Films
Een film die geen liefhebber zich mag laten ontgaan is de cineramafilm how the west was won, een drieluik met niet meer alleen vliegdekschepen en treintjes, maar met heuse acteurs, waaronder Oscarwinnaars als Henry Fonda, Gregory Peck, Carolyn Jones en James Stewart en nog een stelletje famous artists. Er zijn drie regisseurs aangetrokken, niet voor elk zij- of middenluik één zoals men zou denken, maar voor drie verschillende episoden. Die regisseurs zijn John Ford (vier Oscars), Henry Hathaway en George Marshall. Fijne film. Ontroerend is het te zien, hoe met cinerama weer eerlijk van onderop wordt begonnen, met mooie symmetrische opnamen met de hoofdpersoon in het midden. In het begin is de dieptewerking een beetje vreemd, maar daar ben je in een kwartier aan gewend en dan stoort het niet meer. Deze film is alleen in Rotterdam te bezichtigen, op zichzelf al een attractie.
Een film die eveneens niet gemist mag worden is avondmaalsgasten van Bergman. In Kunst in Utrecht is deze film een beetje bespot door Jan Roelands en daarna halfhartig verdedigd door dr. Dronkers, ten onrechte allebei, het is een van Bergmans gaafste films, in zijn intermenselijke relaties wreed maar eerlijk zoals alleen Bergman kan zijn, en in de godsdienstige preoccupatie literair op de intelligente manier, niet op de kunstzinnige wijze à la Mariënbad.
as en diamant is van de Pool Wajda, een Poolser regisseur dan Kawalerowicz, hoewel die weer Poolser is in vooroorlogse zin. Wajda gaat geheel op in het heden, zijn films hebben bij vlagen iets Duitsexpressionistisch, bij vlagen ook iets Sovjet-Russisch, wat allemaal niet toe te juichen valt, maar aan de andere kant heeft hij in as en diamant dan toch maar een sympathieke hoofdpersoon geschilderd die lid is van een terreurorganistie die vlak na de oorlog communisten uit de weg ruimt om het oude regime in ere te kunnen herstellen. In die hoofdpersoon, een Poolse James Dean zoals niet ten onrechte wordt gezegd, maken we kennis met een eigenzinnige, abrupte jongen met onverwachte reacties à la James Dean, een staaltje filmacteren dat men elders achter het ijzeren gordijn nergens zal aantreffen. Een film met inzinkingen, die men echter ook met ‘Poolse’ ogen moet willen zien om er de betekenis van te kunnen navoelen.
N.S.
Auteursrechtelijk beschermd