[Vervolg Christelijk amusement]
dragen, resultaten van het ‘hogere’ politieke handelen! ‘Ja, als de mensen eens hun grappen au sérieux zouden gaan nemen, wat een prachtige tijd, wat een revoluties, wat een tragiek! Maar de grap is alleen maar een grapje, en dus maar eventjes waar.
Toch houd ik wel van dit soort ernst. Ik ben inderdaad wel, met de schrijver, geneigd om achter slechte kunst een principieel verkeerde mentaliteit, meestal een soort hypocrisie, een gebrek aan gevoel voor konsekwenties te zoeken. Dus kunnen we ons, met de schrijver, afvragen wat er mis is met de gereformeerde kunst, waar:
‘Aansluiting is gezocht bij een dieptepunt van de kunst, nl. het naturalisme in de meest platte zin zoals dat een kleine eeuw geleden en vogue was in een min of meer modieus milieu’.
Of liever, laten we ons afvragen waarom de schrijver, en de meeste Christenen met hem, zo gesteld zijn op deze koppeling van kunstuiting en ideologie, die schijnbaar niets dan moeilijkheden opwerpt. Het antwoord moet luiden dat de voordelen nog groter zijn. De moderne kunst is een van de weinige buitenkansjes die Christendom of Communisme de laatste tijd te beurt gevallen zijn. Niet voor niets hebben de van Niftrikken zich met gejuich op Sartre geworpen. Hier was dan nu eindelijk weer eens een filosoof en schrijver die helemaal vrijwillig duidelijk maakte de geworpenheid (sterk accent op de o) van de mens in deze aarde, de Nausée, waartegen zo puntig het enig heil gezet kan worden. Al wie wel eens iets met het Christelijk (Protestants of Katholiek) onderwijs te maken gehad heeft, zal kunnen beamen dat de bijzondere school haar isolement reserveert niet alleen voor een hardhandige geschiedvervalsing van het hier geciteerde soort, maar ook voor de ongestoorde lektuur van bergen ellende, van Griekse tragedie tot Sartre, juist om de leraar de gelegenheid te geven er op te wijzen hoezeer de mens zonder blijde boodschap zich zelf te kort doet. Precies als Rookmaker huiveren nu al generaties onnozele leerlingen over ‘deze geest uit de afgrond, deze geestelijke boosheid, deze opstandigheid... tegen de Schepper,’ die Picasso bezielt. In communistische landen zal het wel even zo gaan, alleen weerspeigelt de moderne kunst daar de chaotische produktieverhoudingen van het kapitalisme.
Een dergelijk misbruik van de wanhoop is niets nieuws. Met respect voor het mooie, maar naar mijn mening wel erg onware boek van Goudsblom, dit is nu precies vanouds de functie van het opgeschreven nihilisme geweest. ‘IJdelheid der ijdelheden, zegt de Prediker, alles is ijdelheid... Van al het gehoorde is het slotwoord Vrees God en onderhoud Zijn geboden.’ In het moderne nihilisme is dat slotwoord vergeten, maar de predikers haasten zich al.
Auteursrechtelijk beschermd