Hollands Maandblad. Jaargang 5

[p. 38]

Films

De IJslanders hebben als filmmakers nog geen grote naam, wat mede veroorzaakt zal zijn doordat hun eerste films pas nu is vervaardigd. gogo heet hij, en wie mocht menen dat het hier een natuurfilm betrof met enkele dramatische accenten (een door haar kudde verlaten schaapherderin die zich vergast aan een hete geyser) zal aangenaam verrast zijn te horen dat het om een voldragen driehoeksverhouding gaat, maar dan één met vier hoeken. De getrouwde, eenzame, lichtelijk lichte vrouw; de eenvoudige, rechtschapen taxichauffeur, de op IJsland gestationeerde Amerikaanse militair en de stervende echtgenoot van de dame vormen de hoekstenen van een modern drama, geënt (ja toch!) op de eenvoud, de simpelheid van de IJslandse natuur. Dat klinkt (ik besef het) onaantrekkelijker dan de film in werkelijkheid is. Zonder een meesterwerk te zijn, heeft de film toch zoveel rechtlijnigs in zijn denken dat hij van het begin tot het einde belangwekkend blijft.

de fantast is een heel ander geval. Dat is gewoon een fijne film om naar te kijken, Italiaans in de jonge traditie van de dieven die het ook niet makkelijk hebben, en met de Italiaanse Hamlet, Othello, Marcus Antonius - vittorio gassman als jongleur met zichzelf en zijn veelzijdigheid. Zo speelt hij het ook, vrij en blij en losjes, denkend aan geen enkel nuttig ding, alsof hij niet doende is voor een fixerende film, maar een schnabbel meepikt in een tv-stuk. Een film om sombere gedachten mee te verdrijven, tenzij deze de diefstal van uw camera tijdens uw vakantie in Italië betreffen.

Mannequins voor Scotland Yard

valt daarnaast geducht tegen. Hoofdrolspeler is peter sellers, als een Max Heijmans die behalve zijn cliëntèle ook nog rijke warenhuizen als Hirsch berooft. Peter Sellers is geknipt voor zulke rollen, en krijgt langzamerhand ook dezelfde steriliteit als geknipte ligusterhagen. Is hij wel de wonderman die we enkele jaren geleden zo grif in hem wilden zien, of is hij gewoon een tweede Alec Guinness, minder expressief en minder getalenteerd, zoals dat met afgietsels gaat? Mannequins voor Scotland Yard is gemaakt in de traditie van de nagalm van de Ealing Studio's, en blijkt met zijn situatiehumor wel eens een

[p. 39]

beetje leuk maar meestal een beetje vervelend.

too late blues daarentegen, is wel eens een beetje vervelend, maar daarnaast nogal intrigerend, op een wat gevaarlijke manier. Regisseur john cassavetes, die naam maakte met de ademstokkende film shadows, balanceert in Too late blues tussen Shadows en Hollywood in. Hij heeft zijn intrige, de problemen komen logisch tevoorschijn zoals dat past in een verhaal, en ook voor het overige is hij aan het mixen met de normale bioscoopingrediënten. Op sommige punten echter laat Shadows hem niet in de steek. In de keuze van zijn hoofdfiguren bijvoorbeeld, bobby darin en stella stevens, die inderdaad de weke, goudhamsterhangwangjongen en het labiele domme gansje zijn, althans voortreffelijk nabootsen. Verder herinneren enkele scènes sterk aan het improviserende, ‘waarachtige’ karakter van Shadows, alleen vraagt men zich, al kijkend, toch af of er nu sprake is van een onder de oppervlakte levende spanning, of dat men gewoon zijn zenuwen opvreet gelijk een stadionbezoeker als de voorhoede zijner keuze door te lang treuzelen maar geen doelpunt weet te maken. In ieder geval een film die er, op een ietwat bokkige wijze, tussen uit springt.

Tenslotte mag dan nog gewezen worden op alle vrouwen van de wereld, wat neerkomt op alle vrouwen die door jacopetti op zijn lange wereldreis werden gefilmd, minus die vrouwen die hij al in mondo cane had gebruikt. Wie gehoopt had dat in deze tweede Jacopetti-film nu vrouwen inplaats van varkens zouden worden doodgeknuppeld, komt bedrogen uit. Niet de morbide dood is in deze film de hoofdrolspeler, zoals in Mondo Cane, maar (samengevat) de blote buste. ‘Een intrigerende film, waardoor u het liefste en grilligste, het noodlottigste en geheimzinnigste van alle schepselen beter leert kennen’, luidt de aanbeveling die geen aanbeveling is, want wie zou het geheimzinnigste van alle schepselen beter willen leren kennen als zij daardoor minder intrigerend wordt? La donna nel mondo is een filmische De Lach, een verzameling willekeurige anecdotes, onvoldoende geselecteerd kennelijk, want net als bij Mondo Cane overvalt de integere kijker na tweederde van de film een gevoel van vermoeidheid en verveling.

N.S.