? Enkele raadsels moeten er blijven.

We hadden er werk te doen, Donald en ik, anders ga je er niet heen. Maar dat zou pas de volgende morgen zijn. De avond zouden we doorbrengen als gasten van de Binary Club, die jaarvergadering hield en van ons gehoord had. Ze vonden het een vervelend idee dat we zo'n avond met de ziel onder de arm zouden moeten rondlopen terwijl er een nice evening's entertainment just round the corner was. De formulering was van de dominee en Donald had de uitnodiging met graagte aangenomen. Hij vindt het wel leuk om nieuwe mensen te ontmoeten en, had hij erbij gezegd, we halen er in elk geval een goed maal uit. Ik zag er nogal tegenop. Ik kan de gedachte niet kwijtraken aan een andere avond, ook een jaarvergadering, waar ik te gast was gevraagd en waar men mij middenin de soezerige verveling het woord gegeven had om eens iets te vertellen. Alleen voor solozingen ben ik banger. Ik was dan ook veel liever naar de rotfilm gegaan die in de houten keet tegenover het hotel zo verlokkend geafficheerd werd.

We wasten het stof een beetje weg, dronken een geweldig glas bier en liepen door de bewegingloze avondwarmte naar het zaaltje van het Veteranenlegioen, een kaal getimmerte met een groot sexy portret van de koningin aan de muur. We werden er vrolijk ontvangen door de dominee die verantwoordelijk was voor onze aanwezigheid. Hij ging ons voor naar een tafeltje waar een koffertje op stond. Uit het koffertje haalde hij een paar grote ronde plakkaten. De grootste hing hij op zijn jas. Er stond op: Binary Club of Timboo South, John, classification christianity, protestantism. Onder het woord John stonden nog wat kleine letters die ik niet kon lezen. ‘It's all christian here’, zei hij. ‘Pim’, zei ik. Hij keek me eigenaardig aan en schreef het met forse letters op mijn plak, Pymm, en hing hem aan mijn jas.

We gingen zitten, Donald en ik naast elkaar, maar dat mocht niet. Aan het hoofd van de tafel zat een man met een veelkleurig lint om de nek. Hij ging staan en toen gingen we allemaal staan.

‘Good evening fellow Binarians and guests’. ‘Good evening president Jack’, zeiden we in koor. Daarna gingen we weer zitten. Jack bleef staan en begon een overzicht te geven van de aktiviteiten van het jaar. Men had niet stilgezeten, dat bleek duidelijk, en Jack gebruikte er de trage intonatie voor van de voorzitter die niet in herhalingen wenst te vervallen, de zaak ook niet onnodig wil rekken, maar zich toch de tijd en de rust gunt om een terugblik te werpen op bezigheden die gevarieerder waren geweest en nog sterker gekenmerkt door good fellowship dan ooit tevoren. ‘The Binarians of Timboo South went to the Agricultural Show in Moogamboo, to the District Sheep Show in Tregonning and to the Ladies Home Cooking Demonstration in Seaview. The Club also went to the Regional Convention of the National Division in Calico, with their ladies, the fellowship was particularly good that night’, zei Jack die aan zijn climax kwam. ‘Remember, fellow Binarians, good fellowship and international understanding are our first and foremost aims. Remember also that it is nice to be important, but more important

[p. 28]

to be nice. I am now handing over to secretary Bill who will give you the secretary's report.’

Kolos Bill wiste zich het zweet van het gezicht en zei traag en met tegenzin: ‘President Jack, fellow Binarians and guests, I had a report nicely typed out, but I must have left it in the office. That's handy, that is. However, I went to the meeting of the board the other day and there was one item of par-ti-cu-lar interest to our club.’ Hij keek strak voor zich uit en veegde nog meer zweet weg. Het was ook ontzettend warm en door de open ramen kon je de cicades nog horen. ‘Of particular interest’, zei Bill. ‘However, unfortunately, it slipped me moind’. Hij maakte een berustend gebaar met een reusachtige hand en ging zitten.

President Jack stond alweer overeind met een nieuw plan, we gingen ons voorstellen. Hij sloeg zichzelf over, zei met nadruk van het meisje dat naast hem zat dat het zijn vrouw niet was, en nog iets in kleine letters dat ik niet verstond. Bill werd ook overgeslagen, maar die kenden we al. Daarna stonden ze een voor een op, schuin omhoog of omlaag kijkend, een beetje stommelend, struikelend af en toe, tegen de tafel stotend en houvast zoekend aan de stoelleuning achter zich, soms wat slapjes in de knieën, maar soms ook fier en flink rechtop, zoals de vrolijke dominee.

‘Binary Club of Timboo South’, zeiden ze, ‘John Crabtree, classification retail trade’, en ‘Binary Club of Timboo South, Lew Anderson, classification dairy industry, and this is me wife Doreen’, en ‘Binary Club of Timboo South, Clem Mackintosh, classification fruit growing, and this is me wife, nope, she's not here, apologies from the wife’, en ‘Binary Club of Timboo South, Ron Chapman, classification, classification, classification, sheep raisin, yeah, that's it, sheep raisin’. Dat was aan mijn linkerkant. Nu was het mijn beurt. Pymm kon ik wel zeggen, maar hoe zat het met mijn classification, hoe zei je zoiets, god mocht het weten. Ik stond aarzelend op, maar aan mijn rechterkant werd ik teruggetrokken. De dominee aan de overkant die verantwoordelijk voor me was, was al opgeveerd en sprak mijn naam en classification.

De man aan mijn rechterkant was Lal, classification P.M.G., en tegenover mij zat zijn vrouw Elaine met een paarsgroene hoed. Lal zat onafgebroken in een boekje te schrijven waarbij hij gehinderd werd door een zenuwtrek die zijn ogen en mond in voortdurende beweging hield. Af en toe strekte hij de linkerhand uit naar een doosje dat voor hem op tafel stond, betastte het even, en schreef dan weer verder. ‘Nou zou jij wel willen weten wat ik aan het doen ben’, zei hij, terwijl hij even met zijn linkeroog naar mij keek en aan mijn arm futselde. ‘Wacht maar, wacht nog maar 's even. Ik hou ze in de gaten, die kerels, ik moet ze in de gaten houden, zie je. Got to keep me eye on them’. ‘Wanneer kom jij, Lal?’ vroeg Elaine. ‘Als ze gezongen hebben’, zei Lal zonder op te kijken. Hij schoof een klein liedboekje naar mij toe om me wat te doen te geven. Het Wilhelmus stond er ook in. Maar eerst kwam het eten, harde groene erwten met blokjes wortel, een glimmende aardappel en wat bruine vellen en vliezen. Ik keek verwijtend naar Donald, maar hij zag me niet.

‘Grappige naam heb jij, Pymm’, zei Lal kauwend, en Elaine vroeg of het koud was in Holland en ik vroeg waarom het nu eigenlijk Binary Club heette. ‘Simple’, zei Lal, ‘Binary means two, doesn't it? Well, in the Club we have two representatives of each profession’. Ik vroeg ook nog wat er na het zingen zou gebeuren, maar Lal wuifde het weg en zei: ‘I just got to keep me eye on these fellers’. Ik had het benauwd gekregen bij de gedachte aan het zingen. Het zou natuurlijk uitdraaien op solozang van de gasten. Dat is in dit zanglustige land al niets biezonders en in de sfeer van good fellowship and international understanding van deze avond leek het me opgelegd. Het hete zweet brak me uit, want ik kan het niet en ik durf het niet, en ik begon al een paar snerpende zinnen te bedenken waarmee ik van me af zou slaan: if you people think that you can build international understanding on such carelessness as is shown by the innumerable misprints in my national anthem, the Wilhelmus, in this edition of your song book, en ik zou het nietige boekje daarbij verachtelijk op mijn handpalm te kijk zetten. De dominee liep naar de piano, sloeg er wat klepperende tonen uit en riep: ‘Twenty-seven I think’. Ze zongen mompelend en rafelig, Lal wees me de woorden van no. 27 in het boekje, terwijl ik een vriendelijker formulering trachtte te vinden voor die opmerking over het Wilhelmus, want het waren toch eigenlijk wel goeie kerels en ze meenden het best. My national anthem was trouwens een idiote uitdrukking, dat zegt alleen een ambassadeur.

Het zingen hield op, de dominee zei vrolijk: ‘Not very good’ en liep terug naar zijn plaats, en toen keken ze allemaal naar mij. Ik wilde opstaan om het dan toch maar eens hard te zeggen van die drukfouten, maar ze keken niet naar mij, maar naar Lal, die nerveus achter zijn stoel stond te wiebelen

[p. 29]

met zijn notitieboekje in de hand. ‘When this chap went to the office in the morning’, zei hij, ‘they said to him, they said: You had better go home. So he went home and he saw his wife with the boss. So he went back to the office, this chap, and he said: You boys nearly got me caught’. Hij schokte met zijn schouders en liep dwars door het gebulder naar een grote vent toe en zei: ‘Tiny, you remember the other day, don't you, Tiny, I dont't have to remind you, do I, you know what I mean, you can ask him, boys, he knows what I mean allright. Fined sixpence’. Tiny keek verlegen om zich heen, zijn vrouw zat met opgetrokken wenkbrauwen te staren, er werd veel gelachen, Tiny probeerde het met vooruitgestoken lippen te sussen, en deed vlug sixpence in de doos van Lal. Lal wipte van het ene been op het andere, trok met zijn

Leo Vroman

Acht en dertig jaar geleden
lag ik op het kleed van toen
voor de kachel van toen.
Bij het licht van onregelmatige
vonken die opweg naar de asbak
een rij kleine raampjes passeerden
tekende ik plechtstatige
portretten van de poes Poetebout,
telkens met een beetje verkeerde
wangen en aan de ogen wat fout
maar die waren dan meestal potdicht:
de kop was een grijze bol
in het steeds rodere licht
naarmate het laatste wit
van de dag zich uit ons hol
terugtrok, en naar buiten.
Ik herinner mij dit,
en de ruiten in de schuifdeuren
die de serre afscheidden
tot het volgend jaar.
De tafel en de beide houten
leunstoelen stonden daar
kouder en kouder te worden,
en achter het buitenglas de tuin
kaler, kleiner, bruin, ouder.
Als Poetebout dan thuiskwam om te eten
kon je - eventjes maar - je hete
wangen tegen hem afkoelen.
Graag liep het zwaarbehaarde
beest onder de brullende bomen
het magere gras tussen zijn tenen
te voelen dat in de versteende aarde
onwrikbaar geworteld was.
Het dertig jaar dode dier
likt zich weer voor de verdwenen
kachel, en het schetsboekpapier
vergeelt onder het onvermoeide
potlood vinnig kwispelend
in deze spinnig uitgegroeide hand.

[p. 30]

schouders, ogen en mondhoeken, deed dan weer zijn best alles stil te houden om zijn boekje te kunnen raadplegen en ging tenslotte naar Clem. ‘You boys know the advertisement of putting a tiger in your tank. Well boys, this feller Clem, he doesn't put a tiger in his tank, but he keeps a lioness in the back seat. Fined a shilling’. Er was een hoge lachstoot die echter snel afbrak en wat gemompel alsof ze weer gingen zingen. Lal liep schokkend naar Barney, classification building, en zei: ‘I saw you, Barney boy, I saw you behind the church, but the notice said Women, and not Men. Fined sixpence’. Barney zat als een blok achter de tafel, een grote houten kop zonder nerf of tekening. Hij tilde zijn rechterelleboog op, haalde zijn portefeuille uit zijn binnenzak en trok er met stijve vingers drie biljetten van een pond uit. Het duurde eindeloos, de stilte en de hitte waren onverdraaglijk. Barney greep naar de doos van Lal en wilde de biljetten door het gleufje voor de sixpences duwen, maar het ging niet. Lal deed de doos van onderen open en propte het geld erin. Barney opende zijn mond, wachtte even en zei: ‘That flattened ye, didn't it!’ Hij lachte even met het geluid van droge houtspaanders die op de grond vallen. Lal wipte nog naar een paar anderen en legde hier en daar nog een boete op, maar de aardigheid was eraf. Lew daalde uit de hemel op M.R.A.-vleugels en zei: ‘You know, the other day I was drivin through town and I was goin at fifty and I know I shouldn't have done it, I fine meself sixpence’, en president Jack riep: ‘Keep comin, boys, keep comin’, en de sheep raiser bekende dat hij een vies woord gezegd had tegen een fellow Binarian en betaalde daar een shilling voor, maar het hielp allemaal niet meer, de fellowship van het begin was dood. Killed by Barney, zei Lal later tussen zijn tanden.

Het ogenblik was weer kritiek voor de gasten, leek me, maar het meisje naast president Jack dat zijn vrouw niet was en dat eruit zag of ze je elke dag rooie kool zou voorzetten, zat daar met een opdracht. Ze bleek ook helemaal niet van Timboo South te zijn, maar van een verwante club in IJsland die gelden bijeengebracht had voor haar reis. Ze moest nog meer good fellowship en international understanding uitzaaien. Als de doos van Lal helemaal vol was, zou er uit Timboo South misschien iemand naar IJsland kunnen gaan om de banden nog nauwer aan te halen. Dat zei ze allemaal, en ik keek ze er eens op aan. Barney misschien, hij leek er hard genoeg voor te sparen, maar zijn kop bleef van hout. Lal de nar zou wellicht meer succes hebben. Of Elaine met haar hoed. Misschien ook zouden ze eenvoudig uit de omgeving een neuswijze wegplukken, een nichtje van een hoge Binarian, zoals ze dat in IJsland ook hadden moeten doen. Vrouwen konden immers niet eens echt lid van de Binarians zijn, zei ze honend, wel halflid of subsidiair lid of zoiets, maar niet gewoon. Ze ging nu vertellen over IJsland in een zwaar bewerkt Engels waar ik helaas geen tijd voor had, want ik moest jachtig passages prepareren waarmee ik straks, als er ook op de andere gasten een beroep gedaan zou worden, de grote stilte moest voorkomen. Ze zouden daar gasten op hun jaarvergadering vragen en ze niet laten praten of zingen, ze waren daar gek. Dat over die drukfouten in het Wilhelmus was toch eigenlijk flauw en kinderachtig. Zo nationalistisch was ik ook niet, wat mij betreft drukten ze het achterstevoren. Ik zou gewoon iets zeggen over de zuiderzee en het Deltaplan, dat valt er altijd goed in. Ik was nog druk bezig toen we al met het gezicht naar de muur het volkslied stonden te zingen.

‘Bill is getting sillier and sillier’, zei de dominee. ‘Fancy coming here without a report’. Het hoofd van de school gaf een paar klapjes op mijn arm. ‘That was a bit rough, about that lioness in the back seat’, zei hij. ‘Lal's got no sense. I'm sorry about it, could have given you the wrong impression’. ‘Jack should've stopped him’, zei Clem, ‘but Jack's a fool’. ‘Bloody bugger’, zei Barney in het wilde weg. Elaine vroeg zich af of het koud was in IJsland. ‘Ask the girl’, zei Lal. ‘Your first meeting, Pymm?’, vroeg Bob, classification education, secondary. Hij vroeg hoe ik het gevonden had en ik zei het maar. Hij keek mij recht in de ogen en zei: ‘Ik zal je eens wat vertellen, Pymm. Toen ze mij erbij wilden hebben om het minimum aantal leden te kunnen halen, wou ik eerst niet. Ik zal het je maar eerlijk zeggen, ik vond het een beetje, nou ja, je weet wel. But it grows on you, Pymm, it really grows on you, believe you me. And their ideals of good fellowship and international understanding are beautiful, really beautiful.’ Hij sprak met steeds meer klem. ‘They are a force of good in the world. En dan is er nog iets anders ook. Als de inspekteur komt, he is a Binarian too, you know, he's Cliff to me, just Cliff’. ‘And you are Bob to him’, begreep ik. ‘Yes, it 's different, you see, just different.’

Lal trok nog even aan mijn arm. ‘Was fun, wasn't it’, zei hij. ‘Yes’, zei ik, ‘yes yes oh yes.’